ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ «Το ψηφιακό έγκλημα ως αντικείμενο μελέτης και της Κοινωνικής Πληροφορικής» Χρ. Τσουραμάνης - Όλγα Τζουραμάνη

Σύγχρονος Ψηφιακός κόσμος

Θέματα που θα μας απασχολήσουν : n Ψηφιακό έγκλημα n Κοινωνική Πληροφορική

ΕΡΩΤΗΜΑ : Στα αντικείμενα μελέτης της Κοινωνικής Πληροφορικής μπορεί να συμπεριληφθεί και το Ψηφιακό έγκλημα

Έννοια Ψηφιακού εγκλήματος Κάθε παράνομη πράξη για την τέλεση αλλά και για την αντιμετώπιση της οποίας είναι απαραίτητη η γνώση των τεχνολογιών της πληροφορικής.

Eξετάζεται ειδικότερα από τον εγκληματολογικό υπο-κλάδο, το γνωστό και ως από τον εγκληματολογικό υπο-κλάδο, το γνωστό και ως ΚΥΒΕΡΝΟ – ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ (CYBER – CRIMINOLOGY) (CYBER – CRIMINOLOGY)

Διαφορές Ψηφιακών - Παραδοσιακών εγκλημάτων  Διαπράττονται συνήθως από μακρινή απόσταση,  Ο εντοπισμός του ψηφιακού εγκληματία είναι τεχνολογικά περίπλοκος,  Αποδίδουν μεγάλα κέρδη με μικρό κίνδυνο ανακάλυψης του δράστη τους,  Ο αριθμός των θυμάτων τους συγκρινόμενος με εκείνο των παραδοσιακών εγκλημάτων είναι κατά πολύ μεγαλύτερος  Οι οικονομικές απώλειες που προξενούνται στα “ψηφιακά” θύματα είναι πολύ μεγαλύτερες από εκείνες των θυμάτων των παραδοσιακών εγκλημάτων και  Στο μεγαλύτερο μέρος τους δεν καταγράφονται από καμία επίσημη αρχή δηλ. ο “σκοτεινός αριθμός” τους είναι ιδιαίτερα σημαντικός.

Συνηθισμένα ψηφιακά εγκλήματα σήμερα: Ελλάδα n 1. Απάτες μέσω Διαδικτύου n 2. Παιδική πορνογραφία n 3. Cracking και hacking n 3. Cracking και hacking n 4. Διακίνηση- πειρατεία λογισμικού n 5. Πιστωτικές κάρτες n 6. Διακίνηση ναρκωτικών n 7. Έγκλημα στα chat rooms Πηγή : Ελληνική Αστυνομία - ion=ozo_content&perform=view&id=14 14 Πηγή : Ελληνική Αστυνομία - ion=ozo_content&perform=view&id=14 14 Γενικά

“Τόπος” εκδήλωσής τους είναι Η ψηφιακή κοινωνία του ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ / ΙΝΤΕRNET

H μελέτη τους αφορά : n Τον ακριβή εννοιολογικό προσδιορισμό τους, n Τις διάφορες μορφές τους. n Την εξέταση της προσωπικότητας των πρωταγωνιστών τους (δραστών, θυμάτων) n Τους τρόπους διάπραξής τους (modus operandi), n Το οικονομικό τους κόστος και n Τα μέσα (νομικά, αστυνομικά, τεχνολογικά) που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπισή τους.

Κοινωνική Πληροφορική (Social Informatics) - Γενικά O όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1996 σε ένα workshop στο Παν/μιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες το οποίο αφορούσε τις κοινωνικές επιπτώσεις της χρήσης των ψηφιακών βιβλιοθηκών. Αρχικά χρησίμευσε σαν ένας δείκτης για τις ερευνητικές προσπάθειες στον τομέα αυτό. Η σημερινή του έννοια πρωτοδιατυπώθηκε το 1997 από τον καθηγητή του Παν/μίου Indiana (ΗΠΑ) Rob Cling (1944 – 2003) ο οποίος θεωρείται και ως ο δημιουργός του επιστημονικού αυτού κλάδου. Σήμερα λειτουργεί στο Παν/μιο αυτό προς τιμή του το Rob Kling Center for Social Informatics (RKCSI).

Rob Kling Center for Social Informatics (RKCSI)

Έννοια της Κοινωνικής Πληροφορικής (ΚΠ) : n Το σύνολο των μελετών που εξετάζουν τις κοινωνικές επιπτώσεις των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών που στηρίζονται κυρίως στη χρήση Η/Υ. – (Kling – Rosenbaum, 1998) (Kling – Rosenbaum, 1998)

Επικρατέστερος ορισμός n «Η διεπιστημονική μελέτη του σχεδιασμού, των χρήσεων και των κοινωνικών επιπτώσεων των πληροφορικών τεχνολογιών η οποία λαμβάνει υπόψη της την αλληλεπίδρασή τους με το θεσμικό και το πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται» (Rob Kling, 1999) (Rob Kling, 1999)

Γενικότερα και με τα σημερινά δεδομένα, Η Κοινωνική Πληροφορική αποτελεί ένα διεπιστημονικό πεδίο μελέτης που συσχετίζει μεταξύ τους γνώσεις από τις ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ (Κοινωνιολογία, Οικονομικά, Εκπαίδευση) με την επιστήμη της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ λαμβάνοντας υπόψη τα θεσμικά και πολιτισμικά πλαίσια μέσα στα οποία αυτές δραστηριοποιούνται.

Στην ΚΠ αναφέρονται & οι όροι: n Κοινωνικές επιπτώσεις της χρήσης Η/Υ n Κοινωνική ανάλυση της χρήσης Η/Υ n Μελέτες επικοινωνιών με την μεσολάβηση Η/Υ n Πληροφοριακή πολιτική n Κοινωνία και υπολογιστές n Οργανωτική πληροφορική

Η βασική αρχή που διέπει την ΚΠ διευκρινίζει ότι, Η σχέση ανάμεσα στην τεχνολογία και τον άνθρωπο θα πρέπει να είναι ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗ

Πράγμα που σημαίνει πως Ο σχεδιασμός της χρήσης των Η/Υ και των δικτύων τους (Internet) θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του πρωταρχικά τις ανάγκες και τις πολιτισμικές αξίες του ανθρώπου των σύγχρονων ψηφιακών κοινωνιών και να κάνει ότι είναι αναγκαίο για την καλύτερη εξυπηρέτησή τους.

Αντικείμενα μελέτης & έρευνας της ΚΠ και κάποια ερωτήματα που τέθηκαν με αυτά n Το “παράδοξο της παραγωγικότητας” n Το εργασιακό περιβάλλον n Η ψηφιακή επικοινωνία n Η χρήση του Διαδικτύου

Το «παράδοξο της παραγωγικότητας» ΕΡΩΤΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΜΑ: Η τεχνολογία κάνει τους ανθρώπους πιο παραγωγικούς ή αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την παραγωγικότητά τους; Η τεχνολογία κάνει τους ανθρώπους πιο παραγωγικούς ή αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την παραγωγικότητά τους;

Το εργασιακό περιβάλλον - Ερωτήματα n Δεδομένου του περίπλοκου χαρακτήρα τους πως θα βελτιωθεί ο σχεδιασμός και η λειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων προς όφελος των εργαζομένων με αυτά; n Ποιες συνθήκες θα καταστήσουν το περιβάλλον των εργαζομένων με αυτά περισσότερο ανθρώπινο; Που θα πρέπει να δοθεί έμφαση;

Ψηφιακή Επικοινωνία Βασικό Ερώτημα Έχουν αλλάξει οι τρόποι επικοινωνίας των ατόμων εξαιτίας της τεχνολογικής εξέλιξης; Π.χ. : η δυνατότητα που δίνει η ψηφιακή τεχνολογία στην μετάδοση των πληροφοριών με ηλεκτρονικά μέσα (Ε- journals, Ε-books) προοιωνίζεται τη μείωση της χρήσης των έντυπων εφημερίδων και βιβλίων;

Ειδικότερα ερωτήματα: n Γιατί κάποιος θα επέλεγε να διαβάσει μια συγκεκριμένη Ε-journal αντί για μια άλλη; n Η επικοινωνία των συντακτών των ηλεκτρονικών εφημερίδων με τους αναγνώστες τους διαφοροποιείται από εκείνη των συναδέλφων τους των έντυπων εφημερίδων; n Η ψηφιακή κοινωνία θα καταργήσει την άμεση πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία των μελών της; Πώς αντανακλάται αυτό στις προσωπικές και στις κοινωνικές τους σχέσεις;

Η χρήση του Διαδικτύου Η ΚΠ θεωρεί τη χρήση του Διαδικτύου n Ως ένα θέμα που είναι ταυτόχρονα τεχνολογικό και κοινωνικό καθώς και ότι είναι n Στενά συνδεδεμένη με την ασφαλή πρόσβαση του κοινού στην πληροφορία

Ερωτήματα n Πως επηρεάζει η χρήση του Διαδικτύου τις πολιτισμικές αρχές, τους κανόνες, τις εργασιακές πρακτικές και την επικοινωνία των μελών των ψηφιακών κοινωνιών; n Σε ποιους κυρίως τομείς, οι διάφορες κοινωνικές ομάδες χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο; n Πως ο σχεδιασμός των πληροφοριακών συστημάτων θα γίνει πιο φιλικός για τους χρήστες τους; n Με ποιο τρόπο θα εξασφαλισθεί η εγκυρότητα και η αξιοπιστία των διακινουμένων πληροφοριών;

Απάντηση στο αρχικό μας ερώτημα ΝΑΙ Στα αντικείμενα μελέτης της Κοινωνικής Πληροφορικής μπορεί να συμπεριληφθεί και το Ψηφιακό έγκλημα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Το έγκλημα γενικά αποτελεί το αντικείμενο μελέτης της επιστήμης της Εγκληματολογίας. Το γεγονός αυτό δεν εμποδίζει και άλλους επιστημονικούς κλάδους να το μελετήσουν από τη δική τους οπτική γωνία. Έτσι η Νομική επιστήμη (Ποινικό Δίκ.) το εξετάζει ως νομική έννοια, η Κοινωνιολογία το θεωρεί «κοινωνική παρέκκλιση» ή «κοινωνικό πρόβλημα», η Ψυχολογία ασχολείται με τις προσωπικότητες δραστών – θυμάτων, η βιολογία αναζητεί τις τυχόν υπάρχουσες βιολογικές καταβολές του κλπ. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των επιστημών η συσχέτιση του βασικού αντικειμένου μελέτης τους με το έγκλημα. Το ίδιο μπορεί να ισχύσει αναλογικά και για την ΚΠ, όσον αφορά το ΨΗΦΙΑΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ, βέβαια.

Ειδικότεροι λόγοι Ειδικότεροι λόγοι n Το Ψηφιακό έγκλημα αφορά την χρήση του Διαδικτύου με την οποία ασχολείται η ΚΠ. n Για την ολοκληρωμένη εξέταση του ψηφιακού εγκλήματος και των επιπτώσεων που έχει στις σημερινές ψηφιακές κοινωνίες απαιτείται συνδυασμός θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων τόσο από το χώρο της Πληροφορικής όσο και από τις Κοινωνικές Επιστήμες (Κοινωνιολογία / Εγκληματολογία) τις οποίες διαθέτει η ΚΠ. n Η διεπιστημονική εξέταση του Ψηφιακού εγκλήματος που θα κάνει η ΚΠ συμβάλλοντας στην κατανόηση του συνόλου των πτυχών του θα οδηγήσει πιθανότατα και στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του. -

Εργαστήριο Κοινωνικής Πληροφορικής ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ   Website: Website:   Βιβλιογραφία για ΚΠ   E – mail :   FB:

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας Ευχαριστούμε για την προσοχή σας