ΕΣΠΑ : Πλαίσιο Σχεδιασμού, στοχοθεσία και αρχιτεκτονική – η σημασία της έρευνας και καινοτομίας Μιχάλης Γ. Γκούμας Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού – Ειδική Υπηρεσία Στρατηγικής, Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης

Περιεχόμενο παρουσίασης  Πλαίσιο Σχεδιασμού  ΕΣΠΑ : Βασικά μεγέθη  Στοχοθεσία του ΕΣΠΑ  Αρχιτεκτονική του ΕΣΠΑ  Η έρευνα και καινοτομία στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020  Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης  Συμπεράσματα  Πηγές πληροφόρησης

Πλαίσιοσχεδιασμού (1/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (1/15) Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) Ταμείο Συνοχής Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ)

Πλαίσιοσχεδιασμού (2/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (2/15) Κατηγορίες περιφερειών Λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες: κατά κεφαλή ΑΕγχΠ μικρότερο του 75% του μέσου κατά κεφαλή ΑΕγχΠ της ΕΕ- 27 (Ανατολική Μακεδονία & Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα) Περιφέρειες μετάβασης: κατά κεφαλή ΑΕγχΠ μεταξύ του 75% και του 90% του μέσου κατά κεφαλή ΑΕγχΠ της ΕΕ- 27 (Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησος, Βόρειο Αιγαίο, Κρήτη) Πλέον αναπτυγμένες περιφέρειες: κατά κεφαλή ΑΕγχΠ μεγαλύτερο του 90% του μέσου κατά κεφαλή ΑΕγχΠ της ΕΕ-27 (Αττική, Νότιο Αιγαίο)

Πλαίσιοσχεδιασμού (3/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (3/15) Θεματικοί στόχοι ΘΣ 1. Έρευνα, τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία ΘΣ 2.Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών ΘΣ 3. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ΘΣ 4. Μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ΘΣ 5. Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και πρόληψη των κινδύνων ΘΣ 6. Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και αποδοτική χρήση των πόρων

Πλαίσιοσχεδιασμού (4/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (4/15) Θεματικοί στόχοι ΘΣ 7. Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και άρση των εμποδίων σε βασικές υποδομές δικτύων ΘΣ 8. Βιώσιμη και ποιοτική απασχόληση – υποστήριξη της κινητικότητα των εργαζομένων ΘΣ 9. Κοινωνική ένταξη και καταπολέμηση της φτώχειας και κάθε διάκρισης ΘΣ 10. Επένδυση στην εκπαίδευση και κατάρτιση για την απόκτηση δεξιοτήτων και στη δια βίου μάθηση ΘΣ 11. Ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας των δημόσιων υπηρεσιών και των φορέων, καθώς και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης

Πλαίσιοσχεδιασμού (5/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (5/15) Στους κανονισμούς των Ταμείων καθορίζονται εντός των θεματικών στόχων, επενδυτικές προτεραιότητες, οι οποίες και τους εξειδικεύουν. Παράδειγμα ΘΣ1. Ενίσχυση έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας Επενδυτικές προτεραιότητες ΕΤΠΑ Ενίσχυση των υποδομών έρευνας και καινοτομίας (Ε&Κ) και των ικανοτήτων ανάπτυξης αριστείας Προαγωγή επιχειρηματικών επενδύσεων στην Ε&Κ

Πλαίσιοσχεδιασμού (6/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (6/15) Μεγαλύτερη εστίαση στα αποτελέσματα Σαφής αποτύπωση της λογικής της παρέμβασης σε κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΕΠ) Δείκτες αποτελέσματος που συμπεριλαμβάνουν την επιρροή παραγόντων εκτός των παρεμβάσεων του ΕΠ Θέσπιση αποθεματικού επίδοσης και ενδιάμεσων οροσήμων και στόχων (πλαίσιο επίδοσης) Ορισμός εκ των προτέρων αιρεσιμοτήτων (ex ante conditionalities) Θεματική συγκέντρωση

Πλαίσιοσχεδιασμού (7/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (7/15) Αποτύπωση της λογικής της παρέμβασης Πίνακας λογικού πλαισίου (logframe matrix): Πίνακας που απεικονίζει τη σχέση μεταξύ αναπτυξιακών αναγκών, θεματικών στόχων και επενδυτικών προτεραιοτήτων, ειδικών στόχων, δεικτών αποτελέσματος, δράσεων και δεικτών εκροών

Πλαίσιοσχεδιασμού (8/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (8/15) Δείκτες αποτελέσματος Ο δείκτης αποτελέσματος είναι μία μεταβλητή που εκφράζει την αλλαγή σε μια περιοχή ή τομέα που προκαλείται ως αποτέλεσμα της παρέμβασης αλλά και άλλων παραγόντων Η αλλαγή του αποτελέσματος που μπορεί με αξιόπιστο τρόπο να αποδοθεί σε μία παρέμβαση ονομάζεται επίπτωση Η εκτίμηση των επιπτώσεων γίνεται στο πλαίσιο της αξιολόγησης

Πλαίσιοσχεδιασμού (9/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (9/15) Αποθεματικό επίδοσης Το 6% των πόρων των ΕΔΕΤ (πλην συγκεκριμένων εξαιρέσεων) συνιστά αποθεματικό επίδοσης Το αποθεματικό επίδοσης διατίθεται μόνο στα προγράμματα και τις προτεραιότητες που έχουν πετύχει τα ορόσημα που έχουν θέσει για το έτος 2018 Η επανεξέταση των επιδόσεων των προγραμμάτων (σε επίπεδο προτεραιοτήτων) γίνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη με βάση τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης υλοποίησης που θα υποβληθεί το 2019

Πλαίσιοσχεδιασμού (10/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (10/15) Πλαίσιο επίδοσης (ανά Άξονα Προτεραιότητας και ΕΠ): Προσδιορίζονται ορόσημα (milestones) για την επίτευξη των δεικτών στο μέσο της προγραμματικής περιόδου (2018) και στόχοι για το τέλος της προγραμματικής περιόδου (2023). Προβλέπεται η κατανομή αποθεματικού επίδοσης σε προτεραιότητες που επιτυγχάνουν τους στόχους ενώ προβλέπεται πιθανή αναστολή πληρωμών – δημοσιονομικές διορθώσεις σε περιπτώσεις μη επίτευξής τους.

Πλαίσιοσχεδιασμού (11/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (11/15) Πλαίσιο επίδοσης (ΠΕ) Τύποι δεικτών Πλαισίου Υλοποίησης: Δείκτες εκροών (output indicators), Βασικά στάδια υλοποίησης (key implementation steps), Οικονομικοί δείκτες (financial indicators), Δείκτες αποτελέσματος (result indicators). Για όλα τα ΕΔΕΤ (εκτός από το ΕΚΤ και την ΠΑΝ), δεν συστήνεται η χρήση δεικτών αποτελέσματος στο ΠΕ

Πλαίσιοσχεδιασμού (12/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (12/15) Εκ των προτέρων αιρεσιμότητες Προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν το αναγκαίο πλαίσιο ρυθμίσεων και συνθηκών για την ουσιαστική υποστήριξη από τα ΕΔΕΤ Για τις μη εκπληρούμενες αιρεσιμότητες πρέπει να υποβάλλεται σχέδιο δράσης για την εκπλήρωσή τους Η εκπλήρωση των μη εκπληρούμενων αιρεσιμοτήτων πρέπει να γίνει το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016 Η μη εκπλήρωση των αιρεσιμοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή πληρωμών

Πλαίσιοσχεδιασμού (13/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (13/15) Θεματική συγκέντρωση Τα κράτη μέλη συγκεντρώνουν την υποστήριξη, σύμφωνα με τους ειδικούς κανόνες για κάθε Ταμείο, στις παρεμβάσεις που παράγουν τη μεγαλύτερη δυνατή προστιθέμενη αξία σε σχέση με τη στρατηγική της Ένωσης για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη (Στρατηγική Ευρώπη 2020).

Πλαίσιοσχεδιασμού (14/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (14/15) Θεματική συγκέντρωση ΕΤΠΑ Αναπτυγμένες περιφέρειες – Τουλάχιστον το 80% του συνόλου των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο κατανέμεται σε δύο ή περισσότερους από τους θεματικούς στόχους 1, 2, 3 και 4 – Τουλάχιστον το 20% του συνόλου των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο κατανέμεται στο θεματικό στόχο 4 Περιφέρειες μετάβασης: τα ανωτέρω ποσοστά μειώνονται σε 60% και 15% αντίστοιχα Λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες: τα ανωτέρω ποσοστά μειώνονται περαιτέρω σε 50% και 12% αντίστοιχα

Πλαίσιοσχεδιασμού (15/15) Πλαίσιο σχεδιασμού (15/15) Θεματική συγκέντρωση ΕΚΤ Τουλάχιστον 20% των πόρων του ΕΚΤ σε κάθε κράτος μέλος διατίθεται για το θεματικό στόχο 9 Στις περισσότερο αναπτυγμένες περιφέρειες τουλάχιστον το 80% του κονδυλίου ΕΚΤ κάθε ΕΠ συγκεντρώνεται σε έως πέντε επενδυτικές προτεραιότητες. Το ποσοστό αυτό για τις περιφέρειες μετάβασης είναι 70% ενώ για τις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες 60%

ΕΣΠΑ : Βασικά μεγέθη (1/2) Το ΕΣΠΑ (Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης) αποτελεί το βασικό στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη της χώρας με τη βοήθεια σημαντικών πόρων που προέρχονται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εγκρίθηκε στις 23/5/2014 και έχει συνολικό προϋπολογισμό €20,84 δισ. όσον αφορά την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή €26 δισ. αν συνυπολογιστεί και η εθνική δημόσια δαπάνη.

ΕΣΠΑ : Βασικά μεγέθη (2/2) Συνδρομή των Διαρθρωτικών Ταμείων (ΔΤ): ΕΤΠΑ: ευρώ (68,87% του συνόλου των ΔΤ) ΕΚΤ: ευρώ (του συνόλου των ΔΤ 31,13%) Κατανομή συνδρομής των Διαρθρωτικών Ταμείων ανά κατηγορία περιφέρειας: Λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες: 57,49% Περιφέρειες μετάβασης: 21,85% Πιο αναπτυγμένες περιφέρειες: 20,66%

Στοχοθεσία του ΕΣΠΑ (1/4) Αναπτυξιακό όραμα ΕΣΠΑ «Η συμβολή στην αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας με, ανάταξη και αναβάθμιση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας και τη δημιουργία και διατήρηση βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, έχοντας ως αιχμή την εξωστρεφή, καινοτόμο και ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα και γνώμονα την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης»

Στοχοθεσία του ΕΣΠΑ (2/4) Χρηματοδοτικές προτεραιότητες (1/2)  Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα με αιχμή την καινοτομία και αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας  Ανάπτυξη και αξιοποίηση ικανοτήτων ανθρώπινου δυναμικού – ενεργός κοινωνική ενσωμάτωση

Στοχοθεσία του ΕΣΠΑ (3/4) Χρηματοδοτικές προτεραιότητες (2/2)  Προστασία του περιβάλλοντος – μετάβαση σε μία οικονομία φιλική στο περιβάλλον  Ανάπτυξη – εκσυγχρονισμός – συμπλήρωση υποδομών για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη  Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης

Στοχοθεσία του ΕΣΠΑ (4/4) Επιλογή Θεματικών Στόχων Στο ΕΣΠΑ έχουν επιλεγεί και οι 11 θεματικοί στόχοι για τα ΕΔΕΤ. Η δημόσια δαπάνη για το ΘΣ 1 «Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας» ανέρχεται σε ευρώ που αντιστοιχεί στο 6,1 % του συνόλου της δημόσιας δαπάνης του ΕΣΠΑ

Αρχιτεκτονική του ΕΣΠΑ (1/4) Το ΕΣΠΑ αποτελείται από 20 Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ), από τα οποία τα 7 είναι Τομεακά και τα 13 Περιφερειακά Τα Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα αφορούν ένα ή περισσότερους τομείς και έχουν ως γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής όλη τη χώρα Τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ), ένα για κάθε μία από τις ελληνικές Περιφέρειες, περιλαμβάνουν δράσεις περιφερειακής εμβέλειας

Αρχιτεκτονική του ΕΣΠΑ (2/4) Τομεακά επιχειρησιακά προγράμματα (σε παρένθεση η ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης) [1/2] Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία – ΕΠΑΝΕΚ (3,646 δισ. ευρώ) Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (4,334 δισ. ευρώ) Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση (2, 105 δισ. ευρώ) Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα (0,377 δισ. ευρώ) Τεχνική Βοήθεια (0,318 δισ. Ευρώ) Τα παραπάνω Ε.Π. εγκρίθηκαν το Δεκέμβριο του 2015

Αρχιτεκτονική του ΕΣΠΑ (3/4) Τομεακά επιχειρησιακά προγράμματα (σε παρένθεση η ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης) [2/2]  Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (4,234 δισ. ευρώ)  Αλιείας και Θάλασσας (0,389 δισ. ευρώ) Η έγκριση των δύο τελευταίων προγραμμάτων αναμένεται εντός των επόμενων μηνών.

Αρχιτεκτονική του ΕΣΠΑ (4/4)  Στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα αντιστοιχούν 5,279 δισ. ευρώ  Όλα τα Π.Ε.Π. εγκρίθηκαν το Δεκέμβριο του 2015

Η έρευνα και καινοτομία στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020 Για το θεματικό στόχο 1 προβλέπεται να διατεθούν ευρώ ενωσιακή συνδρομή, η οποία αναλύεται ανά Ταμείο ως εξής: ΕΤΠΑ: ευρώ ΕΓΤΑΑ: ευρώ Οι πόροι αυτοί είναι σημαντικά αυξημένοι σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Οι πόροι του θεματικού στόχου 1 έχουν κατανεμηθεί στο ΕΠΑΝΕΚ (το μεγαλύτερο μέρος), στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και στα 13 ΠΕΠ.

Η έρευνα και καινοτομία στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020 Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο ΕΣΠΑ , οι πόροι του θεματικού στόχου 1 θα διατεθούν αποκλειστικά για την υποστήριξη της Στρατηγικής Έρευνας και Καινοτομίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση (βλ. κατωτέρω)

Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης (1/4) Η Στρατηγική Έρευνας και Τεχνολογίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση (Research and Innovation Strategies for Smart Specialisation - RIS3) είναι μια ολοκληρωμένη ατζέντα οικονομικού μετασχηματισμού, προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Η εκπόνηση των RIS3 αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του σχεδιασμού της περιόδου και επηρεάζει καθοριστικά το σχεδιασμό και την υλοποίηση των παρεμβάσεων τουλάχιστον στους θεματικούς στόχους 1, 2 και 3.

Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης (2/4) Οι Στρατηγικές Έρευνας και Τεχνολογίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση αποσκοπούν στη συγκέντρωση των πόρων και των προσπαθειών σε δραστηριότητες στις οποίες η κάθε περιφέρεια ή η χώρα έχουν ή είναι σε θέση να οικοδομήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ώστε να καταστεί δυνατή η επίτευξη σημαντικών αναπτυξιακών αποτελεσμάτων

Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης (3/4) Στην Ελλάδα εκπονήθηκαν η Εθνική Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας για την Έξυπνη εξειδίκευση και 13 περιφερειακές. Το σύνολο των ανωτέρω στρατηγικών εστάλη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για τις περιφερειακές στρατηγικές υπάρχει θετική απάντηση από την Επιτροπή. Για την εθνική στρατηγική αναμένεται η απάντηση της Επιτροπής εντός των επομένων ημερών.

Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης (4/4)  Οι 8 τομείς προτεραιότητας σε εθνικό επίπεδο: – Αγρο-διατροφή – Υγεία και φάρμακα – Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών – Ενέργεια – Περιβάλλον και βιώσιμη ανάπτυξη – Μεταφορές (& εφοδιαστική αλυσίδα) – Υλικά – κατασκευές – Τουρισμός – πολιτισμός – δημιουργικές βιομηχανίες  Η αγρο-διατροφή και ο τουρισμός έχουν επιλεγεί ως τομέας προτεραιότητας και στις 13 περιφερειακές στρατηγικές.

Συμπεράσματα (1/4) Το κανονιστικό πλαίσιο για τη νέα προγραμματική περίοδο χαρακτηρίζεται από νέα στοιχεία που επηρεάζουν, εκτός από το σχεδιασμό, και την υλοποίηση των ΕΠ, δημιουργώντας παράλληλα ιδιαίτερες απαιτήσεις στην παρακολούθηση και αξιολόγηση. Τα στοιχεία αυτά είναι: Ενισχυμένη λογική της παρέμβασης Νέα προσέγγιση για τους δείκτες αποτελέσματος Πλαίσιο επίδοσης Εκ των προτέρων αιρεσιμότητες Θεματική συγκέντρωση

Συμπεράσματα (2/4)  Υπάρχει συγκεκριμένη κατανομή των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων μεταξύ των κατηγοριών περιφερειών, η οποία επιμεριζόμενη κατάλληλα μεταξύ των προγραμμάτων δημιουργεί νέες κατανομές, οι οποίες πρέπει να τηρηθούν  Στο ΕΣΠΑ δίνεται μεγάλη έμφαση στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα της καινοτόμου επιχειρηματικότητας  Οι πόροι για έρευνα, τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία είναι σημαντικά αυξημένοι σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο

Συμπεράσματα (3/4)  Το μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων πόρων για ενίσχυση της έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας βρίσκεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑΝΕΚ)  Πόροι για την ενίσχυση της έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας προβλέπονται και σε όλα τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα και θα διατεθούν (μαζί με άλλους πόρους) για την υλοποίηση των περιφερειακών στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης

Συμπεράσματα (4/4) Οι πόροι του θεματικού στόχου 1 θα διατεθούν αποκλειστικά για την υποστήριξη της Στρατηγικής Έρευνας και Καινοτομίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση Οι στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας για την έξυπνη εξειδίκευση θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως ευκαιρία για επικέντρωση των πόρων και των προσπαθειών και την ενεργό συμμετοχή των πραγματικών παικτών ώστε να προκύψουν ορατά αναπτυξιακά αποτελέσματα

Πηγέςπληροφόρησης Πηγές πληροφόρησης  Ιστοσελίδα ΕΣΠΑ:  Ιστοσελίδα ΕΠΑΝΕΚ:  Ιστοσελίδα Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»:  Ιστοσελίδα ΠΕΠ Αττικής:

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. Στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.