ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ Οι μαθητές δεν απορροφούν «σαν σφουγγάρια» ούτε αποδέχονται άκριτα κάθε νέα πληροφορία. Αντίθετα, φιλτράρουν, επεξεργάζονται και οργανώνουν τα ερεθίσματα που δέχονται. Σε κάθε διαδικασία μάθησης τα άτομα είναι επιλεκτικά ως προς το τι και το πώς θα μάθουν. Σοφία Χριστοπούλου, Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων

2 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Γωνίδα Ε., 1999, Μεταγνωστικές δεξιότητες και αυτορρυθμιζόμενη μαθηση. Η περίπτωση των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες και ευπάθεια κινήτρων. Στο Σ. Παντελιάδου (επιμ.) Μεταγνωστικές δεξιότητες και οργάνωση συμπεριφοράς για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες (σελλ ), Θεσσαλονίκη: ΠΤΔΕ-ΑΠΘ και ΕΠΕΑΕΚ. Ζακεστίδου Σ. & Μάνιου-Βακάλη Μ., 1987, Προβλήματα ορθογραφίας των μαθητών της πρώτης και δεύτερης τάξης Γυμνασίου. Στο Νέα Παιδεία 42,80-93 & 43, Μαρκοβίτης Μ. & Τζουριάδου Μ., 1991, Μαθησιακές δυσκολίες. Θεωρία και πράξη. Θεσσαλονίκη: Προμηθεύς. Μπότσας Γ. & Παντελιάδου Σ., 2001, Μεταγνωστικές στρατηγικές κατανόησης στην ανάγνωση. Στο Μ.Βάμβουκας & Α.Χατζηδάκη (επιμ.) Μάθηση και διδασκαλία της ελληνικής ως μητρικής και δεύτερης γλώσσας. Πρακτικά συνεδρίου, σελλ Αθήνα: Ατραπός. Μπότσας Γ. & Παντελιάδου Σ., 2003, Μεταγνωστικός έλεγχος κατανόησης και χρήση διορθωτικών στρατηγικών από παιδιά με αναγνωστικές δυσκολίες και καλούς αναγνώστες. Στο E.Mela-Athanasopoyloy(επιμ.) The 15th International Symposium of Theoretical and Applied Linguistics selected papers (σελλ ), Θεσσαλονίκη, Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας, ΑΠΘ. Παντελιάδου Σ., 2000, Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη: Τι και γιατί. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Παντελιάδου Σ., Α. Πατσιοδήμου, Γ. Μπότσας (επιμ.), 2004, Οι μαθησιακές δυσκολίες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Βόλος.

3

4 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ

5 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΜΥΘΟΙ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΜΕ ΤΙΣ Μ.Δ.

6 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ: ανομοιογενής ομάδα εγγενών διαταραχών του κεντρικού νευρικού συστήματος. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ εγγενείς διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος. ΔΙΑΡΚΟΥΝ: καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. ΕΙΝΑΙ πρόσκαιρα. ΕΚΔΗΛΩΝΟΝΤΑΙ: με σημαντικές δυσκολίες στην πρόσκτηση και χρήση ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικών ικανοτήτων. ΔΕΝ παρουσιάζουν τέτοιες εκδηλώσεις. ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ (αλλά δεν είναι αποτέλεσμα) ΜΑΖΙ ΜΕ: προβλήματα σε συμπεριφορές αυτοελέγχου, κοινωνικής αντίληψης, κοινωνικής αλληλεπίδρασης, αισθητηριακές βλάβες, νοητική καθυστέρηση, συναισθηματική διαταραχή, πολιτισμικές διαφορές, ανεπαρκή διδασκαλία. ΠΙΘΑΝΟΝ να είναι αποτέλεσμα αυτών των προβλημάτων.

7 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Α. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Π.χ. Θεωρούν ότι σκοπός της ανάγνωσης δεν είναι η σε βάθος κατανόηση, αλλά η απλή αποκωδικοποίηση του κειμένου. Β. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΣΗΣ. Δε γνωρίζουν πότε και πώς και ποιες στρατηγικές μάθησης να χρησιμοποιήσουν. Δεν έχουν πεισθεί για την αξία της χρήσης τέτοιων στρατηγικών. Γ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ.Δεν αντιλαμβάνονται ότι έχουν πρόβλημα μάθησης. Έχουν τη λανθασμένη εντύπωση ότι όλα πάνε καλά. Αν αντιληφθούν ότι έχουν πρόβλημα, παραιτούνται. Δ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ. Π.χ. «έμαθα το μάθημα – αφού τελείωσα το διάβασμα». ΕΞΗΓΗΣΗ: η σύγχρονη έρευνα στρέφεται στη συνεξέταση των παραγόντων μεταγνώσης και κινήτρων.

8 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Η επαναλαμβανόμενη σχολική αποτυχία κάνει τους μαθητές να πιστεύουν ότι η νοητική τους ικανότητα είναι πολύ χαμηλή και η προσπάθειά τους μάταιη. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος ματαίωσης, αρνητικών συναισθημάτων και αποτυχίας. Μειωμένο ενδιαφέρον και άρνηση ή αντίσταση στην καταβολή προσπάθειας για μάθηση (κυρίως για ενεργητική μάθηση) και για τις σχολικές εργασίες. Εξάρτηση από άλλους και προτίμηση εξωτερικής ενίσχυσης έναντι της εσωτερικής, η οποία προκύπτει από την ικανοποιητική και επιτυχημένη επίδοση.

9 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Τα προβλήματα συμπεριφοράς είναι απόρροια και όχι συστατικό στοιχείο των προβλημάτων μάθησης και των μαθησιακών δυσκολιών. Ο ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ: ΧΑΜΗΛΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΜΑΘΗΤΗ ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΗ ΦΤΩΧΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΕ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΡΕΒΛΗ ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ

10 Αποφεύγει να διαβάσει και να γράφει.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Αποφεύγει να διαβάσει και να γράφει. Συχνά διαβάζει λάθος γραπτές πληροφορίες. Δυσκολεύεται να γράψει περίληψη. Δυσκολεύεται να αναδιηγηθεί με σωστή σειρά μια ιστορία. Φτωχή κατανόηση του γραπτού λόγου σε όλα τα μαθήματα. Πολλά ορθογραφικά λάθη. Δυσκολεύεται στις αφηρημένες έννοιες. Παράγει πολύ φτωχό γραπτό λόγο. Δυσκολεύεται στις ξένες γλώσσες. Δυσκολεύεται στην κατανόηση της θεσιακής αξίας των ψηφίων. Δυσκολεύεται στην εφαρμογή των βασικών μαθηματικών γνώσεων.

11 Δεν κρατά καλές σημειώσεις.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Δεν κρατά καλές σημειώσεις. Δουλεύει αργά στην τάξη και στις εξετάσεις. Δυσκολεύεται: - να ακολουθήσει σύνθετες οδηγίες, - να συγκεντρωθεί σε ένα έργο, - στα τεστ πολλαπλής επιλογής, - να ελέγξει το έργο του, - να οργανώσει το χρόνο και τις δραστηριότητές του.

12 Παρερμηνεύει συχνά τη συμπεριφορά των άλλων.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Δε δέχεται την κριτική. Παρερμηνεύει συχνά τη συμπεριφορά των άλλων. Υποκύπτει εύκολα στην πίεση των συνομηλίκων Δυσκολεύεται: - στην κατανόηση μη λεκτικών σημάτων στην επικοινωνία, - στην ερμηνεία κοινωνικών περιστάσεων, - στις διαπραγματεύσεις, - στην υπεράσπιση του εαυτού του, - να «μπει» στη θέση του άλλου.

13 Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες: - Έχουν χαμηλή νοημοσύνη,
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΙ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΜΕ ΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες: - Έχουν χαμηλή νοημοσύνη, - Δεν μπορούν να μάθουν, - Είναι απλά τεμπέληδες, - Αντιμετωπίζουν προβλήματα μόνο στα μαθήματα του σχολείου. Οι μαθησιακές δυκολίες: - Είναι αποτέλεσμα ανεπαρκούς διδασκαλίας, - Ξεπερνιούνται με τον καιρό, - Θεραπεύονται, - Δεν αποτελούν πραγματικά ειδική εκπαιδευτική ανάγκη.

14 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ Α.Π. ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

15 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Αποτελεσματικές διδακτικές προσεγγίσεις διερεύνηση καθοδηγούμενη ανακάλυψη Επίσης: διδασκαλία στρατηγικών μάθησης.

16 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Ο καθηγητής ενθαρρύνει τους μαθητές στις παρακάτω δραστηριότητες: Εύρεση της κεντρικής ιδέας σ’ ένα κείμενο. Διάκριση σημαντικών και μη σημαντικών πληροφοριών. Σύνδεση νέων πληροφοριών με αυτές που ήδη κατέχουν οι μαθητές. Αναζήτηση σχέσεων σε φαινομενικά ασύνδετες πληροφορίες. Αναζήτηση αιτιών φαινομένων. Οργάνωση και ταξινόμηση πληροφοριών. συγκριση και ένταξη εννοιών σε ευρύτερα σύνολα. Διατύπωση γενικών αρχών. Εφαρμογή της νέας γνώσης και επίλυση προβλημάτων. Σύνδεση ακαδημαϊκής γνώσης με καταστάσεις της καθημερινότητας. Εμπέδωση στρατηγικών μάθησης.

17 Σήμερα δεν υπάρχει δυνατότητα καθορισμού της διδακτέας ύλης.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Σήμερα δεν υπάρχει δυνατότητα καθορισμού της διδακτέας ύλης. Με μεγάλη προσοχή και όπου είναι δυνατόν, μπορούν να γίνουν αλλαγές που αφορούν: Στο ρυθμό κάλυψης της διδακτέας ύλης, Στην αναδιάρθρωσή της, Στην αφαίρεση δυσνόητων πληροφοριών, Στην απλούστευση δυσνόητων κειμένων.

18 ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Σαφής διατύπωση των στόχων του μαθήματος. Χρήση οργανογράμματος στην αρχή της διδασκαλίας. «Βήμα με βήμα» παρουσίαση της ύλης. Υποδειγματική παρουσίαση μιας διαδικασίας από τον καθηγητή (μοντελοποίηση). Παρουσίαση αφηρημένων εννοιών με χειροπιαστά παραδείγματα. Παρουσίαση πληροφοριών με ποικίλους τρόπους που απευθύνονται σε όλες τις αισθήσεις. Εστίαση της προσοχής των μαθητών στα κύρια σημεία με λεκτικές ή μη λεκτικές νύξεις («αυτό είναι σημαντικό...», τόνος φωνής, κινήσεις σώματος, εκφράσεις προσώπου). Ενεργητικές δραστηριότητες κατά την παράδοση (πειράματα, ομαδικές δραστηριότητες, ανοικτές ερωτήσεις κ.ά.) Σύνοψη των βασικών σημείων του μαθήματος από τους μαθητές στο τέλος της παράδοσης). Τροποποίηση της διδασκαλίας ανάλογα με τα αποτελέσματα αξιολόγησης των μαθητών. Καταγραφή από τους μαθητές των αντιλήψεών τους για τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους. Προφορικές ή γραπτές συμφωνίες καθηγητή-μαθητών για ασκήσεις, βαθμολογία, αμοιβές κτλ.

19 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Παραγωγή σημειώσεων από «καλό» μαθητή, που να είναι διαθέσιμες για τους συμμαθητές με Μ.Δ. Αύξηση του χρόνου αναμονής των απαντήσεων. Ενθάρρυνση των μαθητών να ζητούν από τον καθηγητή να επαναλαμβάνει κάποια σημεία από την παράδοση. Επισήμανση και υπογράμμιση των περιοχών που ο μαθητής «τα καταφέρνει καλά», ώστε να υπάρχει αίσθηση ισορροπίας μεταξύ θετικών και αρνητικών σημείων της επίδοσής του. Δυνατότητα να επιλέγει ο μαθητής εργασίες μεταξύ δύο ή περισσότερων ισοδύναμων.

20 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

21 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ / ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗΣ Μνημονικά βοηθήματα: σύνδεση πληροφοριών με λογικές ή μη σχέσεις, ώστε να σχηματίζονται χαρακτηριστικές φράσεις ή αρκτικόλεξα. Π.χ. . τα ονόματα των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας: «ξανθό τσακάλι με σκουφί»! . τα ονόματα των ποταμών Γαλλικός, Αξιός, Λουδίας, Αλιάκμονας: «γαλα» ! Αναλογία: χρήση γνωστών σχημάτων. Π.χ. τα μέρη του σώματος ή ενός κτιρίου. Κατηγοριοποίηση πληροφοριών: διάκριση συνόλου πληροφοριών σε υποσύνολα. Π.χ. οι ήρωες μιας ιστορίας κατηγοριοποιούνται σε άντρες, γυναίκες, παιδιά. Οπτικοποίηση: πληροφορίες ή διαδικασίες οπτικοποιούνται και η απομνημόνευση επιτυγχάνεται με τη συγκράτηση των εικόνων στη μνήμη. Νοητικές εικόνες: σύνδεση μιας πληροφορίας με μια εικόνα (που μπορεί και να μην έχει λογική σχέση με αυτή).

22 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ / ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ (1) Ι. Γνωστική χαρτογράφηση: ο μαθητής γράφει σε πλαίσια/κύκλους τις σημαντικότερες πληροφορίες, έννοιες και λέξεις-κλειδιά του μαθήματος και τα συνδέει με τόξα που δηλώνουν τη μεταξύ τους σχέση. Διαδικασία Α’ α. Ο καθηγητής δίνει μισοσυμπληρωμένους γνωστικούς χάρτες που έχει ετοιμάσει από πριν β. Οι μαθητές τους ολοκληρώνουν κατά την παράδοση του μαθήματος. Σταδιακά ο αριθμός των κενών αυξάνεται, μέχρι οι μαθητές να κατασκευάζουν γνωστικούς χάρτες χωρίς καμιά βοήθεια. Διαδικασία Β’ Οι μαθητές γράφουν το θέμα και το κυκλώνουν Διαβάζουν την πρώτη παράγραφο Βρίσκουν την κεντρική ιδέα και τις λεπτομέρειες, τις καταγράφουν και τις κυκλώνουν Συνδέουν με μια γραμμή την κεντρική ιδέα με τις λεπτομέρειες Επαναλαμβάνουν τα βήματα 3 και 4 σε κάθε παράγραφο Συνδέουν τις κεντρικές ιδέες που σχετίζονται.

23 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ / ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ (2) ΙΙ. Καθοδηγούμενες σημειώσεις: είναι ένα σπονδυλωτό περίγραμμα (σκελετός) που περιέχει ορισμένες κεντρικές ιδέες και συσχετιζόμενες έννοιες ενός μαθήματος. Σχεδιάζεται έτσι ώστε να έχει κενά που συμπληρώνουν οι μαθητές κατά την παράδοση. Απαιτεί ο μαθητής να: βλέπει, ακούει, κατανοεί, ξεχωρίζει τις σημαντικές πληροφορίες, τις οποίες οργανώνει και γράφει. Διαδικασία: - μοιράζεται το περίγραμμα - οι μαθητές το διαβάζουν προσεκτικά - συμπληρώνουν τα κενά κατά την παράδοση (ή διαβάζοντας το βιβλίο) - δίνεται η σωστή συμπλήρωση των κενών (με μηχάνημα προβολής ή άλλον τρόπο) - οι μαθητές συγκρίνουν τη σωστή συμπλήρωση με τη δική τους Παράδειγμα: Κεφάλαιο: Η αναδιάρθρωση των στρατιωτικών δυνάμεων από τον Καποδίστρια 1. Η αναδιάρθρωση του στρατού ήταν αναγκαία γιατί α) β) Οι κύριες ενέργειες του Καποδίστρια προς την κατεύθυνση αυτή ήσαν α) β) Δυσκολίες συνάντησε από Τον βοήθησε να τις αντιμετωπίσει ο , ο οποίος Αποτέλεσμα της αναδιάρθρωσης του στρατού ήταν

24 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ / ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ (3)
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ / ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ (3) ΙΙΙ. Σημειώσεις σε δυο στήλες: βοηθούν στη διάκριση των κεντρικών ιδεών από τις λεπτομέρειες. Διαδικασία: - κατά την παράδοση οι μαθητές καταγράφουν τις πληροφορίες στο δεξί μέρος του χαρτιού, - μετά την παράδοση οι μαθητές κατά ομάδες χωρίζουν τις πληροφορίες κατά κατηγορίες ή ερωτήσεις, - οι μαθητές καταγράφουν τις κύριες ιδέες (ή ερωτήσεις) στο αριστερό μέρος του χαρτιού απέναντι από τις αντίστοιχες πληροφορίες. ΚΥΡΙΕΣ ΙΔΕΕΣ ή ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

25 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ / ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ (4) IV. Θησαυρός ορισμών ή/και ερωτήσεων: - Ο μαθητής γράφει στη μια πλευρά μιας καρτέλας (ή ενός κομματιού χαρτιού) μια έννοια/λέξη και στην άλλη τον ορισμό της. - Το ίδιο μπορεί να κάνει με ερωτήσεις σχετικές με το μάθημα και τις απαντήσεις τους. - Συγκεντρώνει το υλικό του σε μια καρτελοθήκη (ή αλλού) δημιουργώντας έτσι σιγά σιγά ένα θησαυρό ορισμών. - Ο θησαυρός αυτός είναι ιδιαίτερα βοηθητικός κατά την αυτοαξιολόγηση, τις επαναλήψεις και τις εξετάσεις. V. Ανακεφαλαίωση σε τρεις στήλες: - Ο μαθητής καθώς μελετά σημειώνει σε τρεις στήλες: στην α’ στήλη μια λέξη-κλειδί, στη β’ στήλη μια ερώτηση που εμπεριέχει τη λέξη-κλειδί στη γ’ στήλη την απάντηση της ερώτησης. - Έτσι κατασκευάζει μια σύνοψη του μαθήματος και προετοιμάζεται για την απάντηση ερωτήσεων στην τάξη. - Και αυτή η μέθοδος ενδείκνυται αυτοαξιολόγηση, επαναλήψεις και εξετάσεις.

26 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΊΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΏΝ ΜΑΘΗΣΗΣ Οι στρατηγικές μάθησης μπορούν να διδαχθούν με δομημένο, ακριβή και συστηματικό τρόπο: Ο καθηγητής επιλέγει τη στρατηγική που κρίνει ότι θα βοηθήσει τους μαθητες. Περιγράφει τη στρατηγική. Παρουσιάζει τη στρατηγική λειτουργώντας ως μοντέλο και εκφράζοντας φωναχτά τις σκέψεις του. Οι μαθητές εφαρμόζουν τη στρατηγική πρώτα σε εύκολη και μετά σε δυσκολότερη ύλη. Οι μαθητές γενικεύουν τη χρήση της στρατηγικής και ανατροφοδοτούνται για τη σωστή χρήση της.

27 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

28 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ (1) 1. Απαντήσεις σε δοκιμασίες «πολλαπλών επιλογών» Τονίζουμε στους μαθητές ότι πρέπει να: α) Διαβάζουν όλες τις ερωτήσεις και απαντούν πρώτα μόνο σ’ αυτές που είναι σίγουροι. β) Διαβάζουν τις ερωτήσεις ενώ καλύπτουν τις επιλογές απάντησης. Θα πρέπει να απαντήσουν την ερώτηση νοητά και έπειτα να βρουν την απάντηση που ταιριάζει καλύτερα. γ) Χρησιμοποιούν στάδια αποκλεισμού, γιατί οι απαντήσεις σ’αυτά τα τεστ συνήθως περιλαμβάνουν μια σωστή απάντηση, μια απάντηση σίγουρα λανθασμένη, και δύο απαντήσεις που φαίνονται σωστές. δ) Στις πιο δύσκολες ερωτήσεις: μπορεί να βοηθηθούν από στοιχεία που περιέχονται σε άλλες ερωτήσεις, να διαβάζουν την ερώτηση μαζί με κάθε απάντηση για να αποφασίσουν ποια ταιριάζει καλύτερα, αν τίποτα από τα προηγούμενα δεν βοηθά, να μαντεύουν τη σωστή απάντηση ή να κρατούν την πρώτη εικασία (αν οι λανθασμένες απαντήσεις δεν υπολογίζονται στη βαθμολογία.

29 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ (2) 2. Απαντήσεις σε ανοιχτές ερωτήσεις Τονίζουμε στους μαθητές να προσέχουν ιδιαίτερα τις λέξεις-κλειδιά που περιέχουν οι ερωτήσεις και πώς αυτές καθορίζουν το είδος της απάντησης που ζητείται. Λέξεις-κλειδιά που χρησιμοποιούνται στη διατύπωση ανοιχτών ερωτήσεων: ΛΕΞΗ-ΚΛΕΙΔΙ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΝΟΗΜΑ ανάφερε όλα παρουσίαση με ακριβείς όρους παρουσίασε παρουσίαση τεκμηριωμένων απόψεων. Διάκριση των υπέρ και κατά. συνόψισε κύριες ιδέες περίληψη των κεντρικών ιδεών/αρχών σύγκρινε ειδικά χαρακτηριστικά παρουσίαση ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ δύο ή περισσότερων στοιχείων εξήγησε αναλυτική και σαφής παρουσίαση-ερμηνεία όλων των στοιχείων για ένα θέμα. Χρήση παραδειγμάτων και αντιπαραδειγμάτων αξιολόγησε τεκμηριωμένες απόψεις αποτίμηση της αξίας και χρησιμότητας ενός θέματος με τη χρήση επιχειρημάτων και παραδειγμάτων

30 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ (3) 3. Ειδικά σε τάξεις πολύ χαμηλού επιπέδου ή με πολλούς μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα μάθησης: Προμηθεύουμε τους μαθητές με οδηγούς μελέτης, όπως: ερωτήσεις που βοηθούν να εστιάσουν τη μελέτη σε σημαντικές πληροφορίες, λεξιλόγιο/κατηγορίες εννοιών, διαγράμματα οργάνωσης της ύλης, παλαιότερα διαγωνίσματα. Τους προτρέπουμε να δημιουργήσουν δικά τους διαγωνίσματα σαν αυτό που περιμένουν από τον καθηγητή.