Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Προβλήματα στην εφαρμογή ΠΕ

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Παρουσίαση με θέμα: "Προβλήματα στην εφαρμογή ΠΕ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Προβλήματα στην εφαρμογή ΠΕ

2 Παρά την έκρηξη στον αριθμό των επιμορφωμένων εκπαιδευτικών και των προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, δεν φαίνεται να έχει ουσιαστικά επιτευχθεί η υλοποίηση των γενικότερων στόχων της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο σχολείο.

3 Αυτό πιθανόν να οφείλεται στο γεγονός ότι η εκπαιδευτική στρατηγική για την ΠΕ εμφανίζει τα εξής χαρακτηριστικά: Η ΠΕ δεν αξιολογείται Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη μεθοδολογία Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία Η ΠΕ δεν είναι υποχρεωτική Η ΠΕ είναι περιθωριοποιημένη

4 Η ΠΕ δεν αξιολογείται

5 Η ΠΕ δεν αξιολογείται Η εισαγωγή της ΠΕ στο ελληνικό σχολείο συνοδεύτηκε και με την μετακίνηση οικονομικών πόρων από άλλους τομείς της εκπαίδευσης Η αξιολόγηση λοιπόν της υλοποίησης των σκοπών και στόχων της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι ένα μείζον ζήτημα το οποίο μελλοντικά ίσως καθορίσει τη συνέχεια εφαρμογής της ή καλύτερα την αναθεώρηση βασικών χαρακτηριστικών της.

6 Η ΠΕ δεν αξιολογείται Η εγκύκλιος Γ2/5548/ αναφέρει ότι η παιδαγωγική ομάδα θα πρέπει «να προσδιορίσει τι θα αξιολογηθεί, πότε, από ποιον, με τι κριτήρια, πώς θα αξιολογηθεί, με ποια μέσα, ποιος θα αξιολογήσει». έλλειψη αξιολόγησης στην Ελλάδα

7 Η ΠΕ δεν αξιολογείται Αιτίες της έλλειψης αξιολόγησης
Η επίδραση της μαθητοκεντρικής παιδαγωγικής στο πεδίο, Η δυσκολία της αξιολόγησης συναισθηματικών στόχων, Η βεβαρημένη εικόνα της αξιολόγησης στην παιδαγωγική επιστήμη της χώρας µας, Ο μικρός ρόλος που παίζει η αξιολόγηση στο εκπαιδευτικό σύστημα και Η απουσία εργαλείων για αξιολόγηση.

8 Η ΠΕ δεν αξιολογείται Σε ορισμένα πακέτα οι ίδιοι οι σχεδιαστές του εκπαιδευτικού υλικού προτείνουν τη μέθοδο αξιολόγησης, Κάποια προγράμματα ΠΕ έχουν αξιολογηθεί μετά την υλοποίησή τους

9 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη μεθοδολογία

10 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη μεθοδολογία
Η εγκύκλιος Γ2/5548/ , αναφέρει: «Η περιβαλλοντική εκπαίδευση δεν είναι ένα ιδιαίτερο μάθημα (με δικό του γνωστικό αντικείμενο, ειδικούς καθηγητές και εγχειρίδιο). Είναι μια εκπαιδευτική διαδικασία που συνδέεται με όλα τα γνωστικά αντικείμενα και που υλοποιείται ως μορφή εργασίας με το σχεδιασμό ενός ειδικού προγράμματος (project), με αντικείμενο μελέτης ένα θέμα που συνιστά αντικείμενο της Π.Ε., σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω»

11 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη μεθοδολογία
Παρά την επικράτηση της μεθόδου project δεν γνωρίζουμε με ποιο τρόπο χρησιμοποιείται, σε ποια έκταση χρησιμοποιείται και αν οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν τη μέθοδο αυτή. Δεν γίνεται παρουσίαση της μεθόδου σε κανένα σχολικό εγχειρίδιο, σε κανένα επίσημο κείμενο του Υπουργείου και δεν φαίνεται να αποσαφηνίζεται ο εννοιολογικός προσδιορισμός του project στα δημοσιευμένα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

12 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία

13 Η θεματολογία της ΠΕ Δύο βασικές κατηγορίες:
Τα θέματα της ΠΕ μπορεί να αφορούν το περιβάλλον γενικά Τα θέματα της ΠΕ μπορεί να αφορούν κάποιο περιβαλλοντικό ζήτημα.

14 Το περιβάλλον γενικά Δεν υπάρχουν όρια στη θεματολογία της αφού στην έννοια του περιβάλλοντος συμπεριλαμβάνονται θέματα που αφορούν την πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική σφαίρα της ζωής, Οποιοδήποτε θέμα στη σύγχρονη ζωή είναι θέμα της ΠΕ η ΠΕ εμφανίζεται με ένα γενικό και ασαφή χαρακτήρα.

15 Τα περιβαλλοντικά ζητήματα
Αντικείμενο της ΠΕ είναι οι πιέσεις που ασκεί η ανθρώπινη δραστηριότητα στο φυσικό περιβάλλον που έχουν ως αποτέλεσμα τα περιβαλλοντικά προβλήματα.

16 Τα περιβαλλοντικά ζητήματα
Ως προβλήματα του περιβάλλοντος εννοούμε α) τα προβλήματα από διαταραχές και δυσλειτουργίες των «συστημάτων υποστήριξης ζωής», οι οποίες έχουν προκύψει από διαχειριστικές πρακτικές και παρεμβάσεις του ανθρώπου, β) τα κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν από αυτές τις διαταραχές, ή που προκαλούν δυσλειτουργίες στα πλαίσια του φαύλου κύκλου των αιτιών και των επιπτώσεων.

17 Τα περιβαλλοντικά ζητήματα
Θεωρούμε περιβαλλοντικά προβλήματα τη ρύπανση, την αποδάσωση, τη διάβρωση, τη κακή διαχείριση ενός χώρου, την υπερκατανάλωση κ.α., Θέματα που παρουσιάζονται ως προβλήματα στις σύγχρονες κοινωνίες (π.χ. ρατσισμός, ναρκωτικά κ.α.) ή φυσικά φαινόμενα (π.χ. σεισμοί, εκρήξεις ηφαιστείων) δεν εμπίπτουν στο αντικείμενο της ΠΕ.

18 Τα περιβαλλοντικά ζητήματα
για την κατανόηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και τη τοποθέτηση τους στις σωστές διαστάσεις, με σκοπό την επίλυση τους είναι απαραίτητη προϋπόθεση η συνολική αντίληψη του περιβάλλοντος όπως αυτή προκύπτει από την αλληλεπίδραση όλων των παραγόντων, που δρουν στη φύση και στη κοινωνία

19 Τα περιβαλλοντικά ζητήματα
Για κάθε περιβαλλοντικό ζήτημα δεν υπάρχει μόνο μία σωστή απάντηση ή μία και μόνο λύση, αντίθετα υπάρχουν διάφορες απόψεις και πολλή αβεβαιότητα. Ένα ολοκληρωμένο και σωστά δομημένο πρόγραμμα ΠΕ καλλιεργεί στον εκπαιδευόμενο την ικανότητα να αναγνωρίζει την αβεβαιότητα αυτή, να οραματίζεται εναλλακτικά σενάρια και να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες εξωτερικές συνθήκες και στη νέα πληροφορία

20 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
στην εγκύκλιο Γ2/5548/ , αναφέρει ότι «τα θέματα που καλύπτει η ΠΕ και συνιστούν αντικείμενα των προγραμμάτων Π.Ε. αναφέρονται στα προβλήματα του άμεσου περιβάλλοντος των μαθητών που προκύπτουν από τις αλληλεπιδράσεις που δημιουργούνται στο κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον» στις εγκυκλίους Γ2/3594/ και Φ. 18/931/ Π/473/ , αναφέρει ότι «η Π.Ε. προσανατολίζεται στην έρευνα και λύση ενός περιβαλλοντικού προβλήματος ...»

21 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
Στην εγκύκλιο Γ2/ 4867/ , αναφέρει ότι «τα αντικείμενα των δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι α) οικολογικά στοιχεία που αλλοιώνονται (στοιχεία φυσικής οικολογίας, ανθρωπογενούς οικολογίας), β) Πηγές και αιτίες που προκαλούν οικολογική αλλοίωση και το είδος της αλλοίωσης (τομείς οικονομικής δραστηριότητας, εξέλιξη της ανθρώπινης δραστηριότητας, πόλεμοι, θεομηνίες, χημική - βιολογική ρύπανση ατμόσφαιρας, νερού, εδάφους)».

22 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
Η εγκύκλιος Γ2/4995/ επαναβεβαιώνει την πιο πάνω θεματολογία, προχωρώντας σε μεγαλύτερη ανάλυση των θεμάτων ΠΕ, και συγκεκριμένα αναφέρει: «Προγράμματα ΠΕ είναι εκείνα που το περιεχόμενο τους σχετίζεται με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 2(α,β) της Υπουργικής Απόφασης Γ2/4867/ και συγκεκριμένα με αντικείμενα όπως τα παρακάτω:

23 Η Θεματολογία της ΠΕ Σύμφωνα με την Εγκύκλιο Γ2/4995/21-9-94
• Δομή και λειτουργία του φυσικού περιβάλλοντος (Οικοσύστημα). • Αβιοτικά στοιχεία (κλίμα, έδαφος). • Χλωρίδα – πανίδα. • Αλληλεπιδράσεις των οργανισμών με το περιβάλλον τους και μεταξύ τους. • Παραγωγοί, καταναλωτές, αποικοδομητές . • Ροή ενέργειας. • Τροφικά πλέγματα. • Χερσαία υδάτινα συστήματα. • Υγρότοποι, δάση. • Προστατευόμενα είδη και περιοχές.

24 Η Θεματολογία της ΠΕ Σύμφωνα με την Εγκύκλιο Γ2/4995/21-9-94
• Οικιστικά ζητήματα, πολεοδομία- αρχιτεκτονική. • Κυκλοφοριακό. • Αστικό και περιαστικό πράσινο. • Ήπιες μορφές ενέργειας. • Οικολογικές διαταραχές. • Ρύπανση του αέρα. • Όξινη βροχή. • Τρύπα του όζοντος. • Ρύπανση των υδάτων. • Ειδικές περιπτώσεις ρύπανσης (π.χ. πετρελαιοκηλίδες, βαρέα μέταλλα,ηχορύπανση).

25 Η Θεματολογία της ΠΕ Σύμφωνα με την Εγκύκλιο Γ2/4995/21-9-94
• Ανθρωπογενές περιβάλλον. • Διαχείριση απορριμμάτων, ανακύκλωση. • Αντιρρυπαντική τεχνολογία (σταθμοί βιολογικού καθαρισμού, επαναχρησιμοποίηση λυμάτων, κ.ά.). • Εξάντληση φυσικών πόρων, ενεργειακά ζητήματα . • Φυσικές καταστροφές (φωτιές, εκρήξεις ηφαιστείων, κ.ά.) • Εισαγωγές ξενικών ειδών - αναδασώσεις -Υπερβόσκηση, υπεραλίευση -Φυτοφάρμακα, χημικά λιπάσματα -Βιομηχανικά απόβλητα και οικιστικά λύματα - Ιστορικά και πολιτισμικά στοιχεία σε σχέση με το περιβάλλον -Περιβάλλον και τουρισμός - Περιβάλλον και υγεία

26 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
Το 1998 και το 1999 (Γ2/4881/ Γ2/ ) τέλος, λόγω της διεθνούς διάσκεψης της Unesco (1997), στη Θεσσαλονίκη, προστίθενται τα εξής αντικείμενα: Η προσαρμογή της καταναλωτικής συμπεριφοράς (μείωση κατανάλωσης, επισκευή, επαναχρησιμοποίηση προϊόντων), Η λογική χρήση ενέργειας και οι εφαρμογές των ήπιων μορφών της. Η ενημέρωση και η κριτική προσέγγιση: Στα εφαρμοζόμενα σχέδια διαχείρισης, Σε μέτρα και πολιτικές φιλικές στο περιβάλλον, Στην συνεισφορά της τεχνολογίας για την βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος,

27 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
Παρατηρείται κυριαρχία της αντίληψης της ΠΕ που έχει ως σκοπό να δώσει απλώς γνώσεις για το περιβάλλον, με το κέντρο βάρους να δίνεται περισσότερο στην τεχνοκρατική οπτική. Επιπλέον, σε αυτή τη θεματολογία περιλαμβάνονται και οι φυσικές καταστροφές που δεν συνιστούν περιβαλλοντικά προβλήματα και δεν ανήκουν στη θεματολογία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

28 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
Μέσα από τις εγκυκλίους του ΥΠΕΠΘ παρατηρείται μια στροφή προς μια τεχνοκρατικής αντίληψης θεματολογία «η θεματολογία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης περιλαμβάνει: α) στοιχεία που αλλοιώνονται (στοιχεία φυσικής οικολογίας, ανθρωπογενούς οικολογίας), β) πηγές και αιτίες που προκαλούν οικολογική αλλοίωση και το είδος της αλλοίωσης (τομείς οικονομικής δραστηριότητας, εξέλιξη της ανθρώπινης δραστηριότητας, πόλεμοι, θεομηνίες, χημική-βιολογική ρύπανση ατμόσφαιρας, νερού, εδάφους)» Παρουσιάζεται μια αντίφαση στη στάση αυτή του Υπουργείου, καθώς στην προηγούμενη εγκύκλιο, την Γ2/3594/ , αναφέρεται ότι η περιβαλλοντική εκπαίδευση «προσανατολίζεται στην έρευνα και λύση ενός περιβαλλοντικού προβλήματος...».

29 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
Οι διάφορες αυτές «οριοθετήσεις» του αντικειμένου της ΠΕ στερούν την ΠΕ από την ιδιαίτερη θεματολογία της δηλαδή, τη μελέτη των προβλημάτων του περιβάλλοντος με στόχο την πρόληψη και την αντιμετώπιση τους, δημιουργούν σύγχυση, ασάφεια και αοριστία γύρω από την ίδια την ΠΕ, με συνέπεια ακόμη και στους χώρους που υλοποιείται με ενθουσιασμό να εκλαμβάνεται ως μια εκπαίδευση για το περιβάλλον

30 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
Υπάρχει και η άποψη ότι κάθε θέμα της σύγχρονης ζωής είτε αποτελεί πρόβλημα είτε όχι, εμπίπτει στο αντικείμενο της ΠΕ. Η άποψη αυτή έχει οδηγήσει στην πραγματοποίηση εκατοντάδων «προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης», με θέματα όπως, «τα τραγούδια του τόπου μας», «τα φυσικά τοπία της περιοχής μας», «λαϊκές φορεσιές του τόπου μας», «τα ξωκλήσια της περιοχής μας», κλπ.

31 Η ΠΕ δεν είναι προσδιορισμένη ακριβώς ως προς τη θεματολογία
Η απουσία θεματολογικού στόχου επιτείνεται ακόμη περισσότερο με την παρουσία της Αγωγή Υγείας, της οποίας η θεματολογία έχει αρκετούς κοινούς άξονες με αυτή της περιβαλλοντικής, δημιουργώντας σύγχυση.

32 Η ΠΕ δεν είναι υποχρεωτική

33 Η ΠΕ δεν είναι υποχρεωτική
Η εγκύκλιος Γ2/3594/ αναφέρει: «...το ΥΠΕ ΠΘ ...καλεί τους εκπαιδευτικούς που έχουν πεισθεί για την αναγκαιότητα εφαρμογής της Π.Ε. και επιθυμούν να εμπλακούν στις διαδικασίες σχεδιασμού και υλοποίησης ενός προγράμματος, να κάνουν τις απαραίτητες ενέργειες που αναφέρονται στη συνέχεια της εγκυκλίου...». Η εγκύκλιος Γ2/4867/ αναφέρει: «Η συμμετοχή στα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων (Πολιτιστικά, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Αγωγή Υγείας) είναι προαιρετική για τους εκπαιδευτικούς και η συμμετοχή των μαθητών πρέπει να είναι ενεργητική, δημιουργική και όχι παθητική».

34 Η ΠΕ δεν είναι υποχρεωτική
Αποτέλεσμα να εφαρμόζουν ΠΕ εκπαιδευτικοί ευαίσθητοι στα περιβαλλοντικά ζητήματα, δυσαρεστημένοι από το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα, και με την αντίληψη ότι η περιβαλλοντική εκπαίδευση έχει «εκπαιδευτικό ριζοσπαστικό χαρακτήρα» Οι εκπαιδευτικοί αυτοί είναι κατά κανόνα πιο επιδεκτικοί στα νέα και πιο προοδευτικά ρεύματα στην εκπαίδευση και αποτελούν το δυναμικό για την προώθηση αλλαγών που αναπόφευκτα θα γίνουν κάτω από την κοινωνική πίεση . Από την άλλη όμως η βαθιά ριζωμένη προσήλωση των εκπαιδευτικών στα γνωστικά τους αντικείμενα, ιδιαίτερα αν αυτά συνδέονται με εξετάσεις είναι ένας σημαντικός λόγος αποτυχίας της ΠΕ.

35 Η ΠΕ δεν είναι υποχρεωτική
Το γεγονός ότι η ΠΕ είναι προαιρετική, έρχεται σε πολλά σημεία σε σύγκρουση με το παραδοσιακά οργανωμένο σχολείο δημιουργώντας σημαντικά εμπόδια στην ουσιαστική δραστηριοποίηση των μαθητών. Αυτό συμβαίνει επειδή όλο το εννοιολογικό και ιδιαίτερα το μεθοδολογικό πλαίσιο της ΠΕ παραπέμπει σε διαφορετική δομή και οργάνωση της εκπαίδευσης της διδασκαλίας και της αντίληψης για τη ζωή και τον κόσμο.

36 Η ΠΕ δεν είναι υποχρεωτική
Οι δυσχέρειες οπωσδήποτε σχετίζονται και με τα τρία συστήματα μηνυμάτων µέσω των οποίων συντελείται η επίσημη εκπαιδευτική πράξη: α. το πρόγραμμα διδασκαλίας, το οποίο ορίζει ποια είναι η έγκυρη γνώση, β. την παιδαγωγική, η οποία καθορίζει ποιος είναι ο έγκυρος τρόπος μετάδοσης της γνώσης και γ. την αξιολόγηση, η οποία ορίζει αυτό που θεωρείται έγκυρη πραγμάτωση αυτής της γνώσης από το διδασκόμενο.

37 Συνέπειες του Προαιρετικού Ρόλου της ΠΕ
Συνέπειες του Προαιρετικού Ρόλου της ΠΕ Δεν υπάρχει καθορισμένος χρόνος στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου (προτείνεται η συμπλήρωση του εβδομαδιαίου προγράμματος με δύο ώρες, η χρησιμοποίηση δύο ωρών τη βδομάδα ή τεσσάρων ωρών το δεκαπενθήμερο εκτός εβδομαδιαίου προγράμματος) Σε πολλά σχολεία δεν υπάρχουν διαθέσιμες αίθουσες για τις δραστηριότητες που προτείνονται (αίθουσες πολλαπλών χρήσεων), εφόσον στο ίδιο σχολικό κτίριο λειτουργούν δύο σχολεία. Η ΠΕ γίνεται τα Σαββατοκύριακα, κάποια απογεύματα ή συχνά στα διαλείμματα.

38 Συνέπειες του Προαιρετικού Ρόλου της ΠΕ
Συνέπειες του Προαιρετικού Ρόλου της ΠΕ Το ποσοστό των μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που συμμετέχει σε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και αγωγής υγείας δεν ξεπερνά το 8% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού. Για να υπάρξει λοιπόν επιτυχές αποτέλεσμα όπως το οραματίστηκε η UNESCO και άλλοι οργανισμοί, τότε η ΠΕ θα πρέπει να απευθύνεται και να παρέχεται σε όλους τους μαθητές.

39 Η ΠΕ δεν είναι υποχρεωτική
Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών είναι σχετικά περιορισμένη και ιδιαίτερα όσον αφορά τους καθηγητές του λυκείου.

40 Οι λόγοι για τη μικρή συμμετοχή των εκπαιδευτικών
Μερικές φορές παρατηρείτο το φαινόμενο, εκπαιδευτικοί να αναλαμβάνουν κάποιο πρόγραμμα ΠΕ με μόνο κίνητρο τη συμπλήρωση του υποχρεωτικού ωραρίου της εργασίας τους, κάτι το οποίο δεν είναι η καλύτερη πρόγνωση για την πορεία του προγράμματος που αναλαμβάνουν. Η ανυπαρξία κατάλληλων χώρων για την πραγματοποίηση των συναντήσεων της περιβαλλοντικής ομάδας,

41 Οι λόγοι για τη μικρή συμμετοχή των εκπαιδευτικών
Το ποσοστό των επιμορφωμένων και ενημερωμένων εκπαιδευτικών στα θέματα της ΠΕ, είναι ακόμη σχετικά μικρό. Η ευθύνη του εκπαιδευτικού κατά τις μετακινήσεις της μαθητικής ομάδας. Η περιορισμένη διαθεσιμότητα οικονομικών πόρων για μετακινήσεις και αγορά των απαραίτητων υλικών. Η αδιάφορη έως εχθρική στάση των υπόλοιπων εκπαιδευτικών του συλλόγου.

42 Η ΠΕ δεν είναι υποχρεωτική
Πρέπει να αναφερθεί ότι οι εκπαιδευτικοί δε θεωρούν πολύ σημαντική αιτία υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος την έλλειψη κατάλληλης εκπαίδευσης (η αιτία αυτή έρχεται έβδομη ανάμεσα σε δεκαέξι άλλες αιτίες). Το εύρημα αυτό πιθανώς και να δείχνει ότι οι εκπαιδευτικοί δεν αξιολογούν σωστά τη δύναμη της περιβαλλοντικής αγωγής ή ότι είναι πεπεισμένοι για την ύπαρξη άλλων πολύ ισχυρότερων παραγόντων που υποβαθμίζουν το φυσικό περιβάλλον

43 Η ΠΕ είναι περιθωριοποιημένη

44 Η ΠΕ είναι περιθωριοποιημένη
Στην περιθωριοποίηση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης συμβάλλουν: Ο ακαδημαϊσμός του σχολείου και η χωρική διαφοροποίηση (σε μια περιοχή μερικά σχολεία κάνουν περιβαλλοντική εκπαίδευση, ενώ σε άλλη όχι). Η ιεράρχηση των μαθημάτων στο Αναλυτικό Πρόγραμμα (πρωτεύοντα-δευτερεύοντα). Οι απαιτήσεις σε ώρες μελέτης για την εισαγωγή των μαθητών στο Πανεπιστήμιο.

45 Η ΠΕ είναι περιθωριοποιημένη
Τον Οκτώβριο του 1999 πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, οργανωμένο από την Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε. Το συνέδριο είχε ως θέμα την αξιολόγηση της πορείας του θεσμού στην Ελλάδα και τη χάραξη στρατηγικής για την ανάπτυξη του. Τα αποτελέσματα του συνεδρίου συνοψίζονται σε σχέση με τις δύο κύριες θεματικές του ενότητες στα εξής: την αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ και τη στρατηγική για την ανάπτυξη του θεσμού στο μέλλον.

46 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Οποιαδήποτε αξιολόγηση της ΠΕ ως θεσμού και ως πρακτικής, θα πρέπει να ξεκινά από τον εντοπισμό και την κατανόηση των θεωρητικών πλαισίων αναφοράς των εκπαιδευτικών για την έννοια και τους σκοπούς της ΠΕ.

47 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Κατά τη δεκαετία του 90 γίνεται μια αναβάθμιση των προγραμμάτων τόσο ποιοτική όσο και ποσοτική, καθώς οι εκπαιδευτικοί της ΠΕ υιοθετούν στα προγράμματα τους τη μέθοδο project, τη διεπιστημονικότητα, τη μαθητοκεντρική διδασκαλία και το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία, Mε τη θεσμοθέτηση της ΠΕ (Νόμος 1892/90) ο αριθμός των προγραμμάτων ΠΕ απογειώνεται (σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια) στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

48 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Για τους μαθητές τα προγράμματα ΠΕ καλλιέργησαν πνεύμα συνεργασίας, ενίσχυσαν την κριτική σκέψη, τους βοήθησαν να αποκτήσουν μια γενικότερη ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και βασικές γνώσεις γύρω από το περιβάλλον και το προβλήματα του τους βοήθησαν να αποκτήσουν σε μικρότερο βαθμό ικανότητες για ενεργό συμμετοχή στην προστασία του αύξησαν την αυτοπεποίθηση τους όσον αφορά στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Ενθάρρυναν την προσωπική και ελεύθερη έκφραση μέσα από τη συζήτηση

49 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Βελτιώθηκαν οι σχέσεις διδασκόντων και διδασκομένων, μειώνοντας σε κάποιο βαθμό την κατεστημένη δασκαλοκεντρική διδασκαλία προς όφελος της μαθητοκεντρικής. Μέσω των προγραμμάτων ΠΕ ενημερώθηκαν και ευαισθητοποιήθηκαν τα μέλη της τοπικής κοινότητας γύρω από τα θέματα του περιβάλλοντος.

50 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Η ΠΕ λόγω του εύρους και της ποικιλίας των θεμάτων που πραγματεύεται κεντρίζει το ενδιαφέρον των μαθητών, κάτι που, ωστόσο χρήζει, ορθής στοιχειοθέτησης και όχι απλής εμπειρικής προσέγγισης.

51 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Η θεματολογία των προγραμμάτων ΠΕ περιστρέφεται γύρω από τα περιβαλλοντικά προβλήματα, την ενέργεια, τα φυσικά συστήματα, το ανθρωπογενές περιβάλλον, τη διαχείριση πόρων, τις κατασκευές και την τεχνολογία, το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον και την περιβαλλοντική επικοινωνία, με το ανθρωπογενές περιβάλλον να συγκεντρώνει την μεγαλύτερη προτίμηση ακολουθούμενο από το φυσικό. Όσον αφορά την επιλογή τοπικών ή υπερτοπικών θεμάτων, φαίνεται να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα τους.

52 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Υπάρχει σχέση μεταξύ επικαιρότητας και επιλογής του θέματος για το πρόγραμμα ΠΕ, ακολουθία προτύπων θεμάτων από τη βιβλιογραφία, μονομερής ενασχόληση με θέματα που ανταποκρίνονται στην επιστημονική εξειδίκευση του συντονιστή εκπαιδευτικού, και ενεργοποίηση σε τοπικά περιβαλλοντικά θέματα

53 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Γίνεται ειδική αναφορά στη λειτουργία δικτύων ΠΕ, τα οποία προσφέρουν οργανωμένη, αξιολογημένη, συντονισμένη και αποδοτική (κατά κανόνα) Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Εκτός από τα ευρωπαϊκά και διεθνή δίκτυα (Οικολογικά Σχολεία, SEMEP, Globe-Αλέξανδρος, Νέοι Δημοσιογράφοι, κ.ά.), δημιουργήθηκαν και λειτουργούν πολύ ικανοποιητικά αρκετά ελληνικά δίκτυα ΠΕ με πανελλαδικό ή τοπικό χαρακτήρα ενώ παρατηρείται μια έντονη κινητικότητα στην δημιουργία νέων δικτύων

54 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Η ΠΕ στο σχολείο δείχνει ότι η ΠΕ σταδιακά βγαίνει από το περιθώριο, ενώ το γεγονός ότι είναι σχετικά χαμηλά, σημαίνει ότι υφίστανται ακόμη οι ανασταλτικοί παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην ανάπτυξη του θεσμού της ΠΕ.

55 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Οι ανασταλτικοί αυτοί παράγοντες είναι: η έλλειψη χρόνου, το ανελαστικό σχολικό ωράριο, το μονολιθικό αναλυτικό πρόγραμμα, η πολύ χαμηλή χρηματοδότηση, το πρόβλημα της διδακτέας ύλης, η ελλιπής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, προβλήματα επικοινωνίας και κατανόησης από τους διευθυντές, από τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς, κ.α.

56 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Η έννοια της αειφορίας, έννοια κλειδί για τη σύγχρονη περιβαλλοντική εκπαίδευση, δε φαίνεται να έχει κατανοηθεί από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Η έρευνα έχει δείξει αδυναμία των μαθητών να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στην κατανόηση της αειφορίας κάτι που μπορεί ευθέως να αποδοθεί στην έλλειψη κατανόησης της έννοιας από τους Έλληνες εκπαιδευτικούς.

57 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Ένα ποσοστό 77,33% των Ελλήνων δασκάλων δεν γνωρίζει το περιεχόμενο του όρου και ένα ποσοστό 72% δεν έχει καν ακούσει τον όρο αυτό Είναι απολύτως αναμενόμενη η αδυναμία των μαθητών να κατανοήσουν θεμελιώδεις έννοιες της ΠΕ και προβάλλει η τεράστια αναγκαιότητα της επαρκούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών. Η ελλιπής κατανόηση των θεμελιωδών εννοιών της ΠΕ από τους εκπαιδευτικούς πιθανώς να εξηγεί σε κάποιο βαθμό την αποφυγή εκ μέρους τους της αξιολόγησης των προγραμμάτων

58 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Η έλλειψη άμεσης αξιολόγησης των προγραμμάτων και των μαθητών που συμμετέχουν σ' αυτά, δημιουργεί τον κίνδυνο να θεωρηθεί η ΠΕ ως αντικείμενο άνευ σημασίας ή ψυχαγωγική ενασχόληση Η έλλειψη κατανόησης θεμελιωδών εννοιών της ΠΕ από μαθητές και εκπαιδευτικούς συνδυάζεται με τη μέτρια και χαμηλή επίδοση των μαθητών σε ό,τι αφορά περιβαλλοντικές γνώσεις

59 Αποτελέσματα έρευνας σχετικά με τις γνώσεις και στάσεις των Ελλήνων εκπαιδευτικών
μέτρια έως χαμηλή κατοχή περιβαλλοντικών γνώσεων από τους εκπαιδευτικούς. Οι καθηγητές των φυσικών επιστημών και οι άνδρες, κατέχουν περισσότερες περιβαλλοντικές γνώσεις από αυτούς των θεωρητικών, ωστόσο αυτό δεν επεκτείνεται και στις στάσεις έναντι του περιβάλλοντος, οι οποίες αποκτώνται πριν οι εκπαιδευτικοί ενταχθούν στην παραγωγική διαδικασία και αλλάζουν μόνο με τη ενεργό συμμετοχή στα περιβαλλοντικά ζητήματα.

60 Αποτελέσματα έρευνας σχετικά με τις γνώσεις και στάσεις των Ελλήνων εκπαιδευτικών
Μικρό ποσοστό των καθηγητών ασχολείται με προγράμματα ΠΕ και το σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι φιλόλογοι ασχολούνται περισσότερο από ότι οι καθηγητές άλλων ειδικοτήτων. Βασικός ανασταλτικός παράγοντας στην καθολική ή στην μεγαλύτερη συμμετοχή σε προγράμματα ΠΕ είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση των εκπαιδευτικών σχετικά με την κατοχή των απαραίτητων γνώσεων για την πραγματοποίηση ενός προγράμματος ΠΕ

61 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Στην υπάρχουσα ελληνική βιβλιογραφία αναφέρονται αρκετές εκπαιδευτικές μέθοδοι Από αυτές η μέθοδος που ακολουθείται από τους περισσότερους εκπαιδευτικούς κατά την υλοποίηση προγραμμάτων ΠΕ είναι η μέθοδος project, ο συνδυασμός μεθόδου project, μελέτης πεδίου και ερωτηματολογίων, ενώ η «μέθοδος επίλυσης προβλήματος» δεν φαίνεται να συγκεντρώνει την προτίμηση των εκπαιδευτικών σε μεγάλο ποσοστό

62 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Ο εμπλουτισμός του μεθοδολογικού εξοπλισμού των εκπαιδευτικών με καινοτόμες διδακτικές μεθόδους, με εκπαιδευτικό λογισμικό πολυμέσων, η αξιοποίηση του διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς και ιδιαίτερα για την ΠΕ, είναι πολύ πιθανό να δώσουν την απαραίτητη θεωρητική και τεχνολογική στήριξη στους εκπαιδευτικούς της καθημερινής περιβαλλοντικής πράξης.

63 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Απουσιάζει σχεδόν παντελώς η επιστημονική αξιολόγηση των προγραμμάτων. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί αξιολογούν τα προγράμματα ΠΕ με την παρουσίαση του προγράμματος στο σχολείο (στους μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς), με ελεύθερη γραπτή έκθεση - έκφραση και με ερωτηματολόγιο

64 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Η ένταξη των προγραμμάτων ΠΕ στο σχολικό πρόγραμμα αντιμετωπίζεται ως εξής: Στην Πρωτοβάθμια παρατηρούνται (αισιόδοξες) εντάξεις της ΠΕ στο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο στα προγράμματα Δημιουργικής Απασχόλησης ή των πολιτιστικών δραστηριοτήτων . Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση οι δραστηριότητες γίνονται εκτός ωρολογίου προγράμματος (απογεύματα, Σάββατα, Κυριακές και αργίες). Υπάρχουν τέλος και προγράμματα ΠΕ που πραγματοποιούνται κατά τα διαλείμματα του σχολικού ωραρίου.

65 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Το εκπαιδευτικό υλικό που είναι απαραίτητο για τη στήριξη των προγραμμάτων ΠΕ παράγεται από διάφορες πηγές οι οποίες έχουν παράγει και συνεχίζουν να παράγουν και να διανέμουν αξιόλογο εκπαιδευτικό υλικό για χρήση από τις μαθητικές ομάδες ΠΕ. Το πρόβλημα που υπάρχει εδώ εντοπίζεται στη μη αποτελεσματική διανομή και στην κατάλληλη και αποδοτική αξιοποίηση διότι απαιτεί επιμορφωτικές και ενημερωτικές συναντήσεις.

66 H αξιολόγηση του θεσμού και των προγραμμάτων ΠΕ
Το σπουδαιότερο πρόβλημα όμως της ΠΕ είναι το ζήτημα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, καθώς εξαρτάται όπως επίσης και η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων σε μεγάλο βαθμό η διάθεση και επιθυμία τους για ανάληψη υλοποίησης προγραμμάτων ΠΕ από την ικανότητα, την επάρκεια και αυτοεκτίμηση τους.

67 Στρατηγική για την ανάπτυξη του θεσμού στο μέλλον
Δεν υπάρχει σαφής στρατηγική για την ανάπτυξη της ΠΕ στην Ελλάδα Η ΠΕ σε παγκόσμια κλίμακα (όπως και στην Ελλάδα) επαναπροσδιορίζεται κάτω από την επίδραση της Ατζέντα 21 του Ρίο, σχετικά με την βιώσιμη ανάπτυξη. Τίθενται γενικότερα ερωτήματα (φιλοσοφικά και πολιτικά), στην προσπάθεια να υπαχθεί η ΠΕ ως υποσύνολο της εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

68 Αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ΠΕ στα σχολεία της Αβάθμιας και Ββάθμιας εκπαίδευσης για τη δεκαετία Ο αριθμός των προγραμμάτων που υλοποιήθηκαν στα σχολεία παρέμεινε ο ίδιος εξαιτίας της προαιρετικής συμμετοχής των εκπαιδευτικών και κατ’ επέκταση των μαθητών σε δραστηριότητες ΠΕ. Μόνο το 14% των μαθητών της πρωτοβάθμιας και το 6,5% της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ασχολούνται κατά μέσο όρο με δραστηριότητες ΠΕ

69 Αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ΠΕ στα σχολεία της Αβάθμιας και Ββάθμιας εκπαίδευσης για τη δεκαετία Υπάρχει έλλειψη διάθεσης των εκπαιδευτικών για υλοποίηση προγραμμάτων λόγω ανεπαρκούς επιμόρφωσης Σημειώθηκε έλλειψη διάθεσης συμμετοχής από την πλευρά των μαθητών και ειδικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αρκετοί μαθητές που αρχικά συμμετείχαν σε προγράμματα ΠΕ τα εγκατέλειψαν.

70 Αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ΠΕ στα σχολεία της Αβάθμιας και Ββάθμιας εκπαίδευσης για τη δεκαετία Υπάρχει λίγος διαθέσιμος χρόνος για οργάνωση, ουσιαστικό προγραμματισμό και τήρηση συγκεκριμένης μεθοδολογίας Αμφισβητείται η ποιότητα των προγραμμάτων ΠΕ ως προς την επίτευξη των σκοπών και στόχων αλλά και της μεθοδολογίας που ακολουθείται

71 Αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ΠΕ στα σχολεία της Αβάθμιας και Ββάθμιας εκπαίδευσης για τη δεκαετία Δεν λαμβάνονται υπόψη από τους εκπαιδευτικούς οι εναλλακτικές ιδέες και οι αντιλήψεις των μαθητών. Πολλά προγράμματα ΠΕ παρουσιάζουν ακαθόριστο περιεχόμενο Θέτονται μεγαλεπήβολοι στόχοι, χωρίς ιεράρχηση των διδακτικών παρεμβάσεων και των έργων για την υλοποίησή τους

72 Αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ΠΕ στα σχολεία της Αβάθμιας και Ββάθμιας εκπαίδευσης για τη δεκαετία Δεν εφαρμόζεται η κατάλληλη μεθοδολογία ώστε να αναπτυχθούν δεξιότητες να καλλιεργηθούν στάσεις και συμπεριφορές Υπάρχει έλλειψη στα μέσα και εργαλεία πραγματοποίησης των προγραμμάτων. Ακόμη δεν υπάρχει σωστή κατανομή πόρων ανά περιφέρεια.

73 Αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ΠΕ στα σχολεία της Αβάθμιας και Ββάθμιας εκπαίδευσης για τη δεκαετία Παρατηρούνται προβλήματα στη συνεργασία εκπαιδευτικών, υπευθύνων ΠΕ και Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και τοπικών φορέων. Ανυπαρξία ή λανθασμένη αξιολόγηση της πορείας και της συμμετοχής των μαθητών, αλλά και της αποτελεσματικότητας του προγράμματος.

74 Γενική θεώρηση περιβαλλοντικών θεμάτων
Κριτική ασκήθηκε και ως προς την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών αφού θεωρήθηκε ότι παρουσίαζε τα εξής χαρακτηριστικά: Γενική θεώρηση περιβαλλοντικών θεμάτων Εξειδικευμένη γνώση για ορισμένα περιβαλλοντικά θέματα χωρίς την αντίστοιχη μεθοδολογική υποστήριξη Μικρή ενασχόληση με τη διδακτική της ΠΕ και τη μεθοδολογία Μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα φυσικού περιβάλλοντος έναντι του ανθρωπογενούς.


Κατέβασμα ppt "Προβλήματα στην εφαρμογή ΠΕ"

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Διαφημίσεις Google