Ι ΑΤΡΙΚΉ ΤΗΣ Ε ΡΓΑΣΙΑΣ & Υ ΓΕΙΑ Κ ΑΙ Α ΣΦΑΛΕΙΑ Δρ. Ευριπίδου Πολύκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015.

Παρουσίαση με θέμα: "Ι ΑΤΡΙΚΉ ΤΗΣ Ε ΡΓΑΣΙΑΣ & Υ ΓΕΙΑ Κ ΑΙ Α ΣΦΑΛΕΙΑ Δρ. Ευριπίδου Πολύκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ι ΑΤΡΙΚΉ ΤΗΣ Ε ΡΓΑΣΙΑΣ & Υ ΓΕΙΑ Κ ΑΙ Α ΣΦΑΛΕΙΑ Δρ. Ευριπίδου Πολύκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015

2 Ε ΙΣΑΓΩΓΉ Η ιατρική της Εργασίας και του Περιβάλλοντος, είναι ο κλάδος της ιατρικής επιστήμης, που έχει ως κύριο σκοπό την προστασία της υγείας του εργαζομένου ανθρώπου, από κάθε κίνδυνο που διατρέχει κατά την εργασία του και εξ αιτίας αυτής. Η συνεκτίμηση εργασιακού και ευρύτερου περιβάλλοντος αποτελεί επιστημονική και δεοντολογική αναγκαιότητα στην κατεύθυνση αυτή. Ο άνθρωπος ξοδεύει μεγάλο μέρος από το χρόνο της ζωής του στην εργασία εκτεθειμένος σε διάφορους επιβλαβείς παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν προσωρινή ή μόνιμη βλάβη στην υγεία του. Η ιατρική της εργασίας (ΙΕ) μελετά αυτούς τους παράγοντες και τα αποτελέσματα που μπορεί να έχουν στον ανθρώπινο οργανισμό.

3 Το περιβάλλον επίσης είναι μία άλλη παράμετρος που επηρεάζει την υγεία του ανθρώπου με τους διάφορους φυσικούς, χημικούς, βιολογικούς ή κοινωνικούς παράγοντες στους οποίους είναι εκτεθειμένοι καθημερινά εκατομμύρια ανθρώπων. Το Διεθνές Γραφείο Εργασίας και η Επιτροπή Ιατρικής της Εργασίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχουν ορίσει την Ιατρική της Εργασίας ως «την ιατρική ειδικότητα, η οποία έχει ως σκοπό την προαγωγή και διατήρηση στο μέγιστο βαθμό της φυσικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας των εργαζομένων σε όλες τις εργασίες, την πρόληψη της βλάβης της υγείας τους που μπορεί να συμβεί λόγω των συνθηκών εργασίας, την προστασία των εργαζομένων κατά την εργασία τους από κινδύνους που πηγάζουν από επιβλαβείς για την υγεία τους παράγοντες, την τοποθέτηση και διατήρηση των εργαζομένων σε περιβάλλον εργασίας προσαρμοσμένο στη φυσική και ψυχολογική κατάσταση τους και συμπερασματικά τη προσαρμογή της εργασίας στον άνθρωπο και κάθε ατόμου στην εργασία τού».

4 Η ιατρική της εργασίας είναι ειδικότητα της κλινικής ιατρικής με μεγάλη συγγένεια με τη δημόσια υγεία. Κλινική λόγω της επαφής της με τον άνθρωπο και όχι απαραίτητα με τον χρήζοντα θεραπεία ασθενή. Πρωταρχικός ρόλος της, είναι η πρόληψη και η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, η οποία επιτυγχάνεται με την πρώιμη διάγνωση της νόσου, τη σωστή διαχείριση της έκθεσης σε βλαπτικούς παράγοντες στους χώρους εργασίας και τη λήψη προληπτικών μέτρων. Η επιδημιολογία και η τοξικολογία είναι επίσης συγγενείς επιστημονικοί κλάδοι που αποτελούν βασικές συνιστώσες στην πρόληψη των επαγγελματικών νόσων και την προαγωγή της υγείας των εργαζομένων. Είναι σημαντικό όμως να ξερουμε ότι η αποτελεσματική πρακτική της Ιατρικής της Εργασίας και του Περιβάλλοντος επιτυγχάνεται όταν υπάρχει καλή και αδιάλειπτη συνεργασία μεταξύ των ιατρών εργασίας, των τεχνικών ασφαλείας, των επισκεπτών υγείας και άλλων εξειδικευμένων επιστημόνων, των συνδικάτων, των διευθυντικών στελεχών και των υπηρεσίων του κράτους.

5 Η ΙΕ καθιερώθηκε στις αναπτυγμένες χώρες κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και η αρχή της βρίσκεται πολύ πίσω στον Ιπποκράτη και τον Παράκελσο. Στην Ελλάδα, αν και αναγνωρίστηκε ως ιατρική ειδικότητα πριν από 27 έτη, δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι έχει καθιερωθεί στη συνείδηση της πλειονότητας των Ελλήνων εργαζομένων, των εργοδοτών και της πολιτείας ως σημαντική, απαραίτητη και άρρηκτα συνδεδεμένη συνιστώσα της προστασίας και προαγωγής της υγείας των εργαζομένων αλλά και της παραγωγικότητας.

6 Οι λόγοι είναι πολλοί και περιλαμβάνουν την έλλειψη πολιτικής δέσμευσης και στοχοθέτησης για ουσιαστική πρόοδο στα θέματα υγείας και ασφάλειας, την αδιαφορία επιχειρήσεων και συνδικάτων για τους δικούς τους λόγους ο καθένας, την απροθυμία το ακαδημαϊκού χώρου να υποστηρίξει την ειδικότητα και να δημιουργήσει αντίστοιχα τμήματα στα πανεπιστήμια. Η πλειονότητα των επιχειρήσεων συνεχίζει να εξυπηρετείται από γιατρούς διάφορων ειδικοτήτων, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν μικρή ή καθόλου εξειδίκευση στην ιατρική της εργασίας.

7 Σήμερα κάτω από μία δύσκολη κοινωνικο- οικονομική συγκυρία διαφαίνεται μία δυναμική προόδου και ανάπτυξης που πολλά οφείλει στους νέους συναδέλφους που με ζήλο στρατεύονται στην ειδικότητα. Εδώ με τα λεγομενα μπορουμε να αναδειξουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι και η «εργασία» και την αναγκαιότητα λήψης προληπτικών μέτρων για την προστασία και προαγωγή της υγείας των εργαζομένων.

8 Ι ΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η ιστορία της ιατρικής της εργασίας αρχίζει πριν από αρκετούς αιώνες. Χρονολογείται από τότε που ο άνθρωπος ανακάλυψε τα μέταλλα, χρυσό, αργυρό, χαλκό, μόλυβδο, και ασχολήθηκε με την εξόρυξη τους και την επεξεργασία τους. Πριν από 15000 χρόνια οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τον χαλκό για την κατασκευή όπλων, εργαλείων και διάφορων άλλων αντικειμένων. Η γνώση αυτή μεταφέρθηκε στην Ευρώπη το 4000 π.Χ. περίπου. Τα ορυχεία είναι από τις πιο αρχαίες βιομηχανίες και η εργασία σε αυτά ήταν πάντοτε επικίνδυνη. Οι συνθήκες εργασίας στην αρχαία Αίγυπτο και Ελλάδα ήταν πολύ άσχημες και βέβαια επικίνδυνες για την υγεία των εργαζομένων.

9 Εφόσον ο εργάτης της αρχαίας εποχής ήταν σκλάβος ή κατάδικος δεν υπήρχε λόγος για βελτίωση των συνθηκών εργασίας, γιατί ένας από τους σκοπούς αυτής της σκληρής εργασίας ήταν η τιμωρία.Την ίδια περίπου εποχή μπορούμε να ανακαλύψουμε μια αμυδρή ακτίνα ενδιαφέροντος προς τον χειρόνακτα και ειδικά τον επεξεργαστή σιδήρου στην Παλαια Διαθήκη, όπου αναφέρεται: «Η λάβα της φωτιάς συρρικνώνει τις σάρκες του και αυτός καθημερινά μάχεται εναντίον της θερμότητας του καμινιού. Τα κτυπήματα του σφυριού τον ξεκουφαίνουν και τα μάτια του είναι συνεχώς προσηλωμένα στο σκεύος που επεξεργάζεται» (Σοφία Σειράχ).

10 Ομως φαίνεται ότι οι σκλάβοι στην αρχαία Αίγυπτο δεν ήταν τελείως εγκατελειμμένοι στην τύχη τους: ο Jurgen Thorwald αναφέρει ότι βρέθηκε ο τάφος ενός αρχαίου «μεγάλου γιατρού» στην Αίγυπτο, ο οποίος φέρει την επιγραφή «ιατρός των σκλάβων». Αυτοί οι γιατροί, αναφέρει, είχαν ως αποστολή τους να φροντίζουν την υγεία των σκλάβων στα μεγάλα εργοτάξια της αυτοκρατορίας 2.500 χρόνια π.Χ. Ο ίδιος συγγραφέας αναφέρει ότι ο Ηρόδοτος 2.000 χρόνια αργότερα, δηλαδή στο 450 π.Χ. εγραψε ότι οι εργάτες (σκλάβοι) που κατασκεύαζαν τις πυραμίδες ελάμβαναν ειδικό επίδομα για να τρέφονται με ρεπάνια, σκόρδα και κρεμμύδια, τροφές που εθεωρούντο προστατευτικές έναντι των ασθενειών.

11 Στον Ελληνικό χώρο, τον 7 ο π.Χ. αιώνα οι Φιλόσοφοι παρατήρησαν τη σχέση μεταξύ των φυσικών φαινομένων και των επιδράσεων τους στο ανθρώπινο οργανισμό. Ο Ιπποκράτης (460-380 π.Χ.), ο θεμελιωτής της ιατρικής, στο βιβλίο του Περί Αερίων, Υδάτων και Τόπων περιγράφει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ του ζωντανού οργανισμού και του περιβάλλοντος. Την ισορροπία αυτή σπούδαζε ο Ιπποκρατικός γιατρός. Ο Ιπποκράτης επίσης περιέγραψε πρώτος τον κοιλιακό κολικό σε εργάτη μολύβδου. Στο βιβλίο του Περί νόσων γράφει: >.

12 Οι πρώτες παρατηρήσεις στους εργάτες των ορυχείων και των ασθενειών που εμφανίζουν έγιναν από τον Agricola (1494-1555) και από υον Παράκελσο (1493-1541). Κατά τον μεσαίωνα, η κατάσταση των εργατών ορυχειων επιδεινώθηκε, γιατί παρατηρήθηκε αξιοσημείωτη αύξηση του εμπορίου, η οποία δημιούργησε ζήτηση για νόμισμα και κεφάλαιο που αντλήθηκε από την αύξηση της εξόρυξης χρυσού και αργυρού. Ως εκ τούτου τα ορυχεία προχώρησαν σε μαγαλύτερο βάθος και οι συνθήκες χειροτέρεψαν.

13 Ο Agricola το 1527 πρότεινε το διορισμό γιατρού στα ορυχεία της πόλης Joachimstal της Βοημίας, η οποία ήταν κέντρο ορυχείων μετάλλου και περιέγραψε στο βιβλίο του De re metallica τις νόσους που παρουσίαζαν οι εργάτες. Εκείνη την εποχή η θνησιμότητα από ασθένειες των πνευμόνων δεν αναφέρονταν, επειδή οι αιτίες δεν ήταν γνωστές. Θα περιλάμβανε όμως θανάτους από πυριτίαση και φυματίωση και από καρκίνο των πνευμόνων, οφειλόμενο στην εργασία σε ορυχεία ραδιενεργών ορυκτών. Η θνησιμότητα θα πρέπει να ήταν αυξημένη, αν κρίνουμε από την έκθεση του Agricola, ότι στα ορυχεία των Καρπαθίων υπήρχαν γυναίκες, οι οποίες είχαν παντρευτεί 7 συζύγους κατά σειρά.

14 Το γεγονός αυτό οφειλόταν σε πρόωρους θανάτους, γιατί εκτός από τις βελτιώσεις στον αερισμό οι εργάτες ήταν χωρίς καμιά ουσιαστική προστασία. Οργανώθηκαν όμως σε κοινωνίες, οι οποίες προέβλεπαν επιδόματα ασθενείας και έξοδα κηδείας, παρέχοντας με αυτό τον τρόπο μια κάποια ασφάλεια και προλαμβάνοντας τις ακραίες περιπτώσεις κοινωνικης μιζέριας. Ο Agricola – ο οποίος ήταν Σάξωνας γιατρός και το πραγματικό του όνομα ήταν George Landmann – έκανε θαυμάσιες παρατηρήσεις για τις εργασίες στα μέταλλα και τα ορυχεία.

15 Στο βιβλίο του De re metallica, το οποίο τυπώθηκε στην Βασιλεία το 1556 με θαυμάσιες ξυλογραφίες, περιγράφει τις παθήσεις των εργατών του Meissen και ειδικά τα έλκη των κνημών και των χειρών, την καχεξία, τη θερμοπληξία των εργατών ορυχείων αλατιού και μόλυβδου καθώς και τα δήγματα των «φωτοφόβων εντόμων».

16 Ο Γερμανός γιατρός Athanase Kircher έγραψε το 1664 το βιβλίο «Ο κάτω από τη γη κόσμος» στο οποίο περιγράφει τις μάσκες από γυαλί για τους εργάτες των ορυχείων αρσενικού. Κατά τη διάρκεια του 16 ου και 17 ου αιώνα, οι εργασίες ορυχείων μετάλλου και το εμπόριο άνθισαν στην Ιταλία παρακολουθώντας την Αναγέννηση και βοήθησαν στη μετάβαση από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό. Τον 18 ο αιώνα ο Bernardino Ramazzini (1633-1714), γιατρός και καθηγητής στη Μοδένα και την Πάδουα, εκδίδει το De morbis artificum diatriba.

17 Στην πρώτη έκδοση, το 1701 και στη συμπληρωματική, την οποία εξέδωσε το 1713, ο Ramazzini μελετάει πάνω από 50 επαγγέλματα όπου περιγράφει την τεχνολογία της εποχής του και τους κινδύνους στους οποίους ήταν εκτεθειμένοι οι εργαζόμενοι. Περιγράφει τις ασθένειες των εργατών των ορυχείων, όπως το άσθμα, τη φθίση, τα έλκη των μελών, τις παραλύσεις και τον τρόμο. Ξεχωρίζει τα ορυχεία σε δύο κατηγορίες: σε ορυχεία με υγρή ατμόσφαιρα και σε ορυχεία με ξηρή ατμόσφαιρα. Αναφέρει ότι οι εργάτες του υδραργύρου υποφέρουν από τον τρόμο που καταλήγει σε παράλυση και τα δόντια τους είναι κατεστραμμένα.

18 O Ramazzini ονομάστηκε πατέρας της ιατρικής της εργασίας. Ως γιατρός εκείνης της εποχής ήταν πραγματικά μοναδικός. Μελέτησε τις ασθένειες των εργατών μετάλλου, βαφέων, χρυσοχόων, μαιών, υαλουργών, αγγειοπλαστών, εργατών υπονόμων και άλλων, παρατηρώντας ότι οι ασθένειες τους προέρχονταν από την εισπνοή επιβλαβών αερίων και σκόνης ή από απότομες κινήσεις και ακατάλληλες στάσεις του σώματος κατά την εργασία τους. Περιέγραψε νόσους των οφθαλμών μεταξύ των υαλουργών, τα συμπτώματα της μολυβδίασης στους κεραμοποιούς κ.α. Ήταν αυτός που έλεγε «όταν ο γιατρός επισκέπτεται ένα χώρο εργασίας θα πρέπει να είναι ευχαριστημένος όταν καθήσει ακόμη και σε κουτσό σκαμνί, αν δεν υπάρχει αναπαυτική πολυθρόνα, και να διαθέτει πολύ χρόνο για την εξέταση του».

19 Στις ερωτήσεις του δε προς τους αρρώστους, που συνιστούσε ο Ιπποκράτης, θα πρέπει να προσθέσει μία ακόμη: «ποια είναι η εργασία σου;». Κατά το τέλος του 18 ου και του 19 ου αιώνα, οι σκέψεις σχετικά με τους κινδύνους της εργασίας στην υγεία αναζωπυρώθηκαν από τις εργασίες μερικών γιατρών, οι οποίοι ακολούθησαν το παράδειγμα του Ramazzini. Έτσι το 1775 ο Persivall Pott (1713-1788) παρατήρησε τον καρκίνο του οσχέου στους καπνοδοχοκαθαριστές. Ο Charles Turner Thackrach (1795-1833) δημοσίευσε την πρώτη Βρετανική εργασία για τις επαγγελματικές νόσους.

20 Ο William Farr παρουσίασε πρώτος μετρήσεις για την επαγγελματική νοσηρότητα στην Αγγλία στα μέσα του 19 ου αιώνα. Ο Άγγλος γιατρός Sir Thomas Morison Legge (1863-1932) ονομάστηκε το 1898 ο πρώτος ιατρικός επιθεωρητής των εργοστασιών στην Αγγλία. Στη Γαλλία, ο Antoine F. Fourcroy (1755-1809) σε πάρα πολύ μικρή ηλικία μετέφρασε για τη βασιλική ιατρική εταιρία το βιβλίο του Ramazzini «Οι ασθένειες των τεχνιτών» (Les maladies des artisans), για τους φοιτητές. Ο Villerme αγωνίστηκε για τη βελτίωση της εργασίας των μικρων παιδιών, που σε ηλικία πέντε ετών εργαζόνταν 13 ώρες.

21 Το 1783 ο Auguste Tissot (1728-1797) περιγράφει τις ψυχοσωματικές ανωμαλίες των διευθυνόντων και των διανοούμενων και προτείενει τη δημιουργία, μέσα σε κάθε μεγάλο νοσοκομείο, κλινικής επαγγελματικών νοσημάτων. Υπάρχει ακόμη πληθώρα εργατών της επιστήμης που με διάφορους τρόπους προώθησαν την ιατρική της εργασίας σε όλες τις χώρες του κόσμου. Η εκβιομηχάνιση, που σημειώθηκε τον 19 ο αιώνα, είχε ως αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να εκτίθενται σε διάφορους βλαπτικούς παράγοντες, ατυχήματα και υπερβολική κόπωση λόγω του μεγάλου χρόνου διαρκειας της εργασίας τους.

22 Η τεχνολογία προόδευε και οι μηχανές έγιναν πιο γρήγορες και περισσότερο επικίνδυνες, ο δε χειρισμός τους γινόταν από ανεκπαίδευτους εργάτες κάτω από πιεστικές συνθήκες λόγω των αναγκών της παραγωγής. Συνέπεια όλων αυτών ήταν η πληθώρα των επαγγελματικών νοσημάτων και των εργατικών ατυχημάτων. Παράλληλα, οι φιλελεύθερες ιδέες, που γεννήθηκαν τον 18 ο αιώνα, είχαν ως αποτέλεσμα να κινήσουν το ενδιαφέρον ανθρωπιστών, κυβερνήσεων και εργοδοτών για τον εργαζόμενο κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Η Γαλλική επανάσταση, στο τέλος του αιώνα, επέτρεψε τη δημιουργία των εργατικών συνδικάτων, τα οποία στις περισσότερες χώρες θεωρήθηκαν παράνομα.

23 Η εργατική νομοθεσία των Ευρωπαϊκών Κρατών από το 19 ο αιώνα, ώθησε τη βιομηχανία να οργανώσει τους χώρους εργασίας, ούτως ώστε να ελαχιστοποιήσει τα ατυχήματα, να βελτιώσει τις περιβαλλοντικές συνθήκες, να περιορίσει τις ώρες εργασίας και να προστατεύσει την υγεία των εργατών γενικότερα. Τα χρόνια που ακολούθησαν, οι διατάξεις για την αποζημίωση των εργατών, πρώτα στην Ευρώπη και ύστερα στην Αμερική, παρείχαν ισχυρά επιπρόσθετα κίνητρα για την υιοθέτηση μέτρων ασφαλείας όπως επίσης και για την καθιέρωση υπηρεσιών πρώτων βοηθειών στα εργοστάσια.

24 Στη Δυτική Ευρώπη, όπου έχει τις ρίζες της η σύγχρονη βιομηχανία, ο κανόνας ήταν ότι η υγεία και η ασφάλεια στη βιομηχανία βρισκόταν υπό την δικαιοδοσία του Υπουργείου Εργασίας. Από την άλλη πλευρά, στις διάφορες δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και σε άλλες ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες, οι Υπηρεσίες Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας (ΥΥΑΕ) ήταν πλήρως ενσωματωμένες στις υγειονομικές υπηρεσίες, υπό τη δικαιοδοσία του Υπουργείου Υγείας. Ο λόγος ήταν ότι το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανίας ανηκε στο κράτος και ήταν συγκεντρωμένο με τέτοιο τρόπο που ο αριθμός των εργαζομένων δικαιολογούσε την εγκατάσταση ιατρικής υπηρεσίας ή ακόμη και νοσοκομείου σε βιομηχανικους χώρους.

25 Η αρχή ήταν ότι κάθε συνθήκη που καθιστούσε τον εργάτη ανίκανο για εργασία, έπρεπε να αντιμετωπίζεται ανεξάρτητα από την προέλευση της ούτως ώστε ο εργάτης να μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του, το συντομότερο δυνατό. Από ιστορική σκοπιά, ως πρώτο νομοθέτημα βιομηχανικής Υγιεινής μπορεί να θεωρηθεί η μείωση των ωρών εργασίας στα μεταλλεια υδραργύρου στην Ίντρια, σε 6 ώρες ημερησίως το 1665. Στην Αγγλία το 1833 ψηφίστηκαν δύο νόμοι, ένας για την πρόσληψη επιθεωρητών εργασίας και ο άλλος για την υποχρέωση ιατρικής πιστοποίησης της ηλικίας ενός παιδιού, το οποίο για να εργαστεί έπρεπε να ήταν τουλάχιστον 9 ετών.

26 Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, το πρώτο πρόγραμμα για τη βιομηχανική υγεία αναπτύχθηκε στη Μασσαχουσέτη, με τη σύσταση ενός πολιτειακού γραφείου εργασίας το 1869. Ακολούθησαν το 1883, το Νιου Τζέρσεϊ και το Ουισκόνσιν. Όμως και στις αρχές του εικοστού αιώνα, οι επιθεωρητές των εργοστασίων διέθεταν ελάχιστη εξειδίκευση και σπάνια ζητούσαν ιατρική καθοδήγηση. Το 1907 σε ολόκληρη την πολιτεία της Νέας Υόρκης υπήρχε ένας μόνο Ιατρικός επιθεωρητής.

27 Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση τω ΗΠΑ δημιούργησε το Γραφείο Ορυχείων το 1910 και το Γραφείο της Βιομηχανικής Υγιεινής το 1914. Σκοπός των παραπάνω ενεργειών ήταν να ενθαρρύνει τις δραστηριότητες σχετικά με την ιατρική της εργασίας, να κάνει έρευνα και να δίνει συμβουλές στις Πολιτείες για ειδικά προβλήματα. Από την επιστημονική σκοπιά στις ΗΠΑ δεσπόζει η φυσιογνωμία της Alice Hamilton (1869-1970), η οποία επί 40 χρόνια αφοσιώθηκε και πρόσφερε πολλά στην ιατρική της εργασίας. Οι μελέτες της είναι πάρα πολλές και οδήγησαν στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την εφαρμογή υψηλών προδιαγραφών όσον αφορά την ιατρική φροντίδα.

28 Το 1916 έγινε καθηγήτρια στο Harvard. Μερικές από τις μελέτες της είναι: Πυριτίαση μεταξύ των εργαζομένων στα ορυχεία χαλκού της Αριζόνα, δηλητηρίαση από διθειάνθρακα στους εργαζομένους στα εργοστάσια τεχνητής μετάξης, δηλητηρίαση από υδράργυρο στα ορυχεία της Καλιφόρνιας κ.ά. Στη Ρωσία μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στην ιατρική της εργασίας και μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και στις άλλες χώρες του πρώην Ανατολικού συνασπισμού. Πριν την επανάσταση του 1917 στη Ρωσία, όπως και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον γύρω από τις συνθήκες εργασίας.

29 Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση του F.F Erisman (1842-1915) ο οποίος ήταν ένας από τους θεμελιωτές της Υγιεινής στη Ρωσία εκείνης της εποχής. Ο Erisman κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, αλλά οι προσπαθείες του δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Ο Alexander Semashko, ο οποίος έγινε ο πρώτος κομισσάριος για την Υγεία στη Σοβιετική Ένωση, ήταν ο αρχιτέκτονας της πολιτικής που προέβλεπε δωρεάν υγεία για όλους, με επικέντρωση στην πρόληψη. Διαχώρισε τις ιατρικές σχολές από τα πανεπιστήμια και δημιούργησε το πρώτο ιατρικό Ινστιτούτο.

30 Στο Ινστιτούτο αυτό το 1922 καθιερώθηκε η έδρα Υγιεινής της Εργασίας και, ένα χρόνο αργότερα, δημιουργήθηκε το Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Επαγγελματική Υγιεινή και Ασφάλεια στη Μόσχα. Μετά τον Β’Παγκόσμιο πόλεμο η οικονομική έκρηξη και η ραγδαία πρόοδος της τεχνολογίας, οι οποίες είχαν αλυσιδωτές επιδράσεις στο εργασιακό περιβάλλον, κατέστησαν αναγκαία την ιατρική εργασίας, η οποία καθιερώθηκε πλέον ως ιδιαίτερος κλάδος της ιατρικής επιστήμης. Οι περισσότερες χώρες δέχτηκαν και εφάρμοσαν την πολιτική, η οποία βασίζεται στη σύσταση 112 του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας του 1959 και την αντικατάσταση της στη συνέχεια με την 171/1985.

31 Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα από τη σύσταση της έχει συμβάλει σημαντικά με την έκδοση οδηγιών προς τα κράτη μέλη, για την Υγιεινή και Ασφάλεια της εργασίας. Ειδικότερα η Συμβουλευτική Επιτροπή για την Υγιεινή, την Ασφάλεια και την Προστασία της Υγείας στον τόπο εργασίας, εργάζεται εντατικά για το σκοπό αυτό.