Νομοθεσία Τροφίμων Ισχυρισμοί διατροφής και υγείας Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο 09.12.2010 Δημήτρης Ζέρβας Διαιτολόγος ΠΕ, MSc Νοσηλευτής ΠΕ.

Παρουσίαση με θέμα: "Νομοθεσία Τροφίμων Ισχυρισμοί διατροφής και υγείας Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο 09.12.2010 Δημήτρης Ζέρβας Διαιτολόγος ΠΕ, MSc Νοσηλευτής ΠΕ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Νομοθεσία Τροφίμων Ισχυρισμοί διατροφής και υγείας Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο 09.12.2010 Δημήτρης Ζέρβας Διαιτολόγος ΠΕ, MSc Νοσηλευτής ΠΕ

2 « ισχυρισμός » αναφερόμενος σε τρόφιμο: Κάθε μήνυμα ή απεικόνιση, η οποία δεν είναι υποχρεωτική σύμφωνα με την κοινοτική ή εθνική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένης τυχόν εικαστικής, γραφικής ή συμβολικής απεικόνισης, υπό οποιαδήποτε μορφή, που δηλώνει, υποδεικνύει ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το τρόφιμο έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. [Κανονισμός (ΕΚ) 1924/2006]

3 « ισχυρισμός επί θεμάτων διατροφής »: Κάθε ισχυρισμός που δηλώνει, υπονοεί ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το τρόφιμο διαθέτει ιδιαίτερες ευεργετικές θρεπτικές ιδιότητες λόγω: α) της ενέργειας (θερμιδικής αξίας) που i) παρέχει, ii) παρέχει σε μειωμένο ή αυξημένο ποσοστό, ή iii) δεν παρέχει, ή/και β) των θρεπτικών και άλλων ουσιών που i) περιέχει, ii) περιέχει σε μειωμένο ή αυξημένο ποσοστό, ή iii) δεν περιέχει [Κανονισμός (ΕΚ) 1924/2006] Πχ. χαμηλό σε κορεσμένα λιπαρά, πλούσιο σε φυτικές ίνες

4 « ισχυρισμός επί θεμάτων υγείας »: Κάθε ισχυρισμός που δηλώνει, υπονοεί ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σχέση μεταξύ κατηγορίας τροφίμων, τροφίμου ή συστατικού του και υγείας. [Κανονισμός (ΕΚ) 1924/2006] Πχ. γάλα και μείωση κινδύνου εμφάνισης οστεοπόρωσης

5 Ισχυρισμοί υγείας: περαιτέρω διακρίσεις “General function” health claims, under Article 13 refer to the role of a nutrient or substance in growth, development and body functions; psychological and behavioural functions; slimming and weight control, satiety or reduction of available energy from the diet. These claims do not include those related to child development or health or disease risk reduction. "New function” health claims, under Article 13.5 are those based on newly developed scientific evidence and/or for which protection of proprietary data is requested. For these health claims authorisation is required on a case-by-case basis, following the submission of a scientific dossier to EFSA for assessment. Claims on disease risk reduction and child development or health, under Article 14 refer to the reduction of disease risk or to children's development or health

6 Ισχυρισμοί διατροφής και υγείας: βασικό στοιχείο της επισήμανσης των τροφίμων « επισήμανση »: Οι μνείες, ενδείξεις, εμπορικά ή βιομηχανικά σήματα, εικόνες ή σύμβολα που αναφέρονται σ’ ένα τρόφιμο και φέρονται σε κάθε συσκευασία, έγγραφο, πινακίδα, ετικέττα, δακτύλιο ή περιλαίμια που το συνοδεύει (Οδηγία 2000/13/ΕΚ)

7 Επισήμανση Εμπορική ονομασία προϊόντος Λογότυπος εταιρείας παραγωγής Καθαρό βάρος Ημερομηνία λήξης, ημερομηνία παραγωγής (για νωπά προϊόντα). Αριθμός παρτίδας Κωδικός αριθμός προϊόντος, συνήθως σε ιστογραμμικό κώδικα (barcode) Συστατικά Διατροφική ετικέτα (βάρος μερίδας, απόδοση σε θερμίδες, ανάλυση σε μάκρο- και μίκρο-θρεπτικά συστατικά, κάλυψη της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης από τα μικροθρεπτικά) Οικολογική σήμανση Σήμανση σχετική με τη συσκευασία Σήματα ποιότητας (ΠΟΠ, ISO 9001 κλπ) Σήμανση για τρόφιμα ή συστατικά τους από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς Σήμανση για τρόφιμα ή συστατικά τους που έχουν ακτινοβοληθεί Ισχυρισμοί: κοινωνικοί (π.χ. νηστίσιμο, kosher, halal), ποσοτικοί ή ποιοτικοί (σε σύγκριση με άλλα προϊόντα), οικονομικοί (σχετικά με την τιμή), διατροφικοί υγείας γεωγραφικοί (για την προέλευση του προϊόντος) :

8 Νομοθεσία της ΕΕ αναφορικά με τους Ισχυρισμούς Διατροφής και Υγείας Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα [Διορθωτικό στον Κανονισμό: Διορθωμένη έκδοση στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, L12, 18.01.2007]. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 107/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2008 για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα όσον αφορά τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που ανατίθενται στην Επιτροπή Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 109/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2008 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 353/2008 της Επιτροπής της 18ης Απριλίου 2008 για τη θέσπιση εκτελεστικών κανόνων σχετικά με τις αιτήσεις έγκρισης ισχυρισμών υγείας όπως προβλέπεται στο άρθρο 15 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/20061924/2006 Τροποποιήθηκε από: Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1169/2009 [Επίσημη Εφημερίδα L 314 της 1.12.2009] για τους όρους που πρέπει να τηρούνται για τη συγκρότηση ενός φακέλου αίτησης έγκρισης ισχυρισμών υγείας.

9 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 Ο Κανονισμός εξυπηρετεί την αναγκαιότητα εναρμόνισης του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη διατύπωση ισχυρισμών διατροφής και υγείας, μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ Στόχος: να εξασφαλιστεί ότι οι ισχυρισμοί που περιλαμβάνονται στην επισήμανση, την παρουσίαση ή τη διαφήμηση τροφίμων είναι σαφείς, ακριβείς και βασίζονται σε τεκμήρια αποδεκτά από ολόκληρη την επιστημονική κοινότητα, καθώς και να διασφαλιστεί η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Πεδίο εφαρμογής Ο Κανονισμός εφαρμόζεται σε όλους τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας, συμπεριλαμβάνοντας: τις ανακοινώσεις εμπορικού χαρακτήρα (επισήμανση, παρουσίαση και διαφημιστικές εκστρατείες)· τα εμπορικά σήματα και τις λοιπές εμπορικές ονομασίες που δύνανται να εκληφθούν ως ισχυρισμοί διατροφής ή υγείας. Εφαρμόζεται στους ισχυρισμούς διατροφής που αναφέρονται σε κάθε τύπο τροφίμου προοριζόμενου για τον τελικό καταναλωτή, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων που προορίζονται για τον εφοδιασμό νοσοκομείων, κυλικείων και λοιπών παρόμοιων μονάδων.

10 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 Γενικές αρχές για όλους τους ισχυρισμούς (άρθρο 3) Η χρήση των ισχυρισμών επί θεμάτων διατροφής και υγείας δεν πρέπει: α) να είναι ψευδής, διφορούμενη ή παραπλανητική, β) να δημιουργεί αμφιβολίες σχετικά με την ασφάλεια ή/και τη θρεπτική επάρκεια των άλλων τροφίμων, γ) να ενθαρρύνει ή να εμφανίζει ως αποδεκτή την υπερβολική κατανάλωση ενός τροφίμου, δ) να δηλώνει, να υποδηλώνει ή να υπονοεί ότι η ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή δεν μπορεί να παρέχει επαρκείς ποσότητες των θρεπτικών ουσιών, ε) να αναφέρεται σε αλλαγές των λειτουργιών του οργανισμού, οι οποίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν αισθήματα φόβου στον καταναλωτή ή να εκμεταλλευθούν το φόβο του, είτε μέσω λεκτικών, είτε εικαστικών, γραφικών ή συμβολικών παραστάσεων.

11 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 Γενικοί όροι και προϋποθέσεις χρήσης των ισχυρισμών διατροφής και υγείας Η παρουσία, η απουσία ή η μειωμένη περιεκτικότητα της θρεπτικής ή άλλης ουσίας για την οποία γίνεται ο ισχυρισμός πρέπει να έχει ευεργετικό θρεπτικό ή φυσιολογικό αποτέλεσμα, επιστημονικά αποδεδειγμένο Η θρεπτική ή άλλη ουσία για την οποία γίνεται ο ισχυρισμός περιέχεται σε ποσότητα που θα επιφέρει το θρεπτικό ή φυσιολογικό αποτέλεσμα που δηλώνει ο ισχυρισμός. Η απουσία ή η παρουσία της σε μειωμένη ποσότητα πρέπει επίσης να επιφέρει το αναμενόμενο το αναμενόμενο θρεπτικό ή φυσιολογικό αποτέλεσμα Η θρεπτική ή άλλη ουσία για την οποία γίνεται ο ισχυρισμός είναι σε μορφή που μπορεί να καταναλωθεί άμεσα

12 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 Ισχυρισμοί διατροφής - Ειδικοί όροι χρήσης Επιτρέπονται μόνο οι ισχυρισμοί διατροφής που απαριθμούνται στο Παράρτημα του Κανονισμού. Οι συγκριτικοί ισχυρισμοί διατροφής είναι δυνατοί μεταξύ τροφίμων, η σύνθεση των οποίων δεν τους επιτρέπει να φέρουν ισχυρισμό. Πρέπει να αφορουν την ίδια ποσότητα τροφίμων και να αναφέρουν τη διαφορά στην ποσότητα μιας θρεπτικής ουσίας ή/και της ενεργειακής αξίας.

13 Ισχυρισμοί επί θεμάτων διατροφής και προϋποθέσεις χρήσης τους Κανονισμός (ΕΚ) 1924/2006 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΑΜΗΛΟ ΣΕ ΘΕΡΜΙΔΕΣ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 40Kcal (170 KJ)/100g και λιγότερο από 20Kcal (80KJ)/100mL.* ΛΙΓΟΤΕΡΕΣ ΘΕΡΜΙΔΕΣ όπου μειώνεται κατά τουλάχιστον 30%, με αναφορά του μειωμένου συστατικού στο οποίο οφείλεται αυτό. ΧΩΡΙΣ ΘΕΡΜΙΔΕΣ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 4Kcal (17KJ)/100mL. * ΧΑΜΗΛΗ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΛΙΠΑΡΑ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 3g του λίπους ανά 100g ή 1.5g του λίπους ανά 100mL. * ΧΩΡΙΣ ΛΙΠΟΣ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 0.5g του λίπους ανά 100g ή100mL.Οι αξιώσεις που εκφράζονται ως "X% χωρίς λίπος" απαγορεύονται. * ΧΑΜΗΛΟ ΣΕ ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΛΙΠΑΡΑ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 1.5g του κορεσμένου λίπους ανά 100g για τα στερεά ή 0.75g ανά 100ml για τα υγρά και σε καθεμία περίπτωση το κορεσμένο λίπος δεν πρέπει να παρέχει περισσότερο από 10% της ενέργειας. * ΧΩΡΙΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΛΙΠΑΡΑ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 0.1g του κορεσμένου λίπους ανά 100g ή 100mL. *

14 ΧΑΜΗΛΟ ΣΕ ΖΑΧΑΡΗ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 5g σακχαρόζη ανά 100g ή 100mL. * ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 0.5g σακχαρόζη ανά 100g ή 100mL. * ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΖΑΧΑΡΗΣ όπου το προϊόν δεν περιέχει οποιαδήποτε προστιθέμενη γλυκαντική ύλη. ΧΑΜΗΛΟ ΣΕ ΝΑΤΡΙΟ ή ΑΛΑΤΙ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 0.12g του νατρίου, ή το ισοδύναμο σε αλάτι, ανά 100g ή ανά 100mL. * ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΟ ΣΕ ΝΑΤΡΙΟ ή ΑΛΑΤΙ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 0.04g του νατρίου, ή το ισοδύναμο σε αλάτι, ανά 100g ή ανά 100mL. * ΧΩΡΙΣ ΝΑΤΡΙΟ ή ΑΛΑΤΙ όπου το προϊόν περιέχει λιγότερο από 0.005g του νατρίου, ή το ισοδύναμο σε αλάτι, ανά 100g. * ΠΗΓΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ όπου το προϊόν περιέχει τουλάχιστον 3g φυτικών ινών ανά 100g ή τουλάχιστον 1.5g ανά 100Kcal. * ΠΛΟΥΣΙΟ ΣΕ ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ όπου το προϊόν περιέχει τουλάχιστον 6g φυτικών ινών ανά 100g ή τουλάχιστον 3g ανά 100Kcal. *

15 ΠΗΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ όπου τουλάχιστον 12% της θερμιδικής αξίας των τροφίμων παρέχεται από πρωτεΐνες. *. ΥΨΗΛΟ ΣΕ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ όπου τουλάχιστον 20% της θερμιδικής αξίας των τροφίμων παρέχεται από πρωτεΐνες. * ΦΥΣΙΚΗ ΠΗΓΗ ΒΙΤΑΜΙΝΩΝ ή/και ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΩΝ όπου το προϊόν περιέχει τουλάχιστον 15% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης ανά 100g ή 100mL. ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ή ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΟ ΣΕ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ή/και ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ, όπου το προϊόν περιέχει βιταμίνες ή/και ιχνοστοιχεία σε ένα σημαντικό ποσοστό. ΥΨΗΛΟ ΣΕ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ή/και ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ, όπου το προϊόν περιέχει τουλάχιστον δύο φορές την αξία "της πηγής βιταμινών και ιχνοστοιχείων". * ΠΕΡΙΕΧΕΙ … (όνομα της ουσίας), όπου το προϊόν περιέχει κάποιο ιδιαίτερο συστατικό σε ένα σημα ντικό ποσοστό. * ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΕ … (όνομα του θρεπτικού συστατικού) όπου η αύξηση στοπεριεχόμενο είναι τουλάχιστον 30%. ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΣΕ... (όνομα του θρεπτικού συστατικού) όπου η μείωση στο περιεχόμενο είναι τουλάχιστον 30% για τα μάκρο- και 10% για τα μικροθρεπτικά συστατικά. LIGHT (ΛΑΪΤ) αντίστοιχα με τον όρο ΛΙΓΟΤΕΡΟ με αναφορά του συστατικού ή της ιδιότητας στο οποίο οφείλεται αυτό. *Ο όρος "ΦΥΣΙΚΆ" μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόθεμα σε αυτήν την αξίωση, εφόσον είναι αληθής.

16 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 Ισχυρισμοί υγείας - Ειδικοί όροι χρήσης Η χρήση ισχυρισμών υγείας κατά την επισήμανση, παρουσίαση ή διαφήμιση πρέπει να συνοδεύεται από : δήλωση που να επισημαίνει τη σπουδαιότητα μιας ποικίλης και ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής· την ποσότητα του τροφίμου και τον τρόπο κατανάλωσης που εξασφαλίζει το προβαλλόμενο όφελος· δήλωση προς τα άτομα που πρέπει να αποφεύγουν την ουσία αυτή προειδοποίηση για τους κινδύνους για την υγεία σε περίπτωση υπερβολικής κατανάλωσης Η μνεία γενικών, μη προσδιοριζομένων, ευεργετικών αποτελεσμάτων της θρεπτικής ουσίας ή του τροφίμου στο σύνολο της υγείας ή στην ευεξία ως αποτέλεσμα καλής υγείας είναι δυνατή μόνον εάν συνοδεύεται από συγκεκριμένο ισχυρισμό επί θεμάτων υγείας.

17 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 Ο κανονισμός απαγορεύει κάθε ισχυρισμό περί υγείας που αναφέρεται στο ρυθμό ή το μέγεθος της απώλειας βάρους, καθώς και εκείνους που υποδεικνύουν ότι είναι βλαβερή για την υγεία η μη κατανάλωση ορισμένου τύπου τροφίμου, τις αναφορές σε συγκεκριμένο γιατρό ή επαγγελματία του τομέα της υγείας, σε φορείς άλλους από τις εθνικές ιατρικές οργανώσεις και φιλανθρωπικούς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της υγείας Ο κανονισμός επιτρέπει τους ισχυρισμούς σχετικά με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης μιας νόσου, εφόσον εγκριθεί η αίτηση χορήγησης έγκρισης. Στην επισήμανση ή, εάν δεν υπάρχει επισήμανση, στην παρουσίαση ή τη διαφήμιση, πρέπει να υπάρχει επίσης δήλωση ότι η ασθένεια, στην οποία αναφέρεται ο ισχυρισμός, έχει πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου και ότι η μεταβολή ενός από αυτούς ενδέχεται να έχει ή να μην έχει ευεργετικό αποτέλεσμα (Άρθρο 14, εδ.2).

18 Αίτηση έγκρισης ισχυρισμού περι υγείας Η αίτηση υποβάλλεται στην αρμόδια εθνική αρχή κράτους μέλους, η οποία διαβιβάζει στην ΕΑΑΤ την αίτηση καθώς και κάθε συνοδευτική πληροφορία που έχει υποβληθεί Τι περιλαμβάνει η έκθεση: α) όνομα και διεύθυνση του αιτούντος, β) τη θρεπτική ή άλλη ουσία, ή το τρόφιμο ή την κατηγορία τροφίμου σχετικά με το οποίο διατυπώνεται ο ισχυρισμός επί θεμάτων υγείας, καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, γ) Επιστημονική τεκμηρίωση,

19 Αίτηση έγκρισης ισχυρισμού περι υγείας δ) ανάλογα με την περίπτωση, ένδειξη σχετικά με τις πληροφορίες που θα πρέπει να θεωρούνται ως βιομηχανική ιδιοκτησία συνοδευόμενη από τη σχετική αιτιολόγηση, ε) πρόταση της διατύπωσης του ισχυρισμού επί θεμάτων υγείας του οποίου ζητείται έγκριση, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, των συγκεκριμένων όρων χρήσης, στ) περίληψη της αίτησης. Κοινοτική έγκριση Η Επιτροπή υποβάλλει σχέδιο απόφασης για τον κατάλογο επιτρεπόμενων ισχυρισμών επί θεμάτων υγείας, συνεκτιμώντας τη γνώμη της ΕΑΑΤ

20 http:// ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/ claims/health_claims_en.htm http:// ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/ claims/health_claims_en.htm authorisation procedure flowchart

21 Κοινοτικό μητρώο ισχυρισμών επί θεμάτων διατροφής και υγείας Καταρτίζεται από την Επιτροπή, κατόπιν εισηγήσεων της ΕΑΑΤ Περιλαμβάνει: τους ισχυρισμούς επί θεμάτων διατροφής, τους όρους και περιορισμούς που ισχύουν γι αυτούς, όπως προβλέπεται στο Παράρτημα του Κανονισμού 1924/2006, τους εγκεκριμένους ισχυρισμούς επί θεμάτων υγείας, τους όρους και περιορισμούς που ισχύουν γι' αυτούς τον κατάλογο των απορριφθέντων ισχυρισμών επί θεμάτων υγείας και τους λόγους απόρριψής τους.

22 Κανονισμός (ΕΚ) 353/2008 σχετικά με τις αιτήσεις έγκρισης ισχυρισμών υγείας [Συμπληρωματικά στον Κανονισμό (ΕΚ) 1924/2006] Άρθρο 2 - Πεδίο εφαρμογής Κάθε αίτηση καλύπτει μία μόνον σχέση μεταξύ μιας θρεπτικής ή άλλης ουσίας ή τροφίμου ή κατηγορίας τροφίμου και ενός μοναδικού αποτελέσματος που δηλώνει ο ισχυρισμός. Άρθρο 5 - Επιστημονική τεκμηρίωση α) συνίσταται κατά κύριο λόγο από μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ανθρώπους και, στην περίπτωση ισχυρισμών που αναφέρονται στην ανάπτυξη και στην υγεία παιδιών, από μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε παιδικό πληθυσμό· β) παρουσιάζονται σύμφωνα με μια ιεράρχηση σχεδίων μελετών, η οποία αντικατοπτρίζει τη σχετική βαρύτητα των αποδεικτικών στοιχείων

23 Άρθρο 6 - Όροι χρήσης α) Αναφορά στην ομάδα πληθυσμού στην οποία απευθύνεται ο προτεινόμενος ισχυρισμός υγείας· β) Αναφορά στην ποσότητα της θρεπτικής ή άλλης ουσίας ή του τροφίμου ή της κατηγορίας τροφίμου και του τρόπου κατανάλωσης που απαιτείται για την επίτευξη του ευεργετικού αποτελέσματος γ) κατά περίπτωση, δήλωση που απευθύνεται στα πρόσωπα που πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση της θρεπτικής ή άλλης ουσίας ή του τροφίμου ή της κατηγορίας τροφίμων για τα οποία διατυπώνεται ο ισχυρισμός υγείας· δ) προειδοποίηση για τη θρεπτική ή άλλη ουσία ή τρόφιμο ή κατηγορία τροφίμου που ενδέχεται να αποτελούν κίνδυνο για την υγεία σε περίπτωση υπερβολικής κατανάλωσής τους· ε) τυχόν άλλους περιορισμούς χρήσης και οδηγίες παρασκευής ή/και χρήσης. Κανονισμός (ΕΚ) 353/2008 [Συμπληρωματικά στον Κανονισμό (ΕΚ) 1924/2006]

24 Κανονισμός (ΕΚ) 353/2008 Αιτήσεις έγκρισης ισχυρισμών υγείας: Γενικές αρχές για την επιστημονική τεκμηρίωση που πρέπει να πληρούνται Για κάθε επιμέρους ισχυρισμό υγείας πρέπει να προετοιμάζεται μία αίτηση: μόνον η σχέση μεταξύ ενός τροφίμου και ενός μοναδικού αποτελέσματος που δηλώνει ο ισχυρισμός μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο για κάθε αίτηση. Ο αιτών μπορεί να προτείνει πολλαπλές εκδοχές ενός τροφίμου ως υποψήφιες να φέρουν τον ισχυρισμό υγείας στην ίδια αίτηση, με την προϋπόθεση ότι τα επιστημονικά δεδομένα ισχύουν για όλες τις προτεινόμενες εκδοχές ενός τροφίμου που φέρει τον ισχυρισμό υγείας. Τα δεδομένα από μελέτες σε ανθρώπους στις οποίες εξετάζεται η σχέση μεταξύ της κατανάλωσης του τροφίμου και του αποτελέσματος που δηλώνει ο ισχυρισμός είναι αναγκαία για την τεκμηρίωση του ισχυρισμού υγείας.

25 Να αποδεικνύεται ο βαθμός στον οποίο διαπιστώνεται η σχέση αιτίου και αιτιατού μεταξύ της κατανάλωσης του τροφίμου και του αποτελέσματος που δηλώνει ο ισχυρισμός σε ανθρώπους (ισχύς, συνάφεια, εξειδίκευση, σχέση δόσης-απόκρισης, βιολογική αξιοπιστία της σχέσης)· η/οι ειδική(-ές) ομάδα(-ες) μελέτης από την/τις οποία(-ες) προέκυψαν τα αποδεικτικά στοιχεία είναι αντιπροσωπευτική(-ές) για την ομάδα του πληθυσμού στην οποία απευθύνεται ο ισχυρισμός. δεδομένα και αιτιολόγηση σχετικά με το ότι το συστατικό για το οποίο διατυπώνεται ο ισχυρισμός υγείας είναι σε μορφή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το ανθρώπινο σώμα· όλα τα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με τους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την απορρόφηση ή τη χρήση από το σώμα του συστατικού για το οποίο διατυπώνεται ο ισχυρισμός υγείας.

26 Δεδομένα από μελέτες σε ανθρώπους πρέπει να ταξινομούνται σύμφωνα με την ακόλουθη σειρά προτεραιότητας: α) μελέτες παρέμβασης σε ανθρώπους, τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες, άλλες τυχαιοποιημένες μελέτες (μη ελεγχόμενες), ελεγχόμενες μελέτες (μη τυχαιοποιημένες), άλλες μελέτες παρέμβασης· β) μελέτες παρακολούθησης σε ανθρώπους, μελέτες ομάδας πληθυσμού, μελέτες ελέγχου περιπτώσεων, μελέτες διατομής, άλλες μελέτες παρακολούθησης καθώς και εκθέσεις ειδικών περιπτώσεων· γ) άλλες μελέτες σε ανθρώπους που αναφέρονται σε μηχανισμούς με τους οποίους το τρόφιμο θα μπορούσε να είναι υπεύθυνο για το ισχυριζόμενο αποτέλεσμα, συμπεριλαμβανομένων και των μελετών σχετικά με τη βιοδιαθεσιμότητα.

27 Τα δεδομένα από άλλες μελέτες πρέπει να περιλαμβάνουν: α) δεδομένα από μελέτες σε ζώα, συμπεριλαμβανομένων των μελετών στις οποίες ερευνούνται πτυχές που σχετίζονται με την απορρόφηση, τη διανομή, το μεταβολισμό, την απέκκριση του τροφίμου, των μηχανιστικών και άλλων μελετών· β) δεδομένα από μελέτες ex vivo ή in vitro, με βάση είτε ανθρώπινα είτε ζωικά βιολογικά δείγματα που σχετίζονται με τους μηχανισμούς δράσης με τους οποίους το τρόφιμο θα μπορούσε να είναι υπεύθυνο για το αποτέλεσμα που δηλώνει ο ισχυρισμός και άλλες μελέτες για μη ανθρώπινα όντα.

28 “General function” health claims under Article 13

29 "New function” health claims under Article 13.5 The panel has received to date 42 applications, 9 have been withdrawn and so far 25 scientific opinions have been adopted.

30 Scientific Opinion on the substantiation of a health claim related to ethanol-water extract of Caralluma fimbriata (Slimaluma®) and helps to control hunger/appetite pursuant to Article 13(5) of Regulation (EC) No 1924/2006 The claimed effect is “helps to control hunger/appetite”. The Panel concludes that a cause and effect relationship has not been established between the consumption of the ethanol-water extract of Caralluma fimbriata Slimaluma® and a reduction of appetite leading to a reduction in subsequent energy intake.

31 Claims on disease risk reduction and child development or health, under Article 14 The panel has received to date 267 applications, 47 applications have been withdrawn and so far 68 scientific opinions have been adopted.

32 Scientific Opinion on the substantiation of a health claim related to oat beta glucan and lowering blood cholesterol and reduced risk of (coronary) heart disease pursuant to Article 14 of Regulation (EC) No 1924/2006 The claimed effect is “oat beta-glucan can actively lower/reduce blood LDL and total cholesterol”. The Panel concludes that a cause and effect relationship has been established between the consumption of oat beta-glucan and lowering of blood LDL-cholesterol concentrations. The Panel considers that the following wording reflects the scientific evidence: “Oat beta-glucan has been shown to lower/reduce blood cholesterol. Blood cholesterol lowering may reduce the risk of (coronary) heart disease”. The Panel considers that, in order to bear the claim, foods should provide at least 3 g of oat beta-glucan per day. This amount can reasonably be consumed as part of a balanced diet. The target population is adults who want to lower their blood cholesterol concentrations.

33 Κώδικας Τροφίμων και Ποτών Η επισήμανση και ο τρόπος που γίνεται αυτή δεν πρέπει: A. Να είναι τέτοιας φύσης που να οδηγεί σε πλάνη τον καταναλωτή, ιδιαίτερα: - όσον αφορά τα χαρακτηριστικά του τροφίμου και ιδίως τη φύση, την ταυτότητα, τις ιδιότητες, τη σύνθεση, την ποσότητα, τη συντήρηση, τον τόπο παραγωγής ή προέλευσης, τον τρόπο παρασκευής ή λήψης. - να αποδίδει στο τρόφιμο δράση ή ιδιότητες που δεν έχει. - να παρουσιάζει ότι ένα τρόφιμο έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενώ αυτά τα ίδια χαρακτηριστικά έχουν όλα τα παρόμοια τρόφιμα B. Να αποδίδει στο τρόφιμο ιδιότητες πρόληψης, αγωγής ή θεραπείας ασθενειών ή να τις υπονοούν, με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων για τα φυσικά μεταλλικά νερά και τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή. (ΚΤΠ, Άρθρο 11, Παρ. 2, Εδ. α)

34 Κώδικας Τροφίμων και Ποτών Άρθρο 10, παρ. 11 Επιτρέπεται η δήλωση ή διαφήμιση ενός τροφίμου ως "απαλλαγμένου ζαχάρων ή υδατανθράκων" ή ως "φτωχού σε υδατάνθρακες" ή με οποιοδήποτε χαρακτηρισμό που υπονοεί αυτά, αποκλειστικά και μόνο, εφόσον περιέχει αφομοιώσιμους υδατάνθρακες μέχρι ποσοστού 0,25% κατ' ανώτατο όριο. Άρθρο 10, παρ.12 Επιτρέπεται η δήλωση ή διαφήμιση τροφίμου "με μειωμένες θερμίδες", μόνον εφόσον οι περιεχόμενες θερμίδες είναι ελαττωμένες κατά 30% τουλάχιστον σε σύγκριση με το αρχικό (original) τρόφιμο ή με παρεμφερές προϊόν. Στις διατάξεις της παραγράφου αυτής είναι δυνατόν να υπαχθούν κατηγορίες προϊόντων, για τα οποία χαρακτηρισμοί όπως "light", "ελαφρύ", "line", "slim" και άλλοι παρεμφερείς συνοδεύουν ή αποτελούν μέρος της ονομασίας τους, καθώς και περιπτώσεις που οι χαρακτηρισμοί αυτοί είναι το εμπορικό σήμα ή μέρος του εμπορικού σήματος μιας ομάδας προϊόντων.

35 Κώδικας Τροφίμων και Ποτών Άρθρο 10, παρ. 13 Επιτρέπεται η δήλωση ή διαφήμιση τροφίμου ως "φτωχού σε θερμίδες" ή με οποιοδήποτε χαρακτηρισμό που υπονοεί τούτο, αποκλειστικά και μόνο εφόσον μία κανονική, εφ' άπαξ πρόσληψη του τροφίμου αυτού παρέχει στον οργανισμό 15 θερμίδες κατ' ανώτατο όριο, κανονική δε ημερήσια κατανάλωση του εν λόγω τροφίμου παρέχει στον οργανισμό 30 θερμίδες κατ' ανώτατο όριο.

36 Κώδικας Τροφίμων και Ποτών Άρθρο 11Α, παρ. 2, εδ. Β Διαθρεπτικός ισχυρισμός: Κάθε παρουσίαση και διαφημιστικό μήνυμα που δηλώνει, υπαινίσσεται ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κάποιο τρόφιμο έχει ιδιαίτερες θρεπτικές ιδιότητες, σε σχέση με την ενέργεια (θερμιδική αξία) που: - παρέχει, - παρέχει σε μειωμένο ή αυξημένο ποσοστό ή - δεν παρέχει ή και σε σχέση με τις θρεπτικές ουσίες που: - περιέχει, - περιέχει σε μειωμένο ή αυξημένο ποσοστό ή - δεν περιέχει. Ωστόσο, δεν συνιστά διαθρεπτικό ισχυρισμό, η ποιοτική ή ποσοτική αναφο ρά σε ορισμένες θρεπτικές ουσίες, εάν αυτή απαιτείται από τον Κώδικα Το παρόν άρθρο προστέθηκε με την ΑΧΣ 843/91 (ΦΕΚ Β΄80/12.2.1992) σε εναρμόνιση προς την οδηγία 90/496/ΕΟΚ. Στοτέλος του εδαφ. α της παρ. 6 προστέθηκε η εντός "" περίπτωση μετην ΑΧΣ 108/2004, (ΦΕΚ Β΄ 1039/7.9.2004).

37 Η.Π.Α. Ο U.S. Food and Drug Administration εξουσιοδοτήθηκε να εγκρίνει ισχυρισμούς για την υγεία στην ετικέτα του τροφίμου. Για την έγκριση αυτή θα πρέπει να έχει επιτευχθεί προηγουμένως «σημαντική επιστημονική συμφωνία». Έχουν εγκριθεί από τον FDA ισχυρισμοί περι υγείας αναφορικά με τα εξής τρόφιμα και συστατικά: εικοσαπεντανοϊκό οξύ και εικοδιεξανοϊκό οξύ, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα,, διαιτητικό λίπος, διαιτητικά κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη, πρωτεΐνη σόγιας, ασβέστιο, νάτριο φυλλικό οξύ, αλκοόλ με διαιτητική ζάχαρη, διαλυτές διαιτητικές ίνες, φυτικές στερόλες και στανόλες, χολίνη. δημητριακά που περιέχον ίνες, φρούτα, λαχανικά και προϊόντα δημητριακών που περιέχουν ίνες,

38 Some authorised health claims by the FDA eicosapentaenoic (EPA) and docosahexaenoic acid (DHA) omega-3 fatty acids and reduced risk of coronary heart disease; soy protein and reduced risk of coronary heart disease; calcium and reduced incidence of osteoporosis; sodium and increased incidence of hypertension; dietary fat and increased incidence of cancer; dietary saturated fat and cholesterol and associated risk of coronary heart disease; fiber-containing grain products, fruits, and vegetables and reduced incidence of cancer; fruits, vegetables, and grain products that contain fiber, particularly soluble fiber, and reduced risk of coronary heart disease; fruits/vegetables and reduced incidence of cancer; folate and reduced neural tube birth defects; dietary sugar alcohol and reduced dental caries (cavities); dietary soluble fiber, such as that found in whole oats and psyllium seed husk, and reduced risk of coronary heart disease. Monounsaturated Fatty Acids From Olive Oil and and reduced risk of Coronary Heart Disease