ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Παρουσίαση με θέμα: "ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ: «ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΘΕΣΜΟ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: ΜΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΨΑΡΟΓΙΑΝΝΗ Πανεπιστήμιο Αιγαίου Ρόδος, Mάρτιος 2010

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία διερευνά ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα από θεωρητική και εμπειρική άποψη, την στάση των φοιτητών Α.Ε.Ι. προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου απέναντι στο θεσμό της εκπαίδευσης ενηλίκων. Σκοπός της είναι να συμβάλει στη μελέτη ενός θέματος για το οποίο δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία στην ελληνική αλλά και ξένη βιβλιογραφία και να συντελέσει έτσι στην περαιτέρω ανάπτυξη και πρόοδο της επιστήμης της εκπαίδευσης ενηλίκων.

3 ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ (1)
Unesco, 1976: «Εκπαίδευση ενηλίκων είναι κάθε εκπαιδευτική διεργασία, κάθε περιεχομένου, επιπέδου ή μεθόδου, είτε πρόκειται για τυπική εκπαίδευση είτε όχι, είτε για διεργασία που επεκτείνει χρονικά ή αντικαθιστά την αρχική εκπαίδευση στα σχολεία, κολέγια και πανεπιστήμια, καθώς και για μαθητεία, μέσω των οποίων άτομα που θεωρούνται ενήλικα από την κοινωνία στην οποία ανήκουν, αναπτύσσουν τις ικανότητές τους, εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους, βελτιώνουν τα τεχνικά και επαγγελματικά τους προσόντα ή τα προσανατολίζουν προς άλλη κατεύθυνση και επιφέρουν αλλαγές στις στάσεις ή τη συμπεριφορά τους με τη διπλή προοπτική της πλήρους προσωπικής ανάπτυξης και της συμμετοχής σε μια εναρμονισμένη και αυτοδύναμη κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη»

4 ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ (2)
Τυποποίηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετέχουν ενήλικοι : Τυπική εκπαίδευση: το θεσμοθετημένο, ιεραρχικά δομημένο και χρονικά διαβαθμισμένο εκπαιδευτικό σύστημα από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση έως το πανεπιστήμιο, που περιλαμβάνει τόσο τις γενικές ακαδημαϊκές σπουδές όσο και τα εξειδικευμένα προγράμματα και θεσμούς ολοκληρωμένης επαγγελματικής και τεχνικής εκπαίδευσης Μη-τυπική εκπαίδευση: κάθε οργανωμένη, συστηματική εκπαιδευτική δραστηριότητα εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, που απευθύνεται σε συγκεκριμένους εκπαιδευόμενους και έχει συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους Άτυπη εκπαίδευση: η δια βίου διαδικασία, όπου το κάθε άτομο συγκεντρώνει και διαμορφώνει γνώσεις, ικανότητες, στάσεις και αξίες, από την καθημερινή εμπειρία του και την επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος (επίδραση από την οικογένεια, τη γειτονιά, την εργασία, την ψυχαγωγία, τις κοινωνικές συναναστροφές, την αγορά εργασίας, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας). Γενικά, η άτυπη εκπαίδευση είναι μη οργανωμένη και συχνά μη συστηματική

5 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (1)
Η ιδέα της εκπαίδευσης ενηλίκων ανάγεται στον Πλάτωνα, ο οποίος χρησιμοποίησε τον όρο «δια βίου παιδεία» με την έννοια της συνεχούς προσωπικής ανάπτυξης και της ενεργού πολιτειότητας Ωστόσο, οι πραγματικές αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων, ως θεσμός πια, συμπίπτουν με τις τεχνικές, πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις (εκβιομηχανισμός, εκδημοκρατισμός) του 19ου αι Οι ιστορικές ρίζες της εκπαίδευσης ενηλίκων εντοπίζονται σε τέσσερα μεγάλα κοινωνικά κινήματα: α) στην Ευαγγελική Μεταρρύθμιση, β) στο πνευματικό κίνημα του διαφωτισμού γ) στη δημιουργία του εθνικού κράτους δ) στο εργατικό κίνημα Σημαντικό ρόλο έπαιξε η φιλελεύθερη αστική τάξη αλλά και η εργατική τάξη Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο προσανατολισμός της εκπαίδευσης ενηλίκων ήταν περισσότερο ανθρωπιστικός Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποτέλεσε μέσο προπαγάνδας από τις φασιστικές δυνάμεις της Ευρώπης.

6 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (2)
Αρχές του 20ου αιώνα,-σημαντικές προσπάθειες για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού: Υπηρεσία Λαϊκής Επιμόρφωσης, Κεντρική Επιτροπή Καταπολέμησης του Αναλφαβητισμού, Νομαρχιακές Επιτροπές Καταπολέμησης του Αναλφαβητισμού, Κέντρα Επιμόρφωσης Ενηλίκων Δεκαετία του ’80- επικέντρωση σε θέματα που σχετίζονταν άμεσα με την απασχόληση και την οικονομική ανταγωνιστικότητα. 1983: Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης , Τ.Ε.Ι. Δεκαετία του ’90: μεγάλη ανάπτυξη του θεσμού με ΟΟΣΑ-,UNESCO και Κ.Π.Σ. 1992: Ο.Ε.Ε.Κ. ,Ι.Ε.Κ., 1993 Ε.ΚΕ.ΠΙΣ ,1997 Σ.Δ.Ε. Από τότε έως σήμερα, η δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση αποτελούν στρατηγικούς άξονες των ευρωπαϊκών πολιτικών και ένα πλήθος δημόσιων και ιδιωτικών φορέων σχεδιάζουν, οργανώνουν και υλοποιούν προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων

7 Φορείς επαγγελματικής κατάρτισης
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1) Φορείς επαγγελματικής κατάρτισης Η επαγγελματική κατάρτιση διακρίνεται σε: α) αρχική επαγγελματική κατάρτιση-μαθητεία (ΟΑΕΔ-ΤΕΕ) β) μεταδευτεροβάθμια επαγγελματική κατάρτιση (ΟΕΕΚ-ΙΕΚ) γ) συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση (ΟΑΕΔ, ΚΕΚ) Το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης περιλαμβάνεται κυρίως στους νόμους: ν. 2009/1992 «Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΣΕΕΚ)» και ν. 2640/1998 «Δευτεροβάθμια Τεχνική – Επαγγελματική Εκπαίδευση και άλλες διατάξεις» Οργανισμός Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Τ.Ε.Κ.) : εξειδικευμένος κρατικός φορέας παροχής τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα

8 Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης (Γ.Γ.Δ.Β.Μ.)
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (2) Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης (Γ.Γ.Δ.Β.Μ.) Eίναι ο επιτελικός φορέας στον τομέα της εκπαίδευσης ενηλίκων που σχεδιάζει, συντονίζει και υλοποιεί σε εθνικό επίπεδο και στον απόδημο ελληνισμό ενέργειες που αφορούν στη δια βίου μάθηση όπως Η βασική εκπαίδευση ενηλίκων Η γενική εκπαίδευση και κατάρτιση ενηλίκων, Η κοινωνικοπολιτιστική εκπαίδευση και επιμόρφωση Η ανοιχτή και εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση και κατάρτιση καθώς και η σύνδεση και συνεργασία με τα συστήματα ανοιχτής και εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης Η εκπαίδευση εκπαιδευτών ενηλίκων Η Γ.Γ.Δ.Β.Μ. εφαρμόζει την πολιτική της μέσω: του Ι.Δ.ΕΚ.Ε. των Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας των Σχολών Γονέων του Κέντρου Εκπαίδευσης – Επιμόρφωσης Ενηλίκων από Απόσταση του Κέντρου Μελετών Δια Βίου Εκπαίδευσης Επιμόρφωσης του Κέντρου Επιμόρφωσης Εκπαιδευτών Ενηλίκων των Νομαρχιακών Επιτροπών Λαϊκής Επιμόρφωσης (Ν.Ε.Λ.Ε.) τις οποίες χρηματοδοτεί με εθνικούς πόρους του Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.) εθνικής εμβέλειας

9 Προγράμματα Σπουδών Επιλογής (Π.Σ.Ε.)
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (3) Προγράμματα Σπουδών Επιλογής (Π.Σ.Ε.) Άρθρο 2- νόμος 2525/97 Λειτουργούσαν παράλληλα με τα υπάρχοντα προγράμματα σπουδών και σ’ αυτά μπορούσαν να φοιτήσουν όλοι οι Έλληνες πολίτες ή αλλοδαποί ανεξαρτήτως ηλικίας, εφόσον είχαν απολυτήριο Λυκείου ή άλλο ισότιμο ή αντίστοιχο τίτλο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εσωτερικού ή εξωτερικού Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.) Νόμος 2525/97. Αποστολή: η εξ αποστάσεως παροχή προπτυχιακής και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης, με την ανάπτυξη και αξιοποίηση κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού και μεθόδων διδασκαλίας

10 Ινστιτούτα Δια Βίου Εκπαίδευσης (ΙΔΕ)
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (4) Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.) Άρθρο 22 του Ν. 2469/1997. Ο επίσημος εθνικός φορέας για την ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Συστήματος Πιστοποίησης της Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης στην Ελλάδα Ινστιτούτα Δια Βίου Εκπαίδευσης (ΙΔΕ) Ιδρύονται από ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης και παρέχουν επιμορφωτικά προγράμματα τα οποία απευθύνονται σε κατόχους πτυχίων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή σε άτομα ηλικίας άνω των 25 ετών, κατόχους τίτλου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

11 Richard Henry Tawney (1880-1962)
ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ (1) Albert Mansbridge ( ) Basil Yeaxlee ( ) Υπεύθυνος για την εκλαΐκευση της φιλελεύθερης εκπαίδευσης ενηλίκων. Βάση της σκέψης του η «δημοκρατία» και η «πολιτειότητα» Cyril O. Houle ( ) Η μάθηση απευθύνεται σε όλους και πρέπει να υπάρχει ένα ενισχυτικό δίκτυο συνεργαζόμενων φορέων. Δια βίου διεργασία, έτσι ώστε το άτομο να αναπτύσσει τις ικανότητές του σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του Richard Henry Tawney ( ) «Προστάτης άγιος της εκπαίδευσης ενηλίκων» Εξέφρασε για πρώτη φορά την έννοια της δια βίου εκπαίδευσης. Η ιδέα του στηριζόταν στη διασύνδεση της μάθησης με τη ζωή Eduart Lindeman ( ) Στόχος της εκπαίδευσης ενηλίκων είναι η διαπροσωπική ανταλλαγή και εξερεύνηση των διαπροσωπικών εμπειριών μέσω της διαλογικής συζήτησης John Dewey ( ) «Ο μείζων φιλοσοφικός πατέρας-ιδρυτής» των εναλλακτικών ιδεών στα κινήματα της δια βίου και της επαναλαμβανόμενης μάθησης

12 Patricia Cross (1926 - σήμερα)
ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ (2) Malkolm Knowles ( ) Δημιουργός της έννοιας της ανδραγωγικής. Kεντρικό πρόσωπο στην ανάπτυξη της θεωρίας και της πρακτικής της εκπαίδευσης ενηλίκων σε όλο τον δυτικό κόσμο κατά τον 20ο αιώνα  Roby Kidd ( ) Στοχάστηκε και προσπάθησε να συστηματοποιήσει τη σχέση ανάμεσα στην ατομική μάθηση και τον κόσμο στον οποίο αυτή η μάθηση πραγματοποιείται. H σχέση μεταξύ σκέψης και μάθησης ήταν ριζωμένη στην πρακτική και την προάσπιση της εκπαίδευσης ενηλίκων Patricia Cross ( σήμερα) Η δραστηριότητά της επηρέασε με τέσσερις τρόπους το πεδίο της εκπαίδευσης ενηλίκων: Κινητοποιώντας την ανώτατη εκπαίδευση να καλύψει τις ανάγκες ενός νέου και ετερόκλητου σπουδαστικού σώματος Προάγοντας τη δια βίου μάθηση. Αναπτύσσοντας μεθόδους διδασκαλίας και υποστήριξης των ενήλικων σπουδαστών Προάγοντας τη δημιουργία εμπλουτισμένων μαθησιακών εμπειριών στην τάξη

13 Peter Jarvis (1946-σήμερα)
ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ (3) Alan Rogers (1933 -σήμερα) Τα προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων πρέπει : Να προωθούν την προσωπική ανάπτυξη, την πλήρη εκμετάλλευση των ταλέντων του ατόμου) Να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη μιας αίσθησης προοπτικής Να ενισχύουν την αυτοπεποίθηση, τη δύναμη επιλογής και δράσης, να αυξάνουν την υπευθυνότητα αντί να τη μειώνουν    Donald Schon ( ) O Donald Schon άσκησε μεγάλη επίδραση στο πεδίο της εκπαίδευσης ενηλίκων κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1980 και του 1990, μέσω των δύο βιβλίων του για τον αναστοχαζόμενο επαγγελματία Peter Jarvis (1946-σήμερα) Ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους μελετητές της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης ενηλίκων. Η μάθηση πραγματοποιείται εντός του κοινωνικού πλαισίου και ο σπουδαστής είναι σε κάποιο βαθμό κοινωνική κατασκευή

14 ΕΡΕΥΝΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (1)
Αφετηρία Η έλλειψη εμπειρικών εργασιών γύρω από το ζήτημα της στάσης των φοιτητών απέναντι στο θεσμό της εκπαίδευσης ενηλίκων, μετά από επισταμένη βιβλιογραφική ενημέρωση Το προσωπικό μας ενδιαφέρον για τη θεματική αυτή Η χρησιμότητα της μελέτης αυτής που συνίσταται στο ότι τα αποτελέσματα της έρευνας θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν στο σχεδιασμό της εκπαιδευτικής πολιτικής για ενηλίκους Στόχος Να ανιχνευθούν οι στάσεις και οι απόψεις των φοιτητών που σπουδάζουν στα δύο Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Θεσσαλονίκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, σε ό,τι αφορά θέματα σχετικά με το θεσμό της εκπαίδευσης ενηλίκων

15 ΕΡΕΥΝΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (2)
Mέθοδος επισκόπησης-γραπτό ερωτηματολόγιο 33 κλειστές ερωτήσεις, από τις οποίες οι 5 αναφέρονταν στα ατομικά – δημογραφικά στοιχεία των φοιτητών και χαρακτηρίζονται ως «ανεξάρτητες» μεταβλητές, και οι υπόλοιπες 28 αναφέρονταν στις απόψεις και στάσεις των φοιτητών και χαρακτηρίζονται ως «εξαρτημένες μεταβλητές» βάσει των οποίων διαμορφώθηκαν οι εξής θεματικές ενότητες: Α) Βαθμός συμφωνίας των φοιτητών με απόψεις σχετικά με την εκπαίδευση στην ενήλικη ζωή (ερωτ. 6-8) Β) Βαθμός συμφωνίας των φοιτητών με απόψεις σχετικά με την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης ενηλίκων (ερωτ. 9-14) Γ) Βαθμός συμφωνίας των φοιτητών με απόψεις σχετικά με τη συμβολή της εκπαίδευσης ενηλίκων στην επαγγελματική τους ανάπτυξη (ερωτ ) Δ) Βαθμός συμφωνίας των φοιτητών με απόψεις σχετικά το περιεχόμενο της εκπαίδευσης ενηλίκων (ερωτ.21-24) Ε) Βαθμός συμφωνίας των φοιτητών με απόψεις σχετικά με την ικανότητα των εκπαιδευόμενων ενηλίκων (ερωτ ) ΣΤ) Βαθμός συμφωνίας των φοιτητών σχετικά με τη χρησιμότητα της συμμετοχής σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων (ερωτ )

16 ΕΡΕΥΝΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (3)
Κλίμακα διαστημάτων με τέσσερις βαθμίδες (καθόλου, λίγο, πολύ, πάρα πολύ) Τυχαία δειγματοληψία 153 φοιτητές, 92 προπτυχιακούς και 61 μεταπτυχιακούς, 43 άνδρες και 109 γυναίκες, που σπουδάζουν στα δύο Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Στατιστική επεξεργασία των δεδομένων Χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα SPSS –Στατιστικό Πακέτο για τις Κοινωνικές Επιστήμες (Statistical Package for Social Sciences, Version 13.0) και το πρόγραμμα Microsoft Excel 2003 Η στατιστική επεξεργασία κινείται στο πλαίσιο της περιγραφικής και επαγωγικής στατιστικής, δηλαδή γίνεται ανάλυση συχνοτήτων και συσχέτιση ανεξάρτητων και εξαρτημένων μεταβλητών

17 ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ (1)
Το προφίλ των φοιτητών/τριών της έρευνας συνοψίζεται στις παρακάτω διαπιστώσεις: α) Το μεγαλύτερο μέρος των υποκειμένων της έρευνας είναι γυναίκες (109 γυναίκες και 43 άντρες). Τα περισσότερα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν από άτομα που σπουδάζουν σε ανθρωπιστικές και κοινωνικές σχολές, στις οποίες, ως γνωστόν, οι γυναίκες φοιτήτριες είναι περισσότερες από τους άνδρες φοιτητές β) Οι περισσότεροι είναι προπτυχιακοί φοιτητές αλλά αρκετοί είναι και οι μεταπτυχιακοί (92 και 61 άτομα αντίστοιχα). Δεύτερο πτυχίο έχουν μόνο 2 άτομα και άλλες σπουδές (κολλέγια, ωδείο, δραματική σχολή, μετεκπαιδεύσεις, σχολή μονίμων υπαξιωματικών) έχουν κάνει 14 άτομα γ) Σχεδόν όλοι οι φοιτητές/τριες (96,1%) γνωρίζουν την αγγλική γλώσσα και αρκετοί/ες γνωρίζουν γερμανικά (37,2%) και γαλλικά (20,3%). Λίγοι γνωρίζουν ιταλικά (12,4%) και ισπανικά (5,9%). Δύο άτομα γνωρίζουν άλλες γλώσσες

18 ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ (2)
Όσον αφορά τις στάσεις των φοιτητών απέναντι στο θεσμό της εκπαίδευσης ενηλίκων, μπορούμε να κάνουμε τις εξής παρατηρήσεις: Σχετικά με την εκπαίδευση στην ενήλικη ζωή και την αναγκαιότητά της Οι περισσότεροι φοιτητές/τριες πιστεύουν ότι η εκπαίδευση ενηλίκων: Θα πρέπει να απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου Είναι μια δια βίου διαδικασία που αφορά όλους τους ανθρώπους κάθε ηλικίας Δεν είναι μια πολυτέλεια που μόνο οι πλούσιοι μπορούν να απολαμβάνουν -οι μεταπτυχιακοί φοιτητές που συμφωνούν μ’ αυτή την άποψη είναι περισσότεροι από τους προπτυχιακούς Ανεξάρτητα από το επάγγελμά του ένας άνθρωπος πρέπει να εκπαιδεύεται δια βίου Είναι απαραίτητο τμήμα του ελεύθερου χρόνου ενός ανθρώπου (44,1%) -όμως αρκετοί είναι κι εκείνοι που συμφωνούν λίγο ή δεν συμφωνούν καθόλου με την άποψη αυτή Είναι απαραίτητη για τους περισσότερους ανθρώπους -αλλά αρκετοί (40,5%) συμφωνούν λίγο με την άποψη αυτή Οι περισσότεροι φοιτητές/τριες συμφωνούν λίγο με την άποψη ότι ένας άνθρωπος μπορεί να μάθει ό,τι χρειάζεται μόνος του, χωρίς να συμμετέχει στην εκπαίδευση ενηλίκων

19 ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ (3)
Σχετικά με τη συμβολή της εκπαίδευσης ενηλίκων στην επαγγελματική ανάπτυξη του ατόμου Οι περισσότεροι φοιτητές/τριες όλων των ηλικιών πιστεύουν ότι: Συμβάλλει πολύ στην αύξηση της παραγωγικότητας του ανθρώπου και στην αύξηση της απόδοσης στην εργασία Βοηθάει στη συμπλήρωση και αναβάθμιση γνώσεων και δεξιοτήτων Είναι ένα μέσο για την αύξηση των αποδοχών στο χώρο εργασίας (41,1% ανδρών και γυναικών) αλλά είναι κι αρκετοί (34,4% ανδρών και γυναικών) που συμφωνούν λίγο με αυτή την άποψη Συμβάλλει στην εργασιακή ικανοποίηση Οι περισσότεροι/ες φοιτητές/τριες συμφωνούν πολύ και λίγο με την άποψη ότι η εκπαίδευση ενηλίκων συμβάλλει στη σταθερότητα της εργασίας

20 ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ (4)
Σχετικά με το περιεχόμενο της εκπαίδευσης ενηλίκων Η πλειοψηφία υποστηρίζει θερμά την άποψη ότι η εκπαίδευση ενηλίκων πρέπει να βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων της προσωπικής, επαγγελματικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής κ.α. αλλά και να προσφέρει γενική μόρφωση που συμβάλλει στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ατόμου Πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες του κάθε ατόμου, υποστηρίζουν οι φοιτητές/τριες και ελαφρώς περισσότερο αυτοί που είναι άνω των 24 χρονών Σχετικά με την ικανότητα των ενήλικων εκπαιδευομένων  Μεγάλο μέρος των φοιτητών/τριών (44,4%) συμφωνούν λίγο με την άποψη ότι οι ενήλικοι έχουν περιορισμένη ικανότητα μάθησης και το 38,6% δεν την αποδέχεται καθόλου. Ωστόσο, διαφορετική άποψη έχει ένα μεγάλο μέρος των φοιτητών/τριών ηλικίας έως 20 χρονών, αφού το 30,4% αυτών πιστεύει σε μεγάλο βαθμό ότι οι ενήλικοι δεν μπορούν να μάθουν εύκολα Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, επίσης, σε μεγαλύτερο βαθμό από τους προπτυχιακούς έχουν θετική στάση για την ικανότητα μάθησης των ενηλίκων Αντίθετοι στην άποψη ότι η εκπαίδευση ενηλίκων αφορά τους ανθρώπους που δεν έχουν να κάνουν και πολλά είναι η πλειοψηφία των φοιτητών/τριών, με τα άτομα άνω των 24 χρονών να είναι περισσότερο αντίθετοι από τους μικρότερους σε ηλικία Την άποψη ότι οι εκπαιδευόμενοι έχουν την ευθύνη για τη μάθησή τους υποστηρίζει το μεγαλύτερο μερίδιο των φοιτητών/τριών

21 ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ (5)
Σχετικά με τη χρησιμότητα της συμμετοχής σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων Η πλειοψηφία των φοιτητών/τριών πιστεύει πως η συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων : Βοηθάει πολύ στην εύρεση εργασίας, με τα άτομα ηλικίας χρονών να συμφωνούν πολύ σε υψηλότερο ποσοστό από τους υπόλοιπους. Ωστόσο, είναι αρκετοί, ιδιαίτερα τα άτομα άνω των 28 ετών, που πιστεύουν πως βοηθάει σε μικρό βαθμό όμως Συμβάλει στην προσωπική ανάπτυξη του ατόμου Συμβάλλει στην καλή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, αν και το 26,7% συμφωνεί λίγο με αυτό. Οι γυναίκες το υποστηρίζουν λίγο περισσότερο από τους άντρες και οι μεταπτυχιακοί φοιτητές περισσότερο από τους προπτυχιακούς Συμβάλλει στην αύξηση της αυτοπεποίθησης Βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ανθρώπου- οι γυναίκες συμφωνούν σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άντρες

22 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι φοιτητές διάκεινται θετικά απέναντι στο θεσμό της εκπαίδευσης ενηλίκων. Πιστεύουν στην αξία της δια βίου μάθησης και στην πολύτιμη συμβολή της σε προσωπικό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο Θα πρέπει να ενταθούν οι δραστηριότητες και τα προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων -τυπικής και μη τυπικής- που απευθύνονται σε όλους τους ανθρώπους εστιάζοντας στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους. Ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη μας τη χαμηλή έκταση της συμμετοχής ενηλίκων στη χώρα μας, που βρίσκεται στο ένα τρίτο του κοινοτικού μέσου όρου (ποσοστό συμμετοχής 2,9% στην Ελλάδα-9,5% ο ευρωπαϊκός μέσος όρος), γίνεται αντιληπτή η σπουδαιότητα του σχεδιασμού κατάλληλων πολιτικών δια βίου μάθησης Οι θετικές στάσεις των φοιτητών/τριών μπορούν να αποδοθούν στο υψηλό επίπεδο εκπαίδευσής τους, καθώς ο όγκος τυπικής εκπαίδευσης είναι η μεταβλητή που συνδέεται περισσότερο με το ενδιαφέρον για την εκπαίδευση και τη συμμετοχή σε αυτή κατά την ενήλικη ζωή. Τα αποτελέσματα, εξάλλου, έδειξαν ότι οι μεταπτυχιακοί φοιτητές τείνουν να έχουν ελαφρώς πιο θετικές στάσεις από τους προπτυχιακούς Οι γυναίκες έχουν ελαφρώς θετικότερες στάσεις από τους άνδρες και δίνουν μεγαλύτερη αξία στον ανθρωπιστικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης Δημογραφικοί παράγοντες όπως το φύλο και η ηλικία δεν παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση των στάσεων των φοιτητών

23 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προκειμένου να έχουμε μια πληρέστερη εικόνα των στάσεων των φοιτητών απέναντι στο θεσμό της εκπαίδευσης ενηλίκων, κρίνουμε σκόπιμο να διεξαχθούν περαιτέρω έρευνες που θα διερευνούν κι άλλες πτυχές του θεσμού όπως π.χ. απόψεις για τις μεθόδους και τεχνικές διδασκαλίας, απόψεις για τα προσόντα που πρέπει να διαθέτει ο εκπαιδευτής ενηλίκων, κ.α. Θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί και η μέθοδος της παρατήρησης. Οι παρατηρήσεις του ερευνητή κατά τη διάρκεια μιας εκπαιδευτικής συνάντησης (ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης/επιμόρφωσης/κατάρτισης) για τη συμπεριφορά των υποκειμένων, μπορούν να βοηθήσουν στη διατύπωση ερωτήσεων για το ερωτηματολόγιο Επιπρόσθετα, πρέπει να χρησιμοποιηθούν κι άλλα στατιστικά κριτήρια πέρα από το χ2, για να διαπιστωθούν τυχόν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των μεταβλητών, καθώς το συγκεκριμένο κριτήριο στην έρευνά μας δεν μας έδειξε αρκετές σημαντικές συσχετίσεις