Ιωάννης Βλάχος Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης Μέλος Α.ΔΙ.Π. Bologna Expert Α. Σ. Κ. T. ΑΘΗΝΑ Διασφάλιση της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΕΧΑΕ) Διαδικασία της Bologna Στόχος : Μέγιστη δυνατή σύγκλιση εθνικών συστημάτων ανώτατης εκπαίδευσης με σκοπό την δυνατότητα επικοινωνίας. (ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ) Στηρίζει τη διαφορετικότητα όλων των ΑΕΙ της ΕΕ Συμβάλλει στη δημιουργία ενός ΕΧΑΕ βασισμένου στην αυτονομία και ακαδημαϊκή ελευθερία των Ιδρυμάτων Απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες από τις κυβερνήσεις, τα ιδρύματα, τους φοιτητές και την ακαδημαϊκή κοινότητα συνολικά Συμμετέχουν συνολικά 46 χώρες Παρίσι 1998, Μπολόνια 1999, Πράγα 2001, Βερολίνο 2003, Μπέργκεν 2005, Λονδίνο 2007, Λουβέν 2009

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΕΧΑΕ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ BOLOGNA Οι βασικές αρχές Αναγνωρίσιμοι και συγκρίσιμοι τίτλοι σπουδών Ανάπτυξη Ευρωπαϊκής Διάστασης στην ΑΕ Θεσμοθέτηση συστήματος ECTS και DS Δια Βίου Μάθηση Εθνικό Πλαίσιο Τίτλου Σπουδών Τρεις κύκλοι σπουδών-Κοινά πτυχία με Ευρωπαϊκά Ιδρύματα Σύνδεση μεταξύ εκπαίδευσης και έρευνας Κριτήρια και οδηγίες για την διασφάλιση της ποιότητας στην εκπαίδευση - Θεσμοθέτηση Αξιολόγησης Προώθηση της ιδέας του ΕΧΑΕ

Η ενίσχυση των Τμημάτων, Σχολών και Ιδρυμάτων στην επίτευξη της αποστολής τους, στο πλαίσιο της φυσιογνωμίας και της ιδιαιτερότητας με τις οποίες διακρίνονται από άλλες Μονάδες ή Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης του εσωτερικού ή του εξωτερικού. ΚΥΡΙΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: η ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ της ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Η καθιέρωση μιας ενιαίας προσέγγισης, σε πανελλαδικό επίπεδο, για την καταγραφή, την κατανόηση, και τη συστηματική αποτίμηση του έργου των Ακαδημαϊκών Μονάδων (Τμημάτων ή Σχολών) και συνεπώς των Ιδρυμάτων στα οποία ανήκουν.

ΝΟΜΟΣ 3374/2005  Θεσμοθετεί τη διαρκή αξιολόγηση των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, με σκοπό τη διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας της έρευνας και διδασκαλίας, των σπουδών και των λοιπών υπηρεσιών που παρέχονται από αυτά.  Θεσπίζει την κοινωνική λογοδοσία ως θεμελιώδη παράγοντα της αυτοτέλειας των Α.Ε.Ι.  Προσδιορίζει τα κριτήρια και τους δείκτες ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης.  Ορίζει τις διαδικασίες αξιολόγησης και τα υπεύθυνα γι’ αυτήν όργανα.  Συστήνει ανεξάρτητη διοικητική αρχή, υπεύθυνη για την οργάνωση και εποπτεία των διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.).

Δύο στάδια στη διαδικασία αξιολόγησης  Εσωτερική αξιολόγηση (αυτοαξιολόγηση)  Εξωτερική αξιολόγηση Κριτήρια και δείκτες ποιότητας  Ποιότητα του διδακτικού έργου  Ποιότητα του ερευνητικού έργου  Ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών  Ποιότητα των λοιπών υπηρεσιών

Κριτήρια και Δείκτες της Αξιολόγησης Διδακτικό Έργο Ερευνητικό Έργο Ποιότητα Διδακτικής Διαδικασίας Οργάνωση & Εφαρμογή Διδακτικού Έργου Εκπαιδευτικά Βοηθήματα Μέσα και Υποδομές Αξιοποίηση Νέων Τεχνολογιών Αναλογία & Συνεργασία Διδασκόντων /Διδασκομένων Επίπεδο και Ποιότητα Παρεχόμενων Γνώσεων Σύνδεση Έρευνας με τη Διδασκαλία Κινητικότητα Διδακτικού Προσωπικού και φοιτητών Αποτελεσματικότητα Διδακτικού Προσωπικού Προαγωγή Έρευνας στο Πλαίσιο της Ακαδημαϊκής Μονάδας Επιστημονικές Δημοσιεύσεις Ερευνητικές Υποδομές Ερευνητικά Προγράμματα Αποτελεσματικότητα Ερευνητικού Έργου Πρωτοτυπία Έρευνας Αναγνωρισιμότητα Έρευνας από τρίτους Ερευνητικές Συνεργασίες Διακρίσεις και Επιβράβευση της Έρευνας Συμμετοχή Φοιτητών/Σπουδαστών στην Έρευνα Ν. 3374/2005, §3.1

Κριτήρια και Δείκτες της Αξιολόγησης Πρόγραμμα Σπουδών Λοιπές Υπηρεσίες Βαθμός ανταπόκρισης στους στόχους της μονάδας και τις απαιτήσεις της κοινωνίας Συνεκτικότητα και Λειτουργικότητα Ορθολογική Οργάνωση Εκπαιδευτικών Διαδικασιών Εξεταστικό Σύστημα Αποτελεσματικότητα Διοικητικών Υπηρεσιών Υπηρεσίες Φοιτητικής Μέριμνας Πάσης Φύσεως Υποδομές Αξιοποίηση Νέων Τεχνολογιών Διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στη Διαχείριση Οικονομικών Πόρων, τη Χρήση Υποδομών και Εξοπλισμού Συνεργασίες με Εκπαιδευτικά και Ερευνητικά Κέντρα Εσωτερικού και Εξωτερικού και το Κοινωνικό Σύνολο Ν. 3374/2005, §3.1

ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Τα αποτελέσματα των διαδικασιών που περιλαμβάνει το σύστημα διασφάλισης ποιότητας χρησιμοποιούνται πολλαπλά: Στη λήψη αποφάσεων αυτοτελώς από τις ίδιες τις Ακαδημαϊκές Μονάδες, Στη λήψη αποφάσεων αυτοτελώς σε επίπεδο Ιδρύματος, Στη λήψη αποφάσεων αρωγής από την Πολιτεία προς τις Ακαδημαϊκές Μονάδες και τα Ιδρύματα στον βαθμό που η ανάγκη τεκμηριώνεται μέσα από τη διαδικασία διασφάλισης της ποιότητας και, Στην ενημέρωση όλων των ενδιαφερομένων μερών (φοιτητών, γονέων, εργοδοτών, κτλ.)

ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ  Σε επίπεδο Εθνικό: η Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.).  Σε επίπεδο Ιδρύματος : η Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας (ΜΟ.ΔΙ.Π.)  Σε επίπεδο Ακαδημαϊκής Μονάδας-Τμήματος: η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜ.Ε.Α.) ή οι Ειδικές Ομάδες Αξιολόγησης - (Ε.Ο.Α.)

Εσωτερική Αξιολόγηση Ετήσια Εσωτερική Έκθεση Κάθε έτος Ετήσια Εσωτερική Έκθεση Εσωτερική Αξιολόγηση Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΜΟΔΙΠ Ακαδημαϊκή Μονάδα ή Πρόγραμμα Σπουδών ΟΜΕΑ ή ΕΟΑ Ίδρυμα

ΕΤΗΣΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Περιλαμβάνει συγκεντρωτικά στοιχεία με ποσοτικά δεδομένα για όλες τις λειτουργίες της ακαδημαϊκής μονάδας Συντάσσεται κάθε χρόνο με ευθύνη της ΟΜ.Ε.Α. και υποβάλλεται στην οικεία ΜΟ.ΔΙ.Π. Αντίστοιχες Εσωτερικές Εκθέσεις συντάσσονται από την ΜΟ.ΔΙ.Π για το Ίδρυμα ανά διετία, με βάση τις Ετήσιες Εσωτερικές Εκθέσεις των οικείων Τμημάτων (Ακαδημαϊκής Μονάδας ή Προγράμματος Σπουδών)

ΕΚΘΕΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ –Περιοδικά επαναλαμβανόμενη κριτική-αξιολογική ανάλυση, της πορείας εφαρμογής των στόχων του έργου της υπό αξιολόγηση ακαδημαϊκής μονάδας σύμφωνα με κοινά κριτήρια και δείκτες αξιολόγησης, αλλά σε συνάρτηση με τη φυσιογνωμία, τους στόχους και την αποστολή της. –Στηρίζεται στα συγκεντρωτικά στοιχεία της τελευταίας Ετήσιας Εσωτερικής Έκθεσης. –Περιλαμβάνει διατύπωση μέτρων για την διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας σε όλους τους τομείς λειτουργίας της ακαδημαϊκής μονάδας. –Συντάσσεται από την ΟΜ.Ε.Α., υποβάλλεται στην ΜΟ.ΔΙ.Π. του οικείου ιδρύματος και δι’αυτής στην Α.ΔΙ.Π. (Ακαδημαϊκής Μονάδας ή Προγράμματος Σπουδών)

ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Απάντηση σε σειρά ερωτημάτων με βάση τα στοιχεία των ετήσιων εκθέσεων που αφορούν: –Στα προγράμματα σπουδών (προπτυχιακά, μεταπτυχιακά, διδακτορικά) (προπτυχιακά, μεταπτυχιακά, διδακτορικά) –Στο διδακτικό έργο –Στο ερευνητικό έργο –Στις σχέσεις με κοινωνικούς, πολιτιστικούς και παραγωγικούς φορείς παραγωγικούς φορείς –Στη στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης –Στις διοικητικές διαδικασίες και υποδομές Διατύπωση συμπερασμάτων

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Οι Ετήσιες Εκθέσεις Αξιολόγησης : εξασφαλίζουν τεκμηριωμένη εικόνα σε ετήσια βάση όλων των λειτουργιών της ακαδημαϊκής μονάδας Οι Εκθέσεις Εσωτερικής αξιολόγησης : αποτελούν περιοδικές κριτικές αναλύσεις της πορείας της ακαδημαϊκής μονάδας κινητοποιούν βελτιωτικές ενέργειες για την διασφάλιση της ποιότητας των λειτουργιών της σε συνάρτηση με τη φυσιογνωμία, τους στόχους και την αποστολή της.

Εξωτερική Αξιολόγηση ΑΔΙΠΊδρυμα Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΜΟΔΙΠ ΑΔΙΠ Έκθεση Εξωτερικής Αξιολόγησης ΕΕΑ Επιτροπή Εξωτ.Αξ. Εξωτερική Αξιολόγηση

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Περιοδικά επαναλαμβανόμενη κριτική-αναλυτική εξέταση των αποτελεσμάτων της εσωτερικής αξιολόγησης από πενταμελή επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων (Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης) Περιλαμβάνει επιτόπια διερευνητική επίσκεψη της Επιτροπής στην υπό αξιολόγηση ακαδημαϊκή μονάδα, επαφές και συζητήσεις με μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας με ανταλλαγή. Από πενταμελή επιτροπή που προκύπτει από το Μητρώο Εξωτερικών Αξιολογητών. Ολοκληρώνεται με την σύνταξη Έκθεσης Εξωτερικής Αξιολόγησης, η οποία δημοσιοποιείται μέσω της Α.ΔΙ.Π.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Περιλαμβάνει 5 εμπειρογνώμονες συγγενών επιστημονικών περιοχών που προέρχονται από το Μητρώο Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων της Α.ΔΙ.Π. 4 μέλη ορίζονται με κλήρο από την Α.ΔΙ.Π. 1 μέλος μπορεί να υποδεικνύεται από την υπό αξιολόγηση ακαδημαϊκή μονάδα μεταξύ των εμπειρογνωμόνων του Μητρώου.

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Αποτελεί αντικειμενική πιστοποίηση της ποιότητας της εκπαίδευσης στην υπό αξιολόγηση ακαδημαϊκή μονάδα σε συνάρτηση με τη φυσιογνωμία, τους στόχους και την αποστολή της. Αναδεικνύει καλές πρακτικές και αδυναμίες της ακαδημαϊκής μονάδας Υποστηρίζει εύλογα αιτήματα της ακαδημαϊκής μονάδας και προτείνει μέτρα για βελτίωση της ποιότητας Αναδεικνύει καλές πρακτικές για βελτίωση της ποιότητας σε εθνικό επίπεδο.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Συμμετέχουν στην ΜΟ.ΔΙ.Π. του Ιδρύματος (ένας εκπρόσωπος των προπτυχιακών και ένας των μεταπτυχιακών φοιτητών) Συμμετέχουν στην ΟΜ.Ε.Α. των ακαδημαϊκών μονάδων (ένας εκπρόσωπος των φοιτητών) Διατυπώνουν άποψη για όλα τα μαθήματα συμπληρώνοντας ειδικά ερωτηματολόγια εθελοντικά και ανώνυμα Συμμετέχουν μέσω του εκπροσώπου τους στην ΜΟ.ΔΙ.Π. και στην ΟΜ.Ε.Α. στην σύνταξη των Εσωτερικών Εκθέσεων και των Εκθέσεων Εσωτερικής Αξιολόγησης Διατυπώνουν απόψεις σε συναντήσεις με την Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης

Ο διορισμός των μελών της ΑΔΙΠ ψηφίστηκε από την Βουλή των Ελλήνων την 1η Σεπτεμβρίου του Ως εκ τούτου, η ΑΔΙΠ είναι ανεξάρτητος φορέας, δεν λογοδοτεί στο Υπουργείο Παιδείας ή οποιονδήποτε άλλο φορέα και είναι ανεπηρέαστη από εξωτερικές επεμβάσεις. Πληροφορίες: