ΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑΞΙΚΗ ΔΟΜΗ Αναπ. Καθηγητής Γ. Πλειός
Προλεγόμενα Περιγράφεται η ανισότητα ως κοινωνικό φαινόμενο – όχι ως ατομικό επίτευγμα Ανισότητα υπήρχε πάντα Όμως υπήρξαν 4 συστήματα στρωμάτωσης Δουλεία Κάστα Νομοκατεστημένες τάξεις Τάξεις (Classes)
Δουλεία Άτομο = Res Συχνά, πλήρης στέρηση δικαιωμάτων Συχνά, πλήρης στέρηση δικαιωμάτων Ενίοτε, σε υπεύθυνες θέσεις Λόγοι κατάρρευσης Αναποτελεσματική Εξεγέρσεις
Κάστα (Casta) Η κάστα στην Ινδία Ανώτατη θέση – Βραχμάνοι (Βάρνα = 4 κατηγορίες κοινωνικής εκτίμησης) - Παρίες Ανώτατη θέση – Βραχμάνοι Πολύπλοκο σύστημα Κανόνων & υποχρεώσεων Πορείας ζωής Τοπική ποικιλία Η μετενσάρκωση
Νομοκατεστημένες τάξεις Υποχρεώσεις και δικαιώματα προβλέπονται από το νόμο Αριστοκρατία (1ο στρώμα/τάξη) Κλήρος (2ο στρώμα/τάξη) Κοινοί θνητοί (3ο στρώμα/τάξη) Μικρός βαθμός κινητικότητας Εκκλησιαστική εκπαίδευση Επιγαμία Τίτλος ως ανταπόδοση Τοπικό σύστημα στρωμάτωσης
Κοινωνικές τάξεις/1 Ευρεία και στενή σημασία του όρου Ευρεία και στενή σημασία του όρου Ossofski: Εμφανίζεται το 18ο αιώνα ( μετά το 1789) 3 σημασίες του όρου ‘κοινωνική τάξη’ Διαφέρουν από τη δουλεία, την κάστα & νομοκατεστημένες τάξεις Δεν θεμελιώνονται σε νομικές/ θρησκευτικές βάσεις Η συμμετοχή είναι προϊόν ‘κατάκτησης’ Εξαρτώνται από οικονομικές διαφοροποιήσεις Σύστημα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων Κοινωνική κινητικότητα Κάθετη και οριζόντια Ανοδική και καθοδική Ενδογενεακή και διαγενεακή
Κοινωνικές τάξεις/2 Η έννοια ‘κοινωνική τάξη’ στον Μαρξ και τους μαρξιστές Κοινωνική τάξη και κοινωνική διαστρωμάτωση στον Weber Η θεωρία των ‘ελίτ’ (Wilfredo Pareto) Frank Parkin: Κοινωνική περιχαράκωση Ιδιοκτησία αλλά και άλλα χαρακτηριστικά Αποκλεισμός και σφετερισμός
Κοινωνικές τάξεις/3 Τάξεις στο σύγχρονο δυτικό κόσμο Άνω Κάτω Μεσαία Απόκληροι Σύγχρονες μεταβολές στην ταξική δομή Διάλυση της άνω τάξης Προλεταριοποίηση της μεσαίας τάξης (Λευκό κολάρο) Πλούτος και εισόδημα Φτώχια και ανισότητα Τι είναι η φτώχια Απόλυτη και σχετική φτώχια
Ερωτήσεις?