Αρχαιοελληνικές αντιλήψεις για τη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό Ευάγγελος Αλμπανίδης

Ιστορικοί παράγοντες που επέδρασαν στην ανάπτυξη του αθλητισμού Ορμέμφυτο του Έλληνα. Επιθυμούσε να διακρίνεται, να πρωτεύει, να συγκρίνει την αξία του εαυτού του με την αξία των άλλων. Άθληση ως στρατιωτική προετοιμασία Αγώνες ως μέσο λατρείας θεών Η γενίκευση της αντίληψης για τη θεϊκή προέλευση της σωματικής ομορφιάς Άσκηση για υγεία

ΠΛΑΤΩΝ AΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

AΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ «…θεωρούσε ότι η σωματική ευεξία ως αποτέλεσμα των γυμναστικών ασκήσεων προστάτευε από τις αρρώστιες και τις σωματικές αναπηρίες, ενώ παράλληλα προέτρεπε τους μαθητές του να επιμελούνται τους εαυτούς τους επιλέγοντας τις κατάλληλες ασκήσεις και καθορίζοντας τη χρήση τους με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η υγεία» (Ξενοφών, Απομνημονεύματα ΙΙΙ, 12, ΙV, 7)

Οι σκοποί της γυμναστικής κατά τον Πλάτωνα Η υγεία Η δύναμη Το κάλλος Η επίδραση στο «θυμοειδές» Η νίκη, χωρίς να είναι αυτοσκοπός

Aπόψεις του Πλάτωνα για τον σκοπό της άσκησης Η έλλειψη κατάλληλης φυσικής αγωγής στην παιδική ηλικία έχει καταστρεπτικά αποτελέσματα για την υγεία και την ανάπτυξη (Νόμοι788-789) Συνιστά την άσκηση νηπίων, παιδιών, εφήβων, ανδρών. Συνιστά τη γυμναστική για στρατιωτική προετοιμασία και απόκτηση δύναμης Συνιστά την άσκηση των γυναικών ακόμη και των εγκύων. Είναι αντίθετος με τη μονομέρεια της σωματικής άσκησης. Προτείνει την ισόρροπη ενασχόληση με μουσική και γυμναστική. (Πάλη και χορός στην παιδική ηλικία) .

Aπόψεις του Πλάτωνα για τον σκοπό της άσκησης Συνιστά τη σύμμετρη και αμφιμερή άσκηση. Κάνει σαφή διάκριση της υπερβολικής άσκησης και της φιλογυμναστίας. Η πρώτη δεν προάγει την υγεία. Είναι αντίθετος στον υπερβολικό συναγωνισμό κατά την παιδική ηλικία. Η γυμναστική δεν πρέπει να στοχεύει στην επίτευξη εξαιρετικών επιδόσεων αλλά στην πρόληψη νόσων

Απόψεις του Πλάτωνα για τον υγιεινό σκοπό «..η γυμναστική ….προληπτική των νόσων διαιτητική» «…η γυμναστική αποβλέπει στην ευεξία και προλαμβάνει την καχεξία» «Η γυμναστική αποδίδει στο σώμα τη φυσική χάρη» Το σώμα στην περίπτωση της παραμέλησής του παρουσιάζει δύο ανεπιθύμητες πλευρές: την ασχήμια και την αρρώστια

Σκοποί της άσκησης κατά τον Αριστοτέλη Ευεξία Σωματικό κάλλος, αποφυγή της σωματικής ασχήμιας Ισχύς Καλλιγένεια

Ο Αριστοτέλης για τον σκοπό της γυμναστικής Ανθρώπινη ευδαιμονία=εύ πράττειν και εύ ζειν (Πολιτικά 1332α) «γυμναστική …αποβλέπουσα εις την εξασφάλιση της υγείας και της κατά φύσιν ευεξίας» (Πολιτικά 1335β) Η γυμναστική είναι απαραίτητη γιατί προάγει την αρετή του θάρρους και την ηθική δύναμη του ατόμου «αν και κανείς από μας δεν κατηγορεί έναν που γεννήθηκε με σωματικά μειονεκτήματα, κατηγορούμε αυτούς που η σωματική τους ασχήμια οφείλεται σε αμέλεια και έλλειψη άσκησης» (Νικ. Ηθικά 114)

Ο Αριστοτέλης για τον υγιεινό σκοπό της γυμναστικής Μέχρι της εφηβικής ηλικίας συστήνει τη χρήση ελαφροτέρων ασκήσεων και αποφυγή κάθε ειδικής και επιβεβλημένης διατροφής Η επίδοση επηρεάζεται από την κληρονομικότητα Η σκληρή προπόνηση των αθλητών λειτουργεί ενάντια στην υγεία τους και δυσχεραίνει την τεκνοποιία Αντίθετος με την αθλητική εξειδίκευση

Παραινέσεις του Ισοκράτη «Να ασκείς το σώμα όχι με σκοπό να βελτιώσεις τη δύναμή σου αλλά για να αποκτήσεις την υγεία σου. Αν τηρείς τον παραπάνω κανόνα τότε θα πετύχεις να θεραπεύεις και τους πόνους» (Ισοκράτης προς Δημόνικον 14-18)

Απόψεις του Λουκιανού (2ος αι. μ.Χ) Απόψεις του Λουκιανού (2ος αι. μ.Χ) «οι γυμναζόμενοι φθάνουν σε βαθύ γήρας υγιείς» «…μακροβιότεροι είναι οι άνδρες οι οποίοι ασκούνται και ακολουθούν υγιεινή δίαιτα» «ούτε αρρώστια ούτε κάματος μπορεί εύκολα να προσβάλλει και να καταβάλλει ένα ασκημένο σώμα» (Ανάχαρσις, 25-26)

Υγιεινές απόψεις του Πλουτάρχου (50-120 μ.Χ.) «Καλού γήρατος θεμέλιον, είναι η σωματική ευεξία που αποκτά κανείς από παιδί» «Η υγεία δεν αγοράζεται με απραξία και τεμπελιά» «Διάλεξε τον καλύτερο τρόπο ζωής και μέσα από τη συνήθεια να τον κάνεις ευχάριστο» (Υγιεινά Παραγγέλματα 123)

«Υγιεινολόγος» Γυμναστής Είναι γνώστης της ειδικής σημασίας των γυμνασίων και των βοηθητικών γυμναστικών μέσων. Ελέγχει την πορεία της άσκησης και καθορίζει τη διάρκειά της Είναι γνώστης της θεωρίας των κράσεων Κατέχει τη φυσιογνωμική τέχνη Διακρίνει τις σωματικές διαθέσεις, αποτρέπει επικίνδυνες ασκήσεις Επιλέγει την κατάλληλη δίαιτα Φιλοστράτου, Γυμναστικός 25& 46-53. Γαληνού, Υγιεινά Β 130

Κριτική των αρχαίων ενάντια στον αθλητισμό Επικριτές: Ξενοφάνης, Ευριπίδης, Αριστοτέλης, Ισοκράτης, Διογένης… ΑΙΤΙΕΣ ΕΠΙΚΡΙΣΕΩΝ Οι τιμές που αποδίδονταν στους νικητές των αθλητικών αγώνων Η αθλητική επίδοση δεν προσέφερε σημαντικά πράγματα στο κοινωνικό σύνολο Οι πνευματικές ικανότητες υπερτερούν της σωματικής ισχύος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (Πλάτων, Αριστοτέλης) Γίνεται για πρώτη φορά λόγος για σχέση της υγείας με την άσκηση Προτείνεται η σύμμετρη άσκηση Αρχή της θεραπευτικής χρήσης της άσκησης Υγιεινολόγος γυμναστής Πρώτες διαπιστώσεις για τα κακά της υπερβολικής άσκησης

ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΥΓΕΙΑ