Ερευνητικές εργασίες: Συνοπτικά οι αρχές και διαδικασίες για την οργάνωση και εφαρμογή τους ΟΧΗΜΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ: ΈΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Συνοπτικά στοιχεία όπως προέκυψαν από την εμπειρία του 1ου χρόνου εφαρμογής των Ερευνητικών Εργασιών, σχολ. έτος 2011-2012 Παρουσίαση στο πλαίσιο Ημερίδας του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Σεπτέμβριος 2012 Π. Γιαννούλη

Αρχές (Προϋποθέσεις /Η Τήρηση και των Τεσσάρων αρχών) Αρχές (Προϋποθέσεις /Η Τήρηση και των Τεσσάρων αρχών) 1η αρχή: Διερευνητικές διαδικασίες μάθησης Προβλήματα –ερωτήματα Συλλογή επεξεργασία δεδομένων Τεκμηριωμένες επεξηγήσεις Αντίθετες απόψεις Προτάσεις -λύσεις 2η αρχή : Διεπιστημονική Συνεργασία Ενδοσχολική επιμόρφωση Πεδίο συνεργασίας μαθημάτων- εκπαιδευτικών, Aλληλοσυμπληρούμενες οπτικές θέασης της πραγματικότητας 3η αρχή: Ομαδοσυνεργατική οργάνωση μαθητών/τριών Αναπτύσσει τα μαθησιακά κίνητρα Ικανότητες συνεργασίας και επικοινωνίας Κριτική σκέψη Το να μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν 4η αρχή : Διαφοροποίηση Περιεχομένου, Διαδικασίας , Πλαισίου Μάθησης Προσφέρονται στους μαθητές δυνατότητες επιλογών, Eναλλακτικά μέσα διερεύνησης και αναπαράστασης ώστε να αξιοποιούν τα διαφορετικά τα βιώματα και τις δυνατότητές τους.

Πώς διαμορφώνεται το θέμα της ερευνητικής εργασίας Από 1 ή 2 καθηγητές/τριες, εμπλέκει διαφορετικά μαθήματα συνδυάζει ενδιαφέροντα μαθητών λαμβάνει υπόψη την υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου και της κοινότητας

Ταξινόμηση των Ερευνητικών Εργασιών Α. ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ – Η ταξινόμηση σχετίζεται με: 1. βαθύτερη κατανόηση του φυσικού και κοινωνικού κόσμου,   2. επίλυση προβλημάτων και η λήψη αποφάσεων σε προβληματικές καταστάσεις,   3. κατασκευή ποικίλης φύσης αντικειμένων και συστημάτων, 4. καλλιτεχνική έκφραση, 5. συνδυασμός παραπάνω σκοπών Το είδος του σκοπού καθορίζει σε μεγάλο βαθμό, το είδος των δραστηριοτήτων και των κριτηρίων αξιολόγησης.

Πχ. Θεατρική παράσταση «Η οργάνωση μιας θεατρικής παράστασης μπορεί να εμπλέξει τον θεατρικό λόγο, τις παραστατικές τέχνες, τις εικαστικές και τη μουσική και να αναφέρεται σε σύγχρονα ή διαχρονικά ζητήματα ατόμων, ομάδων, κοινωνιών ή πολιτισμών».

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ 1.Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ (επιστημονική ταυτότητα του θέματος) - προσδιορίζει ποιο από τα τέσσερα γνωστικά πεδία αξιοποιείται : 1.Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες, 2. Φυσικές Επιστήμες, Μαθηματικά και Τεχνολογία, 3. Τέχνες και Πολιτισμός, 4. Περιβάλλον και Αειφόρος ανάπτυξη Η ταυτότητα του θέματος εστιάζει στο ποια από τα διδασκόμενα μαθήματα έχουν πρωτεύοντα ρόλο στη συγκεκριμένη ερευνητική εργασία.

ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1) Ερευνητική έκθεση 2) Τέχνημα 3) Δράσεις

ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ H Ερευνητική Έκθεση (research report) παρουσιάζει σε συνεχή λόγο το θέμα της έρευνας και την προβληματική του, τους στόχους, τις ερευνητικές διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων, τα συμπεράσματα και την κριτική τοποθέτηση (reflection) της ομάδας

ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2) Το τέχνημα (artifact) εκφράζει (την) κεντρική ιδέα της Ερευνητικής Εργασίας και μπορεί να έχει τη μορφή: κατασκευής, καλλιτεχνικής σύνθεσης, δισδιάστατης ή τρισδιάστατης αναπαράστασης, κολλάζ, αφίσας, βίντεο, φιλμ, δρώμενου για την έκφραση κάποιας κεντρικής ιδέας ή την ανάδειξη κάποιου ζητήματος. **υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες το τέχνημα δεν είναι απλή έκφραση της Ερευνητικής Εργασίας, αλλά το κύριο μέρος της εργασίας.

Το τέχνημα ως κύριο μέρος της εργασίας Συνοδεύεται από κείμενο που εξηγεί αναλυτικά – τη σκοπιμότητα της κατασκευής, τις θεωρητικές βάσεις στις οποίες στηρίχτηκε η κατασκευή και πώς αυτές επιλέχτηκαν, τα δυνατά σημεία της κατασκευής και τα αδύνατα που πρέπει να βελτιωθούν, τη σπουδαιότητα του τεχνήματος (Kατά την ερμηνεία των παραπάνω, τέχνημα μπορεί να αποτελεί η θεατρική παράσταση?)

ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3) Οι δράσεις(action) μπορεί να συμπεριλαμβάνουν δραστηριότητες, όπως είναι: η οργάνωση μιας σχολικής εκδρομής ή εκδήλωσης με συγκεκριμένη εστίαση, ένα πρόγραμμα για την αλλαγή στάσεων, παρεμβάσεις στο άμεσο περιβάλλον του σχολείου και της τοπικής κοινότητας ή στο ευρύτερο της κοινωνίας.

Η πορεία του μαθήματος ή Φάσεις διερεύνησης παρουσίαση στο πλαίσιο Ημερίδας του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Π. Γιαννούλη Η πορεία του μαθήματος ή Φάσεις διερεύνησης 1η Φάση: Γενικός Προγραμματισμός στην Ολομέλεια του Τμήματος Θεατρικές δραστηριότητες για γνωριμία συνεργασία, συλλογικότητα Προσδιορισμός των στόχων, κατανομή χρόνου 2η Φάση: Προγραμματισμός και Προετοιμασία της Ερευνητικής Ομάδας Διερεύνηση ενδιαφερόντων των μελών της ομάδας, και των κοινών χαρακτηριστικών. Χωρισμός σε ομάδες. Θεατρικές δραστηριότητες Αποφάσεις για την αξιοποίηση πηγών, ερευνών.

Φάσεις διερεύνησης 3η Φάση: Υλοποίηση Δράσεων από Υποομάδες για Συλλογή Δεδομένων Προσέγγιση του έργου, παιχνίδια με το κείμενο Ατομικές εργασίες συλλογής δεδομένων και συλλογικές αποφάσεις ανά ομάδα. Αλληλοενημερώσεις στην ολομέλεια

4η Φάση: Επεξεργασία Δεδομένων από την Ομάδα εντός Τάξης Φάσεις διερεύνησης 4η Φάση: Επεξεργασία Δεδομένων από την Ομάδα εντός Τάξης Διερεύνηση χαρακτήρων, εκφραστικά μέσα, ακίνητες και δυναμικές εικόνες, Μοίρασμα ρόλων, Αυτοσχεδιασμοί, Αναζήτηση λύσεων, Ανάληψη διαφορετικών καθηκόντων σε κάθε υποομάδα, Εναλλαγή αρμοδιοτήτων, επιλογή μουσικής, Σκηνικά, κοστούμια ΠΡΟΒΕΣ

Φάσεις διερεύνησης 5η Φάση: Επιλογή από την Ομάδα των τρόπων Αναπαράστασης των Νέων Γνώσεων Εναλλακτικές προτάσεις για την παρουσίαση, πρόβες Αλληλοενημερώσεις σε ολομέλεια 6η Φάση: Προκαταρτική Παρουσίαση Εργασιών στην Ολομέλεια Τμήματος Πρόβες, ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των ομάδων Κριτική προσέγγιση εντός ομάδας και μεταξύ ομάδων

Φάσεις διερεύνησης 7η Φάση: Διαμόρφωση Κοινού Φακέλου της Ερευνητικής Εργασίας Διαμόρφωση κειμένου, Πρόγραμμα παράστασης , Αφίσα 8η Φάση: Συνοπτική Παρουσίαση Εργασίας σε Ειδική Ημερίδα στα Ελληνική ή/και στα Αγγλικά παράσταση 9η Φάση: Αξιολόγηση Ομαδικής Εργασίας και Ατομικής Συμβολής Μελών

ομοιογένεια η ανομοιογένεια ομάδας; Για τη δημιουργία των 2 υπο-ομάδων: Συνδυάστηκαν οι μαθητικές προτιμήσεις και έγινε παρέμβαση των εκπαιδευτικών προκειμένου να διασφαλίσουν την ένταξη όλων των μαθητών/μαθητριών και τη λειτουργικότητα κάθε ομάδας (συνδυασμός διαφορετικών ικανοτήτων και αναγκών των μαθητών)

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ – ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΝΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΧΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ   ΓΕΝΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΤΙ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΕΧΩ ΠΕΤΥΧΕΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ του PROJECT/ΤΙ ΕΛΠΙΖΩ ΓΝΩΣΕΙΣ- ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΕΧΝΗ (ΜΟΥΣΙΚΗ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΘΕΑΤΡΟ, VIDEO) ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΕ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΘΕΑΤΡΟ Ή ΑΛΛΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΣΕ ΤΙ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΩ Ή ΜΕ ΤΙ ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΣΧΟΛΗΘΩ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΝΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΧΙ Β. Ευγενία Ζ. Ελένη Β. Βαγγέλης Ζ. Άντι Λ. Γιάννης Μ. Άννα Μ. Μαντώ Μ. Παρασκευή K. Μαντώ Κ. Βίκυ Μ. Σταυρούλα Π. Νίκος Π. Άννα Σ. Μαρία Β. Νικολέτα Κ. Ελένη To σχεδιάγραμμα δόθηκε στους μαθητές για να γίνει ο τελικός διαχωρισμός σε δύο ομάδες. Επιλέχτηκε, ως ένας επιπλέον τρόπος διαχωρισμού, αφού διαπιστώθηκε μετά από παιχνίδια και θεατρικές ασκήσεις συνεργασίας ότι δεν υπήρχαν αντιπαλότητες ή περιθωριοποιήσεις στο τμήμα, όπως και επιβεβαιώθηκε.

ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΝΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΧΙ Ο ΜΑΔΑ………. Βάλτε το νούμερο 4 στη στήλη εκείνη που σας ταιριάζει περισσότερο (και από το 1 έως το 3 στις άλλες στήλες) Κάθε ομάδα καλό θα είναι να έχει 4 άτομα που βαθμολογούν με 4 την προτίμησή τους στην υποκριτική και από 1 ή 2 άτομα που βαθμολογούν με 4 τις άλλες κατηγορίες . ΟΝΟΜ/ΝΟ ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ -ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗ –ΗΧΗΤΙΚΑ ΧΟΡΟΣ - ΚΙΝΗΣΗ ΣΚΗΝΙΚΑ- ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ  

ΣΥΝΘΕΣΗ-ΡΟΛΟΙ ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Β ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΝΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΧΙ ΣΥΝΘΕΣΗ-ΡΟΛΟΙ ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Β Ρόλος+ Σκηνική επιμέλεια Ρόλος Φωτισμός Ήχος Ρόλος+ Σκηνική επιμέλεια Ρόλος Φωτισμός Ήχος

Σχόλιο1 «Δεκαέξι μαθητές. Μία ομάδα. Μάθαμε να συνεργαζόμαστε μεταξύ μας και ν'αγαπάμε ο ένας τον άλλον ακόμα κι αν δεν ταιριάζουμε απόλυτα. Μάθαμε επίσης να παίζουμε σε μια θεατρική παράσταση όχι για να προβληθούμε αλλά για να μεταδώσουμε την αγάπη και τη φροντίδα που εισπράττουμε ο ένας από τον άλλον. Όλα τα παιδιά, καθένα με τις ιδιαιτερότητές του, καταφέραμε να εκφραζόμαστε ελεύθερα και συνειδητοποιήσαμε την έννοια του ''ναι'' και του ''όχι''. Δυο λέξεις τόσο μικρές που κουβαλούν όμως τόση μεγάλη ευθύνη, αφού μπορούν να καθορίσουν την πορεία της ανθρώπινης ζωής. Αλήθεια ξέρουμε πότε τελικά να λέμε «ναι» ή «όχι»'';

Σχόλιο 2 «…..εξοικειωθήκαμε με το τεχνικό κομμάτι που χρειάζεται μια θεατρική παράσταση για να πετύχει . Προσαρμόσαμε το σωστό φωτισμό και το ηχητικό μέρος στη παράσταση μας ώστε να υπάρχει αρμονική συνοχή με τα δρώμενα . …… Όλοι μαζί γίναμε μια ομάδα και θέσαμε ένα στόχο να κάνουμε το καλύτερο δυνατό που μπορούσαμε . ……Συνεργαστήκαμε και αλληλοβοηθηθήκαμε, ο καθένας επισήμανε τυχόν λάθη του άλλου και μέσα από αυτό γίναμε καλύτεροι.»

Σχόλιο 3 «….τέσσερις μήνες ήταν αρκετοί για να μάθουμε περισσότερα πράγματα ο ένας για τον άλλον, ακόμα και να δημιουργήσουμε νέες φιλίες. …. Αυτό που ίσως δεν περιμέναμε, ήταν το ενδιαφέρον που θα μας προκαλούσε. ….. Σ'ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπου ελάχιστα πράγματα διεγείρουν ή διευρύνουν την φαντασία του μαθητή, αυτό το project φάνταζε εντελώς διαφορετικό, γιατί βέβαια δεν αποτελούσε άλλο ένα τυπικό μάθημα.»

Σχόλιο 4 «…..Οι δουλειές και οι ρόλοι μοιράστηκαν στον καθένα ανάλογα με τα ταλέντα και τις δυνατότητες του. Οι καθηγήτριες δεν έδιναν μόνο οδηγίες, μα συμμετείχαν και το διασκέδαζαν όσο κι οι ίδιοι οι μαθητές. Το αποτέλεσμα; Μέσα από παιχνίδια και πρόβες καταλήξαμε να εξοικειωθούμε, ακόμα και να αγαπήσουμε την υποκριτική. Νιώσαμε την μαγεία του να υποδύεσαι ένα ρόλο, τη μαγεία του να βρίσκεσαι πάνω στο "σανίδι", αλλά και τον "μαγικό" ήχο του χειροκροτήματος στο τέλος, οπότε και οι κόποι μας ανταμείφθηκαν. Απλά με ένα χειροκρότημα.»

Σχόλιο 5 «…….Ίσως το μόνο παράπονο όλων, ήταν η έλλειψη χρόνου. Όλοι συμφωνούσαμε πως οι 3 διδακτικές ώρες την εβδομάδα δεν ήταν αρκετές για να τελειοποιήσουμε την παράσταση μας και πως θα μας χρειάζονταν οι διπλάσιες, ή ακόμα και παραπάνω για να αποδώσουμε καλύτερα. Όμως, κανένας δεν θα άλλαζε τίποτε από αυτά που κάναμε, ζήσαμε και νιώσαμε.» Παρουσίαση στο πλαίσιο Ημερίδας του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Π. Γιαννούλη

παρουσίαση στο πλαίσιο Ημερίδας του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Π. Γιαννούλη Παράσταση: «Αυτός που λέει Ναι και αυτός που λέει Όχι», Μπ. Μπρεχτ στο πλαίσιο ερευνητικής εργασίας Α΄ Λυκείου: Υπ. Καθηγήτριες: Γιαννούλη Π. Στάμνου Π. Θεωρητικό Πλαίσιο: Ματσαγγούρας, Η. (2011). Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο. Βιβλίο Καθηγητή. Αθήνα: ΟΕΔΒ