H εικονιστική κουλτούρα έχει αυξημένη παρουσία και σημασία για τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων
Τι λένε τα στατιστικά δεδομένα και οι έρευνες Οι μαθητές που προέρχονται από τα λαϊκά στρώματα συνήθως παρακολουθούν περισσότερη τηλεόραση, είναι συστηματικοί τηλεθεατές (heavy viewers) Οι μαθητές από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα είναι συνήθως περιστασιακοί τηλεθεατές (light viewers)
Ώρες τηλεθέασης των παιδιών ετών, ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο των γονέων 1-3 ώρες ημερησίως 21%24%38% Πάνω από 3 ώρες ημερησίως 55%56%26% Πηγή: Κορωναίου A. Νέοι και ΜΜΕ, (Αθήνα: Οδυσσέας, 1992), σελ Γονείς Αγράμματοι Αριθμός ωρών τηλεθέασης Γονείς Απόφοιτοι Δημοτικού Γονείς Απόφοιτοι Πανεπιστημίου
Οι μαθητές του δημοτικού, κυρίως των αγροτικών και ημιαστικών περιοχών (με μικρότερη δηλαδή εισχώρηση της εγγράμματης κουλτούρας), επηρεάζονται σημαντικά (κατά 80% και 36% αντίστοιχα) από την τηλεόραση και τα πρόσωπά της, στις εκθέσεις, στη συγγραφή εργασιών στην ιστορία ή στην συγγραφή θεατρικών διαλόγων. ΕΛΛΑΔΑ/2 Μανταδάκη Σ. Η ολική γλώσσα στη διδακτική της γλωσσικής έκφρασης για την Α/βαθμια εκπαίδευση, (Θεσσαλονίκη: Κώδικας, 1999), σελ. 191, 197, 207.
Μέσος ημερήσιος χρόνος που δαπανάται στην κατανάλωση ΜΜΕ, ανάλογα με το εισόδημα Πηγή: Woodard Ε.Η, Gridina Ν., Media in the Home The Fifth Annual Survey of Parents and Children, The Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania, ΗΠΑ/1
ΗΠΑ/ 2 «Η τηλεόραση επηρεάζει αρνητικά τις σχολικές επιδόσεις μόνο των μαθητών – συστηματικών τηλεθεατών από τα λαϊκά στρώματα» Tannis MacBeth Williams, 1964, Canada ΗΠΑ/3 Επηρεάζονται περισσότερο οι σχολικές επιδόσεις των συστηματικών τηλεθεατών (heavy viewers) (ανέχονται πιο δύσκολα τον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς, τον τρόπο σκέψης και τη γνώση που προσιδιάζει στο σχολείο) σε σχέση με εκείνους εκείνους που ανήκουν στην κατηγορία των περιστασιακών τηλεθεατών (light viewers) Medrich E.A. “Constant Television: a Background to Daily Life”, Journal of Communication, τεύχ. 30(1), 1979.
Σχέση τηλεθέασης – σχολικών επιδόσεων Πηγή: Ballantine J.H., The Sociology of Education. A Systematic Analysis, (New Jersey: Prentice Hall, Englewood Cliffs, 1983), σελ. 35. ΗΠΑ/4
Κοινωνική προέλευση – όγκος τηλεθέασης στην ώριμη νεωτερικότητα Μαθητές από Μαθητές από Αστικά στρώματα Λαϊκά στρώματα Υψηλή κοινωνικο-οικονομική θέση Χαμηλή κοινωνικο- οικονομική θέση θέση Χαμηλή Υψηλή τηλεθέαση τηλεθέαση
1η Εξήγηση: Το θεώρημα της «υψηλότερης επίδρασης» (ceiling effect) (Hodge & Tripp από τη θεώρηση του P. Bourdieu περί μορφωτικού κεφαλαίου) Αδυναμίες : Η κύρια λειτουργία τα ων ΜΜΕ δεν είναι αντισταθμιστική (Morin, Kracauer) Το μορφωτικό κεφάλαιο δεν είναι ποσότητα γνώσεων [1][1] Hodge και Tripp όπ.π. σελ ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΛΑΪΚΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΣΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ?
2η Εξήγηση H τηλεοπτική και εικονιστική κουλτούρα έχουν ποιοτική συγγένεια με τον πολιτισμό των λαϊκών στρωμάτων στον πρώιμο καταναλωτικό καπιταλισμό Κοινωνικοί παράγοντες (ο πολιτισμός της εικόνας είναι μέσο κοινωνικής ένταξης και ανόδου των λαϊκών στρωμάτων) Πολιτιστικοί παράγοντες α) Απόσταση των λαϊκών στρωμάτων από την εγγράμματη κουλτούρα β) Ο ρόλος του μη επεξεργασμένου γλωσσικού κώδικα.
Στο Κοινωνικό Κράτος ( Ώριμη Νεωτερικότητα) οι δυο θεσμοί είναι αυτόνομοι και έχουν Λειτουργική Αλληλοσυμπληρωματικότητα 1. Κεντρικό εικονιστικό ΜΜΕ είναι αρχικά ο κινηματογράφος και στη αργότερα η τηλεόραση 2. Η επίδραση των ΜΜΕ στην εκπαίδευση είναι χαμηλή 3. Η αυτονομία του σχολείου, είναι φίλτρο των επιδράσεων των ΜΜΕ 4.Σημαντικός είναι ο κρατικός-κοινωνικός έλεγχος της εκπαίδευσης και των ΜΜΕ 5.Η οικογένεια διαμεσολαβεί τη σχέση του μαθητή με τα ΜΜΕ. Καθοριστικό ρόλο παίζει η παρουσία ενός δέκτη και η ομαδική τηλεθέαση 6.Πρωταρχική λειτουργία σχολείου και ΜΜΕ είναι ο ιδεολογικός έλεγχος των πολιτών. Σχολείο και MΜΕ έχουν μια αμοιβαία συμπληρωματική σχέση 7.Στα ΜΜΕ και στο σχολείο, είναι πρωταρχική η θέση της εγγράμματης κουλτούρας 8.Η επίδραση της τηλεόρασης στην εκπαίδευση, είναι ισχυρότερη στα παιδιά από τα λαϊκά στρώματα.