ΚΑΠΝΙΣΜΑ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΟΥ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 15Ο ΑΙΩΝΑ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΣΙΓΑΡΩΝ 19ος- 20ος ΑΙΩΝΑΣ 20Ος- 21Ος ΑΙΩΝΑΣ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΚΑΠΝΟΥ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 15Ο ΑΙΩΝΑ Οι πρώτοι που ανακάλυψαν τις χαλαρωτικές ιδιότητες του καπνού ήταν οι Ινδιάνοι. Συνήθιζαν να καπνίζουν πίπα ή πούρο. Οι ερευνητές μάλιστα διατηρούν ισχυρή την πεποίθηση πως ο καπνός άρχισε να φύεται ήδη από το 6.000 π.Χ. Μια πήλινη πίπα που βρέθηκε στη Γουατεμάλα, στα θεωρούμενα εδάφη των Μάγια, αποκαλύπτει πως η επαφή του ανθρώπου με τον καπνό, είτε ως απόλαυση είτε πάλι ως απαραίτητο στοιχείο των διαφόρων τελετών, ξεκινά από το 3.000 π.Χ. Στις 15 Οκτωβρίου του 1492 ο εξερευνητής Χριστόφορος Κολόμβος έρχεται σε επαφή με τους ιθαγενείς των ακτών της Αμερικής, όπου και κατέπλευσε. Η εισαγωγή του στην Ευρώπη έγινε το 1556 όταν έφτασε στη Γαλλία και στη συνέχεια στην Πορτογαλία και την Ισπανία. Οι ιδιότητές του έγιναν γνωστές χάρη στον Γάλλο πρεσβευτή στην Πορτογαλία Ζαν Νικό, (Jean Nicot) στον οποίον οφείλεται και η επιστημονική του ονομασία, Νικοτιανή ο ταμπάκος (Nicotiana tabacum), επίσης γνωστό ως Νικοτιανή η κοινή (αποδιδόμενο στα ελληνικά ως "Νικοτιανή"). Από εκεί με τους Πορτογάλους και Ισπανούς θαλασσοπόρους μεταφέρθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο.

ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Επί έναν αιώνα, μέχρι το 1687, η χρήση του καπνού ήταν περιορισμένη λόγω των αυστηρών κρατικών περιοριστικών μέτρων. Τη χρονολογία αυτή, ο Σουλεϊμάν ο Β΄ επιτρέπει την καπνοκαλλιέργεια και επιβάλλει φόρους και δασμούς. Οι κλιματολογικές συνθήκες και το έδαφος στα παράλια της Μ. Ασίας, της Μαύρης Θάλασσας, στα νησιά και τις περιοχές της σύγχρονης Ελλάδας, ευνόησαν τις καπνοκαλλιέργειες και δημιούργησαν μικρόφυλλες γευστικές και αρωματικές ποικιλίες καπνού, τα περίφημα ανατολικά καπνά, τα οποία έμελλε να μονοπωλήσουν τις προτιμήσεις των καπνιστών ανά τον κόσμο για τον αιώνα που ακολούθησε και να αναδείξουν Έλληνες καπνέμπορους σε δεινούς επιχειρηματίες ανά την υφήλιο.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΣΙΓΑΡΩΝ 19ος- 20ος ΑΙΩΝΑΣ Η πρώτη επιχείρηση εμπορίας καπνού εμφανίζεται στο Cambridge της Μεγάλης Βρετανίας. Πρόκειται για την επιχείρηση με την επωνυμία «Messrs H Simmons.» Στην ίδια χώρα θα εμφανιστεί και η πρώτη επιχείρηση κατασκευής τσιγάρων, τα λεγόμενα «Sweet Trees», τα οποία κυκλοφόρησαν το 1859 από τον Robert Peacock Gloag, ιδιοκτήτη ενός μικρού εργοστασίου στο Deptford Lane. Το εργοστάσιο «Wills΄Three Castles» συνιστά τον πρώτο αυτόν κατασκευαστή του σημερινού τύπου πακέτου τσιγάρων. Παρά όμως την άνθηση, η οποία παρατηρείται στην ευρωπαϊκή και δη, βρετανική, βιομηχανία καπνού, θα είναι στην Αβάνα, πρωτεύουσα της Κούβας, όπου και θα λειτουργήσει το πρώτο εργοστάσιο μαζικής παραγωγής έτοιμων τσιγάρων. Τόσο ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, όσο και η επανάληψή του με διαφορετικά κίνητρα κατά τα μέσα του 20ου αιώνα αποτέλεσαν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ακόμα, μεγαλύτερη διάδοση και χρήση των τσιγάρων. Πολλές επιχειρήσεις, όπως η Marlboro, συνήθιζαν να στέλνουν τεράστιες ποσότητες δωρεάν τσιγάρων προς τους στρατιώτες των διαφόρων μετώπων, εξασφαλίζοντας έτσι σίγουρη πελατεία για τον καιρό της ειρήνης, αλλά και ένα μέσο στην αντιμετώπιση του εμπόλεμου άγχους των στρατιωτών. Μετά τον πόλεμο και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '20 το τσιγάρο πέρασε στο χώρο της διαφήμισης κι έγινε το σύμβολο μιας λαμπρής ανέμελης ζωής.

20Ος- 21Ος ΑΙΩΝΑΣ Η ζοφερή όμως πραγματικότητα άρχιζε να παρουσιάζεται στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Το 1950 οι πρώτες επιδημιολογικές μελέτες κατέδειξαν την ισχυρή συσχέτιση του καπνίσματος με τον καρκίνο του πνεύμονος.   Το 1957 εμφανίστηκε η πρώτη μελέτη που συσχέτιζε το κάπνισμα των εγκύων με προωρότητα και χαμηλό βάρος γέννησης του κυήματος, όπως επίσης και αυξημένο κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου κατά τον πρώτο μήνα ζωής. Την ίδια χρονιά προτείνεται για πρώτη φορά η αναγραφή προειδοποιητικών μηνυμάτων στο πακέτο. Το 1965 οι τηλεοπτικές διαφημίσεις καπνού απαγορεύονται στη Μεγάλη Βρετανία. Το 1971 η United Airlines γίνεται η πρώτη αεροπορική εταιρία που διαχωρίζει καπνίζοντες και μη στις πτήσεις της. Το 1981 η πρώτη μελέτη που αποδεικνύει την αυξημένη πιθανότητα καρκίνου του πνεύμονα σε παθητικούς καπνιστές και συγκεκριμένα σε συζύγους καπνιστών βλέπει το φως της δημοσιότητας στην Ιαπωνία Το 1988 μελέτες ρίχνουν φως στην εθιστική δράση της νικοτίνης και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η εξάρτηση από τη νικοτίνη είναι τόσο ισχυρή όσο και αυτή των οπιοειδών και της κοκαΐνης και την κατατάσσουν στην ίδια κατηγορία.

Το 1991 δημοσιεύθηκαν οι πρώτες μελέτες που απεδείκνυαν την επιθετική πολιτική επέκτασης του καπνίσματος στα παιδιά από την πλευρά των καπνοβιομηχανιών, με τη διαφημιστική καμπάνια του Joe Camel.   To 1995 πεθαίνει από καρκίνο του πνεύμονος ο David McLean, δηλαδή ο “Marlboro Man”. Μετά από αυτόν τον ορυμαγδό στοιχείων για τα προβλήματα υγείας από το κάπνισμα, η καπνοβιομηχανία στις Η.Π.Α. αναγκάστηκε να προχωρήσει στη σύνταξη Σύμβασης Συλλογικής Διευθέτησης (Total Settlement) των διαφορών μεταξύ της καπνοβιομηχανίας και των πολιτών. Με τη σύμβαση αυτή η καπνοβιομηχανία θα έπρεπε να καταβάλει περισσότερα από 176 δις δολάρια για τα επόμενα 25 χρόνια στα θύματα της καπνιστικής συνήθειας και να αναλάβει δράση για τη μείωση κατά 60% του καπνίσματος των εφήβων σε μια δεκαετία, με οικονομική ρήτρα εάν αυτό δεν γινόταν επιτευκτό. Η σύμβαση αυτή θεωρήθηκε ως η πρώτη επίσημη αναγνώριση, από πλευράς βιομηχανίας, της βλαβερής επίδρασης του προϊόντος της. Το 2003 υπογράφεται από 192 κράτη η παγκόσμια συνθήκη για τον έλεγχο του Καπνού (Framework Convention on Tobacco Control, FCTC) υπό την αρωγή της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ). Σύμφωνα με τη σύμβαση αυτή η ΠΟΥ δηλώνει την ανησυχία της για την εξάπλωση της καπνιστικής επιδημίας σε μικρότερες ηλικίες και στις γυναίκες, επισημαίνει την ανάγκη για διεθνή συνεργασία όσον αφορά το λαθρεμπόριο τσιγάρων και καπνού και καλεί σε επαγρύπνηση όσον αφορά τις ενέργειες της καπνοβιομηχανίας με σκοπό την υπονόμευση της αντικαπνιστικής προσπάθειας. Στη συνθήκη αναφέρονται μέτρα για την συνεργασία των χωρών, τη φορολόγηση και τιμολόγηση, τη σήμανση των πακέτων και τα παραπλανητικά μηνύματα όπως “light”, “mild”, “χαμηλή πίσσα”, τη διαφήμιση, τη νομική ευθύνη των κρατών, την προώθηση θεραπευτικών προγραμμάτων διακοπής του καπνίσματος, την απαγόρευση πώλησης τσιγάρων σε ανήλικους, τη μείωση της έκθεσης του κοινού στο παθητικό κάπνισμα και άλλα.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΚΑΠΝΟΥ Οι περισσότεροι όταν αναφέρονται στα βλαβερά συστατικά του καπνού αναφέρονται στην πίσσα και την νικοτίνη. Δυστυχώς, ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περίπου 4000 συστατικά που επηρεάζουν αρνητικά την υγεία μας. Μονοξείδιο του άνθρακα. Είναι ένα δηλητηριώδες αέριο που συνδέεται με μεγαλύτερη ευκολία με την αιμοσφαιρίνη του αίματος, απ' ότι με το οξυγόνο. Αυτό σημαίνει ότι εάν βρεθούμε σε ένα χώρο με μεγάλη συγκέντρωση αυτού του αερίου, τότε δεν προσλαμβάνουμε οξυγόνο παρά μόνο μονοξείδιο του άνθρακα, με αποτέλεσμα να νεκρώσουν τα κύτταρα του σώματός μας και τελικά να πεθάνουμε. Μερικά από αυτά είναι: Η νικοτίνη. Η νικοτίνη κάνει την καρδιά του ανθρώπου να χτυπά γρηγορότερα και αυξάνει την πίεση του αίματος από την πρώτη στιγμή που κάποιος την εισπνεύσει. Αυτό είναι η αιτία για τις καρδιακές παθήσεις που παρουσιάζουν συχνά οι καπνιστές. Η νικοτίνη προκαλεί εθισμό, δηλαδή το άτομο συνηθίζει και χρειάζεται την ουσία αυτή. Γι΄ αυτό και πολλοί καπνιστές δυσκολεύονται να σταματήσουν το κάπνισμα. Φορμαλδεΰδη. Είναι το υλικό που βάζουμε τους νεκρούς ιστούς (τα πτώματα δηλαδή) για να διατηρηθούν και να μην αποσυντεθούν. Η πίσσα. Το πιο σημαντικό συστατικό είναι η σκουρόχρωμη πίσσα του καπνού. Αυτή ακριβώς η ουσία περιέχει και το άρωμα. Η πίσσα είναι το υλικό με το οποίο φτιάχνουμε τους δρόμους. Κάθεται στις πνευμονικές κυψελίδες, φράζοντάς τις. Έτσι η λειτουργία της αναπνοής δυσκολεύει, με αποτέλεσμα να μην προσλαμβάνεται επαρκής ποσότητα οξυγόνου. Αρσενικό. Δηλητήριο, υπάρχει στα περισσότερα ζιζανιοκτόνα. Βενζόλιο. Υλικό που περιέχεται στο πετρέλαιο. Δημιουργεί καρκινογόνα κύτταρα. Ραδόνιο, πολώνιο. Ραδιενεργά υλικά.

ΛΙΣΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ Ακετόνη (Ασετόν) Ξεβαφτικό νυχιών DDT Εντομοκτόνο Ακετόνη (Ασετόν) Ξεβαφτικό νυχιών DDT Εντομοκτόνο Νιτρικό οξύ Εκπομπές από ηλεκτρικούς σταθμούς Φορμαλδεΰδη Υγρό βαλσάμωσης Οξικό οξύ Ξύδι Πολώνιο - 210 Ραδιενεργό κατάλοιπο Υδρογονάνθρακες Υγρά αυτοκινήτων Αμμωνία Υγρά καθαρισμού π.χ. για τζάμια, δάπεδα Θειικό οξύ Εκπομπές ηλεκτρικών σταθμών Υδροκυάνιο Βιομηχανικός ρύπος χρησιμοποιείται στο θάλαμο αερίων στις ΗΠΑ Αρσενικό Δηλητήριο συστατικό των ζιζανιοκτόνων Πίσσες Επίστρωση επιφάνειας δρόμων Βενζόλιο Ατμοί πετρελαίου Μόλυβδος Μπαταρίες, ατμοί πετρελαίου Τολουόλιο Βιομηχανικός διαλύτης Κάδμιο Μπαταρίες, ατμοί τήξης Μεθανόλη Καύσιμο πυραύλων Ραδόνιο Ραδιενεργό αέριο Μονοξείδιο του άνθρακα Εκπομπές καυσαερίων Ισοκυανικό μεθύλιο Υπεύθυνο για την οικολογική καταστροφή στο Bhopal Τετραχλωράνθρακας Υγρό στεγνού καθαρίσματος Νικοτίνη Εντομοκτόνο

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%80%CE%BD%CF%8C%CF%82_(%CF%86%CF%85%CF%84%CF%8C) http://www.sansimera.gr/articles/62#ixzz3IBxGznvu http://www.24grammata.com/?p=24925 http://www.doxato-athina.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=98:2012-01-04-17-55-55&catid=3:news&Itemid=6 http://users.otenet.gr/~kapniki/History.htm www.agogiygeias.gr