Θεωρία των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και Θεωρία της Κοινωνίας Μοντέλα Επικοινωνίας 3η Εβδομάδα Θεωρία των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και Θεωρία της Κοινωνίας

Είδαμε δυο μεγάλες σχολές Μαρξισμός και Λειτουργισμός Σήμερα θα δούμε πως οι παρατηρήσεις των θεωρητικών εξειδικεύονται στον γνωστικό χώρο των μέσων. Συμπληρωματικά: Σχολή του Τορόντο (H. Innis) Κοινωνία της Πληροφορίας (E. Rogers)

Τεχνολογική Νομοτέλεια Η Επικοινωνιακή Τεχνολογία είναι θεμελιώδης στην κοινωνία. Κάθε τεχνολογία έχει μια κλίση σε συγκεκριμένες επικοινωνιακές μορφές, περιεχόμενα και χρήσεις. Η ακολουθία των εφευρέσεων και η εφαρμογή της επικοινωνιακής τεχνολογίας επηρεάζουν την κοινωνική μεταβολή. Οι επικοινωνιακές επαναστάσεις οδηγούν σε κοινωνικές επαναστάσεις.

Θεωρία της Κοινωνίας της Πληροφορίας Η Τεχνολογία των νέων μέσων οδηγεί σε μια κοινωνία πληροφόρησης. Επικράτηση της πληροφορικής. Μεγάλη έκταση της ροής πληροφοριών. Αμφιδρομικότητα Ενοποίηση και σύγκλιση δραστηριοτήτων Τάσεις για διεθνοποίηση Μετανεωτερική κουλτούρα

Η Θεώρηση της Διαμεσολάβησης Παράθυρο στα γεγονότα Καθρέφτης των γεγονότων Φίλτρο ή Πυλωρός Καθοδηγητής, οδηγός, ερμηνευτής Πεδίο ή φόρουμ Συνομιλητής ή ενημερωμένος συμμετέχων

Μοντελοποίηση της Επικοινωνιακής Εμπειρίας Μοντέλο Πομπός Αποδέκτης Διαβιβαστικό Μεταφορά Γνωστική Νοήματος Επεξεργασία Τελετουργικό Επίδοση Κοινή Εμπειρία Δημοσιότητας Έντονος Προσέλκυση Ανταγωνισμός Προσοχής Πρόσληψης Προτιμητέα Διαφοροποιημένη κωδικοποίηση αποκωδικοποίηση

Παράθυρο στα Γεγονότα Το οποίο επεκτείνει την όραση μας, καθιστώντας μας ικανούς να βλέπουμε εμείς οι ίδιοι τι συμβαίνει, χωρίς παρεμβολή από άλλους.

Καθρέφτης των Γεγονότων Στην κοινωνία και τον κόσμο, που συνεπάγεται μια πιστή αντανάκλαση (ενδεχομένως με αντίθετη και πιθανή διαστρεβλωση της εικόνας) μολονότι η γωνία και η κατεύθυνση του κατόπτρου αποφασίζονται από άλλους και εμείς είμαστε λιγότερο ελεύθεροι να δούμε αυτό που θέλουμε.

Φίλτρο ή Πυλωρός Που επιλέγει τμήματα της κοινής πείρας για να δοθεί ειδική προσοχή και φράζει άλλες θεάσεις και φωνές, σκόπιμα ή όχι.

Καθοδηγητής, Οδηγός ή Ερμηνευτής Που δείχνει το δρόμο και συνάγει νόημα από αυτό που έτσι και αλλιώς είναι αινιγματικό ή κατακερματισμένο.

Συνομιλητής Ο οποίος όχι μόνο μεταφέρει πληροφορίες αλλά και ανταποκρίνεται σε ερωτήσεις με έναν ημι-αμφίδρομο τρόπο.

Βασικά Ζητήματα Θεωρίας Προσέλκυση και προσανατολισμός του δημόσιου συμφέροντος Πειθώ σε θέματα γνώμης και απόψεων Επιρροή πάνω στη συμπεριφορά Δομικοί Ορισμοί της Πραγματικότητας Απόδοση Κύρους και Νομιμότητας Γρήγορη και εκτεταμένη πληροφόρηση

Βασικές Προσεγγίσεις Σύγκρουση Κοινωνία της Πληροφορίας Μαρξισμός Πολιτικο-οικονομική προσέγγιση Μαζική Κοινωνία Τεχνολογικός Ντετερμινισμός Διάδοση και Ανάπτυξη Λειτουργισμός Συναίνεση

Μαζική Κοινωνία και Πολιτισμός Τι είναι πολιτισμός; Κάτι συλλογικό το οποίο μοιράζεται με άλλους. Υπάρχει συμβολική μορφή έκφρασης. Από τι συνίσταται ο πολιτισμός; Οι άνθρωποι Τα πράγματα Οι πρακτικές

Χαρακτηριστικά του Πολιτισμού Συλλογικά διαμορφωμένος και προσανατολισμένος Ανοικτός στη συμβολική έκφραση Ταξινομημένος και διαφορετικά αξιολογημένος Δυναμικός και μεταβαλλόμενος Επικοινωνεί μέσα στο χρόνο και το χώρο

Ζητήματα προς διερεύνηση Μαζική κουλτούρα και λαϊκή κουλτούρα – αρχικά αντιμετωπιζόταν ως ευτελής, εναλλακτική κουλτούρα. Τώρα αντιμετωπίζεται ως ζωτικό στοιχείο της πολιτιστικής δημιουργίας. Επιδράσεις της τεχνολογίας – πως επηρεάζει την πολιτιστική δημιουργία; Εμπορευματοποίηση του πολιτισμού – ποιος κερδίζει από τον πολιτισμό; Διεθνοποίηση – το νέο κοινό. Πολιτιστική Ταυτότητα – νέες ταυτότητες. Φύλο και υποκουλτούρα – τι μελετάμε;

Οι πρωτοπόροι της Φρανκφούρτης Γιατί δεν ήρθε η κοινωνική αλλαγή που προέβλεψε ο Μαρξ; Ο καταναλωτής της μαζικής κουλτούρας είναι θύμα. Η μαζική κουλτούρα χαρακτηρίζεται από ομοιομορφία, τη λατρεία του τεχνητού, τη μονοτονία, τη διάθεση φυγής, τη δημιουργία ψεύτικων αναγκών, τον υποβιβασμό των ατόμων σε πελάτες, την εξάλειψη κάθε ιδεολογικής διαφοροποίησης.

Ηγεμονία (Antonio Gramsci) Κυρίαρχη ιδεολογία – κουλτούρα των μέσων. Η έννοια της κυριαρχίας δεν επιβάλλεται με απροκάλυπτη δύναμη και καταναγκασμό αλλά μέσω ενός συνεκτικού ιδεολογικού μηχανισμού που δρα στο ασυνείδητο όπως και συνειδητό επίπεδο.

Οι Βρετανική Σχολή Η κοινωνικό-πολιτιστική προσέγγιση ερμηνεύει μοντέλα επιλογής και αντίδρασης. Η ιδεολογία μπορεί να αναγνωστεί. Η ιδεολογία που μεταδίδεται δεν είναι η ίδια με την ιδεολογία που παραλαμβάνεται. Προτιμητέες αναγνώσεις –διαφορική αποκωδικοποίηση.

Φεμινιστική Προσέγγιση Υποεκπροσώπηση των γυναικών στα μέσα Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία Κωδικοποίηση των δυο φύλων στα κείμενα. Ανάλυση προτύπων Οι πολιτικοί στόχοι του φεμινισμού

Ο Ρόλος της Σημειωτικής Αλληλοδιαπλοκή των συμβόλων (το ίδιο μήνυμα μπορεί να απευθύνεται σε διαφορετικές κατηγορίες κοινού με διαφορετική πλαισίωση) Κατηγοριοποίηση και ταξινόμηση των συμβόλων.

Αναπάντητα ερωτήματα Ξεπεράστηκε η Φραγκφούρτη ως προς την κριτική των θεωρητικών του 1930. Η μελέτη της λαϊκής κουλτούρας ελέγχει την αξιοπιστία της ως προς το αν υπάρχει κάτι που να αποτελεί «λαοφιλή κουλτούρα.» Ορισμένοι κατακρίνουν τις πολιτισμικές σπουδές ως απολιτικές (Gitlin, 1997). Το πολιτιστικό κεφάλαιο και οι ανισότητες του. Συνδέεται με το εκπαιδευτικό σύστημα (Bourdieu).

Κριτική της Εμπορευματοποίησης Χαμηλή πολιτιστική ποιότητα Εκμετάλλευση των πιο «αδύναμων» καταναλωτών. Αλλοτριωμένες σχέσεις. Χρησιμοθηρικές και υπολογιστικές σχέσεις. Προπαγάνδα προς όφελος του καταναλωτισμού. Μετατροπή του πολιτισμού και των κοινωνικών σχέσεων σε εμπορικά προϊόντα.

Τεχνολογία και Πολιτισμός Οι καινοτομίες ξεκίνησαν και προσαρμόστηκαν σε κοινωνικές ανάγκες. Τα μέσα είναι προεκτάσεις του ανθρώπου. Το παγκόσμιο χωρίο (McLuhan) Η ίδια η τεχνολογία είναι πολιτιστικό επίτευγμα.

Η Γραμματική των Μέσων Η «λογική» των μέσων – Ο τρόπος θέασης και ερμηνείας. Η προδιάθεση της αισθητικής των μέσων – βιώνουμε τον κόσμο με περισσότερη ή λιγότερη φαντασία (ανάλογα με το βαθμό συμμετοχής μας). Η προδιάθεση της μορφής – μηνύματα κωδικοποιημένα με συγκεκριμένο τρόπο (π.χ. στην εφημερίδα) Η προδιάθεση του περιεχομένου (περισσότερος ή λιγότερος ρεαλισμός) Η προδιάθεση του τρόπου χρήσης – κάποια είναι ιδιωτικής ενώ άλλα συλλογικής χρήσης. Η προδιάθεση της σχέσης – μονόδρομη ή αμφίδρομη. Σελ. 138