Ιστορικά στοιχεία για τα ονόματα οδών της πόλης της Σπάρτης

Ο Όσιος Νίκωνας o «Μετανοείτε» (26 Νοεμβρίου) Γεννήθηκε σε ένα χωρίο του Πόντου στην Τραπεζούντα. Ήταν μέλος μιας πλούσιας οικογένειας. Ξεκίνησε το ιεραποστολικό του έργο και επισκέφτηκε πολλούς ναούς σαν μοναχός. Ήταν πολιούχος και προστάτης της Σπάρτης και η μνήμη του τιμάται στις 26 Νόεμβριού.

Ευρυσθένους Ο Ευρυσθένης ήταν βασιλιάς της Σπάρτης, ενώ η γέννησή του χρονολογείται το 1104 π.Χ Ήταν γιος του Αριστόδημου. Σύμφωνα με την παράδοση, αυτή η συμβασιλεία καθιέρωσε το θεσμό της διπλής βασιλείας των Λακεδαιμονίων. Ο γιος του ήταν ο Άγις.

Ευρώτας Ο Ευρώτας ήταν μυθικός βασιλιάς της Λακωνίας. Διαδέχτηκε τον πατέρα του Μύλη και ήταν ο τρίτος μυθικός βασιλιάς της Λακωνίας. Γυναίκα του ήταν η Ευρυδίκη και μαζί της έκανε μια κόρη, την Σπάρτη, από την οποία πήρε το όνομα της η ομώνυμη πόλη, και η οποία παντρεύτηκε τον Λακεδαίμονα, ο οποίος και τον διαδέχτηκε. Το ποτάμι Ευρώτας πήρε το όνομά του διότι σε αυτό το σημείο έχασε την ζωή του.

Βρεσθένης Θεοδώρητος Ο επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος ήταν Έλληνας ιερωμένος και αγωνιστής του 1821.Γεννήθηκε στην Στεμνίτσα της Αρκαδίας. Σκότωσαν τον σημαιοφόρο και τον βοηθό του, έριξαν την Τουρκική σημαία και έστησαν την Ελληνική. Απεβίωσε στις 23 Απριλίου 1843, εγκαταλελειμμένος στη Μονή Πετράκη των Αθηνών.

Καπετάν Ζαχαρίας Μπαρμπιτσιώτης Κλέφτης και αρματολός της Πελοποννήσου. Προσπάθησε να ενώσει όλους τους αρματολούς της Ελλάδας. Παιδί ακόμα κατατάχτηκε σε αρματολικό σώμα για να εκδικηθεί το φόνο του πατέρα του και του αδερφού του και αργότερα συγκρότησε την δική του ομάδα. Δολοφονήθηκε στις 20 Ιουλίου το 1805 στα Τσέρια.

Κλέαρχος ο Λακεδαιμόνιος Όταν τέλειωσε ο πόλεμος ανάμεσα στην Αθήνα και στη Σπάρτη ήθελε να στείλει μια στρατιωτική δύναμη στην πόλη. Οι βάρβαροι όταν αποχώρησαν κατέλαβαν ένα γήλοφο και επιτέθηκαν χωρίς να δώσουν μάχη. Όταν άρχισε να νυχτώνει μαζεύτηκαν στο στρατόπεδο.

Κλεόμβροτος Ήταν γιος του βασιλιά της Σπάρτης Αναξανδρίδα και αδερφός του Δωριέα και του Λεωνίδα. Ήταν αρχηγός των ελληνικών δυνάμεων και ήταν πατέρας του Παυσανία όπου νίκησε τους Πέρσες. Ήταν ο Α’ βασιλιάς της Σπάρτης και εκστράτευσε 3 φορές ενάντια στη Θήβα. Σκοτώθηκε στη μάχη των Λεύκτρων.

Λύσανδρο Ο Λύσανδρος ήταν Σπαρτιάτης και πολιτικός και στρατηγός. Ήταν αρχηγός των Λακεδαιμονίων και αργότερα πολιόρκησε την Αθήνα. Απέτυχε την προσπάθειά του εναντίον του Αγισηλάου και σκοτώθηκε στην μάχη της Αλιάρτου.

Μενέλαος Ήταν αδερφός του Αγησιλάου και σύζυγος της Ωραίας Ελένης. Είχε δύο παιδία, την Ερμιόνη και τον Νικόστρατο. Η γαλήνη του ζευγαριού χάλασε όταν έφτασε στη Σπάρτη ο Πάρις. Ο Μενέλαος έφυγε για την Κρήτη για την κηδεία του παππού του Κατρέως . Τότε ο Πάρις άρπαξε την Ωραία Ελένη και έφυγε. Μετά το τέλος της ζωής του ο Μενέλαος μεταφέρθηκε στα Ηλύσια Πεδία

Μητροπολίτου Γερμανού Καραβαγγέλη Ο Καραβαγγέλης γεννήθηκε στη Στύψη της Λέσβου στις 16 Ιουνίου του 1866, από Ψαριανό πατέρα. Οι γονείς του ήταν ο Χρυσόστομος και η Μαρία, εκτός από αυτό τον ίδιο είχαν και άλλα επτά, έξι κορίτσια και ένα αγόρι. Μεγάλωσε στο Αδραμύττιο, αργότερα έγινε Μητροπολίτης και χειροτονήθηκε Διάκονος. Φυλακίστηκε το 1917 στην Κωνσταντινούπολη και πέθανε πάμφτωχος στις 11 Φεβρουαρίου.

Όθωνος και Αμαλίας Ο Όθων-Φρειδερίκος-Λουδοβίκος ήταν Πρίγκιπας της Βαυαρίας και πρώτος βασιλιάς του Βασιλείου της Ελλάδας. Γεννήθηκε στο κάστρο Μίραμπελ. Γυναίκα του ήταν η Αμαλία της Ελλάδος Η Αμαλία είχε πατέρα τον Μέγα Δούκα Παύλο και την μητέρα της την έχασε από πολύ μικρή ηλικία. Η τελετή του γάμου τους τελέστηκε στην πατρίδα της Αμαλίας στις 10 Νοεμβρίου 1836.

Οινούντος Ο ποταμός Οινούντος λέγεται και αλλιώς Κελεφίνα. Εκεί πολέμησαν οι Διόσκουροι και τα παιδιά Αφαρέως. Ονομάστηκε Οινούντα γιατί πήρε το όνομά του από το χωριό Οίνους το οποίο βρισκόταν κοντά στον Μαλεβό και παρήγε πολύ κρασί.

Ορθίας Αρτέμιδος Ένα από τα σημαντικότερα ιερά την αρχαιότητας ήταν το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος το οποίο ήταν χτισμένο στις όχθες του ποταμού Ευρώτα. Εκεί λατρευόταν η θεότητα Ορθία. Η θεά αυτή ταυτίστηκε με την Άρτεμη. Σε αυτό το βωμό λένε πως γινόταν το αγώνισμα της διαμαστίγωσης προς τιμήν της θεάς. Το 1906 έγινε η μεγαλύτερη ανασκαφή εκεί για τον 20ο αιώνα στην Σπάρτη.

Σιμωνίδου Ο Σιμωνίδης ο Κείος ήταν Έλληνας λυρικός ποιητής. Γεννήθηκε στην Ιουλίδα, όπου συνέθεσε παιάνες προς τον Απόλλωνα. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη της λυρικής ποίησης, είχε μεγάλη φήμη για τις γνώσεις του και ήταν προσωπικός φίλος του Παυσανία και του Θεμιστοκλή. Πέθανε σε μεγάλη ηλικία το 468 π.Χ

Ταΰγετος ή Πενταδάκτυλος Ο Ταΰγετος είναι η υψηλότερη οροσειρά στην Πελοπόννησο. Έχει ύψος 2.407μ. Και στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Ταλετός. Πήρε το όνομα του από την Ταϋγέτη μία από τις Ατλαντίδες. Αποτελείται κυρίως από ασβεστόλιθους, μάρμαρο και καθαρά γάργαρα νερά. Έχει πολλές χιονοπτώσεις κατά την διάρκεια του χειμώνα και το κλίμα του είναι ηπειρωτικό. Ο Ταΰγετος όμως παρουσιάζει πολλά προβλήματα λόγω τις δραστηριότητες των ανθρώπων

Τυνδάρεως Στην ελληνική μυθολογία ο Τυνδάρεως ήταν γιος του Πείρους και της Γοργοφόνης, κόρης του Περσέα. Ο Τυνδάρεως ήταν σύζυγος της Λήδας και ο πατέρας της Ελένης και της Κλυταιμνήστρας Ο Τυνδάρεως ήταν βασιλιάς της Λακεδαίμονος και αδελφός του Λεύκιππου, του Αφαρέως και του Ικαρίου. O Τυνδάρεως θυσίαζε στους θεούς αλλά παρέλειπε την Αφροδίτη. Σε μια μάχη ο Ηρακλής σκότωσε τον Ιπποκόωντα και τους γιους του . Ο Ηρακλής έχασε τον αδερφό του σε αυτή την μάχη.

Φάρις Ο Φάρις ήταν ήρωας της ελληνικής μυθολογίας και ήταν επώνυμος και ιδρυτής της Αχαϊκής πόλης Φαρράι. Ήταν γιος του Ερμή και της Δαναΐδας και κόρη του ήταν η Τηλεγόνη.

Φοίβου Απόλλωνος Ο πατέρας του ήταν ο θεός Δίας και η θεομητρική θεότητα Λητώ. Ο θεός Απόλλων σχετιζόταν με τη Νεότητα και το Κάλλος. Τα ιερά φυτά του ήταν ο ηλίανθος και η δάφνη, η άρκευθος, η μυρίκη και το ηλιοτρόπιο και ο υάκινθος. Η δάφνη είναι η νύμφη του ποταμού Πηνειού. Μετά από θερμή επίκληση ο Γαία τον μεταμόρφωσε σε φυτό.

Χίλωνος Ο πατέρας του ήταν ο Δαμαγέτος και ήταν πολίτικος, νομοθέτης, φιλόσοφος και ελεγειακός ποιητής. Ήταν ένας από τους 7 Σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας. Γεννήθηκε το 600 π.Χ. στη Σπάρτη και πέθανε το 520 π.Χ. στην Πίσσα της Σικελίας. Ο Χίλων συνέθεσε ελεγειακούς στίχους σε περίπου διακόσια έπη. Η διδασκαλία των σοφών, γενικότερα, όπως είναι γνωστό, εκφράζεται με αποφθέγματα.

Πλήθων Γεμιστός Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και σχετικά με τα νεανικά του χρόνια δεν υπάρχουν πολλά ακριβή στοιχεία. Μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα διέμεινε στην Αυτοκρατορική Αυτοκρατορία.

Αγησίλαος ο Α’ της Σπάρτης Ο Αγησίλαος ήταν ο πρώτος βασιλιάς της αρχαίας Σπαρτής και ήταν γιος του Δαρύσσου. Λένε ότι βασίλεψε 44 χρόνια και αργότερα τον διαδέχτηκε ο γιος του, ο Αρχέλαος.

Αγησίλαος Β΄ της Σπάρτης Ο Αγησίλαος ήταν αρχαίος βασιλιάς. Πολέμησε εναντίον των Περσών για να ελευθερώσει τις πόλεις της Μικράς Ασίας. Αργότερα πήγε στο ποταμό Πατρωλό όπου νίκησε τους Πέρσες. Ο Αγησίλαος έστειλε στα Σούσα τον Ανταλκίδα και ο Αρταξέρξης δέχτηκε να βοηθήσει οικονομικά την Σπάρτη, με αντάλλαγμα την αναγνώριση της περσικής κυριαρχίας. Πέθανε σε ηλικία 84 ετών.

Άγιδος Ο Άγις ήταν βασιλιάς της αρχαίας Σπάρτης και έλαβε το όνομα του το βασιλικό γένος των Αγιάδων. Ήταν γιος του Ευρυσθένους ,μέχρι τα χρόνια του, υπήρχε ένα καθεστώς ισονομίας και ισοτιμίας. Ο Άγις το κατάργησε και τους υποχρέωσε στην καταβολή ειδικού φόρου. Αντίθετα όμως φαίνεται ότι βασίλευε με σύνεση και δικαιοσύνη.

Αρχιδάμου Ο Αρχίδαμος ήταν βασιλιάς της αρχαίας Σπάρτης. Γιος του Ζευξιδάμου διαδέχτηκε το θρόνο του παππού του όταν εκείνος εξοργίστηκε καθώς ο πατέρας του είχε πεθάνει. Κατηγορήθηκε μάλιστα στην Σπάρτη ,ότι εκείνος λογοδοτούσε και ανέλαβε την έναρξη του πολέμου. Λίγο αργότερα πέθανε και τη θέση του την πήρε ο γιος του.

Βρασίδου Ο Βρασίδας ήταν αξιωματικός στην διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου έλυσε την πολιορκία της Μεθώνης. Το 428π.Χ.εξεστράτευσε στην Μακεδονία και είχε σκοπό να ενισχύσει εκεί τις σπαρτιατικές θέσεις. Η τοποθεσία τοποθεσία που σκοτώθηκε ο Βρασίδας κοντά στη Νέα Πέραμο Καβάλας.

Δήμητρας Η Δήμητρα στην ελληνικής μυθολογία ήταν θεότητα της καλλιέργειας, δηλαδή της γεωργίας. Ήταν κόρη του Κρόνου και της Ρέας, αδελφή της Εστίας, της Ήρας, του Δία και του Ποσειδώνα. Ο Κρόνος κάθε φορά που η γυναίκα του η Ρέα γεννούσε παιδί το έτρωγε για να μην του πάρουν τον θρόνο. Η Δήμητρα είχε και μια κόρη της Περσεφόνη.

Διοσκούρων Οι Διόσκουροι ήταν δίδυμα και γονείς τους ήταν ο Δίας και η Λήδα. Το όνομα βγαίνει από το Δίος+Κούροι και οι Έλληνες τους λάτρευαν σαν θεούς. Λένε ότι η Λήδα γέννησε δύο αυγά, από το πρώτο βγήκε η Ελένη και από το άλλο οι Διόσκουροι. Τα δύο αδέρφια έτρεφαν μεγάλη αγάπη ο ένας για τον άλλο.

Ευρυβιάδου Ο Ευρυβιάδης ήταν ναύαρχος των Σπαρτιατών. Η Σπάρτη του ανέθεσε να αναλάβει την αρχηγία του σπαρτιατικού στόλου, στο πολεμικό συμβούλιο που έγινε στην Σαλαμίνα σήκωσε το ραβδί οτυ για να χτυπήσει τον Θεμιστοκλή. Μετά το τέλος του αγώνα, στον Ευρυβιάδη απονεμήθηκε το αριστείο της ανδρείας.

Ηρακλειδών Οι Ηρακλείδες ήταν απόγονοι του Ηρακλή και της Δηιάνειρας. Μετά τον θάνατο του Ηρακλή τα αδέρφια έμειναν χωρίς προστάτη και καταδιώχθηκαν από τον Ευρυσθέα. Οι Ηρακλείδες μοιράστηκαν αργότερα κάποιες περιοχές-βασιλεία της Πελοποννήσου, όμως λένε ότι μοιράστηκαν μόνο τρεις περιοχές τις: την Αργολίδα, την Μεσσηνία και την Λακωνία.

Ήρας Η Ήρα ήταν αδερφή και σύζυγος του Δία, κόρη του Κρόνου και της Ρέας .Ήταν η θεά του γάμου και προστάτιδα των γυναικών. Ζήλευε τον άνδρα της για τις απιστίες του προς αυτήν και πολλές φορές εκδικήθηκε τις γυναίκες με τις οποίες την απατούσε ο Δίας. Ο Κρόνος την κατάπιε για να πολεμήσει την μοίρα του. Μετά από τον γάμος της με τον αδελφό της τον Δία γέννησε τον Άρη, την Έβη και την Ειλείθυια.

Θερμοπυλών Η μάχη των Θερμοπυλών έγινε το 480π.Χ. Οι Πέρσες είχαν ηττηθεί στον Μαραθώνα και τώρα ετοίμαζαν δεύτερη εκστρατεία. Πολέμησαν 300 Σπαρτιάτες και 400 Θεσπιείς. Οι Πέρσες ήταν τριακόσιοι χιλιάδες.H μάχη των Θερμοπυλών αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές μάχες και είναι παράδειγμα αυτοθυσίας και υπακοής στην πατρίδα. Επίσης οι Θερμοπύλες απέκτησαν τεράστια φήμη.

Λεωνίδας Ο Λεωνίδας ήταν βασιλιάς της Σπάρτης και ήταν ένας από τους τέσσερις γιους του Αναξανδρίδα, ο Λεωνίδας στο θρόνο ανέβηκε μετά από τον ετεροθαλή αδελφό του. Παντρεύτηκε την Γοργώ, απέκτησαν έναν γιο, τον Πλείσταρχο . Από τους δυο βασιλιάδες της Σπάρτης θέλησε να πάει ο Λεωνίδας, υπακούοντας και σε ένα χρησμό του μαντείου των Δελφών. Στη μάχη ο Ξέρξης του ζήτησε να παραδώσει την πόλη και ο Λεωνίδα απάντησε <<Μολών λαβέ>>.

Λυκούργος Ο Λυκούργος ήταν Σπαρτιάτης νομοθέτης και δεν ήταν ιστορικό πρόσωπο αλλά συμβολικό πρόσωπο. Ήταν βασιλιάς της Σπάρτης και έζησε το 800π.Χ. Είχε ταξιδέψει σε πάρα πολλά μέρη της γης και μεταρρύθμισε το πολίτευμα της Σπάρτης. Οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις του ήταν η σιδερένια πειθαρχία, η κοινή μόρφωση των αγοριών και τον κοριτσιών, απαγόρευση χρήσης ασημένιου και χρυσού νομίσματος και η υποχρέωση υποταγής των νέων στους γεροντότερους.

Κωνσταντίνου Παλαιολόγου Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ήταν ο τελευταίος βασιλεύων βυζαντινός κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Γεννήθηκε το 1404, το 1427 έφτασε στον Μιστρά για να βοηθήσει τους αδελφούς του, τον Οκτώβριο του 1443 ανέλαβε δεσπότης του Μιστρά. Ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να ζητήσει ειρήνη και να γίνει φόρου υποτελής στον Τούρκο σουλτάνο. Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ κοινώνησε Θεία Ευχαριστία από τα χέρια του ενωτικού Πατριάρχη Ισιδώρου λίγο πριν τον θάνατό του.

Πλατανιστά Στη πρώιμη εφηβεία η προετοιμασία άρχιζε με έντονη σωματική άσκηση. Ο Πλατανιστάς ένα μικρό νησάκι του Ευρώτα μας περιγράφει την στρατιωτική εκπαίδευση των εφήβων. Στον Πλατανιστά υπήρχαν πολλά πλατάνια που από εκεί πήρε και το όνομα του. Πριν την μάχη το βράδυ θυσίαζαν ένα μικρό κουτάβι και έβαζαν εξασκημένους κάπρους να μαλώσουν. Επίσης η μάχη Πλατανιστά γινόταν χωρίς όπλα.

Τυρταίου Ο Τυρταίος ήταν αρχαίος Έλληνας ποιητής. Ο ίδιος και άλλοι ποιητές της αρχαϊκής περιόδου έγραψαν ελεγειακά ποιήματα με στίχους που βοηθούσαν στην εξύψωση του μαχητικού πνεύματος των στρατιωτών στο πεδίο της μάχης. Σύμφωνα με την παράδοση ήταν Σπαρτιάτης στρατηγός.

Φειδιππίδου Ο Φειδιππίδης ήταν διάσημος δρομέας. Στάλθηκε από τους Αθηναίους στη Σπάρτη για να ζητήσει βοήθεια πριν την μάχη του Μαραθώνα το 490π.Χ. Η απόσταση ήταν 200 χιλιόμετρα και τα έκανε σε 2 ημέρες. Σήμερα τον τιμάμε με το Σπάρταθλον.

Των 118 Στις 23 του Οκτώβρη 1943, οι Γερμανοί συνέλαβαν τον κοινωνικό αφρό της πόλης. Στις 26 του Νοέμβρη, επέλεξαν 118 και τους εκτέλεσαν στο λοφίσκο, κοντά στην Τρίπολη, στο Μονοδέντρι, σε αντίποινα για το σκοτωμό, σε ενέδρα, πολυάριθμων Γερμανών, από την αντίσταση. Μεταξύ αυτόν ήταν και ο γιατρός Χρήστος Καρβούνης ο οποίος έκανε μια τεράστια θυσία.