Μάθημα 6: Γλώσσα και περιεχόμενο Διδάσκουσα: Βασιλάκη Ευγενία ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

να έρθουν σε επαφή οι φοιτητές με την προσέγγιση της διδασκαλίας της γλώσσας μέσω περιεχομένου να συνειδητοποιήσουν τις προϋποθέσεις και τις τεχνικές εφαρμογής της με αναφορά στο γνωστικό αντικείμενο των μαθηματικών Λέξεις κλειδιά: διδασκαλία γλώσσας μέσω περιεχομένου, διδασκαλία μαθηματικών σε δίγλωσσους μαθητές 2

 η γλώσσα ως στόχος αλλά και ως μέσο της διδασκαλίας  διδασκαλία της γλώσσας μέσω περιεχομένου (content- based instruction): διδακτική προσέγγιση κατά την οποία το περιεχόμενο γνωστικών αντικειμένων (π.χ. κοινωνικών επιστημών, μαθηματικών κτλ.) διδάσκεται μέσω μιας γλώσσας άλλης από την πρώτη γλώσσα των μαθητών, ώστε κατά την εκμάθηση νέου περιεχομένου να μαθαίνεται και μια νέα γλώσσα (Lyster 2011)  διαφορετικοί βαθμοί ενσωμάτωσης της γλωσσικής διδασκαλίας στη διδασκαλία του γνωστικού αντικειμένου  πρωτεύοντες και δευτερεύοντες στόχοι  πιθανοί «κίνδυνοι» 3

η μη γνώση (ή η ελλιπής γνώση) της επίσημης γλώσσας μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα για τη χαμηλή επίδοση στα μαθηματικά δίγλωσσων παιδιών; η διδασκαλία της επίσημης γλώσσας πρέπει να διαχωρίζεται από τη διδασκαλία του περιεχομένου του αναλυτικού προγράμματος των μαθηματικών; 4

δόμηση μαθηματικής σκέψης έκφραση μαθηματικών εννοιολογήσεων ικανότητα των μαθητών να «επικοινωνούν» αποτελεσματικά τη μαθηματική γνώση  η πρακτική της χρήσης απλοποιημένης γλώσσας δεν μπορεί να εγγυηθεί καλύτερη πρόσβαση στο μαθηματικό περιεχόμενο 5

λεξιλόγιο  λόγιοι τύποι (κρατούμενο, γινόμενο, υποτείνουσα…)  λέξεις με διαφορετική σημασία από αυτή της καθημερινής χρήσης (περιττός αριθμός, φυσικός αριθμός…)  τύποι πιθανόν κοινοί στην πρώτη γλώσσα των μαθητών (γεωμετρία, οριζόντιος, διαγώνιος…) γραμματική/ σύνταξη  λόγια μορφολογία (ισούται, συνεπάγεται…)  λόγιες προθέσεις (επί, διά…)  παθητική σύνταξη κείμενο  λόγος ακριβής, χωρίς παραφράσεις ή επαναλήψεις 6

 συνεργατική μάθηση  δραστηριότητες, προφορικές και γραπτές, που δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να εκθέσουν, να ερμηνεύσουν και να υπερασπιστούν τον τρόπο σκέψης και επίλυσης των δραστηριοτήτων  εργασίες ανοιχτές σε πολλαπλές λύσεις, πολλαπλές μορφές παρουσίασης της σκέψης και στρατηγικών  ανάπτυξη των εννοιών του κάθε μαθήματος  ευρεία χρήση εποπτικών μέσων (χειραπτικά υλικά, οπτικές αναπαραστάσεις) 7

διαμεσολαβητικός «ώστε όλα τα παιδιά να αναπτύξουν τρόπους με τους οποίους θα μπορούν να εκφράζονται μαθηματικά» «ο ρόλος του δασκάλου είναι να “μεταφράζει” ό,τι λέγεται σε μαθηματικό λόγο, να θέτει το πλαίσιο της συζήτησης, να υποβάλλει ερωτήσεις, να προτείνει συνδέσεις με την καθημερινή ζωή και να ζητά αποδείξεις ή αιτιολογήσεις των επιχειρημάτων» (Τριανταφυλλίδης 2007) 8

Campbell, D (2009). Η ανάπτυξη μαθηματικού γραμματισμού σε μια δίγλωσση τάξη. Στο J. Cook-Gumperz (επιμ.) Η κοινωνική δόμηση του γραμματισμού. Επιμέλεια-θεώρηση για την ελληνική έκδοση: Τρ. Κωστούλη. Μετάφραση: Ε. Κοτσυφού. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Carrasquillo, A. & V. Rodriguez Language Minority Students in the Mainstream Classroom. 2nd Edition. Multilingual Matters Ltd. Τριανταφυλλίδης, Τρ Γλωσσικές μειονότητες και μαθηματική εκπαίδευση. Στο Ετερότητα στη Σχολική Τάξη και Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών: η περίπτωση των Τσιγγανοπαίδων. Επιμορφωτικός Οδηγός. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. s-kefalaio7.pdf s-kefalaio7.pdf 9