Ευρωπαϊκή περιφερειακή πολιτική = δέσμια εθνικών αναπτυξιακών επιλογών  Λειτουργεί με βάση τον κοινοτικό μέσο όρο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.  NUTS (Nomenclature of Territorial Units for Statistics) o NUTS I : 97 χωρικές ενότητες (Ελλάδα: 4 αναπτυξιακές περιφέρειες, τα Γερμανικά Länder, οι Βελγικές Περιφέρειες, η Κύπρος, κ.α.). o NUTS II : 271 χωρικές ενότητες (οι 13 Ελληνικές Περιφέρειες, οι Γαλλικές Περιφέρειες κ΄ Υπερπόντιες Περιοχές (DOM), η Κύπρος, κ.α.) o NUTS III : 1303 χωρικές ενότητες (οι Ελληνικοί Νομοί, τα Σουηδικά Län, τα Γερμανικά Kreise, οι Ισπανικές / Ιταλικές Επαρχίες, η Κύπρος, κ.α.). o LAU 1 Ελλάδα:  325 Δήμοι

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ: Αρθρο 10 του ΕΤΠΑ - Καινοτόμες Ενέργειες  Ευρώπη 2000 : Προοπτικές ανάπτυξης Κοινοτικού εδάφους’ (1992)  ‘Ευρώπη 2000+’ (1995) I.Ανάγκη αντιμετώπισης νέων γεωγραφικών δεδομένων (πχ. νέα Γερμανικά Länder, διευρύνσεις βόρεια / ανατολικά). I.Ανάγκη αντιμετώπισης χωρικών δεδομένων που δημιούργησε και δημιουργεί η ενιαία αγορά κ΄ η νομισματική ολοκλήρωση (πχ. συγκέντρωση δραστηριοτήτων σε κεντρικές περιοχές της ΕΕ). I.Γεωπολιτικό κ΄ γεωοικονομικό πρόσταγμα που επιζητούσε μια πιο επωφελή αξιοποίηση των νέων περιοχών και σφαιρών επιρροής. Πλαίσιο αναφοράς κ΄ πληροφόρησης για τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό των εθνικών κ΄ τοπικών χωροταξικών δράσεων.

Ευρωπαϊκό Πεντάγωνο (2008): 14% της έκτασης ΕΕ(27) 32% του πληθυσμού 46,5 % του ΑΕΠ 14% της έκτασης ΕΕ(27) 32% του πληθυσμού 46,5 % του ΑΕΠ

Πορεία Εξέλιξης  Λιέγη (1993) Σύσταση άτυπου Συμβουλίου Υπουργών Χωροταξίας.  DATAR: Η κατανόηση της χωρικής διάρθρωσης κ΄ τάσεων των περιφερειών αποτελεί προαπαιτούμενο μιας καλύτερης κατανομής και διαχείρισης των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων.  Ευρωπαϊκό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης (ΕΣΧΑ- Potsdam (1999) Μη δεσμευτικό κείμενο αρχών κ΄ κατευθύνσεων: α) Διαπεριφερειακή συνεργασία σε θέματα χωροταξίας· κ΄, β) Συντονισμός των Κοινοτικών πολιτικών με χωρικές επιπτώσεις. Πολυκεντρικότητα (ενδό- και δι-αστική), έλεγχος αστικής διάχυσης, ισόρροπη ανάπτυξη, στήριξη αναπτυξιακής δυναμικής, …

Η χωροταξική διάσταση στην διαρθρωτική πολιτική εκφράστηκε μέσα από σχετικά μικρής εμβέλειας προγράμματα και Κοινοτικές Πρωτοβουλίες.  Δημιουργία Ευρωπαϊκού Παρατηρητήριου Χωροταξίας (ESPON) Μηχανισμός παρακολούθησης του ΕΣΧΑ κ΄ των χωρικών εξελίξεων.  INTERREG Κοινοτική Πρωτοβουλία που έχει ως στόχο να προωθήσει τη διασυνοριακή - διακρατική - διαπεριφερειακή συνεργασία στην ΕΕ. Μορφές έκφρασης

Το 2004, το 1% του πληθυσμού είχε πρόσβαση σε ευρυζωνική σύνδεση Το 2009, το 30% των νοικοκυριών είχε ευρυζωνική σύνδεση (κάλυψη του 88% της επιφάνειας της χώρας)

ΕΣΠΑ ( ) «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία» Διασυνοριακή - Διακρατική - Διαπεριφερειακή Συνεργασία  Διασυνοριακή συνεργασία: Επιλέξιμες οι περιφέρειες NUTS 3 κατά μήκος όλων των εσωτερικών και ορισμένων εξωτερικών χερσαίων συνόρων, κατά μήκος των θαλάσσιων συνόρων που χωρίζονται από μέγιστη απόσταση 150 km.

 Διακρατική συνεργασία: Επιλέξιμες όλες οι περιφέρειες αλλά, σε συνεννόηση με τα κράτη μέλη, η Επιτροπή έχει ορίσει 13 ζώνες συνεργασίας.

Ζώνες διακρατικής συνεργασίας Για τη διαπεριφερειακή συνεργασία, τη δημιουργία δικτύων και την ανταλλαγή εμπειριών (Interact, Urbact, ESPON): Όλες οι περιφέρειες είναι επιλέξιμες. Για τη διαπεριφερειακή συνεργασία, τη δημιουργία δικτύων και την ανταλλαγή εμπειριών (Interact, Urbact, ESPON): Όλες οι περιφέρειες είναι επιλέξιμες.

Συνολικός προϋπολογισμός του Στόχου ΙΙΙ για την Ελλάδα ( ): 210 εκατ. € ΕΤΠΑ (με εθνική συμμετοχή = 300 εκατομμύρια ευρώ). Διασυνοριακά Προγράμματα: o Πρόγραμμα «Ελλάδα-Βουλγαρία» o Πρόγραμμα «Ελλάδα-Ιταλία» o Πρόγραμμα «Ελλάδα-Κύπρος» o Πρόγραμμα «Ελλάδα-Αλβανία» (συγχρηματοδοτείται από το Όργανο Προενταξιακής Βοήθειας - ΙΡΑ). o Πρόγραμμα «Ελλάδα-ΠΓΔΜ» (συγχρηματοδοτείται από ΙΡΑ). o Πρόγραμμα «Ελλάδα-Τουρκία» (σε αναστολή - συγχρηματοδοτείται από το ΙΡΑ) Διακρατικά Προγράμματα: o Μεσογειακός Χώρος: συμμετέχουν η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο-Γιβραλτάρ, η Μάλτα, η Κύπρος, η Σλοβενία, η Κροατία και η Βοσνία και Ερζεγοβίνη. o Χώρος Νοτιοανατολικής Ευρώπης: συμμετέχουν (8) κράτη-μέλη (Ιταλία, Αυστρία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα), καθώς και η Μολδαβία, η Κροατία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η Αλβανία, η ΠΓΔΜ και η Ουκρανία. Διαπεριφερειακό Πρόγραμμα κ΄ Δίκτυα o INTERREG IV C (συμμετέχουν όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ –πλην της Γερμανίας- καθώς και η Νορβηγία και η Ελβετία) o Η Ελλάδα συμμετέχει στα δίκτυα INTERACT, ESPON και URBACT.

Η πολιτική μεταφορών της ΕΕ  Ο κλάδος των μεταφορών αντιπροσωπεύει >10% του ΑΕΠ της ΕΕ, και απασχολεί πάνω από 10 εκ. εργαζόμενους.   αύξηση επιβατικών (128%) και εμπορευματικών μεταφορών (120%). Η διασύνδεση είναι σημαντική για: o τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, o τη λειτουργική ένταξη των νέων μελών, ενώ o προβλέπεται και στις ιδρυτικές συνθήκες. Προϋποθέσεις και δυσχέρειες: o Άρση θεσμικών περιορισμών o Εναρμόνιση επιμέρους συστημάτων μεταφορών (δια-λειτουργικότητα – interoperability) o Κυριαρχία οδικών μεταφορών (δια-τροπικότητα - intermodality) o Συμφόρηση σε επιμέρους κόμβους Μάαστιχτ (1992) o Έμφαση στις υποδομές υπερεθνικής σημασίας o Εισαγωγή έννοιας «Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών» Άμστερνταμ (1997) o Έμφαση στην περιβαλλοντική διάσταση

Οι 10 Πανευρωπαϊκοί Διάδρομοι (Pan-European Transport Corridors) Υιοθέτηση 9 Αξόνων στην Κρήτη (1994) / Προσθήκη 10 ου (Βαλκανικού) στο Ελσίνκι (1997)

 Λευκές Βίβλοι (1999 και 2002) Κατεύθυνση η «αειφόρος κινητικότητα» (sustainable mobility)  Χρηματοδότηση της ΕΕ για τα Δίκτυα Μεταφορών ( )  Πλαίσιο: o Έργα μεγάλης κλίμακας (κατώτατο όριο τα 500 εκ. €). o Ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία o Οικονομική βιωσιμότητα  («ο χρήστης πληρώνει») o Ο χρήστης στο επίκεντρο (ασφάλεια, εξυπηρέτηση, αειφορία, κωδικοποίηση δικαιωμάτων…) Ως 2010 (ολοκλήρωση των 20 από τα 30 έργα)  χλμ. οδικού δικτύου  χλμ. σιδηροδρομικού δικτύου  330 αεροδρόμια  270 διεθνή λιμάνια και  210 λιμάνια εσωτερικής ναυσιπλοΐας Στόχοι: Έγκριση (2004) 30 έργων με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020

Θαλάσσιοι Διάδρομοι (Motorways of the Sea – MoS) Θαλάσσιος Διάδρομος της Ανατολικής Μεσογείου (EastMed- MoS) Συγκρότηση ειδικής ομάδας (task force), από εκπροσώπους της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Μάλτας, της Κύπρου και της Σλοβενίας, για την εκπόνηση ενός Γενικού Σχεδίου (Master Plan) για τους Θαλάσσιους Διαδρόμους της Ανατολικής Μεσογείου. Έργο υπ’ αριθμόν 21 : 1 Θαλάσσια λεωφόρος Δυτικής Ευρώπης 2 Θαλάσσια λεωφόρος Νοτιοανατολικής Ευρώπης 3 Θαλάσσια λεωφόρος Νοτιοδυτικής Ευρώπης – Δυτικής Μεσογείου