Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης στη Διδασκαλία με ΤΠΕ Β. Μητροπούλου Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ.

Πώς μαθαίνουμε;

Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης και εφαρμογή τους στη διδασκαλία με ΤΠΕ Θεωρία Συμπεριφορισμού Γνωστικές Θεωρίες Μάθησης Θεωρία Διπλής Κωδικοποίησης Θεωρία Γνωστικού Φορτίου Θεωρία Εποικοδομητισμού (Ψυχογνωστικές ή κονστρουκτιβιστικές ή δομικές Θεωρίες) Κοινωνιογνωστικές Θεωρίες Κοινωνικές Θεωρίες Τεχνολογικές Θεωρίες

Θεωρία Συμπεριφορισμού Η μάθηση κατακτάται μέσα από μία σειρά προσεκτικά σχεδιασμένων ασκήσεων Ο υπολογιστής χρησιμοποιείται ως εργαλείο για την ιεραρχική δόμηση μιας σειράς δραστηριοτήτων σε διάφορα επίπεδα δυσκολίας (από απλές σε σύνθετες) Ο υπολογιστής χρησιμοποιείται ως αλληλεπιδραστικό βιβλίο

Γνωστικές Θεωρίες Μάθησης Δίνουν έμφαση στις διεργασίες στο εσωτερικό του υποκειμένου Δέχονται τη διαδικασία της μάθησης ως αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης περιβάλλοντος-υποκειμένου Επεξεργασία πληροφοριών Ενεργητική συμμετοχή Η γνώση είναι «κατασκευή εκ των έσω» «Σχήματα» : αφομοίωση-αναπροσαρμογή (J.Piaget) Αρχές μάθησης: δομής, παρώθησης, ετοιμότητας για μάθησης, ανακάλυψης. Κίνητρα (J.Bruner)

Θεωρία Διπλής Κωδικοποίησης Στον ανθρώπινο εγκέφαλο υπάρχουν δύο γνωστικά συστήματα για την αποθήκευση της εισερχόμενης πληροφορίας: Προφορική πληροφορία (αφήγηση) Μη προφορική πληροφορία (εικόνα, γραπτό κείμενο) Όταν η αποθηκευμένη πληροφορία ανακαλείται στη μνήμη τότε ενεργοποιούνται και τα δύο συστήματα

Θεωρία Γνωστικού Φορτίου Οι μαθητές προσλαμβάνουν την πληροφορία μέσω δύο εισερχόμενων καναλιών και ενσωματώνονται στην προϋπάρχουσα γνώση: Οπτικό κανάλι : γραπτό κείμενο & εικόνες Ακουστικό κανάλι : αφηγήσεις των κειμένων Όταν οι μαθητές λαμβάνουν ταυτόχρονα αφήγηση, γραπτό κείμενο και κινούμενη εικόνα (animation) ή video τότε το γνωστικό τους σύστημα υπερφορτώνεται

Διδακτικό Μοντέλο της γνωστικής θεωρίας μάθησης με πολυμέσα ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ ΜΝΗΜΗ ΜΝΗΜΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΚΡΑ ΜΝΗΜΗ Βάση Λέξεων Ήχου Επιλογή λέξεων Νοητικό Μοντέλο Ήχων Λέξεις Αυτιά Οργάνωση λέξεων Γνώση ενσωμάτωση Βάση Οπτική Εικόνων Επιλογή εικόνων Νοητικό Μοντέλο Εικόνων Εικόνες Μάτια Οργάνωση εικόνων

Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης 1 Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης 1 Εποικοδομητισμός στάδια νοητικής ανάπτυξης του ατόμου πλαίσιο μέσα στο οποίο το άτομο οργανώνει και τροποποιεί τις γνώσεις του Τονισμός προηγούμενων εμπειριών. Καθένας διαθέτει γνώσεις και εμπειρίες (νοητικά σχήματα) τα οποία μέσω αναδιοργανώνονται για να «οικοδομηθεί» η μάθηση

Θεωρίες Επ(οικο(δομητισμού): Η γνώση είναι μία ενεργητική διαδικασία δόμησης η οποία δομείται σε συνάφεια με το περιβάλλον όπου συναντάται Οι μαθητές οικοδομούν τη μάθηση μέσω συνεργασίας και διαλόγου & των εμπειριών τους Οι δραστηριότητες μάθησης αφορούν σταδιακή μετάβαση από το απλοποιημένο στο συνθετότερο περιβάλλον μάθησης αυθεντικό μαθησιακό περιβάλλον Η Εποικοδομητική Μάθηση είναι : ενεργητική εποικοδομητική συσσωρευτική αντικειμενοστραφής

Κοινωνιογνωστικές Θεωρίες Μάθησης Λαμβάνουν υπόψη τις πολιτισμικές και κοινωνικές συνθήκες μάθησης. Έχουν επιρροές από ανθρωπολογία και κοινωνική ψυχολογία Ενδιαφέρονται για τις επιρροές που εξασκεί το περιβάλλον (περιβάλλων χώρος, περιρρέουσα ατμόσφαιρα, κοινωνικές τάξεις, τοπική κουλτούρα, λαϊκός πολιτισμός κλπ.)

Κοινωνικές Θεωρίες Μάθησης Η εκπαίδευση στοχεύει στις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ελευθερίας, ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης Η εκπαίδευση μπορεί να διαδραματίσει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στο μετασχηματισμό της κοινωνίας λαμβάνοντας υπόψη της τα στοιχεία του σύγχρονου πολιτισμού Ο μαθητής να αποκτήσει συναισθηματικά, νοητικά, ψυχοκινητικά εργαλεία προκειμένου να μετασχηματίσει την πραγματικότητα (στη σχολική αίθουσα, στους εκπαιδευτικούς θεσμούς, στην κοινωνία), να γίνει κοινωνικά κριτικό

Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης 2.1 Τεχνολογικές θεωρίες Έμφαση στα μέσα και την οργάνωση της ύλης Υιοθέτηση συγκεκριμένης ορολογίας Ενδιαφέρον στη διδασκαλία & παιδαγωγικό σχεδιασμό Επιμονή στα στοιχεία επικοινωνίας Χρήση τεχνολογιών επικοινωνίας Προσδιορισμός (εκ των προτέρων) στόχων και αναμενόμενης συμπεριφοράς Τάσεις: συστημική (οργάνωση στοιχείων διδασκαλίας & διδακτικό σχεδιασμό) υπερμεσική (χρήση τεχνολογικών μέσων στη διδασκαλία)

Τεχνολογικές Θεωρίες Μάθησης Η βαρύτητα πέφτει τα τεχνολογικά μέσα & στην οργάνωση της ύλης (ώστε να αφομοιωθεί καλύτερα) Αναπτύχθηκαν δύο τάσεις: Η συστημική : οργάνωση των στοιχείων της διδασκαλίας & του διδακτικού σχεδιασμού Η υπερμεσική : χρήση των νέων τεχνολογικών μέσων στη διδασκαλία & νέα στοιχεία επεξεργασίας πληροφοριών