Είδη δραστηριοτήτων   Η σωματική δραστηριότητα ορίζεται ως "οποιαδήποτε κίνηση του σώματος συνδέεται με μυϊκή συστολή, η οποία αυξάνει τις ενεργειακές δαπάνες περισσότερο από το επίπεδο της ηρεμίας" αποτελεί έναν από τους κυρίαρχους παράγοντες που σχετίζονται με την υγεία και την ποιότητα ζωής και περιλαμβάνει ποικίλες αθλητικές δραστηριότητες, δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου (π.χ. άσκηση), καθώς και δραστηριότητες της καθημερινότητας, όπως το ζωηρό περπάτημα, οι οικιακές εργασίες και τα επαγγέλματα που απαιτούν σωματική κίνηση, όπως, για παράδειγμα, η εργασία στην οικοδομή, κ.λπ.   Τα είδη των δραστηριοτήτων χωρίζονται με βάση την ηλικία ,την ένταση και την ευρωστία. Ως αναφορά τον τομέα της ηλικίας χωρίζεται στα παιδιά (2-12 ετών),στους εφήβους (13-17 ετών),στους ενήλικες (18-55 ετών) και στους ηλικιωμένους (56-60+ ετών).

Παιδια 2-5 ετων Παιδιά μικρότερα των 6 ετών δεν διαθέτουν κινητικές δεξιότητες που απαιτούνται σε ομαδικά αθλήματα. Διαθέτουν περιορισμένη ισορροπία και προσοχή, ενώ η όραση και η ικανότητά τους να παρακολουθούν ταχέως κινούμενα αντικείμενα, δεν έχουν αναπτυχθεί ικανοποιητικά. Για αυτό το λόγο είναι καλό να επιλέγονται δραστηριότητες που εξυπηρετούνται από τις βασικές δυνατότητες του παιδιού αυτών των ηλικιών όπως, τρέξιμο, κολύμπι, να πετούν και να πιάνουν τη μπάλα, να πέφτουν κάτω και να κυλιούνται, να παλεύουν. Με λίγα λόγια στις ηλικίες αυτές τα παιδιά πρέπει να παίζουν, να αυτοσχεδιάζουν ή και να οργανώνουν ένα παιχνίδι, χωρίς να μπαίνουν κανόνες από μεγάλους. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν μπορούν να προσηλωθούν σε οδηγίες και γι' αυτό μαθαίνουν καλύτερα όταν ανακαλύπτουν, πειραματίζονται ή τέλος αντιγράφουν άλλους. Αν πρέπει να υπάρχουν εντολές, να είναι του τύπου «λέω και συγχρόνως δείχνω» και οπωσδήποτε να μοιάζει με παιχνίδι . Ο ανταγωνισμός να αποφεύγεται και είναι ωραίο να συμμετέχουν και οι γονείς.

Παιδια 6-9 ετων Στο εύρος αυτών των ηλικιών τα περισσότερα παιδιά έχουν αποκτήσει κινητικές δεξιότητες για απλά σπορ. Καθώς όμως ο συγχρονισμός χέρι –μάτι, που είναι απαραίτητος για την εκτέλεση πιο πολύπλοκων κινητικών στόχων με ενστικτώδη μορφή, ακόμα υπολείπεται, τα παιδιά δεν είναι ικανά να θυμούνται και να εκτελούν πολύπλοκες εντολές ή στρατηγικές για ομαδικό αθλήματα αυξημένων απαιτήσεων. Έτσι πρέπει να επιλέγονται σπορ που απαιτούν βασικές-απλές κινητικές δεξιότητες. Τέτοια είναι το τέννις, ο στίβος, η ρυθμική γυμναστική, οι πολεμικές τέχνες και το σκι. Τα σπορ που απαιτούν οφθαλμοκινητικό συγχρονισμό και γρήγορες αποφάσεις κατά την ώρα του παιχνιδιού ή χρειάζεται στρατηγική και συνεργασία για την εκτέλεση του παιχνιδιού, αποδεικνύονται δύσκολα για τα μικρά αυτά παιδιά, εκτός και αν έχει γίνει προσαρμογή του αθλήματος σε ότι αφορά την οργάνωση και τις απαιτήσεις, στα μέτρα και τις δυνατότητες αυτής της ηλικίας. Τέτοια σπορ είναι το ποδόσφαιρο ,το μπάσκετ και το βόλλευ. Η επιλογή των παραπάνω αθλημάτων σε αυτή την ηλικία πρέπει να γίνεται με στόχο την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, παρά τον ανταγωνισμό. Πρέπει να καλλιεργείται η ιδέα της συμμετοχής και της δραστηριότητας παρά του ανταγωνισμού και της νίκης. Πρέπει πάντως να ομολογήσουμε ότι η ανάπτυξη φιλοσοφίας όπου θα απουσιάζει ο ανταγωνισμός, είναι δύσκολο να εδραιωθεί σε ένα παιδί που από τη φύση του είναι ανταγωνιστικό. Ο εξοπλισμός και οι κανόνες πρέπει να είναι προσαρμοσμένοι για μικρά παιδιά. Δηλαδή μικρότερες μπάλες, γήπεδα μικρότερης επιφανείας, μικρότερη διάρκεια παιχνιδιού, λιγότερα παιδιά ανά ομάδα, συχνές εναλλαγές θέσης και καθόλου έμφαση στο σκορ.

Παιδια 10-12 ετων Από αυτή την ηλικία τα πιο πολλά παιδιά είναι έτοιμα για πολύπλοκα σπορ. Έχουν αποκτήσει τις κινητικές και αντιληπτικές εκείνες ικανότητες που απαιτούνται από τα ομαδικά και αθλήματα στρατηγικής. Πάντα βέβαια τα σπορ πρέπει να προάγουν κυρίως την εκγύμναση, τη συμμετοχή και τη διασκέδαση, παρά τον ανταγωνισμό. Από αυτή την ηλικία επίσης τα παιδιά μπαίνουν στην εφηβεία. Έτσι σωματικές διαφοροποιήσεις μεταξύ παιδιών ιδίως των αγοριών στην ίδια ηλικία φαντάζουν δραματικές. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή του αθλήματος που ταιριάζει στο παιδί. Αγόρια που μπαίνουν ή περισσότερο που «τρέχουν» την περίοδο της εφηβείας, είναι παροδικά ψηλότερα, βαρύτερα και δυνατότερα. Αυτό τους δίνει ένα φυσικό πλεονέκτημα αλλά δε σημαίνει ότι είναι και πιο προικισμένα ή ότι θα υπερτερούν ή ακόμη καλύτερα ότι θα υπερτερούν επί μακρόν. Καλό είναι να ανταγωνίζονται παιδιά ίδιου σωματότυπου. Αντίθετα, αγόρια που ωριμάζουν σωματικά κάπως αργότερα μπορεί να βιώσουν σωματικό μειονέκτημα. Αυτό φυσικά δεν ερμηνεύεται ως έλλειψη ταλέντου ή ικανοτήτων. Τα παιδιά αυτά πρέπει να ενθαρύνονται να συμμετέχουν σε σπορ με λιγότερη εμφαση στο σωματικό μέγεθος όπως σπορ που χρησιμοποιούν ρακέτα, κολύμπι, πολεμικές τέχνες, αθλήματα στοίβου. Είναι γνωστό ότι μόνο ένα στα τέσσερα παιδιά που είναι «διαπρεπείς» αθλητές στη κατηγορία των παίδων, διακρίνονται και στην εφηβική ηλικία. Και από τους «διαπρεπείς» των εφήβων μόνο το 10% διακρίνεται και στην κατηγορία των ανδρών. Επιπλέον η απότομη αύξηση μπορεί προσωρινά να επηρεάσει τον συγχρονισμό των κινήσεων, την ισορροπία και ακόμα την ικανότητα να πετύχει το παιδί ένα στόχο. Το τελευταίο μπορεί να λειτουργήσει συγχυτικά για ένα παιδί, ερμηνεύοντας το ως έλλειψη ταλέντου ή δυνατότητας, με αποτέλεσμα, συχνά να εγκαταλείπει την άθληση.

εφηβοι 13-17 ετων Οι δραστηριότητες των εφήβων εκτός σχολείου αποτελούν μία σημαντική πτυχή της ζωής τους. Σύμφωνα με τις απαντήσεις των μαθητών, οι αθλητικές δραστηριότητες, η χρήση του ηλ εκτρονικού υπολογιστή και η ακρόαση μουσικής είναι οι δημοφιλέστερες ασχολίες τους ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας. Αναλυτικότερα, οι δραστηριότητες των εφήβων στον ελεύθερο χρόνο τους με συχνότητα μία φορά την εβδομάδα ή περισσότερο είναι κατά σειρά προτίμησης: η ακρόαση μουσικής (83%), η ενασχόληση με αθλητικές δραστηριότητες (69,6%), τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στον υπολογιστή (62,1%), το «κατέβασμα» μουσικών κομματιών από το ίντερνετ (50,7%) και η επεξεργασία φωτογραφιών στον υπολογιστή (40,5%). Ακολουθούν, η ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων (33,9%), η ενασχόληση με κάποιο μουσικό όργανο (18,5%), και η συμμετοχή σε εκδηλώσεις της εκκλησίας (10,1%). Τέλος, δύο στους 5 μαθητές (40,7%) αναφέρουν ότι πηγαίνουν σε πολιτιστικές εκδηλώσεις (π.χ. συναυλίες, θέατρο, μουσεία) έως και 3 φορές το μήνα. Συγκριτικά με τα αγόρια, τα κορίτσια, με εξαίρεση τις αθλητικές δραστηριότητες και τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, αναφέρουν ευρύτερο φάσμα ενδιαφερόντων (π.χ. ζωγραφική, χορό, φωτογραφία).

ενηλικες 18-39 ετων Οι δραστηριότητες με τις οποίες μπορούν να ασχοληθούν οι ενήλικες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον ελεύθερο χρόνο που έχουν στην διάθεση τους . Επίσης μεγάλο ρόλο παίζουν οι εργασιακές συνθήκες αλλά και το είδος εργασίας (πνευματική ή χειρονακτική).Ακόμη η καθημερινή ενασχόληση με οικιακές δραστηριότητες (σκούπισμα , πλύσιμο πιάτων κλπ) συντελεί στην ενεργητικότητα αλλά και στην ενασχόληση τους. Σε αυτήν την ηλικία μπορούν να πραγματοποιηθούν κάθε είδους άσκηση. Περισσότερη όμως έμφαση δίνουν οι ενήλικες σε αεροβικές ασκήσεις. Αρκετά διαδεδομένες είναι η αερόβια γυμναστική και οι ατομικές ασκήσεις όπως αεροβικός χορός , αερόμπικ και πολεμικές τέχνες . Επίσης , η ατομική άσκηση σε όργανα , οι ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης , τα ελευθέρα βάρη και οι ασκήσεις ευλυγισίας και ισορροπίας (yoga,pillates) βρίσκονται στην κορυφή των προτιμήσεων των δραστήριων ενηλίκων.

ενηλικες 40-55 ετων Το περπάτημα είναι η πιο δημοφιλής δραστηριότητα σε ενήλικες άνω των 18 κατά τον ελεύθερο τους χρόνο .Το 56% των γυναικών και το 44% των ανδρών περπατούν για να ασκηθούν . Επίσης , στις 10 πιο δημοφιλείς φυσικές δραστηριότητες των ενηλίκων είναι και η κηπουρική όπου το 25% των γυναικών και το 35% των ανδρών ασχολούνται με αυτήν καθημερινά .Μια από τις τακτικές δραστηριότητες των ενηλίκων (15% οι γυναίκες , 10% οι άνδρες) είναι και η χρήση των σκαλών , για να αυξήσουν τα επίπεδα αντοχής τους . Ακόμη οι οικιακές δραστηριότητες και οι ασκήσεις yoga βοηθούν σημαντικά στην καθημερινή φυσική και ψυχολογική καταστήσει των ενηλίκων .

ηλικιωμενοι 56-60+ ετων Όπως προαναφέραμε και πριν το περπάτημα και ενασχόληση με την κηπουρική είναι από τις πιο δημοφιλείς δραστηριότητες των ενηλίκων . Το ίδιο ισχύει και για τους ηλικιωμένους . Λόγω της μείωσης των επίπεδων ευρωστίας δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν ασκήσεις υψηλής έντασης για ενήλικες και εφήβους (τρέξιμο , ποδόσφαιρο κα) από αρκετούς ηλικιωμένους . Ωστόσο δημοφιλείς για αυτήν την ηλικία δραστηριότητες που συμβάλλουν στην συντήρηση του σώματος και στην καλή πνευματική κατάσταση είναι το ανέβασμα σκάλας , χορός ,οι ασκήσεις ευλυγισίας , το σκάκι , το πλέξιμο.

ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΥΡΩΣΤΙΑΣ ΤΟΥΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΟΥΝ ΜΕ ΕΥΚΟΛΙΑ ΜΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Πριν από χρόνια οι περισσότεροι πίστευαν ότι η φυσική δραστηριότητα θα έπρεπε να είναι εντατική για να παρέχει οφέλη υγείας και ευρωστίας. Οι μακροχρόνιες μελέτες έδειξαν ότι η μέτρια δραστηριότητα είχε πολλά οφέλη .Για παράδειγμα οι ταχυδρόμοι που παρέδιδαν την αλληλογραφία ωφελούνταν περισσότερο από αυτούς που για παράδειγμα ταξινομούσαν τα γράμματα. Επίσης πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι οι άνθρωποι που ασχολούνται με την κηπουρική έχουν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα υγείας από αυτούς που κάνουν καθιστική ζωή. Επειδή λοιπόν οι δραστηριότητες αυτές είναι μέτριας έντασης, οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν εύκολα να τις εκτελέσουν και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο βρίσκονται στην βάση της πυραμίδας και αποτελούν την προϋπόθεση για τις δραστηριότητες μεγαλύτερων εντάσεων . Έτσι συμπεραίνουμε ότι η ευρωστία αποτελεί όφελος και μέσο και όχι απαραίτητο στοιχείο για την επίτευξη μιας φυσικής δραστηριότητας. Φυσικά όμως η καλύτερη υγεία εξαρτάται από την θέληση κάθε ανθρώπου να γυμνάζεται τακτικά.

Εντάσεις Δραστηριοτήτων Οι εντάσεις δραστηριοτήτων διακρίνονται σε 3 κατηγορίες : •Ήπια Μεσαία •Υψηλή Μονάδα μέτρησης της έντασης στο διεθνές σύστημα μονάδων (SI) είναι 1 ΜΕΤ Η ήπια ένταση συναντάται όταν το σώμα μας βρίσκεται σε σταθερή θέση και κινούμαστε με μικρές κινήσεις (αυτοκίνητο, ντύσιμο) . Η μεσαία ένταση συναντάτε όταν κινούμαστε, ανεβαίνουμε τις σκάλες ή περπατάμε σε γρήγορους ρυθμούς Η υψηλή ένταση συναντάτε όταν πραγματοποιούμε ασκήσεις με μεγάλη ένταση, καίμε τις καταναλωμένες θερμίδες και ο ρυθμός των παλμών μας αυξάνεται Οι κατηγορίες αυτές κατηγοριοποιούνται αντίστοιχα σε : Ανάπαυση πολύ ήπια-ήπια, μέση, σκληρή-πολύ σκληρή, μέγιστη

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ Οι επιστήμονες κατατάσσουν τα επίπεδα δραστηριοτήτων ανάλογα με την ένταση. Με βάση αυτό το σύστημα, όλες οι δραστηριότητες συγκρίνονται με το πόσο της δραστηριότητας που απαιτείται κατά την ανάπαυση. Η ενέργεια που καταναλώνεται κατά την ανάπαυση αναφέρεται ως ένα (1ΜΕΤ ). Οι δραστηριότητες που αναγράφονται ως 2ΜΕΤ απαιτούν διπλή ενέργεια από αυτή της ανάπαυσης και οι δραστηριότητες ως 4ΜΕΤ απαιτούν τέσσερις φορές περισσότερη ενέργεια. Στον πινάκα μπορεί να παρατηρήσει κανείς ότι οι δραστηριότητες ήπιας έντασης απαιτούν συνήθως 5-7ΜΕΤ. Επίσης φαίνεται ότι όλοι σχεδόν οι άνθρωποι μπορούν να εκτελέσουν ήπιες αερόβιες δραστηριότητες . Αυτό σημαίνει ότι τα αερόβιο σύστημα μπορεί να ικανοποιήσει τις ενεργειακές απαιτήσεις αυτής της δραστηριότητας και η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί χωρίς διακοπή για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι αναερόβιες φυσικές δραστηριότητες είναι αυτές που είναι τόσο έντονες ώστε το σώμα δε μπορεί να παρέχει επαρκώς οξυγόνο μέσω του αερόβιου συστήματος για να ικανοποιήσει τις ενεργειακές απαιτήσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, το σώμα πρέπει να βασιστεί στην ενέργεια που πορέψετε από το αναερόβιο μεταβολικό σύστημα. Όπως φαίνεται οι δραστηριότητες που ταξινομούνται ως έντονες, πολύ έντονες ή μέγιστες είναι αναερόβιες. Επειδή αυτές οι δραστηριότητες δεν εκτελούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν θεωρούνται καθημερινές φυσικές δραστηριότητες του τρόπου ζωής

Η ταξινόμηση των εντάσεων σε συνδιασμό με την μονάδα μέτρησής τους είναι η εξής : Αεροβική •Ήπια Δραστηριότητα (3-5ΜΕΤ) Κανονικό περπάτημα, σφουγγάρισμα, κατάβαση σκάλας •Μέση Δραστηριότητα (5-7ΜΕΤ) Γρήγορο περπάτημα, κούρεμα του γκαζόν, χορός Αναερόβια • Σκληρή Δραστηριότητα (7-10ΜΕΤ) Σκάψιμο, ποδηλασία • Πολύ Σκληρή Δραστηριότητα (10-12ΜΕΤ) Τρέξιμο, αγώνες ομαδικών αθλημάτων Μέγιστη Δραστηριότητα (+12ΜΕΤ) Τρέξιμο, ποδηλασία

Ελαστικότητα ανάλογα με τη ένταση κάθε ηλικίας Όπως αναφέραμε και πιο πάνω ,το γρήγορο περπάτημα για ένα νεαρής ηλικίας άτομο (20-40 ετών) απαιτεί συνήθως ενεργειακή δαπάνη των 5-7 ΜΕΤ. Μια δραστηριότητα από 5 έως 7 ΜΕΤ είναι 5 έως 7 φορές πιο έντονη από την ακινησία .Με την πάροδο της ηλικίας η ένταση της δραστηριότητας μειώνεται αλλά συνεχίζει να παρέχει οφέλη . Αυτό συμβαίνει επειδή τα επίπεδα ευρωστίας μειώνονται και απαιτείται λιγότερη άσκηση για την συντήρηση του σώματος σε σταθερά επίπεδα . Στην ηλικία των 40-65 ετών δαπανούνται γύρω στα 4-6 ΜΕΤ όμως παρέχονται τα ιδία οφέλη όπως σε ένα άτομο 20-40 ετών . Από την ηλικία των 65 έως 80 ετών μέτρια θεωρείται η δαπάνη των 3-5 ΜΕΤ . Για τους ηλικιωμένους άνω των 80 μια μέτρια δραστηριότητα ισούται με 2-3 ΜΕΤ καθώς η δαπάνη ενεργείας κατά την ακινησία δεν είναι τόσο μεγάλη . Αυτό γίνεται εύκολα αντιληπτό καθώς το άτομο πλησιάζει στην τρίτη ηλικία. Η προσαρμογή των εντάσεων κάθε δραστηριότητας ανάλογα με την ηλικία αλλά και η σωστή τους εκτέλεση είναι ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο και χαρίζει μακροζωία , ευεξία και καλή διάθεση . Πηγές : http://www.ygeianews.gr/section/fusiki-katastasi/content/gumnastiki-gia-kathe-ilikia http://www.eufic.org/article/el/health-lifestyle/physical-activity/artid/Guidelines-physical-activity-greek/ http://www.epipsi.gr/pdf/2011/06_HBSC_2010_EPIPSI_2011.pdf http://www.lifespeed.gr/articles/12479 http://www.pe.uth.gr/hape/images/stories/emag/vol6_2/hape195.pdf