EIKONOMAXIA(726-843) Γκεντζογλάνη Μαρία 02/12/2014

Εισαγωγή Προηγούμενο μάθημα (1/2) Ορισμός Εικονομαχίας Πρωτεργάτες Παράγοντες Ορισμός: πνευματικό κίνημα, είναι σύμφωνη με την Ορθοδοξία η ανθρωπόμορφη απόδοση του θείου; Πρωτεργάτες: Λέων Γ΄ Ίσαυρος, ιδρυτής της δυναστείας των Ισαύρων- εξ ου και το προσωνύμιο του-, επηρεάστηκε από τις ανεικονικές αντιλήψεις γι’ αυτό και απέρριψε τη λατρεία των εικόνων, θεωρώντας την εκδήλωση ειδωλολατρική. Κωνσταντίνος Ε΄, υιός του Λέοντα, ο οποίος συνέχισε και ενέτεινε την εικονομαχική πολιτική του πατέρα του. Η αυτοκρατορική πολιτική του λαμβάνει χαρακτήρα αντιμοναστικό. Παράγοντες: ανεικονικές αντιλήψεις, αντίθετες στη λατρεία των εικόνων δεισιδαιμονίες και υπερβολές, ως προς την εκδήλωση της λατρείας, πιστοί, αγγίζουν, φιλούν, προσκυνούν τις εικόνες για να θεραπευτούν περιορισμός μοναχών, ήταν οι κύριοι εκφραστές της λατρείας των εικόνων, οι μονές υπήρξαν τα κέντρα της εικονολατρείας. Οργή του Θεού. Οι ήττες των Βυζαντινών, προέρχονταν από τη δυσαρέσκεια του Θεού για το ζήτημα της λατρείας των εικόνων.

Στόχοι διδασκαλίας (2/2) οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση: να διακρίνουν τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές της εικονομαχίας. να εντοπίζουν και να περιγράφουν τις θέσεις των δυο πλευρών. να αναγνωρίζουν τους υποστηρικτές των δυο πλευρών. να απαριθμούν τα κύρια γεγονότα της κάθε φάσης. να συνεργάζονται μεταξύ τους.

Αφόρμηση-Προβληματισμός

Εργασία σε ομάδες 1. Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι, αν καταστραφεί το εκτύπωμα ενός σταυρού από ξύλο παραδίδω το ξύλο στη φωτιά […] 2. Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες […] 3. Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη, τον κάλαμο και τον σπόγγο [… ] πώς να μην προσκυνώ και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεσή; […] 4. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα […] 5. Πληροφόρησε με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση […] ενώ ο Θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και γω θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του Θεού 6. Εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο το σταυρό;

Επιχειρήματα εικονομάχων Εικόνες είδωλα Άρα ειδωλολάτρες Το θείο δεν αποδίδεται με κατασκευάσματα ανθρώπινων χεριών. Λατρεία εικόνων αντίθετη στην παράδοση της θρησκείας.

Επιχειρήματα εικονολατρών Δικαίωμα στην προσκύνηση. Οι εικόνες για την δοξολογία του Χριστού. Η λατρεία όχι στον υλικό φορέα (εικόνα) στο εικονιζόμενο πρόσωπο.

Πίνακας φάσεων- κύριων γεγονότων & Χρονοδιάγραμμα Α΄ Φάση Εικονομαχίας 726 Αρχή εικονομαχίας 730 Διάταγμα Λέοντος Γ΄ 787 Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος Β΄ Φάση Εικονομαχίας 815 Μέτρα Λέοντος Αρμενίου 843 Αποκατάσταση εικόνων 700 800 900 726 787 843 815 730

Α’ Φάση Εικονομαχίας (726-787) Υποστηρικτές Γεγονότα Λέων Γ΄ Ίσαυρος Ιωάννης Δαμασκηνός Κωνσταντίνος Ε΄ Ειρήνη Αθηναία Απομάκρυνση εικόνας Χριστού Πρώτο αυτοκρατορικό διάταγμα κατά των εικόνων Εξορίες εικονόφιλων, φυλακίσεις, δημεύσεις περιουσιών Επιχειρήματα εικονόφιλων Εκστρατεία κατά των μονών Προσωρινή λήξη Εικονομαχίας

Β’ Φάση Εικονομαχίας (815-843) Υποστηρικτές Γεγονότα Λέων Ε΄ Αρμένιος Αυτοκράτειρα Θεοδώρα Εγκαινιασμός β΄ φάσης Οικουμενική Σύνοδος 843 Λήξη Εικονομαχίας Αποκατάσταση και αναστήλωση των εικόνων (Κυριακή Ορθοδοξίας)

Ανακεφαλαίωση- Σύνδεση με επόμενο μάθημα Μιλήσαμε: επιχειρήματα και τους υποστηρικτές των δυο πλευρών, εικονομάχων και εικονολατρών φάσεις και τα κύρια γεγονότα της Εικονομαχίας. Επόμενο μάθημα: σημασία της ήττας των εικονομάχων. συνέπειες της εικονομαχίας. Η εικόνα παρουσιάζει την αναστήλωση των εικόνων μετά την οριστική λήξη της εικονομαχίας το 843. (βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο και είναι των αρχών του 17ου αιώνα)

Φύλλο αξιολόγησης 1/2 Αντιστοίχηση: Λέων Γ΄ Ίσαυρος Ιωάννης Δαμασκηνός Αυτοκράτειρα Θεοδώρα Αποκατάσταση και αναστήλωση εικόνων Οικουμενική Σύνοδος Επιχειρήματα εικονολατρών Επίσημο αυτοκρατορικό διάταγμα κατά των εικόνων

Φύλλο αξιολόγησης 2/2 Βάλε την ένδειξη Σ για Σωστό και Λ για Λάθος στο τέλος κάθε πρότασης: Στη Β΄ φάση απομακρύνθηκε η εικόνα του Χριστού από τη Χάλκη Πύλη. ( ) Εξορίες, φυλακίσεις και δημεύσεις περιουσιών έγιναν στην Α΄ φάση. ( ) Επιλέξτε την λάθος πρόταση Οι εικονολάτρες υποστήριζαν ότι: δικαιούμαστε να προσκυνούμε τις εικόνες λατρεύουμε τις εικόνες για τη δοξολογία του Χριστού η πνευματική ουσία του θείου δεν αποδίδεται με κατασκευάσματα ανθρώπινων χεριών Ευχαριστώ. Να έχετε μια όμορφη μέρα!