Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΖΑΝΙΑ ΑΛΚΜΗΝΗ Β1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η φιλοσοφία Φιλοσοφία είναι η επιστήμη που ασχολείται με ερωτήματα, προβλήματα ή απορίες που μπορούμε να αποκαλέσουμε οριακά, θεμελιώδη, ή έσχατα, όπως αυτά της ύπαρξης, γνώσης, αξίας, αιτίας, γλώσσας και του νου. Ξεχωρίζει από άλλους τρόπους αντιμετώπισης των παραπάνω προβλημάτων, από την κριτική και γενικώς συστηματική προσέγγιση των θεμάτων και την οικοδόμησή της πάνω σε λογικές εξηγήσεις.

Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία Τα δύο κυρίαρχα ερωτήματα που απασχόλησαν την ελληνική φιλοσοφία είναι από την μια η πηγή των όντων και από την άλλη η ουσία του πνεύματος. Αυτή η βασική θεματική είναι παρούσα σε όλες τις φάσεις της ανάπτυξης της. Απλοποιημένα, η ελληνική φιλοσοφία είναι μία μίξη της κοσμολογίας, της αστρονομίας, των μαθηματικών, της μετεωρολογίας και της φυσιολογίας με τα οντολογικά ερωτήματα για το είναι, την γένεση και την φθορά και την ενότητα.

Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η ελληνική φιλοσοφία στον μεσαίωνα Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η ελληνική φιλοσοφία στον μεσαίωνα Είναι γνωστό ότι στην Ευρώπη, με την επικράτηση της χριστιανικής θρησκείας, με τις διαμάχες για τα θρησκευτικά ζητήματα και με τις κοινωνικές αναταραχές που προκάλεσαν οι νέες αντιλήψεις για τον κόσμο και τη ζωή, χάθηκαν πολλά από τα στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Οι νέες αντιλήψεις για τον κόσμο και τη ζωή στη βάση της χριστιανικής διδασκαλίας βρήκαν απήχηση, επιβλήθηκαν και εκπροσωπήθηκαν επί αιώνες και διαδραμάτισαν σοβαρό κοινωνικό ρόλο, που επηρέασε καθοριστικά το σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Έτσι ο τρόπος σκέψης στο χώρο της φιλοσοφικής αναζήτησης πήρε την μορφή θεολογίας.

Όταν έκλισε Ακαδημία του Πλάτωνα στην Αθήνα, δεν ξεχάστηκαν εντελώς οι Έλληνες φιλόσοφοι και η Ελληνική φιλοσοφία. Συνέχισαν να υπάρχουν άνθρωποι που γνώριζαν είτε τα έργα του Αριστοτέλη είτε τους διάλογους του Πλάτωνα. Και επειδή τότε υπήρχαν τρεις διάδοχες περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με τρεις διαφορετικούς πολιτισμούς, φυσικό ήταν να έχουμε και διαφορετική αντιμετώπιση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Έτσι, η ελληνική φιλοσοφία μοιράστηκε στα τρία. Ένα μέρος της πέρασε στον ρωμαιοκαθολικό πολιτισμό, στη Δύση. Ένα άλλο μέρος, στον βυζαντινό πολιτισμό, στην Ανατολή. Και το τρίτο μέρος πέρασε στους άραβες, στο Νότο. Πολύ απλοποιημένα μπορούμε να πούμε ότι ο νεοπλατωνισμός πήγε στη Δύση, ο Πλάτωνας έμεινε στην Ανατολή, ενώ ο Αριστοτέλης ταξίδεψε στο Νότο, στους Άραβες. Το σημαντικό είναι ότι και τα τρία αυτά μικρότερα ρεύματα ενώθηκαν και πάλι γύρω στα τέλη του Μεσαίωνα, στη Βόρεια Ιταλία.

Η μεσαιωνική φιλοσοφία Οι φιλόσοφοι του μεσαίωνα θεώρησαν, όλοι σχεδόν, ότι ο χριστιανισμός είναι η μόνη αλήθεια. Tο ζητούμενο ήταν αν έπρεπε να πιστέψουμε τη χριστιανική αποκάλυψη ή μπορούσαμε να αγγίξουμε τις χριστιανικές αλήθειες με τη λογική μας. Έτσι, κατά τον μεσαίωνα η φιλοσοφία πήρε κυρίως την μορφή θεολογίας. Όλοι σχεδόν οι φιλόσοφοι του Μεσαίωνα ασχολήθηκαν με τα εξής ερωτήματα: Ποια σχέση μπορούσε να υπάρξει ανάμεσα στους Έλληνες φιλόσοφους και τις διδαχές της Βίβλου; Υπήρχε, άραγε, αντίφαση ανάμεσα στη Βίβλο και στη Λογική ή μήπως υπήρχε τρόπος να συμβαδίσουν αρμονικά πίστη και γνώση; Οι δύο σπουδαιότεροι φιλόσοφοι του μεσαίωνα ήταν ο άγιος Αυγουστίνος και ο Θωμάς Ακινάτης

Ο άγιος Αυγουστίνος Στη ζωή του άγιου Αυγουστίνου μπορούμε στην κυριολεξία να μελετήσουμε το πέρασμα του κόσμου από την Ύστερη Αρχαιότητα στον Πρώιμο Μεσαίωνα. O Αυγουστίνος γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη της Βόρειας Αφρικής, την Ταγάστη. Στα δεκάξι του όμως κιόλας, πήγε για σπουδές στην Καρχηδόνα. Αργότερα, επισκέφτηκε το Μιλάνο και τη Ρώμη. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε ως επίσκοπος στην Ιππώνα, δυτικά της Καρχηδόνας. O Αυγουστίνος δεν ήταν όλη του τη ζωή χριστιανός. Πέρασε από πολλά θρησκευτικά και φιλοσοφικά ρεύματα, πριν καταλήξει στο χριστιανισμό». Για αρκετό καιρό, ήταν οπαδός του μανιχαϊσμού. H αίρεση αυτή χώριζε τον κόσμο στα δυο: στο Καλό και στο Κακό, στο Φως και στο Σκοτάδι, στο Πνεύμα και στην Ύλη. Μετά έγινε χριστιανός, αλλά ο χριστιανισμός, όμως, του Αυγουστίνου είναι επηρεασμένος σε υψηλό βαθμό από την πλατωνική σκέψη. Δεν έχουμε λοιπόν να κάνουμε με μια δραματική ρήξη μεταξύ ελληνικής φιλοσοφίας και χριστιανικής θρησκείας. H αρχαία ελληνική φιλοσοφία κατάφερε να βάλει το πόδι της μέσα στον χριστιανικό Μεσαίωνα. Και πολλά από τα στοιχεία της πέρασαν κι εόρτασαν ως εμάς χάρη στους πατέρες της Εκκλησίας, όπως ήταν ο Αυγουστίνος

Ο ίδιος δε διέκρινε καμιά αντίθεση ανάμεσα στη χριστιανική θρησκεία και την πλατωνική φιλοσοφία. Οι ομοιότητες ανάμεσα στον Πλάτωνα και τη χριστιανική διδασκαλία του φαίνονται, αντίθετα, τόσο χτυπητές, ώστε αναρωτιόταν μήπως ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος γνώριζε την Παλαιά Διαθήκη ή έστω κάποια μέρη της – πράγμα, φυσικά, εξαιρετικά αμφίβολο. Μπορούμε μάλλον να ισχυριστούμε με μεγαλύτερη σιγουριά ότι ο Αυγουστίνος "εκχριστιάνισε" τον Πλάτωνα. Παρότι οι θέσεις του δεν έγιναν ευρέως αποδεκτές από τη Δυτική Εκκλησία ο Αυγουστίνος επέδρασε σε φιλόσοφους, θεολόγους, ψυχολόγους, ιστορικούς, κοινωνιολόγους και νομικούς, όπως ο Θωμάς ο Ακινάτης, ο Καλβίνος, ο Γιάνσεν, ο Μπλαιζ Πασκάλ, ο Μποσσoυέ, ο Πάουλ Τίλλιχ κ.α. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι το έργο του μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πηγή για τη σύγχρονη επιστήμη και φιλοσοφία καθώς διαμόρφωσε ένα πλήρες φιλοσοφικό σύστημα που επέτρεψε την επικράτηση της Σχολαστικής Φιλοσοφίας κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα.

Θωμάς Ακινάτης Ο Ακινάτης θεωρείται στην Καθολική Εκκλησία ως ο αρχετυπικός δάσκαλος για αυτούς που μελετούν για το χρίσμα της ιεροσύνης ενώ είναι ένας από τους 33 Διδασκάλους της Εκκλησίας. Υπήρξε ο σημαντικότερος υποστηρικτής της φυσικής θεολογίας και ο πατέρας της Θαμιστικής σχολής φιλοσοφίας και θεολογίας, η οποία αποτέλεσε για καιρό την κύρια φιλοσοφική προσέγγιση της Καθολικής Εκκλησίας. Η επιρροή του στη δυτική σκέψη είναι σημαντική, και μεγάλο μέρος της μοντέρνας φιλοσοφίας παρουσιάζεται ως αντίδραση, ή υποστήριξη των ιδεών του, ιδιαίτερα στους τομείς της ηθικής, του φυσικού νόμου και της πολιτικής θεωρίας. Ο Θωμάς Ακινάτης δεν πίστευε πως υπήρχε κάποια αγεφύρωτη αντίφαση ανάμεσα σ’ αυτά που λέει η λογική μας και η φιλοσοφία από την μία και αυτά που λέει η χριστιανική αποκάλυψη και η πίστη από την άλλη. Ουσιαστικά ερμήνευσε το έργο του Αριστοτέλη με τέτοιο τρόπο ώστε δεν αποτελούσε απειλή για την χριστιανική διδασκαλία, όπως έκανε και ο Αυγουστίνος με τον Πλάτωνα.

Ο κόσμος της Σοφίας ( SOFIES VERDEN- JOSTEIN GAARDER) Πηγές http://www.kosmologia.gr http://el.wikipedia.org Ο κόσμος της Σοφίας ( SOFIES VERDEN- JOSTEIN GAARDER)