Διαφοροποιηςη της Διδαςκαλιας για Μαθητες με Αυτιςμο Πέτρος Γαλάνης & Ντορέττα Αστέρη
DSM-V: ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα νευρο-αναπτυξιακών διαταραχών με κοινά χαρακτηριστικά: Τη διαταραγμένη κοινωνική αλληλεπίδραση, λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία Τα περιορισμένα ενδιαφέροντα και επαναλαμβανόμενα μοτίβα συμπεριφοράς Κατάργηση Asperger και «Άτυπου αυτισμού» 3 επίπεδα διαβάθμισης της ΔΑΦ, ανάλογα το βαθμό υποστήριξης που απαιτείται
Συχνότητα εμφάνισης: 1/88 (CDC, 2012/ ΗΠΑ/ DSM-IV) ΔΝ: 60% παιδιών με ΔΑΔ έχουν Δ.Ν.>70 Αιτιολογία: Πολυ-παραγοντικό φαινόμενο με οργανική αιτιότητα που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της κύησης
προκληςεις κατα τη ςχολικη φοιτηςη των μαθητων με αυτιςμο
Προκλήσεις που σχετίζονται με τη διαταραχή του αυτισμού: Ελλείμματα σε δεξιότητες που απαιτούνται για τη μάθηση σε ομαδικό πλαίσιο, π.χ.: Συγκέντρωση προσοχής Απόκριση σε εντολές και ερωτήσεις Μάθηση μέσω παρατήρησης Ρυθμός εργασίας Αυτονομία Μειωμένη εποικοδομητική συμμετοχή
Ελλείμματα σε κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες: Ελλείμματα σε κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες: Αδυναμία συνεργασίας με τους συνομηλίκους Δυσκολία συμμετοχής σε παιχνίδια Αδυναμία σύναψης φιλικών σχέσεων Πλεονασμοί στη συμπεριφορά, όπως οι στερεοτυπίες/ηχολαλίες και τα εμμονικά ενδιαφέροντα δυσκολεύουν την προσαρμογή
Πιθανές προκλήσεις που σχετίζονται με το εκπαιδευτικό σύστημα: Απουσία κατάλληλης εκπαίδευσης & υποστήριξης του προσωπικού Απουσία ΕΕΠ - Απρόσφορο ΑΠΣ – Απουσία προγράμματος διαφοροποιημένης διδασκαλίας Πολυάριθμες τάξεις Έλλειψη χρόνου για παροχή εξατομικευμένης βοήθειας
Προκλήσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον της εκπαίδευσης: Σύνθετα κοινωνικά ερεθίσματα Απρόβλεπτη συμπεριφορά συμμαθητών Δυσδιάκριτα οπτικά ερεθίσματα Αγχωγόνο περιβάλλον εκπαίδευσης Έντονα ακουστικά ερεθίσματα Απουσία σταθερότητας στο πρόγραμμα
Διαφοροποιημένη διδασκαλία: Περιεχόμενο Διαφοροποιημένη διδασκαλία Διαδικασία Αποτέλεσμα
Περιεχόμενο διδασκαλίας
Διαφοροποίηση ως προς το περιεχόμενο της διδασκαλίας Το πρόγραμμα πρέπει να καλύπτει τις εξατομικευμένες ανάγκες του μαθητή, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής στην ομαδική μαθησιακή διαδικασία
Βασικοί τομείς της παρέμβασης Ανάπτυξη κινήτρων για συμμετοχή στη μαθησιακή διαδικασία Μείωση των προβληματικών αντιδράσεων Διδασκαλία δεξιοτήτων: Μίμησης Προσοχής Κατανόησης και εκφοράς του λόγου (με έμφαση στην αυθόρμητη και λειτουργική επικοινωνία)
Κοινωνικής αλληλεπίδρασης Παιχνιδιού (ιδιαίτερα ομαδικού) Αναγνώρισης και έκφρασης συναισθημάτων «Θεωρίας του νου» Αδρής και λεπτής κινητικότητας Αυτονομίας & Αυτοϋπηρέτησης Ψυχαγωγίας Προσχολικών και σχολικών δεξιοτήτων
Σημαντικές για την ένταξη δεξιότητες Διδασκαλία σχολικών ρουτινών και κανόνων Διδασκαλία δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη μάθηση σε ομαδικό πλαίσιο (π.χ. εποικοδομητική συμμετοχή, ανταπόκριση σε ερωτήσεις και εντολές) Διδασκαλία κοινωνικών δεξιοτήτων Διδασκαλία δεξιοτήτων ομαδικού παιχνιδιού Διδασκαλία σχολικών δεξιοτήτων
Μαθησιακή διαδικασία
Προσαρμογή του περιβάλλοντος
Χρησιμοποίηση ευπρόσληπτου λόγου από το δάσκαλο ή/και εναλλακτικού συστήματος επικοινωνίας
Διδασκαλία εννοιών μέσω «ΜΑΚΑΤΟΝ»
Ευκαιρίες για ομαδικές δραστηριότητες με σκοπό την αλληλεπίδραση και τη λήψη βοήθειας από τους συμμαθητές
Υλικό & αξιοποίηση νέων τεχνολογιών
Εμπεριστατωμένες διδακτικές πρακτικές και τεχνικές Παροχή τμηματικής βοήθειας με συστηματικό τρόπο & σταδιακή απόσυρσή της Σταδιακή διαμόρφωση της συμπεριφοράς Ανάλυση έργου και διδασκαλία αλυσιδωτών αντιδράσεων Νατουραλιστική διδασκαλία: Κατ’ ευκαιρία μάθηση
Παροχή ενισχυτικών επακόλουθων με μεγαλύτερη συχνότητα και συνέπεια από τους υπόλοιπους μαθητές: Εντοπισμός ενός ρεπερτορίου ενισχυτών Σταδιακή ελάττωση της ενίσχυσης Κοινωνική ενίσχυση (π.χ. έπαινος) Συστήματα ανταλλάξιμων αμοιβών
Οπτικές υπενθυμίσεις της επιθυμητής συμπεριφοράς Σηκώνω το χέρι για να πω μάθημα Κάνω την εργασία μου
Οπτικοποιημένο ημερήσιο πρόγραμμα αυτοαπασχόλησης (activity schedule)
Πρόγραμμα δραστηριοτήτων
Κάρτες με κανόνες, οδηγίες και υπενθυμίσεις Διαβάζω δυνατά μόνο όταν είναι η σειρά μου. Ακούω τους συμμαθητές μου που διαβάζουν. Σηκώνω το χέρι μου αν θέλω να πω κάτι ή να απαντήσω σε μια ερώτηση. Περιμένω να μου πουν για να απαντήσω.
Γραπτές υπενθυμίσεις βάσει ανάλυσης έργου Βήμα Τι κάνω Έλεγχος 1 Διαβάζω το πρόβλημα 2 Το λέω με δικά μου λόγια 3 Υπογραμμίζω αυτά που ξέρω 4 Υπογραμμίζω τι μου ζητάει να βρω 5 Ζωγραφίζω το πρόβλημα 6 Φτιάχνω ένα σχέδιο για να λύσω το πρόβλημα 7 Κάνω τις πράξεις 8 Ελέγχω την απάντηση με κομπιουτεράκι
_______ Τίτλος: Ποιος; Τι; Πού; Πότε; Γιατί; Τι έγινε στο τέλος; Πώς ένιωσαν;
Κοινωνικές Ιστορίες Τι μπορώ να πω στο φίλο μου Ο φίλος μου θα έρθει σήμερα περίπου στις _____ Όταν φτάσει ο φίλος μου μπορώ να του πω «Γεια σου!». Το να πω «Γεια σου» είναι μια φιλική φράση. Βοηθάει το φίλο μου να αισθανθεί καλοδεχούμενος στο σπίτι μου.
Ιστορίες σε μορφή κόμικ ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΠΑΤΡΙΚ Άουτς, με πόνεσαν τα αυτιά μου Σε παρακαλώ, μη μιλάς τόσο δυνατά Συγνώμη Πάτρικ
Συστήματα αυτοκαταγραφής
Αυτοαξιολόγηση της έντασης της φωνής (Buron & Curtis, 2003)
Αποτέλεσμα διδασκαλίας
Διαφοροποίηση ως προς το αποτέλεσμα της διδασκαλίας Αξιολόγηση βάσει του Αναλυτικού Προγράμματος Αυτισμού και του ΕΕΠ Ενδο-ατομική αξιολόγηση Εναλλακτικοί τρόποι εξέτασης στις σχολικές δεξιότητες (π.χ. πολλαπλές απαντήσεις, σωστό-λάθος, ταύτιση πρότασης με εικόνα, αποκατάσταση αποδομημένων προτάσεων, συμπλήρωση κενών σε προτάσεις) Διαρκής αξιολόγηση της προόδου Συλλογή ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων
Παράδειγμα συλλογής ποσοτικών δεδομένων για καίριες για την ένταξη δεξιότητες
Έλεγχος αναγνωστικής κατανόησης με εναλλακτική επικοινωνία «ΜΑΚΑΤΟΝ»
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ Πέτρος Γαλάνης & Ντορέττα Αστέρη