Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤOY ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΔΟΚΤΟΡΗ ΕΥΤΕΡΠΗ

ΣΤΟΧΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η εργασία αυτή έχει σκοπό τη παρουσίαση της έννοιας, την ανάλυση και τη μέτρηση του πιστωτικού κινδύνου που απασχολεί σε μεγαλύτερο βαθμό το τραπεζικό σύστημα. Συγκεκριμένα χρησιμοποιείται η Τράπεζα Πειραιώς και η ΕΤΕ που εξετάζουν τον πιστωτικό κίνδυνο. Επίσης σημαντικό κομμάτι της παρούσας εργασίας εξετάζει τις λεπτομέρειες του συμφώνου της Βασιλείας καθώς και τους λόγους που οδήγησαν τις ΗΠΑ στη χρηματοπιστωτική κρίση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ο πιστωτικός κίνδυνος απασχόλησε την βιβλιογραφία και συγκεκριμένα αναφέρονται οι: Γωνιανάκης Μ. (2011), Συστήματα Διαχείρισης Κινδύνων, Κίνδυνος και Διαχείριση του, στο: http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse/sdo/ba/2011, 17/04/2013 Χέβας Δ. (2013), Χρηματοπιστωτικά συστήματα Ελλάδος, Εφαρμογή Συμφώνου Βασιλείας και Παγκόσμια Χρηματοοικονομική κρίση στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, στο: http://kypseli.ouc.ac.cy/bitstream/handle, 19/04/013 Συριόπουλος Κ. (2011), Νέες Αρχές Διοίκησης Επιχειρήσεων, Η χρηματοπιστωτική κρίση και η εποπτεία των χρηματαγορών, στο: http://nemertes.lis.upatras.gr, 19/04/2013 Σόγιακας Β. (2010), Διαχείριση κινδύνων, Η Επιτροπή της Βασιλείας και ο Κίνδυνος της Αγοράς, στο: http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream, 19/04/2013

ΜΟΡΦΕΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ H σύγχρονη διαχείριση του τραπεζικού κινδύνου ασχολείται με την αναγνώριση των διαφορετικών ειδών κινδύνων που μπορούν να δημιουργηθούν από τις διάφορες τραπεζικές εργασίες.Οι βασικές μορφές του τραπεζικού κινδύνου είναι : 1. Ο λειτουργικός κίνδυνος (operational risk) που αφορά άμεσες ή έμμεσες απώλειες οι οποίες προκύπτουν από ανθρώπινα λάθη, από εσωτερικές διαδικασίες συστήματα της τράπεζας ή εξαιτίας άλλων εξωτερικών παραγόντων. 2. Ο χρηματοοικονομικός κίνδυνος ( Financing danger) Η αυξημένη μεταβλητότητα των χρηματοοικονομικών αγορών καθιστά επιτακτική την ανάλυση και αξιολόγηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων στους οποίους εκτίθενται επιχειρήσεις, οργανισμοί και επενδυτές.

3. Ο επιχειρηματικός κίνδυνος (Enterprising danger) που αποτελεί παράγοντα-κλειδί για την πρόσβαση μιας επιχείρησης σε κεφάλαια, αλλά και τη διατήρηση της καλής της φήμης στην αγορά. 4. Ο πιστωτικός κίνδυνος (credit risk) που προκύπτει από την πιθανότητα ο οφειλέτης ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος να περιέλθει σε αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του απέναντι σε αυτό.

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΕΤΕ Στον Όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς εφαρμόζεται ενιαία πολιτική και πρακτική αναφορικά με τις μεθόδους αξιολόγησης και τις διαδικασίες έγκρισης, ανανέωσης και παρακολούθησης των πιστοδοτήσεων που αυτό ορίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας. ΕΤΕ Η ανάλυση και η παρακολούθηση των κινδύνων οι οποίοι απορρέουν από το σύνολο των δραστηριοτήτων της έχουν συστηθεί από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Κινδύνων της Τράπεζας και του Ομίλου («ΔΔΚΤΟ»).

Λόγοι ανάπτυξης υποδειγμάτων μέτρησης πιστωτικού κινδύνου Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ο πιστωτικός κίνδυνος είναι ο πιο θεμελιώδης κίνδυνος για μια τράπεζα και αφορά την αθέτηση εκπλήρωσης του στόχου από μέρους του δανειζόμενου. Οι τράπεζες παγκοσμίως έδειξαν έντονο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και εφαρμογή νέων μοντέλων αξιολόγησης του πιστωτικού κινδύνου και οι κυριότεροι λόγοι που συντέλεσαν σε αυτό είναι: Η αύξηση των πτωχεύσεων. Η αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων Η αποδιαμεσολάβηση.

Η ανάπτυξη των παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας. Η μεταβλητότητα των τιμών των στοιχείων που λαμβάνονται ως εξασφαλίσεις. Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις έναντι του πιστωτικού κινδύνου σύμφωνα με την Επιτροπή της Βασιλείας.

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ VALUE AT RISK (VAR)

ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ Η επιτροπή της Βασιλείας ιδρύθηκε το 1974 με την συμμετοχή 13 χωρών και σκοπός της ήταν να ελέγξει τις αγορές και να προστατεύσει τους συναλλασσόμενους σε παγκόσμιο επίπεδο, εξαιτίας της αδυναμίας που αντιμετώπιζε το χρηματοοικονομικό σύστημα. Διακρίνεται σε: Βασιλεία Ι: Η Βασιλεία Ι ιδρύθηκε εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής αστάθειας που επικρατούσε κατά την δεκαετία του 1980 και αφορούσε κυρίως την κεφαλαιακή επάρκεια των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Εστίασε στο θέμα του πιστωτικού κινδύνου και της ανάγκης για επαρκή κεφάλαια θέτοντας ένα ελάχιστο επίπεδο ιδίων κεφαλαίων που πρέπει να έχει κάθε πιστωτικό ίδρυμα σε σχέση με τον κίνδυνο που αναλαμβάνει.

Βασιλεία ΙΙ: Στοχεύει να ενισχύσει το υφιστάμενο πλαίσιο της Βασιλείας Ι, λαμβάνοντας υπόψη τις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς. Αλλάζει σημαντικά το πλαίσιο υπολογισμού των κεφαλαιουχικών απαιτήσεων για τον πιστωτικό κίνδυνο, αφού υιοθετούνται νέες μέθοδοι και εισάγει κεφαλαιακές υποχρεώσεις για τον λειτουργικό κίνδυνο. Βασιλεία ΙΙΙ: Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφερε το νέο αυτό πλαίσιο ορίζοντας μεταξύ άλλων αυστηρότερους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας για την αποφυγή μελλοντικών χρηματοπιστωτικών κρίσεων. Η εφαρμογή της νέας συμφωνίας ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2013 και είναι σταδιακή στους επιμέρους όρους της.

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Η Διεθνής Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2007 είναι μια παγκόσμια κατάσταση απειλούμενης οικονομικής ύφεσης στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό τομέα με γενεσιουργό χώρα τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Προέκυψε μετά το ξέσπασμα των προβλημάτων στην αγορά στεγαστικών δανείων χαμηλής εξασφάλισης και την αλόγιστη χρήση δομημένων επενδυτικών προϊόντων που εξαρτώνταν άμεσα από τη δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων από τα οποία παράγονταν. Η Ευρώπη κλυδωνίζεται από την κρίση της Αμερικής σε ισχυρό βαθμό για αυτό σε μια προσπάθεια για αύξηση της ρευστότητας των τραπεζών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προβαίνει σε αλλεπάλληλες μειώσεις των βασικών επιτοκίων ώστε να μειωθεί το κόστος του διατραπεζικού δανεισμού.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την παραπάνω παρουσίαση γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο πιστωτικός κίνδυνος είναι η βασική μορφή κινδύνου που απασχολεί το τραπεζικό σύστημα. Είναι ένας κίνδυνος άμεσα συνυφασμένος με τις λειτουργίες των χρηματοπιστωτικών οργανισμών και προκαλείται από τις τραπεζικές συναλλαγές δανειοδότησης και χρηματοδότησης. Λόγω της σημαντικότητας της θέσης του τραπεζικού συστήματος στην παγκόσμια οικονομία, έχουν αναπτυχθεί σημαντικά μέτρα μέτρησης και διαχείρισης του κινδύνου ώστε να αποφεύγονται καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν στην ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!