Πρότυπο Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ISO 14001:2004)
ISO (International Standards Organization) Μη κυβερνητικός διεθνής οργανισμός, με έδρα τη Γενεύη και με πάνω από 100 κράτη – μέλη, με 180 περίπου Τεχνικές Επιτροπές, υπεύθυνες για αντίστοιχους τομείς εξειδίκευσης, που αναπτύσσουν διεθνή πρότυπα, με στόχο : Τη διευκόλυνση της διεθνούς ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών και την ανάπτυξη διεθνούς συνεργασίας, στη σφαίρα των πνευματικών, επιστημονικών, τεχνολογικών και οικονομικών δραστηριοτήτων.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Κύριες επιδιώξεις που ενσωματώνονται μέσα στα πρότυπα και τους κανονισμούς είναι η βελτίωση της παρεχόμενης ποιότητας, είτε πρόκειται για προϊόντα και καταναλωτικά αγαθά, είτε για υπηρεσίες (EN ISO 9000), η προστασία του περιβάλλοντος (ISO 14001, EMAS), η ασφάλεια χρήσης των παραγόμενων προϊόντων (HACCP), η ασφάλεια και η υγιεινή εργασίας στους εργασιακούς χώρους (BS 8800) και η τεκμηρίωση και διασφάλιση της εγκυρότητας των δοκιμών (EN 45001). Τα Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης είναι μια μεθοδολογία συστηματοποίησης των διεργασιών μιας επιχείρησης, με σκοπό τη βελτίωση των περιβαλλοντικών και οικονομικών της επιδόσεων.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Περιλαμβάνει, σε γενικές γραμμές τα εξής : Αρχική περιβαλλοντική ανάλυση. Καθορισμό της περιβαλλοντικής πολιτικής και των αντικειμενικών σκοπών και στόχων και δημιουργία προγράμματος υλοποίησής του. Οργάνωση, επικοινωνία, εκπαίδευση και τεκμηρίωση. Έλεγχο δραστηριοτήτων της επιχείρησης που έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον. Διαδικασίες παρακολούθησης και μέτρησης. Διαρθρωτικές και προληπτικές ενέργειες, αρχεία και εσωτερικές επιθεωρήσεις. Αναθεώρηση στόχων σύμφωνα με τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα του ελέγχου για συνεχή βελτίωση.
Ανάγκη Ύπαρξης ΣΠΔ Μονοδιάστατο καταναλωτικό πρότυπο συμπεριφοράς του πολίτη που παρακάμπτει την ανάγκη να ζει σε ένα περιβάλλον που θα εξασφαλίζει την ποιότητα της ίδιας της ύπαρξής του. Τα πλέον ορατά σημάδια της διατάραξης του πλανήτη. Η καθημερινή ζωή έχει υποβαθμιστεί σοβαρά, το αστικό περιβάλλον είναι επιβαρημένο, το νέφος η μόλυνση των ακτών και των θαλασσών , η μείωση των δασών, το φαινόμενο του Θερμοκηπίου, οι κλιματολογικές αλλαγές είναι γεγονός. Πολλές ασθένειες έχουν τη ρίζα τους ή επιβαρύνονται από τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Τα βιομηχανικά ή πυρηνικά ατυχήματα συμβαίνουν.
Η περιβαλλοντική συνείδηση των πελατών, των προμηθευτών, των καταναλωτών, των συνεργατών, των αρχών, των τραπεζών και των ασφαλιστικών οργανισμών αυξάνει. Στροφή σε προϊόντα κατασκευασμένα με φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους. Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί με περιβαλλοντικό προσανατολισμό καρπώνονται επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις δανείων. Οι τεχνικές για την παραγωγή φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων επηρεάζουν τον κύκλο της ζωής τους. Η περιβαλλοντική νομοθεσία γίνεται αυστηρότερη, η εφαρμογή της ολοένα και πιο σκληρή, με προσωπικές ευθύνες για τους διευθυντές των επιχειρήσεων.
Η αύξηση περιβαλλοντικών εισφορών και φόρων. Οι πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των παραγωγικών δραστηριοτήτων επιβάλλεται να δημοσιοποιούνται στις αρχές και την κοινή γνώμη. Οι Εθνικές και οι Κοινοτικές πολιτικές κανονιστικού τύπου (Command and Control-CAC) είναι πλέον πολλές σε αριθμό και δυσκολεύουν αντί να διευκολύνουν την περιβαλλοντική προσπάθεια. Η πολυπλοκότητα, ο μεγάλος όγκος πληροφοριών και ορίων δεν μπορεί να συστηματοποιηθεί εύκολα και να υιοθετηθεί από τις επιχειρήσεις. Τα κράτη και γενικότερα οι φορείς ελέγχου- δεν μπορούν να ελέγξουν εύκολα και διεξοδικά την εφαρμογή της κανονιστικής νομοθεσίας από τις επιχειρήσεις.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 14001 Τα δύο παγκοσμίως κυρίαρχα Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης είναι το πρότυπο ISO 14001 και ο κανονισμός EMAS (Eco-Management and Audit Scheme). Το ISO είναι διεθνές πρότυπο με παγκόσμια αναγνώριση, εφαρμόζεται σε όλους τους οργανισμούς και στην παροχή υπηρεσιών. Tο EMAS αναγνωρίζεται μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η υιοθέτηση και των δύο είναι εθελοντική
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 14001 Tο Πρότυπο ISO 14001 αποτελεί μοντέλο για ένα Σύστημα Περιβαλλοντική Διαχείρισης που επιδέχεται αξιολόγηση από φορείς πιστοποίησης. Σύμφωνα με το πρότυπο αυτό (ISO, 1996) Ο σχεδιασμός ενός Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης στηρίζεται στον εντοπισμό εκείνων των εργασιών μίας εταιρείας που επιβαρύνουν το Περιβάλλον. Καθορίζονται οι στόχοι, που οδηγούν σε μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ποσοτικοποιούνται και ορίζονται οι απαραίτητες διαδικασίες, των οποίων η διαρκής εφαρμογή εξασφαλίζει την επίτευξή τους.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 14001 2. Ελέγχονται, ώστε να επιτυγχάνεται η ικανοποιητική εφαρμογή τους και, αν χρειαστεί, γίνονται οι κατάλληλες διορθωτικές ενέργειες. 3. Παράλληλα, καταγράφονται οι υπευθυνότητες του προσωπικού που εκτελεί αυτές τις διαδικασίες, το οποίο και εκπαιδεύεται κατάλληλα.
ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚH ΠΛΕΥΡΑ (ENVIROMENTAL ASPECT): Στοιχείο δραστηριοτήτων, προϊόντων ή υπηρεσιών που μπορεί να αλληλεπιδράσει με το περιβάλλον ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ (ENVIROMENTAL IMPACT) :Κάθε μεταβολή θετική ή αρνητική για το περιβάλλον η οποία προκύπτει ως αποτέλεσμα από τις περιβαλλοντικές πλευρές. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ (ENVIROMENTAL OBJECTIVE) :Σημαντική περιβαλλοντική επιδίωξη σε συμφωνία με την περιβαλλοντική πολιτική. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣTOXΟΣ (ENVIROMENTAL TARGET) ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ : Καταγεγραμμένες οργανωτικές και λειτουργικές διαδικασίες ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ : Ο τρόπος επίτευξης περιβαλλοντικών σκοπών και στόχων ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Η συστηματική και τεκμηριωμένη διεργασία επαλήθευσης μέσω αντικειμενικής λήψης και αξιολόγησης αποδείξεων για να προσδιοριστεί ο βαθμός συμμόρφωσης ενός οργανισμού με τα κριτήρια επιθεώρησης του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης που έχουν οριστεί από τον οργανισμό ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΣΠΔ: Όταν η ανωτέρω διαδικασία εκτελείται από τα εξουσιοδοτημένα όργανα του ίδιου του οργανισμού ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΠΔ : Όταν η ανωτέρω διαδικασία επιτελείται από προσωπικό του φορέα εξωτερικής πιστοποίησης
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 14001 Τα στάδια σχεδιασμού και εφαρμογής ΣΠΔ σύμφωνα με το ISO 14001
ΑΠΟΡΙΕΣ ?
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
ΠΗΓΕΣ http://www.iso.org http://www.youtube.com
ΑΝΑΘΕΣΗ Μπορεί πρακτικά να εφαρμοστεί το Πρότυπο Μπορεί πρακτικά να εφαρμοστεί το Πρότυπο Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ISO 14001:2004) στην Ναυτιλία λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα της προσφερόμενης υπηρεσίας, την παλαιότητα των πλοίων και την οικονομική επιβάρυνση που επιφέρει στις ναυτιλιακές εταιρίες, που έχουν ήδη πληγεί από την οικονομική κρίση ;