Κλασική Εποχή 5ος αιώνας

Κλασική Εποχή – Σπουδαία γεγονότα Κλασική Εποχή ονομάζουμε την περίοδο της αρχαίας ελληνικής ιστορίας που αρχίζει με την ίδρυση της Συμμαχίας της Δήλου (478 π. Χ .) μετά το τέλος των Περσικών Πολέμων (479 π. Χ .) και τελειώνει με το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π. Χ .). Η Κλασική Εποχή καταλαμβάνει δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του 5ου και του 4ου αιώνα π. Χ . Οι ιστορικοί ονόμασαν την εποχή αυτή κλασική, γιατί ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε τότε έχει ποικιλία και δημιουργική δύναμη. Ο πολιτισμός αυτός έγινε πρότυπο για ολόκληρες εποχές στην ευρωπαϊκή αλλά και στην παγκόσμια ιστορία. Για την Κλασική Εποχή έχουμε πολλές αρχαιολογικές και γραπτές πηγές που αφορούν κυρίως την Αθήνα.

Η γλυπτική Η αρχιτεκτονική και η γλυπτική τέχνη υπηρετούσαν τους θεούς και την πόλη-κράτος. Την Κλασική Εποχή το κράτος παράγγελνε έργα σε αρχιτέκτονες και σε γλύπτες. Ξέρουμε μάλιστα, από τις επιγραφές που έχουν σωθεί, ότι ορίζονταν δημόσιοι αξιωματούχοι για να επιβλέπουν τα έργα όσο καιρό φτιάχνονταν. Από τη γλυπτική του 5ου αιώνα π. Χ . Πολύ λίγα πρωτότυπα έργα έχουμε σήμερα. Οι ιδανικές αναλογίες χαρακτηρίζουν τα γλυπτά αυτά. Λίγα πρωτότυπα χάλκινα αγάλματα έχουν βρεθεί στη θάλασσα.

Οι σημαντικότεροι Γλύπτες 5ος αιώνας - Ο Φειδίας είναι ίσως ο σπουδαιότερος γλύπτης της αρχαίας Ελλάδας, εκείνος που φιλοτέχνησε όλα τα γλυπτά του Παρθενώνα και σμίλεψε και το άγαλμα του Δία στην Ολυμπία από χρυσό και ελεφαντόδοντο. Το άγαλμα συμπεριλαμβάνεται στα επτά θαύματα της αρχαιότητας και άγγιζε την τελειότητα. Ο Πολύκλειτος είναι ο πιο γνωστός ανδριαντοποιός αθλητών. Τα γνωστότερα έργα του είναι ο Δορυφόρος και ο Διαδούμενος. Ο Αλκαμένης και ο Αγοράκριτος ήταν μαθητές του Φειδία με κλίση στη μεγαλοπρέπεια. Εισήγαγαν τον «πλούσιο ρυθμό» και δημιούργησαν μορφές καλυμμένες με ιμάτιο, που διαγράφονταν οι αναλογίες του σώματος (ανάγλυφα ναών και επιτύμβιων στηλών, θωράκια του περιβόλου της Απτέρου Νίκης). 4ος αιώνας - Ο σημαντικότερος γλύπτης ήταν ο Πραξιτέλης, που κόσμησε πολλές περιοχές της Ελλάδας με τα αγάλματά του. Τα σπουδαιότερα έργα του ήταν ο Ερμής της Ολυμπίας, πασίγνωστο άγαλμα αλλά με αρκετές ατέλειες και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο δεν κίνησε το ενδιαφέρον των αρχαίων Ελλήνων, η Κνιδία Αφροδίτη, το ωραιότερο άγαλμα του Πραξιτέλη, που παριστάνει τη θεά έτοιμη να λουστεί και ο Απόλλων Σαυροκτόνος (βλ. περιγραφή παρακάτω). Άλλοι γλύπτες ήταν ο Σκόπας (ανάγλυφα από μάρμαρο) και ο Λύσιππος (ανδριαντοποιός με κύριο υλικό το χαλκό).

Ο Δισκοβόλος είναι το πιο γνωστό έργο του γλύπτη Μύρωνα. Μαρμάρινο ρωμαϊκό αντίγραφο από το έργο του 5ου αιώνα π.Χ. Ρώμη (Ιταλία), Μουσείο των Θερμών.

Ιωνικός ρυθμός Ο Ιωνικός ρυθμός είναι ένας από τους πέντε αρχαίους κλασικούς αρχιτεκτονικούς ρυθμούς. Κατατάσσεται μεταξύ του Δωρικού και του Κορινθιακού ρυθμού. Κύρια στοιχεία διάκρισης των ρυθμών αυτών είναι η ζωφόρος, τα κιονόκρανα και οι κιονοστοιχίες των αρχαίων κτιρίων. Ο Ιωνικός ρυθμός αρχίζει να εμφανίζεται από τις αρχές του 6ου π. Χ. αιώνα, και μάλιστα στα παράλια της μικρασιατικής Ιωνίας, στα νησιά του Αιγαίου και στην Αττική. Το όνομα προέρχεται από τους Ίωνες. Μετά τη διείσδυση των Δωριέων κατά την κάθοδο των Δωριέων μετατοπίστηκε η εμφάνισή τους κυρίως προς τα ανατολικά, στα νησιά του Αιγαίου και στα δυτικά παράλια της μικράς Ασίας. Στην περιοχή της Αθήνας όμως επικράτησαν. Σε σύγκριση με τον Δωρικό ρυθμό, ο Ιωνικός ρυθμός έχει διάφορες μικρές παραλλαγές. Τον 4ο π. Χ. αιώνα άρχισε να τυποποιείται και να ξεχωρίζει καθαρά από τον δωρικό ρυθμό. Mια από τις ρίζες του Ιωνικού ρυθμού βρίσκεται στις λίθινες κατασκευές των Κυκλάδων, όπως παρατηρούμε στον Ιωνικό ρυθμό που παρουσιάζεται στην Αθήνα. Γενικό χαρακτηριστικό όμως είναι η εξαιρετική ιδιομορφία, δηλαδή η ελευθερία που είχαν οι διάφοροι αρχιτέκτονες να αναπτύξουν το δικό τους τοπικό στιλ. Παραδείγματα είναι το τοπικό στιλ της Σάμου ή της Εφέσου με διαφορετικές βάσεις στις κολώνες τους. Αργότερα ο Ιωνικός ρυθμός τυποποιήθηκε και διαδόθηκε. Η βάση του στύλου όπως την βρίσκουμε στην Αθήνα διαδόθηκε και στην Μικρά Ασία (αν κει εκεί συνδυάζεται με τον πλίνθο), και η ζωφόρος που αρχικά εμφανίστηκε στα νησιά έκανε την πορεία διάδοσής του στην Μικρά Ασία μέσω Αθήνας.

Ο Ιωικός ρυθμός 1: τύμπανον 2: ακρωτήριο 3: γείσο καταέτιο 4: γείσο 7: ζωφόρος 13: επιστύλιο 14: κιονόκρανο 17: κίονας 18: αυλάκια 19: στυλοβάτης 20: κοχλίας 21: αστράγαλος 23: σπύρα 24: δακτύλιοι

Δωρικός Ρυθμός Δωρικός Ρυθμός ονομάζεται στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική, και ειδικότερα στη ναοδομία, ο ρυθμός εκείνος που διακρίνεται για τη λιτότητα, την αυστηρότητα και τη μνημειακότητά του από τον πιο διακοσμητικό Ιωνικό Ρυθμό. Οι απαρχές του Δωρικού Ρυθμού πιστεύεται ότι βρίσκονται στο Άργος και την Κόρινθο, δύο σημαντικά δωρικά κέντρα τέχνης κατά τη Γεωμετρική Περίοδο (8ος αι. π. Χ.). Ωστόσο από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα τόσο πρώιμης εποχής δεν έχουν σωθεί, αφού μάλιστα για την κατασκευή τους θα πρέπει να είχε χρησιμοποιηθεί κυρίως ξύλο. Πράγματι, ο Παυσανίας αναφέρει ότι στον δωρικό ναό της Ήρας στην Ολυμπία (έναν από τους αρχαιότερους) είδε έναν ξύλινο κίονα ανάμεσα στους λίθινους. Φαίνεται ότι οι ξύλινοι κίονες αντικαταστάθηκαν σταδιακά με λίθινους. Αυτό δικαιολογεί και το ότι κανένας από αυτούς δεν είναι ίδιος με κάποιον άλλο.

Ιωνικός – Δωρικός Ρυθμός

Κεραμική Αγγείο οι αρχαίοι έλεγαν κάθε δοχείο που φτιαχνόταν από πηλό, από ξύλο, από πέτρα, από γυαλί και από μέταλλο. Τα αγγεία τα χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν και να φυλάγουν στερεά, όπως τις τροφές τους, αλλά κυρίως υγρά, όπως το νερό τους, το γάλα, το κρασί τους, ακόμα και τα αρώματα. Γι’ αυτούς αποτελούσαν αντικείμενο καθημερινής χρήσης, όπως οι δικές μας κανάτες, τα μπουκάλια και τα βαρέλια. Μόνο που οι τεχνίτες τους φρόντιζαν αντί να παράγουν άχαρα βιομηχανικά προϊόντα όπως τα σημερινά, να βάζουν όλη τους την τέχνη και καλαισθησία, ακόμα και στα καθημερινά αντικείμενα. Τα αγγεία κάθε εποχής ξεχωρίζουν εύκολα από τα αγγεία των άλλων εποχών. Η μορφή τους εξαρτάται από τα εργαλεία που διαθέτει ο αγγειοπλάστης και από τη μόδα της εποχής, το τι δηλαδή θεωρείται ωραίο και σπουδαίο σ’ αυτά τα χρόνια. Έτσι στη: Κλασσική εποχή τα διακοσμητικά θέματα είναι παρμένα από τη μυθολογία, Οι ήρωες και οι Θεοί διατηρούν το πορτοκαλί χρώμα του πηλού ενώ ότι υπάρχει πίσω τους σκεπάζεται με μαύρο χρώμα (ερυθρόμορφα). Η αντίθετη χρωματική κάλυψη των αγγείων με μαύρο χρώμα τις μορφές και ερυθρό το φόντο, δημιουργεί τα μελανόμορφα αγγεία.

Κούροι - Κόρες Τα αγάλματα με τη μορφή νεαρών ανδρών και κοριτσιών, που ονομάζονται κούροι και κόρες, ήταν επιτύμβια μνημεία ή αναθήματα σε ιερά. Οι κούροι εμφανίζονται σε ηρωική γυμνότητα και συνδέονται συχνά με τον Απόλλωνα, από ιερά του οποίου προέρχονται ολόκληρες σειρές. Ωστόσο, δε λείπουν και οι εξαιρέσεις, όπως στην περίπτωση των κούρων του Σουνίου, οι οποίοι συνδέονται με τον Ποσειδώνα. Οι κόρες εμφανίζονται πάντοτε ντυμένες, κυρίως στα ιερά γυναικείων θεοτήτων, όπως στο Ηραίο της Σάμου και στην αθηναϊκή Ακρόπολη. Και οι δύο τύποι φέρουν αφιερωματικές επιγραφές και πολλές φορές την υπογραφή του δημιουργού τους. Αντίστοιχα, όταν έχουν χρησιμοποιηθεί ως επιτύμβια μνημεία φέρουν επιγράμματα σχετικά με το νεκρό ή τη νεκρή, που απεικονίζονται πάντα σε νεανική ηλικία.

Δημιουργήθηκε από: Αντωνιάδου Ειρήνη Αργυρίου Χριστίνα

Βιβλιογραφία: Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδια Ιστοσελίδα ΙΜΕ Εικόνες από Google