HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Η Νέα Στρατηγική της Λισσαβόνας: Εστιάζοντας στην Ανάπτυξη και την Απασχόληση. Συνέδριο ΤΕΕ Ελληνική Βιομηχανία: Προς την Οικονομία της Γνώσης 3-5 Ιουλίου 2006 Καθηγήτρια Ελένη Λουρή Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Διευθύντρια Οικονομικού Γραφείου Πρωθυπουργού

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Η Νέα Στρατηγική για Ανάπτυξη και Απασχόληση Η εφαρμογή της αναθεωρημένης Στρατηγικής της Λισσαβόνας ή της Νέας Στρατηγικής για Ανάπτυξη και Απασχόληση στοχεύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην ΕΕ (κοινός στόχος των 25). Οι βασικές επιδιώξεις είναι: Μεγαλύτερη ανάπτυξη και περισσότερες θέσεις εργασίας. Έμφαση δίνεται:  Στη διασφάλιση βιώσιμων δημόσιων οικονομικών  Τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος  Την προώθηση της Έρευνας και Ανάπτυξης  Την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής  Την αναβάθμιση της εκπαίδευσης και κατάρτισης  Την προστασία του περιβάλλοντος.

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Η Στρατηγική της Λισσαβόνας Στην πρώτη φάση της Στρατηγικής ( ), οι στόχοι αποδείχθηκαν υπερβολικά φιλόδοξοι και τα αποτελέσματα δεν ήταν ικανοποιητικά: Οι χώρες δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες Οι ρυθμοί ανάπτυξης και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας ήταν χαμηλοί Το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε μόνο από 61.9% το1999 σε 62.9 % το 2003 Μόνο 10 χώρες έφτασαν τον ενδιάμεσο στόχο απασχόλησης το 2005 (67%) Η Ευρώπη υπολείπεται σημαντικά σε δαπάνες Ε&Α

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Απασχόληση και Ε&Α Απασχόληση- Στόχος 2010 = 70% Ε.Ε 25 62,463,363,8 Ε.Ε 15 63,464,765,1 Η.Π.Α 74,171,271,5 Ιαπωνία 68,968,769,3 Ε&Α- Στόχος 2010 = 3% Ε.Ε 25 1,9 Ε.Ε 15 1,92,0 Η.Π.Α 2,7 Ιαπωνία 3,03,2 Πηγή: Eurostat, ΟΟΣΑ.

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Δαπάνες για Έρευνα &Ανάπτυξη στην Ε.Ε., 2004 Πηγή: Ε.Επιτροπή “Annexes to the annual progress report: Macro, micro and employment issues”

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Ρυθμοί ανάπτυξης Πηγή: Eurostat, IMF World economic outlook 2006

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου ΕΕ 25-ΗΠΑ (ΗΠΑ=100) Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ΕΕ 25 παραμένει στο 65% των ΗΠΑ με οριακή βελτίωση από το Το χάσμα της παραγωγικότητας μεγαλώνει Πηγή: Ε.Επιτροπή “Annexes to the annual progress report: Macro, micro and employment issues”

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου ΕΕ 25-ΗΠΑ Οι ΗΠΑ επενδύουν περισσότερο στην οικονομία της γνώσης Πηγή: Ε.Επιτροπή “The Economic cost of non-lisbon” Commission staff working document

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Οι δυσκολίες Διαδοχικά Ευρωπαϊκά Συμβούλια πρόσθεσαν επιπλέον στόχους (2001 περιβαλλοντική διάσταση, 2002 Ε&Α)- Σταδιακή εξέλιξη-πρόβλημα εστίασης Χαλαρή διακυβέρνηση της Στρατηγικής: Συνδυασμός ‘κοινοτικής μεθόδου’ (εφαρμογή Ευρωπαϊκής νομοθεσίας - ολοκλήρωση εσωτερικής αγοράς) με νέα ‘ανοικτή μέθοδο συντονισμού’ (συμφωνία εθελοντικής συνεργασίας σε τομείς εθνικής ευθύνης – π.χ. δαπάνες για Ε&Α). Η έναρξη της Στρατηγικής συνέπεσε με φάση παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. Η διεύρυνση της ΕΕ έκανε το εγχείρημα ακόμη πιο δύσκολο. Ο πληθυσμός αυξήθηκε 20%, το ΑΕΠ μόνο 5%. Πολλές νέες χώρες έχουν χαμηλό % απασχόλησης και υστερούν σε δαπάνες Ε&Α (2005- ΕΕ25 63,8%, ΕΕ15 65,1)

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Η αναγκαιότητα της Λισσαβόνας Οι προκλήσεις Για να ανταποκριθεί η Ευρώπη στον εντεινόμενο διεθνή ανταγωνισμό (αναπόφευκτο εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης) απαιτούνται μεταρρυθμίσεις (π.χ. στις ΗΠΑ αναλογεί το 74% των κορυφαίων εταιριών τεχνολογίας και το 46% των κορυφαίων εταιριών με βάση τις δαπάνες σε Ε&Α). Η γήρανση του πληθυσμού απειλεί την Ευρώπη. Έως το 2050 ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας θα μειωθεί κατά 18%, ενώ οι δαπάνες για συντάξεις και υγεία θα αυξηθούν κατά 8% του ΑΕΠ. Η διεύρυνση της Ευρώπης αλλά και οι μελλοντικές διευρύνσεις εντείνουν τις ανισότητες, δυσκολεύουν τη πραγματική σύγκλιση και καθιστούν αναγκαίες τις μεταρρυθμίσεις

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Οι 25 πρωτοπόρες εταιρίες σε επενδύσεις Ε&Α παγκοσμίως το 2004 Πηγή: Ε.Επιτροπή “Industrial investment in R&D: Trends and prospects 2005”

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Η Ενδιάμεση Αναθεώρηση Στο Εαρινό Συμβούλιο Κορυφής, τον Μάρτιο του 2005, η ΣτΛ έγινε Στρατηγική για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση. Αποφασίστηκε : –Σαφέστερη εστίαση των δράσεων → Προτεραιότητες –Απλοποίηση και βελτιστοποίηση της διαδικασίας (Ενιαίο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης, 25 Εθνικά Προγράμματα) –Νέα Ευρωπαϊκή συνεργασία με έμφαση στο δημόσιο διάλογο και την ανταλλαγή καλύτερων πρακτικών –Μεγαλύτερη κινητοποίηση φορέων (ανάληψη πολιτικής ευθύνης, η ΣτΛ να αποτελεί μέρος του πολιτικού διαλόγου, διορισμός Εθνικού Συντονιστή σε πολιτικό επίπεδο)

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Το κόστος της αποτυχίας Η ΣτΛ μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης: - Σύμφωνα με μελέτη της Επιτροπής η επίτευξη των στόχων (απασχόληση, Ε&Α, απελευθέρωση υπηρεσιών, βελτίωση ανθρώπινου δυναμικού, μείωση γραφειοκρατίας) θα επιφέρει σημαντικά οφέλη έως το 2025 («The new Lisbon Strategy: An estimation of the economic impact of reaching five Lisbon targets», Industrial Policy and Economic Reforms Papers No. 1). -Το Ευρωπαϊκό ΑΕΠ θα αυξηθεί το %. -Η απασχόληση 11%. -Για μια 15ετία μετά το 2010 το ΑΕΠ και η απασχόληση θα αυξάνονται με σχεδόν 1% ετησίως παραπάνω σε σχέση με την μη-επίτευξη. -Σημαντικά οφέλη στην κατανάλωση, τις εμπορικές σχέσεις και τα πραγματικά εισοδήματα.

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Οφέλη το 2025 από την έγκαιρη επίτευξη 5 βασικών στόχων Πηγή: E.Επιτροπή “The new Lisbon strategy: An estimation of the economic impact of reaching five Lisbon targets”

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Οφέλη το 2025 από την έγκαιρη επίτευξη 5 βασικών στόχων Πηγή: E.Επιτροπή “The new Lisbon strategy: An estimation of the economic impact of reaching five Lisbon targets”

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Οφέλη για την ΕΕ25 (το 2025) από την έγκαιρη επίτευξη 5 βασικών στόχων (Lower bound scenario) Πηγή: E.Επιτροπή “The new Lisbon strategy: An estimation of the economic impact of reaching five Lisbon targets”

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Οφέλη για την Ελλάδα (το 2025) από την έγκαιρη επίτευξη 5 βασικών στόχων (Lower bound scenario) Πηγή: E.Επιτροπή “The new Lisbon strategy: An estimation of the economic impact of reaching five Lisbon targets”

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου “Ώρα να ανεβάσουμε ταχύτητα”  Στο Εαρινό Συμβούλιο του 2006 τα κ-μ καλωσόρισαν τη δυναμική που απέκτησε η νέα συνεργασία για ανάπτυξη και απασχόληση στο πρώτο χρόνο εφαρμογής της.  Επίσης το Συμβούλιο συμφώνησε με την Επιτροπή στην ανάγκη ‘να ανεβάσουμε ταχύτητα’ ώστε να ανταποκριθεί η Ευρώπη στις προκλήσεις.  Τα κ-μ επιβεβαίωσαν την δέσμευση τους για την εφαρμογή των ΕΠΜ και των μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς.  Πιο συγκεκριμένα, μέχρι το τέλος του 2007 ειδικό βάρος απαιτούν 4 τομείς

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου “Ώρα να ανεβάσουμε ταχύτητα” Τομείς προτεραιότητας: 1.Μεγαλύτερη επένδυση στην γνώση και την καινοτομία (7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, ΕΙΤ, Ε&Α 3%). 2.Απελευθέρωση του δυναμισμού των (ιδίως ΜΜΕ) επιχειρήσεων, ( one-stop-shop για νέες επιχειρήσεις σε όλα τα κ-μ έως το 2007, ευκολότερη έναρξη). 3.Αύξηση των ευκαιριών απασχόλησης για τις κατηγορίες προτεραιότητας (Ενίσχυση της απασχόλησης των νέων, Σύμφωνο για την ισότητα, δια βίου μάθηση). 4.Διαμόρφωση αποτελεσματικής και ολοκληρωμέ- νης πολιτικής στην ΕΕ στο τομέα της ενέργειας (ασφάλεια εφοδιασμού, απελευθέρωση αγορών, προώθηση ΑΠΕ).

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Το ΕΠΜ της Ελλάδας Η ΣτΛ εφαρμόζεται μέσω των ΕΠΜ (25 κ-μ και ένα κοινοτικό). Το Ελληνικό ΕΠΜ : Καταρτίστηκε με τη συνεργασία Υπουργείων, Περιφερειών, Κοινωνικών Εταίρων, ΜΚΟ και συζητήθηκε στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής Παρουσιάστηκε το Νοέμβριο 2005 στην Economic Policy Committee και απέσπασε θετικά σχόλια. Χαρακτηρίστηκε ως : –‘ένα περιεκτικό και συγκροτημένο πρόγραμμα, με ξεκάθαρη στοχοθέτηση και ικανοποιητική κάλυψη στους τομείς ενδιαφέροντος'. Σύμφωνα με την Επιτροπή τα δυνατά σημεία του ΕΠΜ αφορούν  Πολιτικές για τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και τη διάχυση της πληροφορικής και των επικοινωνιών (ICT’s) στην οικονομία και την κοινωνία.  Τη διασύνδεση με το επόμενο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης  Θετική η πρωτοβουλία της ΟΚΕ να ιδρύσει Παρατηρητήριο με σκοπό την παρακολούθηση της προόδου και της εφαρμογής του ΕΠΜ.

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Ελληνικές Προτεραιότητες Οι προτεραιότητες του ΕΠΜ για την περίοδο είναι οι εξής: Δημοσιονομική σταθεροποίηση και μακροχρόνια βιωσιμότητα των Δημοσίων Οικονομικών: άμεσος στόχος είναι ο περιορισμός του ελλείμματος κάτω από το 3% έως το τέλος του 2006 και η περαιτέρω μείωσή του τα επόμενα χρόνια, διατηρώντας υψηλή ανάπτυξη. Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος: ενίσχυση του ανταγωνισμού, άνοιγμα αγορών, αύξηση εξωστρέφειας, χωροταξικά σχέδια, διευκόλυνση αδειοδότησης, φορολογική μεταρρύθμιση, επενδυτικός νόμος, ΣΔΙΤ, ΔΕΚΟ, Ε&Α (1,5% ΑΕΠ), ενεργειακή πολιτική, e-government. Αύξηση της απασχόλησης και της παραγωγικότητας: βελτίωση του συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης, εκσυγχρονισμός της αγοράς εργασίας, προώθηση της Κοινωνίας της Γνώσης. Στόχος είναι η αύξηση της συνολικής απασχόλησης στο 62,5% (59,4%) και της γυναικείας απασχόλησης στο 48,9% (45,2%) για το 2008 (2004). Οι παραπάνω δράσεις επιτυγχάνουν παράλληλα κοινωνική συνοχή και μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού.

HELLENIC REPUBLIC Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου Συμπεράσματα Η Στρατηγική για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση έχει αποκτήσει νέα δυναμική. Όλες οι χώρες υπέβαλαν έγκαιρα τα ΕΠΜ και έθεσαν εθνικούς στόχους για την Ε&Α και την απασχόληση. Η εφαρμογή θα αξιολογηθεί στην πρώτη Έκθεση τον Οκτώβριο Η υποβολή εθνικών στόχων σε συνδυασμό με τη συμμετοχή κοινωνικών εταίρων και κοινοβουλίων αυξάνει σημαντικά την πολιτική ευθύνη των κυβερνήσεων. Η «Λισσαβονοποίηση» του προγραμματισμού των Διαρθρωτικών Ταμείων για το υπογραμμίζει τη δέσμευση της ΕΕ απέναντι στους στόχους. Οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες όχι μόνο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης αλλά και για την διατήρηση των αξιών. Η ευημερία, η κοινωνική συνοχή, η προστασία του περιβάλλοντος και η ποιότητα ζωής αποτελούν άλλωστε βασικά συστατικά του Ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.