ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΤΗ Aφορά στον κορμό της Ερευνητικής Εργασίας, στις ερευνητικές δραστηριότητες και στον τρόπο με τον οποίο θα οργανωθούν και θα εξελιχθούν, ώστε να καταλήξουν, από την πλευρά των μαθητών (α) σε μια συγκροτημένη προφορική παρουσίαση και (β) σε μια γραπτή «Έκθεση» - «Φάκελο» και από την πλευρά των εκπαιδευτικών στην αξιολόγηση του ερευνητικού εγχειρήματος των μαθητών και των μαθητριών τους.

Πρώτη Φάση: Θέμα, σκοπός και ερευνητικά ερωτήματα (Γενικός Προγραμματισμός σε Ολομέλεια Τμήματος) (2 τρίωρα)

Καθορίζονται το θέμα, ο σκοπός, οι διαστάσεις του (υπο-θέματα) και τα ερευνητικά ερωτήματα. Συγκρότηση σε ομάδες και κατανομή του θέματος στις ομάδες Γενικός προγραμματισμός δράσεων – Χρονοδιάγραμμα Κριτήρια και διαδικασίες αξιολόγησης συλλογικού και ατομικού έργου

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Στόχοι του εργαστηρίου είναι: να οριοθετηθεί ένα θέμα, να διατυπωθούν τα Ερευνητικά Ερωτήματα και να ενταχθούν σε σύνολα που θα αντικατοπτρίζουν τις πτυχές του (υπο-θέματα), να αναζητηθούν συνειρμοί που θα συνδέουν τα υπο-θέματα και θα σχηματοποιούν το «όλο», να συγκροτηθεί η προβληματική του

Οριοθέτηση Παράδειγμα 1 Νέα ήθη, οργάνωση συγκεντρώσεων Πότε; Ιστορία Ποιοι; Από ποιους; Για ποιους; Με ποιους; Γιατί; Αιτίες Στόχοι Συνέπειες Εμπόδια Δυσκολίες Πού; Χώρος Πλαίσιο Τι; Τι είναι; Σε τι αφορά; Πώς; Μέσα Τρόποι Υποδομές Πόσο; Αριθμοί Οι Λέξεις-Κλειδιά Εργασία Καταναλωτές SMS, MMS Ακτινοβολίες VODAFONE ΟΤΕΝΕΤ Κράτος Κεραίες Ανακύκλωση Εργάτες Λογαριασμός Προστασία καταναλωτών iPod, ring tone, Hands Free Ορυχεία Μέταλλα Εργοστάσια Επικοινωνία Sa♫m♫nh♀tb☼sg☺o hj▼ku♂ad Καταστήματα Εταιρίες Κέρδη Διαφήμιση Προσφορές Νέα ήθη, οργάνωση συγκεντρώσεων Τεχνολογία Γλώσσα, greeklish Απορρίμματα

Οριοθέτηση Παράδειγμα 2 Καταναλωτές-Πολίτες, Θεσμοί Πρώτες ύλες, Παραγωγή, Προώθηση, Χρόνος Ζωής Ποιες είναι οι απαραίτητες πρώτες ύλες; Πού υπάρχουν; Ποιοι παράγουν το προϊόν; Πώς προωθείται, τι γίνεται ως «ηλεκτρονικό απόβλητο»; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της απόρριψής του; Ποιοι είναι υπεύθυνοι για την προστασία του καταναλωτή, του πολίτη, του περιβάλλοντος; Ποιοι θίγονται; Εμείς τι κάνουμε; Επικοινωνία, VIDEO, MMS, SMS, RING TONE, iPod HANDS FREE, greeklish , νέα ήθη Κράτος, Έλεγχοι, Κέρδος, Νόμοι, Άδειες, Ανακύκλωση Προστασία πολιτών, καταναλωτών Απορρίμματα, Ακτινοβολία Ατυχήματα Ορυχεία Ορυκτά, Μέταλλα, Εργάτες Εργοστάσια, Έλεγχοι δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, ΟΤΕΝΕΤ VODAFONE Κεραίες Καταστήματα, Θέσεις Εργασίας, Λογαριασμός Προσφορές Sa♫m♫nh♀tb☼sg☺o hj▼ku♂ad Χημεία, Περιβάλλον-Αειφορία, Καλές Τέχνες Κοινωνικές Επιστήμες, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Καλές Τέχνες, Έκφραση Πώς λειτουργεί; Ποιες υποδομές χρειάζεται; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την ακτινοβολία που εκπέμπει το ίδιο και οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας; Ποιες αλλαγές επιφέρει στην ανθρώπινη επικοινωνία, στη χρήση της γλώσσας, στις κοινωνικές διεργασίες, στον πολιτισμό; Φυσική, Περιβάλλον-Αειφορία Τεχνολογία, Μαθηματικά Κοινωνικές Επιστήμες, Γλώσσα Νέα ήθη, Νέα Γλώσσα, Νέος πολιτισμός Αρχές Λειτουργίας, Υποδομές, Ακτινοβολίες

Υποδομές, Ακτινοβολίες Σχηματική Αποτύπωση Παράδειγμα 3 Ποιες είναι οι απαραίτητες πρώτες ύλες, πού υπάρχουν, πού παράγεται το προϊόν, πως προωθείται, τι γίνεται ως «ηλεκτρονικό απόβλητο»; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της απόρριψής του; Πώς λειτουργεί; Ποιες υποδομές χρειάζεται; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την ακτινοβολία που εκπέμπει το ίδιο και οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας; Ποιες αλλαγές επιφέρει στην ανθρώπινη επικοινωνία, στη χρήση της γλώσσας, στις κοινωνικές διεργασίες, στον πολιτισμό; Ποιοι είναι υπεύθυνοι για την προστασία του καταναλωτή, του πολίτη, του περιβάλλοντος; Ποιοι θίγονται; Εμείς τι κάνουμε; Το κινητό τηλέφωνο 1. Πρώτες ύλες, Παραγωγή, Προώθηση, Χρόνος Ζωής 2. Αρχές Λειτουργίας, Υποδομές, Ακτινοβολίες 3. Νέα ήθη, Νέα Γλώσσα, Νέος Πολιτισμός 4. Καταναλωτές-Πολίτες, θεσμοί

Παρουσιάζεται από κάθε ομάδα στην ολομέλεια ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΟΜΑΔΑΣ Προβληματική Παράδειγμα 4 ΟΜΑΔΑ: ………………………… Πτυχές του θέματος/Υπο-θέματα Σύντομη Παρουσίαση της Προβληματικής ……………………………….. ……………………………………….. ……………………………… ………………………………………… …………………………………………… ………………….. Παρουσιάζεται από κάθε ομάδα στην ολομέλεια 9

Παρατηρήσεις «Βασικά Ερωτήματα» για την αφόρμηση, ώστε να ενεργοποιήσουμε τη σκέψη των μαθητών είναι: «τι», «ποιος», «πού», «πώς», «πόσο», «πότε», «γιατί». (ποιες πρώτες ύλες και που, ποιές οι συνέπειες, κλπ) Επίσης άλλη ιδέα να τους προμηθεύσουμε με κατάλληλο φωτογραφικό υλικό. Στην κατηγοριοποίηση βοηθάμε και μεις. Ότι βγάλουμε Πάντα θα υπάρχει και κάποιος άλλος τρόπος σχηματοποίησης, γι’ αυτό και εμείς τον αποκαλέσαμε «ενδεικτικό» και για τον ίδιο λόγο δε χρειάζεται να ανησυχούμε περί μιας μοναδικής «ορθότητας» Η προσέγγιση της προβληματικής δεν είναι μονοσήμαντη. Μέσα σ’ αυτή υπάρχει το «αμφιλεγόμενο», το «αμφισβητούμενο» και άρα οι μαθητές έχουν χώρο να διατυπώσουν και να ανακοινώσουν το δικό τους λόγο. Καλό και χρήσιμο είναι η προβληματική να συνοψίζει τις ιδέες όλων των ομάδων, ώστε στην πορεία της εργασίας όλες οι ομάδες να έχουν κατά νου μια κοινή προβληματική.

Δεύτερη Φάση: Προγραμματισμός της Ερευνητικής Ομάδας Ρόλος εκπαιδευτικού: Στηρίζει ομάδες στον προγραμματισμό διαδικασιών και στην κατανομή ρόλων, ελέγχει καταλληλότητα μεθόδων και προτείνει στην ομάδα αρχική βιβλιογραφία για βασική ενημέρωση επί του θέματος. Η κάθε ομάδα: Εξειδικεύει τα κεντρικά ερωτήματα, διατυπώνοντας υποερωτήματα Κατανέμει ρόλους Προσδιορίζει τις πηγές άντλησης δεδομένων Επιλέγει μεθοδολογικά εργαλεία και τεχνικές Θέτει αναλυτικό χρονοδιάγραμμα (10 περίπου συναντήσεις το τετράμηνο)

Τρίτη Φάση: Δράσεις για Συλλογή Δεδομένων Ρόλος εκπαιδευτικού: Βοηθά μαθητές στην αξιολόγηση της εγκυρότητα και της σχετικότητας των πηγών και στην εφαρμογή των μεθοδολογικών εργαλείων Οι μαθητές: Αξιοποιούν μεθοδολογικά εργαλεία και πηγές και συγκεντρώνουν δεδομένα, Ενημερώνουν το προσωπικό ημερολόγιο (ημερομηνίες παράδοσης εργασιών, παρατηρήσεις, σχόλια, βιώματα, συναισθήματα κλπ) και τον ατομικό τους φάκελο (αντίγραφα εργασιών ως άτομα και μέλη υποομάδων) Τι προσέχουμε: α) Από την ατομική εργασία (πχ συγκέντρωση πληροφοριών) σε μια πρώτη οργάνωση της ομάδας (υποομάδας) (κείμενα – φύλλα εργασίας) για βοήθεια στη συνολική σύνθεση, β) Καθοδήγηση και εποπτεία όλων των μαθητών στις εργασίες που αναλαμβάνουν

Περί πηγών και εργαλείων έρευνας - τεχνικών Περί πηγών και εργαλείων έρευνας - τεχνικών Α) Εισήγηση Β) Εργαστήριο Στόχοι του εργαστηρίου είναι: Να προσδιοριστούν οι ερευνητικές μέθοδοι και τα ερευνητικά εργαλεία τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις ΕΕ Να επιλεχθούν τα κατάλληλα ερευνητικά εργαλεία για κάθε ερευνητικό ερώτημα Να διερευνηθεί η επεξεργασία, ανάλυση και κριτική παρουσίαση των ερευνητικών δεδομένων

_______________________________________________________________ Ερευνητικό ερώτημα _______________________________________________________________ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ: ________________________________________________________________________ ΠΗΓΕΣ: ________________________________________________________________________________________________ ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ________________________________________________________________________________________________

Πίνακας. Καταγραφή των ειδών ένδυσης της ντουλάπας μας. Είδος ρούχου Ποσότητα Χρόνος απόκτησης Χώρα κατασκευής Προβληματιζόμαστε για τα στοιχεία που συγκεντρώσαμε: Είναι πολλά; Θα μπορούσαμε να είχαμε λιγότερα; Είναι μερικά ξεχασμένα; Μας είναι όλα απαραίτητα; Σε ποιες χώρες είναι κατασκευασμένα;

Υπόδειγμα ερωτηματολόγιου για «καταναλωτικές επιλογές στα ρούχα»: Ηλικία…………………. Φύλο…………………… Γιατί αγοράζετε συνήθως ρούχα; γιατί φθείρονται τα παλιά, γιατί αλλάζει η μόδα, γιατί με κάνει και νιώθω καλύτερα, Ποιο είναι το βασικό κριτήριο για να αγοράσετε ένα ρούχο; Η τιμή, να με βολεύει, να είναι στη μόδα, η φίρμα, η γνώμη του/της φίλου/ης Προσέχεις την χώρα προέλευσης; Ναι Όχι Τα παλιά σας ρούχα τι τα κάνετε; Τα πετάω, τα χαρίζω, τα πουλάω, τα ανταλλάσσω με φίλες/ους

Ρεπορτάζ στο σχολείο! Εργασία σε ομάδες - Προετοιμασία και υλοποίηση του ρεπορτάζ: Αναζητείστε στο διαδίκτυο πληροφορίες σχετικά με το μαθητικό ντύσιμο πριν το 1982, όταν οι μαθητές/τριες φορούσαν ακόμα τη «σχολική ποδιά». Καταμερίστε τις εργασίες που πρέπει να διεκπεραιωθούν για τη διεξαγωγή του ρεπορτάζ: Συντακτική ομάδα (οργάνωση του ρεπορτάζ: σύνταξη των ερωτήσεων, χώρος, χρόνος διεξαγωγής του, δείγμα ερωτώμενων) Ρεπόρτερς (υπεύθυνοι για τη διεξαγωγή του ρεπορτάζ) Κινηματογραφιστές ή/και φωτογράφοι (υπεύθυνοι για την προμήθεια και τη χρήση όλων των απαραίτητων για την βιντεοσκόπηση ή φωτογράφηση του ρεπορτάζ) Εργασία στην ολομέλεια: Η κάθε ομάδα παρουσιάζει το οπτικοακουστικό υλικό της. Η σύνθεση των αποτελεσμάτων μπορεί να ακολουθεί τους παρακάτω άξονες: Δικαιώθηκαν οι φόβοι που συνόδευαν την κατάργηση της σχολικής ποδιάς; Τι λένε οι συμμαθήτριες σας (και οι συμμαθητές σας) για το σχολικό τους ντύσιμο; Με τι κριτήρια το επιλέγουν; Πώς θα σχολίαζαν τις επιλογές του άλλου φύλου; Πώς θα τους φαινόταν αν επαναφερόταν ο θεσμός της σχολικής ποδιάς; Οποιοδήποτε άλλο στοιχείο αναδειχθεί από το ρεπορτάζ και κριθεί σημαντικό από το Τμήμα.

Με τα μάτια των μεγαλύτερων…. Μερικές ερωτήσεις που μπορούν να τεθούν είναι: Κατά πόσο διέφερε η νεανική μόδα από τη σημερινή; Ποιες είναι οι ομοιότητες; Ήταν το ντύσιμο περισσότερο ή λιγότερο σεμνό από το σημερινό; Φορούσαν στολή για το σχολείο; Τι σκέφτονται για τα ρούχα που φοράνε σήμερα οι έφηβοι;

Δ. Τετάρτη Φάση: Επεξεργασία Δεδομένων και συμπεράσματα Ρόλος εκπαιδευτικού: Παρέχει εργαλεία στατιστικής και ερμηνευτικής επεξεργασίας δεδομένων και μετατροπής τους σε ερευνητικά τεκμηριωμένη γνώση. Επεξεργασία δεδομένων (αναλύσεις, επεξεργασίες κειμένων, συσχετίσεις, διευκρινήσεις, κρίσεις, αναγωγές κλπ) Συμπεράσματα, ερμηνείες, κριτική Τι κερδίζει ο μαθητής: Απόκτηση γνώσης και η προώθηση της κατανόησης μέσω της μελέτης πηγών σχετικών με το θέμα και Παραγωγή νέας γνώσης (συσχέτιση δεδομένων και πληροφοριών) από τους μαθητές μέσω συλλογής και επεξεργασίας πρωτογενών δεδομένων (=έρευνες πεδίου) ή μέσω μελέτης δευτερογενών πηγών (=βιβλιογραφική έρευνα) Τα δύο παραπάνω βοηθούν στην κατανόηση πολύπλοκων καταστάσεων, επίλυση προβλημάτων και λήψη αποφάσεων Γιατί μέσα στην τάξη; Γιατί διασφαλίζεται α) η ενεργός συμμετοχή όλων και β) η γνησιότητα της ομαδικής εργασίας

Ε. Πέμπτη Φάση: Επιλογή Τρόπων Κοινοποίησης Νέας Γνώσης Ρόλος εκπαιδευτικού: Στηρίζει μαθητές στην αναζήτηση περισσοτέρων και διαφορετικών τρόπων αναπαράστασης της γνώσης Η ομάδα σε ολομέλεια αποφασίζει με ποιους τρόπους και μέσα θα γίνει η αναπαράσταση: Του θέματος Της προβληματικής της εργασίας Των δραστηριοτήτων και δράσεων Των νέων γνώσεων και ικανοτήτων

Εναλλακτικοί τρόποι παρουσίασης: ο γραπτός και προφορικός λόγος στις ποικίλες του μορφές, όπως είναι οι γραπτές εκθέσεις επιστημονικής μορφής, οι προφορικές εισηγήσεις με χρήση powerpoint ή άλλου μέσου, οι διαλεκτικές αντιπαραθέσεις, οι αφίσες, τα θεατρικά κείμενα, τα ποιήματα, οι επιστολές, οι περιλήψεις, οι αφηγήσεις, οι συνεντεύξεις τα ημερολόγια, τα σταυρόλεξα, οι εικόνες, οι γραφικές αναπαραστάσεις, διαφάνειες, οι κινούμενες εικόνες με ήχο, τα φιλμ, τα δρώμενα κάθε μορφής, οι χοροί, οι εικαστικές εκφράσεις γλυπτικής και ζωγραφικής, οι ψηφιακές προσομοιώσεις, οι κατασκευές κάθε μορφής

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1. Παρουσίαση Εργασίας ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1. Παρουσίαση Εργασίας Ο τρόπος της παρουσίασης και τα μέσα αποφασίζονται από τους μαθητές της ομάδας Αποτελεί έναν συνδυασμό εισήγησης, εικόνων, σχημάτων, κίνησης, ήχου με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας. Ακολουθεί σύντομη συζήτηση με ερωτήσεις από το κοινό (εκπαιδευτικούς και συμμαθητές), απαντήσεις, επισημάνσεις, διευκρινίσεις, εξηγήσεις, δυσκολίες δουλειάς, σχέσεις που δημιουργήθηκαν, για τα βήματα της έρευνας που βίωσαν κλπ Παράλληλα, στον χώρο της ημερίδας καλό είναι να λειτουργεί έκθεση με όλα τα δημιουργήματα των παιδιών.

ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Οι μαθητές ΣΤΟΧΟΣ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ / ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΟΤΕ; ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Να εξοικειωθούν οι μαθητές με τη διαδικασία υποστήριξης της εργασίας που εκπόνησαν, ώστε να έχει νόημα και αξία για τους ακροατές και να αποτυπώνει με σαφήνεια τις πτυχές του ερευνούμενου ζητήματος και το βηματισμό της έρευνας Οι μαθητές Παρουσιάζουν προφορικά την Ερευνητική Εργασία Απαντούν σε ερωτήματα και σχολιάζουν τη διαδικασία και το περιεχόμενό της Οι εκπαιδευτικοί Προετοιμάζουν τους μαθητές για την υποστήριξη της εργασίας τους Οργανώνουν την υποστήριξη Αξιολογούν Η προφορική παρουσίαση προετοιμάζεται στο τέλος κάθε τετραμήνου και πραγματοποιείται κατά το τελευταίο τρίωρο

2. Φάκελος της Ερευνητικής Εργασίας Ρόλος εκπαιδευτικού: Στηρίζει μαθητές στη χρήση της γλώσσας, εικόνων και σχημάτων κατά τη συγγραφή της Ερευνητικής Έκθεσης και τη δημιουργία του τεχνήματος. Οι μαθητές Α) Συγγράφουν και υποβάλλουν το φάκελο προς αξιολόγηση. Αποτελείται από: Την Ερευνητική Έκθεση Το τέχνημα ή/και την κοινωνική δράση που επέλεξε η ομάδα ως απόρροια της έρευνάς της και Τα συνοδευτικά υλικά που κρίνει η ομάδα ότι είναι αναγκαία συμπληρώματα της ερευνητικής έκθεσης (βίντεο, φωτογραφίες, αφίσες, φυλλάδια, φωτογραφίες τα ερευνητικά εργαλεία και τα πάσης φύσεως παραστατικά, όπως συμπληρωμένα ερωτηματολόγια, φυλλάδια, πίνακες κλπ)

H Ερευνητική Έκθεση παρουσιάζει σε συνεχή λόγο Το θέμα της έρευνας και την προβληματική του, Τους στόχους, Τις ερευνητικές διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων (δραστηριότητες) Τον τρόπο οργάνωσης της έρευνας Δυσκολίες, προοπτικές, δράσεις Σύνθεση εργασιών - συμπεράσματα Κριτική τοποθέτηση της ομάδας στην τρόπο που εργάστηκε, αυτοκριτική προσέγγιση Το τέχνημα (artifact) εκφράζει (την) κεντρική ιδέα της Ερευνητικής Εργασίας και μπορεί να έχει τη μορφή κατασκευής, καλλιτεχνικής σύνθεσης, κολλάζ, αφίσας, βίντεο, φιλμ. Μπορεί επίσης να αποτυπώνει οπτικά τη φάση εξέλιξης της Ερευνητικής Εργασίας, πχ. Χαρτόνια εργασίας Ταυτόχρονα υποβάλλουν το προσωπικό τους ημερολόγιο και τον ατομικό τους φάκελο, για την ατομική τους αξιολόγηση.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ερευνητική Έκθεση Στόχοι του εργαστηρίου είναι: Να προσδιοριστούν η δομή της Έκθεσης, οι επιμέρους ενότητές της, τα περιεχόμενα των ενοτήτων

ΠΡΟΪΟΝΤΑ (Τα Φύλλα ή Χαρτόνια Εργασίας που περιμέναμε από τις ομάδες) ΚΗ ΕΞΩΦΥΛΛA COVER PAGES (1) (2) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ CONTENTS (3) ΣΧΟΛΙΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ PREAMBLE Κριτήρια Αξιολόγησης ΣΧΟΛΙΑ Κριτήρια Αξιολόγησης ΕΙΣΑΓΩΓΗ INTRODUCTION Κριτήρια Αξιολόγησης (4) ΣΧΟΛΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΣΤΟΧΟΙ BACKGROUND, AIMS (5) Κριτήρια Αξιολόγησης ΣΧΟΛΙΑ Κριτήρια Αξιολόγησης Κριτήρια Αξιολόγησης Κριτήρια Αξιολόγησης ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ METHODOLOGY (6) ΣΧΟΛΙΑ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κριτήρια Αξιολόγησης ΣΧΟΛΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ DATA COLLECTION (7) Κριτήρια Αξιολόγησης Κριτήρια Αξιολόγησης Κριτήρια Αξιολόγησης Κριτήρια Αξιολόγησης Κριτήρια Αξιολόγησης ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΣΥΖΗΤΗΣΗ DATA INTERPRETATION, CONCLUSIONS, DISCUSSION (8) ΣΧΟΛΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ, ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, CRITICAL , AUTOCRITICAL REFLECTION, ASSESMENT (9) ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ BIBLIOGRAPHY (11) ΕΠΙΛΟΓΟΣ EPILOGUE (10) ΣΧΟΛΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ APPENDIX (12) ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ 30

Αξιολόγηση Αξιολόγηση Ομαδικής Εργασίας (Στηρίζεται βασικά στο φάκελο της έκθεσης και στην παρουσίαση της εργασίας) Αξιολόγηση Ερευνητικής Διαδικασίας (β.β 30%) (προγραμματισμός, ερευνητικά ερωτήματα, πηγές, μέθοδοι διεξαγωγής, συσχετίσεις, συμπεράσματα, τήρηση χρονοδιαγραμμάτων κλπ) Αξιολόγηση Περιεχόμενου Ερευνητικής Έκθεσης (β.β 30%) (γνώσεις π.χ εννοιών, καταστάσεων, γεγονότων, φαινομένων, ικανότητες γενικεύσεων και συγκρότησης εννοιολογικών σχημάτων και προέκτασης σε καταστάσεις της πραγματικότητας κλπ) Αξιολόγηση Γλώσσας και Δομής Ερευνητικής Έκθεσης (β.β 20%) (οργάνωση ερευνητικής έκθεσης, γλώσσα σε σχέση με χρήση πολυτροπικών μέσων (σχήμα, κίνηση, ήχος, εικόνα κλπ), σαφήνεια στις διατυπώσεις, Αξιολόγηση Δημόσιας Παρουσίασης της Ομαδικής Εργασίας (β.β 20%) (σαφήνεια στόχων, συμπερασμάτων κ.α΄. – χρήση γλώσσας και πολυτροπικών μέσων – χιούμορ, δημιουργικότητα – ετοιμότητα απαντήσεων)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΈΡΕΥΝΑΣ (30%) Κριτήρια αξιολόγησης είναι η πρωτοτυπία, η επιστημονικότητα και οι δυνατότητες αιτιολόγησης των επιλογών στους παραπάνω τομείς, η ικανότητα στην ερμηνεία και η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων, καθώς και η κριτική θεώρηση των διαδικασιών και των αποτελεσμάτων της ερευνητικής εργασίας. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: …………………….. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΈΡΕΥΝΑΣ (30%) ΛΙΑΝ ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΚΑΤΩ ΤΟΥ ΜΕΤΡΙΟΥ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΛΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΆΡΙΣΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΗΓΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΡΗΣΗ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ, ΚΑΝΟΝΩΝ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος. Τέταρτο Κεφάλαιο, (σελ. 73-94), (ΟΕΔΒ, 2011) 32

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΈΚΘΕΣΗΣ (30%) Κριτήρια αξιολόγησης πρέπει να είναι η ορθότητα και η πληρότητα των γνώσεων, η ικανότητα επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων και λήψης αποφάσεων σε συγκρουσιακά ζητήματα αλλά και η αλλαγή προσωπικών στάσεων, επιλογών και συμπεριφορών. Τέλος, κριτήριο αξιολόγησης αποτελεί η κριτική ανάλυση και αποτίμηση και της δικής τους εμπειρίας με τις επιτυχίες και τις δυσκολίες, τις προκλήσεις και απογοητεύσεις, τις αντιπαραθέσεις και τις συνθέσεις. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: …………………….. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΈΚΘΕΣΗΣ (30%) ΛΙΑΝ ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΚΑΤΩ ΤΟΥ ΜΕΤΡΙΟΥ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΛΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΆΡΙΣΤΑ ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ, ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΓΝΩΣΕΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΕΝΝΟΙΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΕΥΣΕΩΝ, ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΕ ΝΕΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος. Τέταρτο Κεφάλαιο, (σελ. 73-94), (ΟΕΔΒ, 2011) 33

Κριτήρια αξιολόγησης μπορεί να είναι η ορθή δόμηση των κειμένων, η νοηματική συνεκτικότητα του λόγου, η ευρηματικότητα στη συνδυαστική αξιοποίηση λόγου, εικόνας, κίνησης και ήχου (=πολυτροπικότητα) και η εσωτερική συνοχή, η βιβλιογραφική τεκμηρίωση και το τυποεκδοτικό αποτέλεσμα της Ερευνητικής Έκθεσης ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: …………………….. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΔΟΜΗΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ (20%) ΛΙΑΝ ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΚΑΤΩ ΤΟΥ ΜΕΤΡΙΟΥ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΛΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΆΡΙΣΤΑ ΓΛΩΣΣΑ ΔΟΜΗ 1. Εισαγωγή στο θέμα, το σκοπό και στη σπουδαιότητα του θέματος, με σχετική βιβλιογραφική επισκόπηση 2. Παρουσίαση των υπο-θεμάτων και των κεντρικών ερωτημάτων εντός φυσικο-κοινωνικών πλαισίων 3. Περιγραφή και αιτιολόγηση των πηγών, των μέσων και των διαδικασιών συλλογής των δεδομένων 4. Εξήγηση και αιτιολόγηση των διαδικασιών επεξεργασίας των δεδομένων 5. Σαφής διατύπωση και κριτική των συμπερασμάτων 6. Αναστοχαστική κριτική του όλου εγχειρήματος, των εμπειριών και των ζητημάτων που ανέκυψαν ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος. Τέταρτο Κεφάλαιο, (σελ. 73-94), (ΟΕΔΒ, 2011) 34

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (20%) Κριτήρια αξιολόγησης πρέπει να είναι η προσέλκυση του ενδιαφέροντος, η κατανόηση και ο προβληματισμός του κοινού, ο τρόπος και τα γλωσσικά και πολυτροπικά μέσα που επιλέγηκαν και ο τρόπος που εξήγησαν τα ερευνητικά ερωτήματά, τη σπουδαιότητά τους, τη μεθοδολογία και τη διεξαγωγή έρευνας, τα συμπεράσματά, τις κρίσεις και τις προτάσεις τους ΠΙΝΑΚΑΣ 4 ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: …………………….. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (20%) ΛΙΑΝ ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΚΑΤΩ ΤΟΥ ΜΕΤΡΙΟΥ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΛΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΆΡΙΣΤΑ 1. Σαφής ενημέρωση του κοινού για τους στόχους και τις ερευνητικές διαδικασίες, τα δεδομένα και τα συμπεράσματα της έρευνας, τις θέσεις της ομάδας στα ερευνητικά ερωτήματα και την κριτική στάση της στα διαλαμβανόμενα ζητήματα 2. Η χρήση της γλώσσας και των συμπληρωματικών/ πολυτροπικών μέσων και ΤΠΕ για τη στήριξη του λόγου και στις κατάλληλες στιγμές 3. Η χρήση χιούμορ, δημιουργικότητας και παραστατικότητας στη σωστή αναλογία και την κατάλληλη στιγμή 4. Η ετοιμότητα και πληρότητα των απαντήσεων στις ερωτήσεις και τα σχόλια του κοινού. ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος. Τέταρτο Κεφάλαιο, (σελ. 73-94), (ΟΕΔΒ, 2011) 35

Απαντάμε δηλαδή στα ερωτήματα: Οι στόχοι και τα ερωτήματα που τέθηκαν στην έρευνα απαντήθηκαν με πληρότητα; Οι ερευνητικές δραστηριότητες έγιναν σύμφωνα με τις αναμενόμενες διαδικασίες; Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν επεξεργάσθηκαν με ικανοποιητικό τρόπο; Η σύνθεση της εργασίας ατόμων/ υποομάδων έγινε με ικανοποιητικό τρόπο; Η όλη οργάνωση της δομής του περιεχομένου διασφαλίζει εσωτερική συνοχή στο περιεχόμενο; Ο λόγος, τα σχήματα και τα υπόλοιπα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν έχουν τις αναμενόμενες προδιαγραφές;

Λαμβάνουμε υπόψη στην αξιολόγηση: Τη συνεργασία ανάμεσα στις ομάδες (συνέπεια, διαχείριση διαφωνιών, κλίμα και πνεύμα αποδοχής, οξοποίηση χρόνου κλπ) Την ανάληψη πρωτοβουλίας κατά την έρευνα Τη φαντασία και την πρωτοτυπία με την οποία οι μαθητές και οι μαθήτριες προσέγγισαν το θέμα τους

Αξιολόγηση της συμβολής των μελών Ρόλος εκπαιδευτικού: Με βάση την ομαδική βαθμολογία και, αξιοποιώντας το περιεχόμενο του προσωπικού ημερολογίου και του ατομικού φακέλου, βαθμολογεί και τα μέλη της ομάδας, διαφοροποιώντας, ανάλογα, την ατομική βαθμολογία από την ομαδική Με αυτοαξιολόγηση (πως συνεργαστήκατε στις ομάδες και στην ολομέλεια; τι θα μπορούσατε να είχατε κάνει διαφορετικά; πως θα προχωρήσετε πιο δυναμικά και πιο αποτελεσματικά; ( δεν προτείνεται σε πρώτη φάση) Με βάση: το προσωπικό ημερολόγιο, τον ατομικό φάκελο και τη συμμετοχή

κατά τη δημόσια παρουσίαση της εργασίας τους στην ειδική ημερίδα. Συμμετοχή Με ερωτήσεις, απαντήσεις, ιδέες, προτάσεις και κρίσεις που διατύπωσε κατά τη διάρκεια της έρευνας στην ομαδική εργασία, κατά τη δημόσια παρουσίαση της εργασίας τους στην ειδική ημερίδα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Γ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ Προσωπικό Ημερολόγιο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Γ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ Ονοματεπώνυμο …………………………………… Ημερομηνία: ../../.. Με ποιο τρόπο βοήθησες την ομάδα σου και τους συμμαθητές σου ………………………………….. Ποιος βοήθησε εσένα ή άλλα παιδιά της ομάδας και με ποιο τρόπο …………………………….. Τι σκοπεύεις να κάνεις, για να βοηθήσεις την ομάδα, από εδώ και πέρα ………………………………………………. ………………………………………………….. Τι περιμένεις από τους άλλους να κάνουν, για να βοηθήσουν την ομάδα από εδώ και πέρα …………………………..……

Γενική αρχή της ατομικής αξιολόγησης Οι μαθητές δεν ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον, αλλά αγωνίζονται ατομικά και συλλογικά για να βελτιώσουν τις ατομικές τους επιδόσεις και για να ανταποκριθούν στα σαφώς διατυπωμένα κριτήρια της ερευνητικής εργασίας. Κριτήριο της αξιολόγησης σε αυτή τη φάση δεν αποτελεί η σύγκριση του μαθητή με τους συμμαθητές του, αλλά ο βαθμός βελτίωσής του και η καταβαλλόμενη προσπάθεια.

Ενδεικτική κατανομή τρίωρων 1ο ΤΡΙΩΡΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΑΔΩΝ, «ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ» ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ 1η ΦΑΣΗ (Θέμα, σκοπός και ερευνητικά ερωτήματα) 2ο ΤΡΙΩΡΟ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ, ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 3ο ΤΡΙΩΡΟ ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ, ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΟ-ΘΕΜΑΤΩΝ, ΠΗΓΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΜΕΘΟΔΩΝ, ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ 2η ΦΑΣΗ (Προγραμματισμός ομάδας – Μεθοδολογία) 4ο – 10ο ΤΡΙΩΡΟ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ, ΑΛΛΗΛΟΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙΣ, ΕΔΙΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΙΣ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ, ΚΡΙΤΙΚΗ, ΤΕΛΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 3η και 4η ΦΑΣΗ (Συλλογή και επεξεργασία δεδομένων - Συμπεράσματα) 11ο – 12ο ΤΡΙΩΡΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ, ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ, ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ - ΦΑΚΕΛΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 5η ΦΑΣΗ (Τρόποι κοινοποίησης νέας γνώσης)

Καλή επιτυχία!!!