EL Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Τρίτη Έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή Φεβρουάριος 2004 Σύγκλιση, Ανταγωνιστικότητα και Συνεργασία

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 2 Σημασία των εκθέσεων για τη Συνοχή Κάθε 3 χρόνια, η Επιτροπή αναλύει την κατάσταση της συνοχής και τη συμβολή των πολιτικών της (Άρθρ. 159 της Συνθήκης) 1η έκθεση (1996): εισαγωγή της Ατζέντας η έκθεση (2001): έναρξη της συζήτησης σχετικά με την πολιτική συνοχής μετά τη διεύρυνση 3η έκθεση (Φεβρουάριος 2004): προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της πολιτικής συνοχής μετά το 2007 Περιεχόμενο

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 3 Η έκθεση αποτελείται από 4 μέρη Ανάλυση της κατάστασης και των τάσεων στις περιφέρειες - παράγοντες ανταγωνιστικότητας Συμβολή των εθνικών πολιτικών στη συνοχή Συμβολή των κοινοτικών πολιτικών Οι επιπτώσεις της πολιτικής συνοχής Διάρθρωση

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 4 Οικονομικές προοπτικές Προώθηση της ευρωπαϊκής ευημερίας – Προκλήσεις πολιτικής και δημοσιονομικά μέσα της διευρυμένης Ευρώπης για την περίοδο – διατήρηση του τρέχοντος ανώτατου ορίου δαπανών (1,24% του ΑΕΕ της Ένωσης) Πρόταση της Επιτροπής: αναλήψεις υποχρεώσεων 1,22% και 1,14% για πληρωμές Σαφής αλλαγή στις δημοσιονομικές προοπτικές Τέσσερις πολιτικές προτεραιότητες για την Ένωση: Αειφόρος ανάπτυξη – ανταγωνιστικότητα, συνοχή (για την ανάπτυξη και την απασχόληση) Διατήρηση και διαχείριση φυσικών πόρων Ιθαγένεια, ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη Η ΕΕ παγκόσμιος εταίρος Οικονομικές πτυχές

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 5 Υπενθύμιση: Προϋπολογισμός ΕΕ Ανώτατο όριο για τις ετήσιες αναλήψεις υποχρεώσεων: € 108,5 δισ. για την ΕΕ25, εκ των οποίων € 37 δισ. για τις διαρθρωτικές δράσεις, σε τιμές 2004 Δημοσιονομικές προοπτικές Ανώτατο όριο για τις ετήσιες αναλήψεις υποχρεώσεων: € 146,4 δισ. για την ΕΕ27, εκ των οποίων € 48 δισ. για τις διαρθρωτικές δράσεις, σε τιμές 2004 (εκτός της αγροτικής ανάπτυξης)

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 6 % of GNI

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 7 Πολιτική συνοχής Ανέρχεται στο 34% του προϋπολογισμού της ΕΕ (€ 336 δισ. για την περίοδο , σε τιμές 2004) Ανέρχεται στο 0,41% περίπου του ΑΕΠ της Ένωσης (με την αγροτική ανάπτυξη και την αλιεία: 0,46%) Κατανομή περίπου μεταξύ των σημερινών και των νέων κρατών μελών Περισσότερα από τα 3/4 του προϋπολογισμού για τις περιφέρειες και τα κράτη μέλη που παρουσιάζουν υστέρηση ανάπτυξης Γενικό πλαίσιο Ποσοστά δαπανών

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 8 Κατηγορίες δαπανών διαρθρωτικών ταμείων Γενικό πλαίσιο Για την περίοδο ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 9 Παρατηρήσεις Παρατηρήσεις Σημαντική σύγκλιση των χωρών συνοχής Θετική τάση συνολικά στις περιφέρειες Στόχου 1 Αύξηση ΑΕΠ, απασχόλησης και παραγωγικότητας άνω του ευρωπαϊκού μέσου όρου Εκσυγχρονισμός οικονομικών δομών και μεθόδων διαχείρισης Καλύτερη διακυβέρνηση σε περιφερειακό επίπεδο Καλύτερη περιφερειακή συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο Μέρος I Κατάσταση και τάσεις: ορισμένα αποτελέσματα

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 10 Αύξηση του ΑΕΠ στις χώρες συνοχής Αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα την περίοδο σε σχέση με τη μέση αύξηση του ΑΕΠ στην ΕΕ15 Αύξηση του ΑΕΠ στις χώρες συνοχής Αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα την περίοδο σε σχέση με τη μέση αύξηση του ΑΕΠ στην ΕΕ15

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 11 Ποσοστά ανεργίας Ποσοστά ανεργίας στην ΕΕ15, το 1996 και το 2002 (% του εργατικού δυναμικού) EE15 10,77,8 Πηγή: Eurostat, ΕΕΔ 7,4 Χώρες συνοχής 17,09,6 Άλλα κράτη μέλη9,57,5 Ελλάδα9,710,0 Ισπανία22,311,4 Ιρλανδία11,94,3 Πορτογαλία5,1 Μέρος I Κατάσταση και τάσεις: ορισμένα αποτελέσματα Μέρος I Κατάσταση και τάσεις: ορισμένα αποτελέσματα

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 12 Ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής ή απλή μεταβίβαση κονδυλίων; Επιπτώσεις και προστιθέμενη αξία των διαρθρωτικών πολιτικών Ποσοστό των ευρωπαϊκών μεταβιβάσεων στους κύριους δικαιούχους που δαπανήθηκαν για εισαγωγές από άλλα κράτη μέλη 17,4 % 18,9 % 26,7 % 35,2 % 42,6 % 14,7 % Ισπανία Mezzogiorno Νέα γερμανικά Länder Ιρλανδία Πορτογαλία Ελλάδα

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 13 Επιπτώσεις της διεύρυνσης Ο πληθυσμός της Ένωσης αυξάνεται από 380 σε 454 εκατ. (ΕΕ25) ή 485 εκατ. (ΕΕ27) Τα νέα κράτη μέλη προσφέρουν νέα δυναμική ανάπτυξης (4% ετησίως, έναντι 2,5% στην ΕΕ15) Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ μειώνεται: -12,5% στην ΕΕ25, -18% στην ΕΕ27 σε ευρώ Μέρος I

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 14 Επιπτώσεις της διεύρυνσης Ο πληθυσμός του Στόχου Σύγκλισης περνά από τα 84 εκατ. στα 123 εκατ. Διπλασιάζεται το χάσμα ανάπτυξης μεταξύ των περιφερειών: το μέσο ΑΕΠ στις περιφέρειες Στόχου 1 ανέρχεται σε 69%, ενώ στα νέα κράτη μέλη σε 46% Το ποσοστό απασχόλησης στην ΕΕ15 αυξήθηκε από 60% σε 64% (1996 – 2002). Στα 10 νέα κράτη μέλη ήταν 56% (59% το 1999) Μέρος I

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 15 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0 140,0 160,0 180,0 200,0 LUIEDKNLATUKBEFRSEFIDEITESCYELPTMTSICZHUSKPLEELTLVROBG Μέσος όρος ΕΕ25 Κατά κεφαλή ΑΕΠ (ΜΑΔ) 2002 Πηγή: Eurostat, εθνικοί λογαριασμοί Δείκτης ΕΕ25 = 100 Μέρος I Κατάσταση και τάσεις

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 16 Περιφερειακό ΑΕΠ 2001 Μέρος I Κατάσταση και τάσεις Κατά κεφαλή ΑΕΠ (ΜΑΔ), 2001 < >= 125 άνευ στοιχείων Δείκτης ΕΕ25 = 100 Πηγή: Eurostat

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 17 Ποσοστά απασχόλησης 2002 < 56 < 56,0 – 60,2 < 60,2 – 64,4 64,4 – 68,6 >= 68,6 άνευ στοιχείων % του πληθυσμού ηλικίας Τυπική απόκλιση= 8,4 Πηγή: Eurostat και εθνικές στατιστικές υπηρεσίες EU-27 = 6,4

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 18 Μορφωτικό επίπεδο 2002 Χαμηλό Μέτριο Υψηλό % του πληθυσμού ηλικίας < 19,2 19,2 – 28,0 28,0 – 36,8 36,8 – 45,6 >= 45,6 άνευ στοιχείων EU-27 = 32,4 Τυπική απόκλιση = 17,7 < – – – >= 59,95 άνευ στοιχείων EU-27 = 47,5 Τυπική απόκλιση = 16,59 < 13,65 13,65 – 17,95 17,95 – 22,25 22,25 – 26,55 >= 26,55 άνευ στοιχείων EU-27 = 20,01 Τυπική απόκλιση = 8,57 Πηγή: Eurostat, ΕΕΔ

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 19 Απασχόληση στην υψηλή τεχνολογία 2002 Περιφερειακοί ανταγωνιστικοί παράγοντες < 7,45 < 7,45 – 9,55 < 9,55 – 11,65 11,65 – 13,75 >= 13,75 Άνευ στοιχείων Πηγή: Eurostat Μέσος όρος = 10.6 Τυπική Απόκλιση = 4.30

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 20 Η συμβολή των εθνικών πολιτικών Εθνικοί προϋπολογισμοί ύψους 47% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο Ο προϋπολογισμός της συνοχής ανέρχεται σε 0,43% του ΑΕΠ Οι εθνικοί προϋπολογισμοί δίνουν προτεραιότητα στην ενίσχυση των βασικών υπηρεσιών και του εισοδήματος Τα διαρθρωτικά ταμεία έχουν στόχο τη βελτίωση των παραγόντων περιφερειακής σύγκλισης και ενίσχυσης των επενδύσεων σε φυσικό και ανθρώπινο κεφάλαιο – περίπου 80% του συνόλου Μέρος II Διάφορες προσεγγίσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 21 Η συμβολή άλλων κοινοτικών πολιτικών Εστιάζουν σε συγκεκριμένους στόχους που ορίζονται στη Συνθήκη Δεν έχουν πάντα στόχο τη συνοχή Ωστόσο, παρουσιάστηκαν βελτιώσεις Ανάγκη ενίσχυσης της συνοχής μεταξύ των πολιτικών αυτών και του στόχου της συνοχής, ιδιαίτερα στα νέα κράτη μέλη. Μέρος III Ανάγκη ενίσχυσης της συνοχής των πολιτικών

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 22 Επιπτώσεις της πολιτικής συνοχής Αύξηση δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων στις περιφέρειες που είναι δικαιούχοι (ανάπτυξη) Συμβολή στην αύξηση του ΑΕΠ (σύγκλιση) Δημιουργία θέσεων εργασίας και μεγιστοποίηση του δυναμικού ανθρωπίνων πόρων Αύξηση υλικού και ανθρώπινου κεφαλαίου Καλύτερη περιφερειακή και τοπική διακυβέρνηση Δημοσιονομική σταθερότητα για περισσότερα από 7 χρόνια Μέρος IV Κινητοποίηση πόρων για μεγαλύτερη ανάπτυξη

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 23 Μια νέα εταιρική σχέση για τη Συνοχή Μια νέα εταιρική σχέση για τη Συνοχή 1. αναφορικά με τις προτεραιότητες της Ένωσης 2. αναφορικά με τη διεύρυνση και τις αυξημένες αρμοδιότητες της πολιτικής συνοχής 3. καλύπτει όλα τα κράτη, τις περιφέρειες και τις πόλεις – μεγαλύτερη επικουρικότητα Μεταρρύθμιση της πολιτικής Συμπεράσματα

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 24 Προτεραιότητες της μεταρρύθμισης (I) Πρώτος Στόχος: Σύγκλιση και ανταγωνιστικότητα Προτεραιότητες της μεταρρύθμισης (I) Πρώτος Στόχος: Σύγκλιση και ανταγωνιστικότητα Περιφέρειες με κατά κεφαλή ΑΕΠ μικρότερο του 75% του κοινοτικού μέσου όρου Περιφέρειες στατιστικού αποτελέσματος: κατά κεφαλή ΑΕΠ μικρότερο του 75% της ΕΕ15, αλλά μεγαλύτερο από το 75% της ΕΕ25. Κράτη με κατά κεφαλή ΑΕΕ μικρότερο του 90% του μέσου όρου της ΕΕ25 (Ταμείο Συνοχής) Ειδικό πρόγραμμα προσβασιμότητας για τις εξαιρετικά απομακρυσμένες περιφέρειες Προϋπολογισμός: περίπου 78% του συνόλου Μεταρρύθμιση της πολιτικής Συμπεράσματα

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 25 Προτεραιότητες της μεταρρύθμισης (II) Δεύτερος Στόχος: περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση Προτεραιότητες της μεταρρύθμισης (II) Δεύτερος Στόχος: περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση Η πολιτική συνοχής στην υπηρεσία όλων των άλλων περιφερειών της Ένωσης – χωρίς κοινοτικό προσδιορισμό χωρικών ζωνών Περιλαμβάνει δύο στοιχεία: Πρώτο στοιχείο: περιφερειακή ανταγωνιστικότητα -Καινοτομία και κοινωνία της γνώσης -Προσβασιμότητα και υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος -Περιβάλλον και πρόληψη κινδύνων περιλαμβάνει αρμοδιότητες για τις πόλεις που θα μεταβιβαστούν στις περιφέρειες (URBAN+), καμία κοινοτική πρωτοβουλία (στρατηγική Λισσαβόνας και Γκέτεμποργκ) Δεύτερο στοιχείο: απασχόληση – βασισμένη στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης -προσαρμοστικότητα των εργαζομένων, -δημιουργία θέσεων εργασίας, -προσβασιμότητα στην αγορά εργασίας για τα μειονεκτούντα άτομα Προϋπολογισμός: περίπου 18% του συνόλου των Διαρθρωτικών Ταμείων = τρέχοντες Στόχοι 2 και 3 Μεταρρύθμιση της πολιτικής Συμπεράσματα

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 26 Προτεραιότητες της μεταρρύθμισης (III) Τρίτος Στόχος: Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία Προτεραιότητες της μεταρρύθμισης (III) Τρίτος Στόχος: Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία Η επιτυχία του INTERREG, κοινοτική προστιθέμενη αξία, καθιστά εφικτή την αρμονική και ισορροπημένη ολοκλήρωση της Ένωσης Παραμεθόριες περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων συνόρων Διασυνοριακή συνεργασία (τα κράτη μέλη θα προτείνουν αλλαγές στις 13 υφιστάμενες ζώνες του INTERREG III B) Διαπεριφερειακή συνεργασία (και στον κορμό) Εξωτερική διασυνοριακή συνεργασία – συνδεδεμένη με το νέο Μέσο Γειτνίασης και Εταιρικής Σχέσης, συμπεριλαμβανομένου του πολυετούς προγραμματισμού και ενός μόνο χρηματοδοτικού μέσου Προϋπολογισμός: περίπου 4 % του συνόλου Μεταρρύθμιση της πολιτικής Συμπεράσματα

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 27 Σύστημα υλοποίησης: εξέλιξη και όχι επανάσταση Σύστημα υλοποίησης: εξέλιξη και όχι επανάσταση Επιβεβαίωση των αρχών που εγγυήθηκαν την επιτυχία της πολιτικής αυτής – πολυετής προγραμματισμός, εταιρική σχέση, αξιολόγηση, συγχρηματοδότηση, καταμερισμένες αρμοδιότητες Διατήρηση του κανόνα Ν+2 και του συστήματος προκαταβολών Απλοποίηση: Μείωση του αριθμού των χρηματοδοτικών μέσων από 6 σε 3 και μόνο προγράμματα ενός ταμείου Σαφέστερη κατανομή αρμοδιοτήτων για την πολιτική αειφόρου ανάπτυξης Μείωση των φάσεων προγραμματισμού (έγγραφο πολιτικής από κάθε κράτος μέλος, επιχειρησιακά προγράμματα) Απλοποίηση της δημοσιονομικής διαχείρισης (άξονες προτεραιότητας) Έλεγχοι: εισαγωγή της αναλογικότητας, συμβάσεις Πιο στρατηγική προσέγγιση: Πολιτική συζήτηση στο Συμβούλιο, γνωμοδότηση Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εντολή Επιτροπής, ετήσιος απολογισμός που υποβάλλεται στο εαρινό Συμβούλιο Μεταρρύθμισ η της πολιτικής Συμπεράσματα

Περιφερειακή Πολιτική ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ EL Τρίτη έκθεση για τη Συνοχή Δεκέμβριος 2004 EL 28 Προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα Προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα 10 και 11 Μαΐου 2004: Ευρωπαϊκό φόρουμ για τη συνοχή, Βρυξέλλες Ιούλιος 2004: Η Επιτροπή υιοθετεί το νομοθετικό πακέτο Τέλη 2005: Απόφαση από το Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο 2006: Προετοιμασία προγραμμάτων για την περίοδο Ιαν. 2007: Έναρξη υλοποίησης Επόμενα Στάδια