Ο ΟΡΚΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΟΓΗ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΡΦΟΥ Σύγκριση στίχων 15-17 και 26-28
Η έννοια του όρκου * Ο όρκος είναι μια λέξη με μεγάλη σημασία. Είναι η επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης που πρέπει να δείξει κάποιος. * Η δύναμη του όρκου είναι από την αρχαιότητα σοβαρό θέμα, γιατί προϋποθέτει ακλόνητη πίστη σε σταθερές αξίες που συγκρατούν την κοινωνική ζωή.
Ο όρκος σήμερα Σήμερα, χρησιμοποιούμε τον όρκο στην καθημερινή μας ζωή αρκετά συχνά, για να ενισχύσουμε την αλήθεια των όσων λέμε και κάνουμε. Επίσης ,χρησιμοποιούμε τον όρκο για την τήρηση κάποιων καθηκόντων. Γνωστό παράδειγμα είναι ο όρκος του Ιπποκράτη, στον οποίο ορκίζονται οι ιατροί για να αρχίσουν να τελούν τα ιατρικά τους καθήκοντα.
Έναν όρκο όμως συναντάμε και στην παραλογή «Του νεκρού αδερφού», ο οποίος είναι η αφετηρία της πλοκής. Αυτό συμβαίνει διότι : α)επηρεάζει την απόφαση για τον γάμο της Αρετής στην Βαβυλώνα β)η ανάγκη της εκπλήρωσης του οδηγεί στο «ανακάλεμα» και στη νεκρανάσταση του Κων/ντή.
Αν όμως συγκρίνουμε τους στίχους 15-17 αυτής της παραλογής, όπου έχουμε τον όρκο του Κων/ντή: «Βάλλω τον ουρανό κριτή και τους αγίους μαρτύρους,αν τύχει κι έθρει αρρώστια,αν τύχει πίκρα γή χαρά,εγώ να σου την φέρω», με τους στίχους 26-28,όπου έχουμε την επανάληψη του όρκου του Κων/ντή από την μάνα του : «Το τάξιμο που μου τα’ταξες,πότε θα μου το κάμεις;Τον ουρανό ‘βαλες κριτή και τους αγίους μαρτύρους, αν τύχει πίκρα γή χαρά, να πας να μου την φέρεις», διακρίνουμε αρκετές ομοιότητες και διαφορές.
Ομοιότητες Οι ομοιότητες των στίχων 15-17 και 26-28 είναι ότι *επικαλούνται την φύση ως δύναμη για την εκπλήρωση του όρκου *επικαλούνται την θρησκεία για να δυναμώσουν τον όρκο και να εκπληρωθεί γρηγορότερα. *επιβάλλονται οι ίδιες προϋποθέσεις ,η πίκρα και η χαρά.
Διαφορές Στους στ.15-17 έχουμε την ανακοίνωση του όρκου (στοιχείο πλοκής), ενώ στους στίχους 26-28 έχουμε την απάντηση του. Στους στ.15-17 ο Κων/ντής ορκίζεται,γιατί νοιάζεται τη μικρή αδερφή του και επιβεβαιώνει ότι η μητέρα δε θα μείνει ποτέ μόνη και αβοήθητη (στοιχείο τραγικότητας), ενώ στους στ.26-28 η μάνα ανακαλεί τον όρκο του Κων/ντή και θέτει ένα άστοχο ερώτημα («Το τάξιμο που μου’ταξες πότε θα μου το κάμεις;») με σκοπό να προκαλέσει την νεκρανάσταση του Κων/ντή και στην συνέχεια την εκπλήρωση του όρκου (κλιμάκωση της τραγικότητας και πρόκληση ελέου και φόβου) Ενώ στους στίχους 15-17 δεν φαίνεται να κυριαρχεί κάποιο συγκεκριμένο συναίσθημα και ο όρκος δίδεται μέσα σε κλίμα χαράς (του γάμου της Αρετής), στους στίχους 26-28 η μάνα εκφράζει τα συναισθήματά της, την πίκρα και την απόγνωση. Τέλος, η αναφορά του ουρανού στους στίχους 15-17 προοικονομεί το θάνατο και το κακό που θα συμβεί ,ενώ στους στίχους 26-28 επιβεβαιώνεται η προοικονομία με τον θάνατο των εννιά αδελφών.
Συμπεράσματα Ο όρκος είναι κάτι τόσο σημαντικό που ,για να εκπληρωθεί ,γίνεται το αδύνατο δυνατό, δηλαδή η νεκρανάσταση του Κων/ντή. Αν ο όρκος δεν εκπληρωθεί και χάσει την δύναμη του, τότε κλονίζονται ταυτόχρονα και όλες αυτές οι αξίες που μπήκαν εγγυητές και μάρτυρες για την τήρηση του. Οι μαθητές: Μαρία Κοσμά Γιώργος Μάρκου Αθανασία Κατσή Ήλιας Λάνδρος