σουρρεαλισμός

Ο όρος σουρεαλισμός χρησιμοποιήθηκε από το 1917 και ύστερα από τους Andre Breton, Paul Eluard και πολλούς αρθρογράφους της εφημερίδας Literature που είχε έδρα το Παρίσι. Tο καλλιτεχνικό κίνημα που επίσημα ονομάστηκε σουρεαλισμός, εμφανίστηκε στο Παρίσι μετά το 1922, οπού μετά τη διάσπαση του κινήματος του ντανταϊσμού, καλλιτέχνες ακολούθησαν τον Andre Breton στους νέους πειραματισμούς που εξερευνούσε και οδήγησαν στην καθιέρωση του νέου κινήματος.

Giorgio de Chirico, The Disquietng Muses, 1947

Εκείνη την περίοδο ο Breton συγκέντρωσε αρθρογράφους, συγγραφείς και καλλιτέχνες που βρίσκονταν κοντά στις δικές του απόψεις. Κύριο χαρακτηριστικό των καλλιτεχνών αυτών ήταν η εξερεύνηση της ‘αυτόματης’ γραφής και της ποίησης του ‘μαγικού’. Ακόμη ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για τον κόσμο των ονείρων και μελέτησαν τις θεωρίες του Φρόυντ για το υποσυνείδητο.Το 1924 ο Andre Breton εξέδωσε το Σουρεαλιστικό Μανιφέστο, ένα αντικομφορμιστικό και αλαζονικό βιβλίο. Μέσα σε αυτό το βιβλίο αποτυπώνονται οι φιλοδοξίες και οι σκοποί του σουρεαλισμού. Η φαντασία, η τρέλα, το ασυνείδητο και η παντοδυναμία του ονειρικού στοιχείου είναι η βάση της σουρεαλιστικής οπτικής.

Max Ernst, die Anatomie

Rene Magritte, The double secret

Rene Magritte, Castle in the Pyrenees

Rene Magritte, The false Mirror

Max Ernst, The elephant celebs

Max Ernst, Oedipus Rex

Max Ernst, The Kiss

Σουρεαλισμός: Καθαρός ψυχικός αυτοματισμός που χρησιμοποιείται για να εκφράσει προφορικά, γραπτά ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, την πραγματική λειτουργία της σκέψης. Η σκέψη υπαγορεύεται χωρίς να ασκείται κανένας έλεγχος από τη λογική και πέρα από κάθε αισθητική ή ηθική προκατάληψη.

Joan Miro, le qok (the rooster)

Παρ’ όλες τις παραπάνω διακηρύξεις και τις ιδέες του σουρεαλιστικού κινήματος, αξίζει να σημειωθεί ότι πολύ λίγοι από τους καλλιτέχνες ακολούθησαν κι εφάρμοσαν τις προτροπές του Breton. Οι περισσότεροι από τους σουρεαλιστές ζωγράφους έχουν ελάχιστες ομοιότητες μεταξύ τους. Αυτό που έχουν κοινό είναι το στοιχείο της αναζήτησης νέου, πειραματικού υλικού και της ριζικής εγκατάλειψης των παραδοσιακών θεμάτων. Καθώς η ουσία του σουρεαλισμού ήταν η εξατομίκευση και η απομόνωση, κάθε καλλιτέχνης προσπαθούσε να είναι μοναδικός.

Salvador Dali, η Αφροδίτη της Μήλου με συρτάρια (και γι’αυτό θυμίστε μου να σας πω)

Salvador Dali, The burning Giraffe

Salvador Dali, Masochistic instrument

Salvador Dali, Premonition of Civil War, 1936