ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Δ΄ ΦΑΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 22/12/10 και 7/01/11
Σημεία-κλειδιά επεξεργασίας κειμενικού είδους (Ι) Σημεία-κλειδιά επεξεργασίας κειμενικού είδους (Ι) α) Οι βασικές δεξιότητες: Κατανόηση προφορικών κειμένων Παραγωγή προφορικών κειμένων Κατανόηση γραπτών κειμένων Παραγωγή γραπτών κειμένων
Σημεία-κλειδιά επεξεργασίας κειμενικού είδους (ΙΙ) β) Τα επίπεδα προσέγγισης κειμένου 1. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (εντοπισμός συγκειμένου, πεδίου, τόνου, τρόπου, αποδέκτη, σκοπού) 2. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΩΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΔΟΜΗ (λεξιλογικές και γραμματικές επιλογές, μηχανισμοί συνοχής και συνεκτικότητας, τρόποι οργάνωσης πληροφοριών, τρόποι οργάνωσης γλωσσικών και οπτικών τρόπων για την αναπαράσταση του νοήματος κτλ) 3. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ (οι λεξιλογικές επιλογές, οι γραμματικές και κειμενικές επιλογές ως μηχανισμοί δόμησης κοινωνικοπολιτισμικών ταυτοτήτων, στάσεων, απόψεων, στερεοτύπων, τρόπων θέασης του κόσμου και σχέσεων εξουσίας) 4. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (αποτίμηση της αποτελεσματικότητας του κειμένου, αλλά και των κειμενικών πρακτικών των παιδιών)
Σημεία-κλειδιά επεξεργασίας κειμενικού είδους (ΙΙ)
Ενδεικτική επεξεργασία κειμενικού είδους Ενδεικτική επεξεργασία κειμενικού είδους Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η παρακάτω διαφήμιση στο πλαίσιο της υποενότητας: «Στη διαφήμιση... όλα είναι δυνατά!», της ενότητας «Διατροφή» της Στ΄ τάξης;
Α. Αναγνώριση του κειμενικού είδους, του πομπού, των πιθανών αποδεκτών, του ΠΕΔΙΟΥ / του ΤΟΝΟΥ (επίπεδο 1) Αναγνώριση του κειμενικού είδους της διαφήμισης Αναγνώριση του ρόλου και του σκοπού της διαφήμισης Εντοπισμός του ρόλου της εικόνας στην κατασκευή του νοήματος (ΑΛΛΟΥ ένα προϊόν Giannis Kostis - ASPRO, στο ELOMAS 7up) Προκαταρκτική σημειολογική ανάλυση χρωμάτων κτλ (έντονα γνωστά σχήματα, πρόκειται για δημοφιλές καταναλωτικό προϊόν)
Β. Γλωσσική και νοηματική επεξεργασία / ΤΡΟΠΟΣ (επίπεδο 2) Συζήτηση γύρω από την κυριαρχία της εικόνας Επισήμανση της χρήσης της αγγλικής, που είναι αμφίσημη [από τη μία περιπαικτική (Giannis, Kostis, Aspro)] και από την άλλη ένδειξη κύρους (ELOMAS, 7up). Εντοπισμός της χρήσης κυπριακού λεξιλογίου (ASPRO) και μορφολογίας (υποκοριστικών: Giannis, Kostis). Σχολιασμός της χρήσης της λέξης ΑΛΛΟΥ. Αναγνώριση της προθετικότητας του διαφημιστή [ο οποίος προτίθεται να δείξει πως το προϊόν του έχει χαμηλή τιμή και άριστη ποιότητα]
Γ. Το κείμενο ως κοινωνική πράξη (επίπεδο 3) Εντοπισμός πληροφοριών που υπονοούνται και σχολιασμός του γιατί υπονοούνται. (Αν στη θέση του ονόματος Giannis – Kostis ήταν ένα άλλο όνομα, π.χ. Ανδρέας, τότε δε θα υπήρχε το ίδιο υπονοούμενο. Το Giannis – Kostis είναι δύο ονόματα που παραπέμπουν σε προϊόντα δεύτερης ποιότητας. Ομοίως και η λέξη ASPRO.) Επισήμανση υπόρρητων νοημάτων/μηνυμάτων. Η συγκεκριμένη διαφήμιση είναι μία απάντηση στη διαφήμιση της εταιρείας LIDL, η οποία διαφημίζει προϊόντα μίας κάποιας ποιότητας σε χαμηλή τιμή.
Δ. Αξιολόγηση (επίπεδο 4) Σχολιασμός και κριτική τοποθέτηση για τον τρόπο παρουσίασης των μηνυμάτων Εκτεταμένη συζήτηση για το ρόλο της διαλέκτου και τους συνειρμούς χιούμορ-κατωτερότητας που δημιουργεί στη συγκεκριμένη διαφήμιση. Σύνδεση με το ρόλο της διαλέκτου σε άλλα κειμενικά είδη των ΜΜΕ (π.χ. σε κυπριακές κωμικές σειρές). Υποθέσεις για πιθανές κοινότητες αναγνωστών/αναγνωστριών, στις οποίες η διαφήμιση αυτή θα ήταν ελκυστική / ενδιαφέρουσα (γενικότερα «θα είχε νόημα») ή όχι και γιατί.