Η ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΩΡΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΑΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ ΑΛΕΞΗΣ ΔΕΦΝΕΡ ΜΑΡΙΑ ΒΡΑΣΙΔΑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΘΕΩΡΙΑ 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 3. ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ (Χάρτες) 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος του άρθρου: Η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ τουρισμού και ψυχαγωγίας Στόχος του άρθρου: Η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ τουρισμού και ψυχαγωγίας – τέσσερις κύριες δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου: πολιτισμός, αθλητισμός, τουρισμός, ψυχαγωγία/ κοινωνική ζωή (η λιγότερο μελετημένη κατηγορία) – τέσσερις κύριες δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου: πολιτισμός, αθλητισμός, τουρισμός, ψυχαγωγία/ κοινωνική ζωή (η λιγότερο μελετημένη κατηγορία) – έμφαση στο βαθμό που επιδρούν στο αστικό περιβάλλον – έμφαση στο βαθμό που επιδρούν στο αστικό περιβάλλον – έμφαση στις υποδομές: γεωγραφική κατανομή και επιχειρήσεων που σερβίρουν φαγητό – έμφαση στις υποδομές: γεωγραφική κατανομή και επιχειρήσεων που σερβίρουν φαγητό ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

4 1.ΘΕΩΡΙΑ 1.1. ΦΑΓΗΤΟ Το φαγητό σε εστιατόρια ως μορφή ελεύθερου χρόνου Το φαγητό σε εστιατόρια ως μορφή ελεύθερου χρόνου –Αυξημένη ανάγκη για κατανάλωση γευμάτων εκτός σπιτιού –Ανάπτυξη τουρισμού και διεθνοποίηση των γεύσεων Το φαγητό ως δραστηριότητα ψυχαγωγίας – Oικονομική διάσταση (τομέας υπηρεσιών) Το φαγητό ως δραστηριότητα ψυχαγωγίας – Oικονομική διάσταση (τομέας υπηρεσιών) –Πολιτισμική διάσταση (λαϊκή & υψηλή κουλτούρα) –Γεωγραφική διάσταση (αρχιτεκτονική, αστική, περιφερειακή, & παγκόσμια) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

ΟΙ ΠΑΡΑΛΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Σπουδαιότητα Συγκεντρώνουν περισσότερο από το 50% του πληθυσμού της Ευρώπης Συγκεντρώνουν περισσότερο από το 50% του πληθυσμού της Ευρώπης Αποτελούν θεμελιώδεις συνδέσμους μεταφορών και εμπορίου Αποτελούν θεμελιώδεις συνδέσμους μεταφορών και εμπορίου Παρουσιάζουν ειδικό περιβαλλοντικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον Παρουσιάζουν ειδικό περιβαλλοντικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον Αποτελούν συμπληρωματικούς προορισμούς για τουρισμό και δραστηριότητες ψυχαγωγίας Αποτελούν συμπληρωματικούς προορισμούς για τουρισμό και δραστηριότητες ψυχαγωγίας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

6 Τάσεις και Δυναμική των Παραλιακών Πόλεων Παραδοσιακές δραστηριότητες: εμπόριο και βιομηχανία Παραδοσιακές δραστηριότητες: εμπόριο και βιομηχανία Αντικρουόμενα συμφέροντα σε σχέση με τις χρήσεις γης και την ταυτότητα από τις νέες δραστηριότητες (τουρισμός και ψυχαγωγία) Αντικρουόμενα συμφέροντα σε σχέση με τις χρήσεις γης και την ταυτότητα από τις νέες δραστηριότητες (τουρισμός και ψυχαγωγία) ΑποβιομηχάνισηΟικονομική παρακμή Ανάγκη νέας δυναμικής Αλλαγή παραγωγικής δραστηριότητας ΤΟΥΡΙΣΜΟ Σ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

7 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Επιλογή περιοχής μελέτης: Ο Βόλος είναι μία παραλιακή πόλη 120,000 κατοίκων (το Π.Σ.) στην Περιφέρεια Θεσσαλίας Επιλογή περιοχής μελέτης: Ο Βόλος είναι μία παραλιακή πόλη 120,000 κατοίκων (το Π.Σ.) στην Περιφέρεια Θεσσαλίας Οι χρήσεις γης στα αστικά κέντρα χωρίζονται σε ζώνες με κριτήριο τη βασική τους δραστηριότητα Οι χρήσεις γης στα αστικά κέντρα χωρίζονται σε ζώνες με κριτήριο τη βασική τους δραστηριότητα Επιλογή δεικτών Επιλογή δεικτών - Καταλληλότητα των επιχειρήσεων που σερβίρουν φαγητό ως δείκτη για την ψυχαγωγία - Καταλληλότητα των ξενοδοχείων ως δείκτη για τον τουρισμό ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

8 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ β Χρονολογική κατηγοριοποίηση των επιχειρήσεων φαγητού σύμφωνα με τον Αριθμό Μητρώου από το Εμπορικό Επιμελητήριο Μαγνησίας Χρονολογική κατηγοριοποίηση των επιχειρήσεων φαγητού σύμφωνα με τον Αριθμό Μητρώου από το Εμπορικό Επιμελητήριο Μαγνησίας Εφαρμογή GIS Εφαρμογή GIS Ανάλυση χωρικής κατανομής του τουρισμού και της ψυχαγωγίας Ανάλυση χωρικής κατανομής του τουρισμού και της ψυχαγωγίας Συγκριτική ανάλυση των ζωνών τουρισμού και ψυχαγωγίας Συγκριτική ανάλυση των ζωνών τουρισμού και ψυχαγωγίας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

9 3. ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ (Χάρτες) ΝΕΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

ΝΕΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

11 ΝΕΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

12 ΝΕΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

13 ΝΕΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

14 ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ: Η ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

15 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΣΤΟ ΒΟΛΟ PORT PHASE ONE ATTRACTIONS PHASE ONE CONNECTION PHASE TWO ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

16 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Οι ξενοδοχειακές αλυσίδες επέλεξαν θέσεις κοντά σε τουριστικά αξιοθέατα: διαφοροποίηση ανάμεσα στον επαγγελματικό τουρισμό και τον τουρισμό αναψυχής Οι ξενοδοχειακές αλυσίδες επέλεξαν θέσεις κοντά σε τουριστικά αξιοθέατα: διαφοροποίηση ανάμεσα στον επαγγελματικό τουρισμό και τον τουρισμό αναψυχής Αντιπαραθέσεις μεταξύ τουριστών και μόνιμων κατοίκων: αρχικά ο τουρισμός δεν ήταν αποδεκτός από τους κατοίκους, διότι υπήρχε διεκδίκηση των χρήσεων γης και διότι ένιωθαν να απειλείται η ταυτότητα τους Αντιπαραθέσεις μεταξύ τουριστών και μόνιμων κατοίκων: αρχικά ο τουρισμός δεν ήταν αποδεκτός από τους κατοίκους, διότι υπήρχε διεκδίκηση των χρήσεων γης και διότι ένιωθαν να απειλείται η ταυτότητα τους Η τουριστική ζώνη συγκεντρώνεται κοντά σε σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος, και η ζώνη ψυχαγωγίας συγκεντρώνεται κοντά στις υπηρεσίες Η τουριστική ζώνη συγκεντρώνεται κοντά σε σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος, και η ζώνη ψυχαγωγίας συγκεντρώνεται κοντά στις υπηρεσίες ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ β Η ζώνη ψυχαγωγίας του θαλάσσιου μετώπου αναπτύχθηκε και λειτούργησε ως συνδετικός κρίκος μεταξύ τουρισμού και ψυχαγωγίας Η ζώνη ψυχαγωγίας του θαλάσσιου μετώπου αναπτύχθηκε και λειτούργησε ως συνδετικός κρίκος μεταξύ τουρισμού και ψυχαγωγίας Η πόλη γνώρισε μία μετατόπιση της περιοχής που αντιλαμβάνονται οι κάτοικοι ως κέντρο προς τη θάλασσα και η ανοικοδόμηση ξεκίνησε από το θαλάσσιο μέτωπο και αναπτύχθηκε προς βορρά Η πόλη γνώρισε μία μετατόπιση της περιοχής που αντιλαμβάνονται οι κάτοικοι ως κέντρο προς τη θάλασσα και η ανοικοδόμηση ξεκίνησε από το θαλάσσιο μέτωπο και αναπτύχθηκε προς βορρά ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005

18 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Συμπεράσματα ιδιαίτερα χρήσιμα για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βασίζουν την ανάπτυξή τους στον τριτογενή τομέα: Συμπεράσματα ιδιαίτερα χρήσιμα για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βασίζουν την ανάπτυξή τους στον τριτογενή τομέα: – Ο σχεδιασμός μπορεί να παρέχει καλύτερες, αν και όχι απαραίτητα περισσότερες, επιλογές ενισχύοντας και κατευθύνοντας τις υπάρχουσες τάσεις –Ο σχεδιασμός μπορεί να επηρεάσει τη γεωγραφική κατανομή των επιχειρήσεων φαγητού διαμέσου των διατάξεων για ειδικούς χώρους και διαμέσου των κινήτρων σε υποβαθμισμένες περιοχές (ή περιοχές με ελλείψεις) –Ανοιχτά ζητήματα σχετικά με τη δημιουργία περιοχών ή θυλάκων τουρισμού και/η ψυχαγωγίας: ενισχύουν το zoning ή αυξάνουν τις επιλογές και βελτιώνουν την πρόσβαση σε δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου; ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ, ΑΘΗΝΑ 6-7 ΜΑΙΟΥ 2005