Τα συστατικά του αίματος Ομάδες Αίματος - Παράγοντας Ρέζους ΔΙΑΛΕΞΗ 17 Τα συστατικά του αίματος Ομάδες Αίματος - Παράγοντας Ρέζους

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι το θρεπτικό υγρό του σώματος, με το οποίο γίνεται η ανταλλαγή της ύλης στον οργανισμό των περισσότερων ζώων Μεταφέρεται σ’ ολόκληρο τον οργανισμό μέσω του καρδιοαγγειακού ή κυκλοφορικού συστήματος (καρδιά, αιμοφόρα αγγεία) "Μικρή κυκλοφορία " - αποξυγονωμένο αίμα βγαίνει από τα δεξιά της καρδιάς και φτάνει στους πνεύμονες, όπου οξυγονώνεται "Μεγάλη" κυκλοφορία - οξυγονωμένο αίμα επιστρέφει από την αριστερή πλευρά της καρδιάς, δέχεται μια ισχυρή ώθηση για να σταλεί σε κάθε άκρο του οργανισμού και μετά επιστρέφει στη δεξιά πλευρά της καρδιάς

ΚΑΡΔΙΑ Αποτελείται από τέσσερις κοιλότητες (δύο κόλπους και δύο κοιλίες) Η ώθηση του αίματος επιτυγχάνεται με την εναλλαγή συστολών και διαστολών Οι βαλβίδες καθορίζουν τη μονόδρομη ροή του αίματος Και τα αγγεία διαθέτουν μυς που διευκολύνουν τη ώθηση του αίματος στα άκρα του σώματός μας

ΑΙΜΑ Το αίμα αποτελεί το 1/13 του βάρους του σώματος, επομένως για έναν ενήλικα είναι περίπου 5 λίτρα Το αίμα περιλαμβάνει κύτταρα όπως: ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια, που βρίσκονται μέσα στο πλάσμα Τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιέχουν την αιμοσφαιρίνη στην οποία οφείλεται και το κόκκινο χρώμα του αίματος Τα ερυθρά αιμοσφαίρια κάνουν την ανταλλαγή του οξυγόνου, δηλαδή προσλαμβάνουν το οξυγόνο από τους πνεύμονες και το μεταφέρουν στους ιστούς και τα κύτταρα. Από εκεί παραλαμβάνουν το διοξείδιο του άνθρακα, που το αποβάλλουν κατά την επιστροφή τους στους πνεύμονες Αιματοκρίτης – το ποσοστό του όγκου του αίματος το οποίο καταλαμβάνουν τα ερυθρά

ΑΙΜΑ Λευκά αιμοσφαίρια - συμμετέχουν αποτελεσματικά στην άμυνα του οργανισμού μας κατά των μικροβίων, με φαγοκυττάρωση, ή άλλων ξένων βλαπτικών παραγόντων Αιμοπετάλια - είναι εκείνα που πρώτα φράζουν το σημείο τραυματισμού ενός αγγείου, σχηματίζοντας ένα αιμοστατικό αιμοπεταλιακό θρόμβο, ώστε να σταματήσει η αιμορραγία Πλάσμα - διαφανές κιτρινωπό υγρό που περιέχει άλατα, λιποειδή, σάκχαρο και κυρίως πρωτεΐνες. Μεταφέρει με την κυκλοφορία τις θρεπτικές ουσίες στα κύτταρα και παίρνει από αυτά τα προϊόντα που πρέπει να αποβληθούν και τα μεταφέρει στα όργανα απέκκρισης (συκώτι, νεφροί, πνεύμονες)

ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Αλβουμίνη - η πλέον άφθονη πρωτεΐνη στο πλάσμα του αίματος. Σχετίζεται με τη μεταφορά πολλών μικρών μορίων και διαφόρων φαρμάκων στο αίμα. Είναι επίσης σημαντική για τη διατήρηση της οσμωτικής πίεσης μέσα στο δίκτυο των αγγείων. Ανοσοσφαιρίνες (αντισώματα) - εξασφαλίζουν την ανοσία και προφυλάσσουν τον οργανισμό από μικρόβια και ιούς Ινωδογόνο και Παράγοντες Πήξης - εξασφαλίζουν την πήξη του αίματος, όταν τραυματιστεί ένα αγγείο, με αποτέλεσμα σχηματισμό θρόμβου που σταματά οριστικά την αιμορραγία

ΚΛΑΣΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Παρασκευή παραγώγων που εξασφαλίζει την ορθολογιστική αξιοποίηση του προσφερόμενου από τους αιμοδότες αίματος. Τα παράγωγα αίματος είναι: Συμπυκνωμένα ερυθρά Συμπυκνωμένα αιμοπετάλια Πρόσφατα κατεψυγμένο πλάσμα (FFP) το οποίο περιέχει παράγοντες πήξης και χορηγείται σε περίπτωση αιμορραγίας από έλλειψη παραγόντων, σε διάχυτη ενδαγγειακή πήξη κ.λ.π. Κοινό πλάσμα

ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΛΑΣΜΑ 55% ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Νερό 90% Διαλύτης ουσιών Ιόντα (νατρίου, καλίου, ασβεστίου, μαγνησίου, χλωρίου, όξινου ανθρακικού) Ωσμωτικό ισοζύγιο, ρύθμιση pH, ρύθμιση διαπερατότητας μεμβράνων Πρωτεΐνες πλάσματος (αλβουμίνη, ινωδογόνο, ανοσοσφαιρίνες, αντισώματα κ.α) Ωσμωτικό ισοζύγιο, ρύθμιση pH, πήξη του αίματος, άμυνα Ουσίες που μεταφέρονται από το πλάσμα (θρεπτικές ουσίες, προϊόντα απέκκρισης, CO2, ορμόνες) Οργανικές λειτουργίες ΕΜΜΟΡΦΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ 45% ΑΡΙΘΜΟΣ (Χ103/μL) Ερυθροκύτταρα (RBC) 4,0-6,5 Μεταφορά Ο2 και CO2 Λευκοκύτταρα (WBC) 4,0-11,0 Άμυνα και ανοσία Ουδετερόφιλα (NEUT) Λεμφοκύτταρα (LYMPH) Μονοκύτταρα (MONO) Ηωσινόφιλα (EO) Βασεόφιλα (BASO) 2,00-7,50 1,50-4,00 0,20-0,80 0,04-0,40 0,01-0,10 Αιμοπετάλια (PLT) 150-400 Πήξη του αίματος

Ταχύτητα Καθιζήσεως Ερυθρών (ESR) : <10 mm/hr Γενική Αίματος Αιμοσφαιρίνη (Hb) (11,5-17,5 g/dL) Αιματοκρίτη (PCV% ή HCT%) (38%-54%) (ποσοστό του όγκου του αίματος το οποίο καταλαμβάνουν τα ερυθρά) Μέση πυκνότητα αιμοσφαιρίνης ανά ερυθρό (MCHC) (32.0-36.0g/dl) Μέσος όγκος ερυθρών (MCV) (80-96 fl) Μέση ποσότητα αιμοσφαιρίνης ανά ερυθρό (MCH) (27.0-32.0 pg) Ταχύτητα Καθιζήσεως Ερυθρών (ESR) : <10 mm/hr Πρόκειται για την ταχύτητα με την οποία καθιζάνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, όταν το δείγμα του αίματος τοποθετηθεί σε ειδικό σωλήνα. Είναι μια ευρέως χρησιμοποιούμενη εργαστηριακή εξέταση για τη διάγνωση και την παρακολούθηση της θεραπείας φλεγμονών, λοιμώξεων και κακοήθων νοσημάτων.

ΠΗΞΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Εξαιρετικά πολύπλοκος μηχανισμός Η πήξη είναι μια άμυνα του οργανισμού, ώστε να μη χάνουμε αίμα όταν τραυματιζόμαστε Προθρομβίνη - ένα ένζυμο πήξης αδρανές που με την επίδραση ιόντων ασβεστίου και της θρομβοπλαστίνης (που ελευθερώνεται με τη καταστροφή των αιμοπεταλίων, μόλις το αίμα βγει απ' τα αγγεία) μετατρέπεται σ' ένα δραστικό ένζυμο, τη θρομβίνη Η θρομβίνη μετατρέπει το ινωδογόνο (λεύκωμα του πλάσματος) σε ινώδες Το ινώδες μαζί με τα έμμορφα συστατικά του αίματος σχηματίζει το πηγμένο αίμα

Ηπαρίνη - εμποδίζει το πήξιμο του αίματος Αιμοφιλία - πάθηση κληρονομική που μεταδίδεται κληρονομικά μόνο στα αγόρια. Εάν τραυματιστούν μπορεί και να πεθάνουν ακόμα εξαιτίας της συνεχούς αιμορραγίας

ΤΟ ΑΙΜΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ Το αίμα εξετάζεται με τη μελέτη ενός πολύ λεπτού επιχρίσματός του σε αντικειμενοφόρο πλάκα Οι κύριες χρώσεις που χρησιμοποιούνται είναι οι Leishman, Wright και Giemsa, οι οποίες είναι γνωστές ως χρωστικές τύπου Romanovsky

ΤΟ ΑΙΜΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ

ΤΟ ΑΙΜΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ

ΕΡΥΘΡΟΚΤΤΑΡΑ Καταλαμβάνουν το 40-50% του συνολικού όγκου του αίματος Απύρηνα σωματίδια στα οποία οφείλεται το ερυθρό χρώμα του αίματος, λόγω του περιεχομένου τους στην αιμοσφαιρίνη Αιμοσφαιρίνη - μια πρωτεΐνη–μεταφορέας οξυγόνου Αναπτύσσονται στο μυελό των οστών από εμπύρηνα πρόδρομα κύτταρα, αλλά πριν μπούν στην κυκλοφορία, αποβάλλεται ο πυρήνας και τα κυτταρικά τους οργανίδια με αποτέλεσμα τα ερυθροκύτταρα να μετατρέπονται σε σωματίδια περιβαλλόμενα από χαρακτηριστική διπλοστιβάδα κυτταρικής μεμβράνης

ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ (Hb) Ένα τετραμερές μόριο που αποτελείται από 2α και 2β πολυπεπτιδικές αλυσίδες, που η καθεμία συνδέεται με μια ομάδα αίμης Η ομάδα της αίμης είναι προϊόν πορφυρίνης που περιέχει δισθενή σίδηρο (Fe2+) Στον ενήλικα υπάρχουν τρία είδη αιμοσφαιρίνης: HbΑ1αποτελεί το 97%, HbA2 το 2% και HbF το 1% της αιμοσφαιρίνης σε υγιή άτομα Στα νεογέννητα η HbF αποτελεί το 80%, αλλά σταδιακά αυτή η αναλογία ελαττώνεται και περίπου τον 8ο μήνα μετά τη γέννηση τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης φθάνουν αυτά των ενηλίκων Η HbS αποτελεί μια μη φυσιολογική μορφή της HbA και συναντάται σε άτομα με δρεπανοκυτταρική αναιμία-γενετική διαταραχή όπου παράγεται μη φυσιολογική αιμοσφαιρίνη HbS Σε καταστάσεις υποξίας προκαλείται καθίζηση της HbS στα ερυθροκύτταρα που αποκτούν δρεπανοειδές σχήμα και παρουσιάζουν δυσκαμψία, έχουν μικρή διάρκεια ζωής, μεγαλύτερη γλοιότητα από τα φυσιολογικά κύτταρα, γεγονότα που οδηγούν σε βαριά αναιμία

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ Μεταφορά οξυγόνου (Ο2) και διοξειδίου του άνθρακα (CO2) Το οξυγόνο συνδέεται με την αιμοσφαιρίνη που το μετατρέπει σε οξυαιμοσφαιρίνη, στην οποία οφείλεται το έντονο ρόδινο χρώμα του αρτηριακού αίματος Στα περιφερικά τριχοειδή το Ο2 απελευθερώνεται και διαχέεται στους ιστούς Ταυτόχρονα το CΟ2 διαχέεται από τους ιστούς στο αίμα και συνδέεται με την αιμοσφαιρίνη, σχηματίζοντας την ανθρακαμινοαιμοσφαιρίνη, στην οποία οφείλεται το υποκύανο χρώμα του φλεβικού αίματος Στους πνεύμονες το CΟ2 αποσυνδέεται από την αιμοσφαιρίνη, διαχέεται στους αεραγωγούς και απομακρύνεται με την εκπνοή Η ένωση της αιμοσφαιρίνης με μονοξείδιο του άνθρακα (ανθρακυλαιμοσφαιρίνη) δεν είναι αντιστρεπτή με αποτέλεσμα τη μειωμένη ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου

Υπάρχουν πέντε κύριοι τύποι λευκοκυττάρων στην αιματική κυκλοφορία: ΛΕΥΚΟΚΥΤΤΑΡΑ Συμμετέχουν στην άμυνα του οργανισμού ενάντια των εισβολέων βακτηρίων, ιών, παρασίτων καθώς και ξένων πρωτεϊνών Υπάρχουν πέντε κύριοι τύποι λευκοκυττάρων στην αιματική κυκλοφορία: Ουδετερόφιλα Λεμφοκύτταρα Ηωσινόφιλα Βασεόφιλα Μονοκύτταρα

ΟΥΔΕΤΕΡΟΦΙΛΑ Χαρακτηριστικός πολύλοβος πυρήνας και αραιοχρωματικό κυτταρόπλασμα Κύριος ρόλος είναι η φαγοκυττάρωση και η καταστροφή των βακτηρίων και νεκρωμένων κυττάρων Ψευδοπόδια που δημιουργούνται από τον πολυμερισμό και αποπολυμερισμό των νηματίων της ακτίνης περικλείουν το μικροοργανισμό μέσα στο φαγόσωμα Αυτό συγχωνεύεται με τα ειδικά κοκκία, με αποτέλεσμα η απελευθέρωση του περιεχομένου τους να προκαλεί την ελάττωση του pH, η οποία από μόνη της μπορεί να προκαλέσει την καταστροφή πολλών βακτηρίων Τα ένζυμα που απελευθερώνονται στον εξωκυττάριο χώρο, μετά από το θάνατο των ουδετερόφιλων, προκαλούν ρευστοποίηση των γειτονικών ιστών Το άθροισμα των νεκρωμένων ουδετερόφιλων, του υγρού των ιστών και του μη φυσιολογικού υλικού αποτελούν το πύον

ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ Σφαιρικά κύτταρα με στρογγυλό πυρήνα Έχουν ποικίλους λειτουργικούς ρόλους που σχετίζονται με τους ανοσολογικούς αμυντικούς μηχανισμούς ενάντια σε μικροοργανισμούς, ξένα μακρομόρια και καρκινικά κύτταρα Ταξινομούνται σε διάφορες ομάδες ανάλογα με τα χαρακτηριστικά αντιγόνα επιφανείας τους: Β λεμφοκύτταρα - παράγουν εξειδικευμένα αντισώματα ενάντια σε εισβολείς. Τα Πλασματοκύτταρα αποτελούν την τελική μορφή διαφοροποίησης των Β λεμφοκυττάρων και συνθέτουν ανοσοσφαιρίνες Τ-βοηθητικά λεμφοκύτταρα - απελευθερώνουν σηματοδοτικά μόρια για τη προσέλκυση των Β λεμφοκυττάρων Τ-κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα - εκκρίνουν τοξικές ουσίες για τη θανάτωση των κυττάρων που έχουν προσβληθεί από ιούς, των νεοπλασματικών κυττάρων ή των ξένων μοσχευμάτων Φυσικά κύτταρα-φονείς (NK cells, natural killer cells) - μια κατηγορία λεμφοκυττάρων με κυτταροτοξική δράση

ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΑ Έχουν δίλοβο πυρήνα, είναι μεγαλύτερα από τα ουδετερόφιλα και αναγνωρίζονται από τα μεγάλα επιμηκυσμένα ειδικά κοκκία Αυξημένος αριθμός ηωσινόφιλων παρατηρείται σε παρασιτώσεις, σε αλλεργικές καταστάσεις, όπως σε άσθμα, πυρετό του χόρτου και σε αντιδράσεις από φάρμακα Είναι ικανά να αποδομούν τα βακτήρια με την παρουσία αντιβακτηριακών αντισωμάτων

ΒΑΣΕΟΦΙΛΑ Μεγάλα έντονα κοκκία που χρωματίζονται με έντονο χρώμα και επισκιάζουν το πυρήνα, ο οποίος είναι διαιρεμένος σε ακανόνιστους λοβούς (συνήθως δίλοβος) και έχει έντονα συμπυκνωμένη χρωματίνη Αποτελούν κυρίως εκκριτικά κύτταρα που διαμεσολαβούν στις αντιδράσεις άμεσης υπερευαισθησίας Η απελευθέρωση ισταμίνης και άλλων αγγειοδραστικών μεσολαβητών είναι υπεύθυνη για την άμεση αντίδραση (αναφυλακτοειδή) υπερευαισθησίας Η ισταμίνη προκαλεί διαστολή των μικρών αγγείων (κυρίως τριχοειδή και φλεβίδια) και αύξηση της διαπερατότητάς τους. Αυτό οδηγεί στη τοπική έκλυση συστατικών του πλάσματος στους ιστούς, γεγονός που οδηγεί σε τοπική διόγκωση (οίδημα) Στους ασθενείς με άσθμα, η ισταμίνη προκαλεί σύσπαση των λείων μυϊκών ινών των αεραγωγών (κυρίως των βρογχιολίων) στους πνεύμονες και δυσχέρεια στην αναπνοή

ΜΟΝΟΚΥΤΤΑΡΑ Μεγάλος έκκεντρα τοποθετημένος πυρήνας και άφθονο κυτταρόπλασμα Σε περιπτώσεις νεκρωμένου υλικού, φλεγμονής και εισβολέων-μικροοργανισμών εγκαταλείπουν το αίμα και μεταναστεύουν στους ιστούς, διαφοροποιούμενα σε ιστικά μακροφάγα. Με φαγωκυττάρωση εγκολπώνουν και αδρανοποιούν ιστικά υπολείμματα και ξένο υλικό ως μέρος της διαδικασίας επούλωσης και αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας Παρουσιάζουν αντιγόνα στα ανοσοϊκανά κύτταρα με σκοπό την οριστική καταστροφή τους. Επίσης, η ενεργοποίηση των λεμφοκυττάρων οδηγεί στην παραγωγή παραγόντων που ενισχύουν τη φαγοκυτταρική δραστηριότητα των μακροφάγων. Εξάλλου, τα μακροφάγα αποτελούν σημαντική θέση σχηματισμού της κυτοκίνης IL-2, η οποία παίζει σπουδαίο ρόλο στη διαμεσολάβηση συστηματικών απαντήσεων κατά την οξεία φλεγμονή.

ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ Μικρά απύρηνα δισκοειδή σωματίδια Προάγουν την πήξη του αίματος και βοηθούν στην αποκατάσταση της βλάβης στα τοιχώματα των αγγείων μετά από τραυματισμό τους, εμποδίζοντας έτσι την απώλεια του αίματος Η υπέρταση, τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης και το κάπνισμα ενοχοποιούνται για την προσκόλληση των αιμοπεταλίων μεταξύ τους και τον παθολογικό σχηματισμό των θρόμβων που προκαλούν την απόφραξη των αγγείων και την καρδιακή προσβολή

ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ Στο σύστημα κατάταξης ομάδων αίματος ABO, το αίμα διακρίνεται σε τέσσερις τύπους: A, B, AB και O Για να δώσει κανείς αίμα σε άρρωστο που κινδυνεύει, πρέπει το αίμα του δότη να μη "συγκολλάται" μέσα στο αίμα του δέκτη Οι ομάδες αίματος ξεχωρίζουν βάση 2 σημαντικών αντιγόνων τα οποία καλύπτουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια: τα Α και Β αντιγόνα τα Rh αντιγόνα

ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ Άτομα που έχουν μόνο Α αντιγόνα στο αίμα τους ανοίκουν στην ομάδα Α. Άτομα που έχουν μόνο Β αντιγόνα στο αίμα τους ανοίκουν στην ομάδα Β. Άτομα που έχουν Α και Β αντιγόνα στο αίμα τους ανοίκουν στην ομάδα ΑΒ. Άτομα που δεν έχουν καθόλου Α και Β αντιγόνα στο αίμα τους ανοίκουν στην ομάδα Ο. Το αίμα της ομάδας Α έχει αντι-B αντιγόνα, και το αίμα της ομάδας Β έχει αντι-Α αντιγόνα.  Τα αντισώματα αντι-Α καταπολεμούν τα αντιγόνα Β, και αντιστρόφως τα αντισώματα αντι-Β καταπολεμούν τα αντιγόνα A.

ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ Η ομάδα αίματος Ο μπορεί να δώσει αίμα στις ομάδες Ο, Α, Β και ΑΒ. Άρα, είναι πανδότης, γιατί τα αιμοσφαίρια της δεν έχουν συγκολλητινογόνα και έτσι δεν μπορούν να συγκολληθούν απ' τις συγκολλητίνες του πλάσματος οποιουδήποτε δέκτη Η ομάδα Α μπορεί να δώσει αίμα στις ομάδες Α και ΑΒ Η ομάδα Β μπορεί να δώσει αίμα στις ομάδες Β και ΑΒ Η ομάδα ΑΒ μπορεί να δώσει αίμα στην ομάδα ΑΒ. Είναι πανδέκτης, γιατί ο ορός της δεν έχει συγκολλητίνες και έτσι μπορεί να δεχτεί αίμα οποιασδήποτε ομάδας χωρίς να συγκολλήσει τα αιμοσφαίρια του μεταγγιζόμενου αίματος

ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΡΕΖΟΥΣ Τα Rh αντιγόνα είτε υπάρχουν στο αίμα μας, ή όχι Εάν τα έχουμε, τότε το αίμα μας είναι Rh θετικό (+), αλλιώς είναι Rh αρνητικό (-) Αυτό ισχύει για όλες τις ομάδες αίματος (Α,Β,ΑΒ,Ο), για αυτό και έχουμε τις τελικές ομάδες Α+, Α-, Β+, Β-, ΑΒ+, ΑΒ-, Ο+ και Ο-.

Ατυχήματα μπορεί να συμβούν, αν δεν υπολογιστεί ο παράγοντας Ρέζους, στις εξής περιπτώσεις: Σε άτομα στα οποία έγινε μια πρώτη μετάγγιση και στα οποία μια δεύτερη μετάγγιση μπορεί να είναι θανατηφόρα Στις γυναίκες στις οποίες γίνεται μετάγγιση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους Στις γυναίκες που γέννησαν ήδη το πρώτο τους παιδί και στις οποίες μετά από λίγο γίνεται μετάγγιση

ΕΡΥΘΡΟΒΛΑΣΤΩΣΗ Στην περίπτωση που γυναίκα με αρνητικό rhesus (Rh-) κυοφορεί έμβρυο που είναι rhesus θετικό Κατά τη διάρκεια του τοκετού το αίμα της μητέρας θα αναμειχθεί με το αίμα του νεογνού με αποτέλεσμα η μητέρα να αρχίσει να παράγει αντισώματα κατά της πρωτεΐνης rhesus Το νεογέννητο δεν επηρεάζεται από αυτή την εξέλιξη, αλλά στην περίπτωση δεύτερης κύησης με έμβρυο rhesus θετικό, τα αντισώματα (αντι-Rh+) περνούν από το αίμα της μητέρας στο αίμα του εμβρύου και επιτίθενται κατά των ερυθρών αιμοσφαιρίων του εμβρύου με αποτέλεσμα πολλά να καταστρέφονται και να προκαλείται αιμολυτική νόσος με πολύ επικίνδυνες συνέπειες για το έμβρυο ή το νεογνό Μπορεί να προκληθεί αναιμία, ίκτερος, εγκεφαλική βλάβη, καρδιακές παθήσεις, ακόμη θάνατος του νεογνού.

Η ΠΙΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Αυτή είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αγγείων Όταν λέμε πίεση εννοούμε συνήθως την αρτηριακή πίεση Η αρτηριακή πίεση μετριέται με ειδικά όργανα που λέγονται σφυγμομανόμετρα. Όταν η πίεση είναι μεγαλύτερη του 16, τότε λέμε ότι το άτομο "έχει πίεση", δηλ. πάσχει από υπέρταση (όπως στις περιπτώσεις αρτηριοσκλήρωσης κλπ).