ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΠΜΣ – 6η Κατεύθυνση : Νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών Εργασία στο Μάθημα ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Βασικές Έννοιες Προγραμματισμού σε Γλώσσα   Μπαντές Αθανάσιος – Α.Μ.:Μ1317 Φλώρος Βασίλειoς – Α.Μ.:Μ1336 Ηλιάκης Αντώνιος – Α.Μ.:Μ1339 Τάσσης Στέφανος – Α.Μ.:Μ1329 Κυριακίδης Ιωάννης – Α.Μ.:Μ1231

Καλυπτόμενες Ενότητες Γενικά Ο Εννοιολογικός Χάρτης στην Εκπαιδευτική Διαδικασία Ενδεικτικές Δραστηριότητες ΕΧΓ Γνωστικό Αντικείμενο Μαθησιακοί Στόχοι Μαθησιακά Αντικείμενα Σύντομη Περιγραφή του CmapTools Περιγραφή Σχεδίου Μαθήματος Συμπεράσματα Βιβλιογραφία

Γενικά Σύμφωνα με τις σύγχρονες θεωρίες, η μάθηση νοείται ως μια συνεχής αυτο-ρυθμιζόμενη διαδικασία οργάνωσης εννοιολογικών σχημάτων, στην οποία σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι εμπειρίες του υποκειμένου, οι πεποιθήσεις και τα προϋπάρχοντα εννοιολογικά του σχήματα, τα ενδιαφέροντα και οι ανάγκες του, η διαρρύθμιση του μαθησιακού περιβάλλοντος (το πλαίσιο, ο ρόλος του εκπαιδευτικού, τα εργαλεία) και οι κοινωνικό- πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις (Ματσαγγούρας 2001)

Γενικά Μια από τις μεθόδους/γραφικά εργαλεία που εστιάζουν στην εξωτερίκευση και αναπαράσταση των εννοιολογικών σχημάτων των υποκειμένων, συμβάλλουν στη διερεύνηση και αξιοποίησή τους, ενθαρρύνουν και αξιολογούν την εννοιολογική αλλαγή και ενισχύουν την ουσιαστική μάθηση (meaningful learning) είναι η εννοιολογική χαρτογράφηση (ΕΧΓ) και ο εννοιολογικός χάρτης (ΕΧ) (Novak and Gowin 1984, Mintzes et al. 2000, McAleese 1998)

Ο ΕΧ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία Σύμφωνα με τους Jonassen (2000) και Novak (1990), ο ΕΧ στην εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να αποτελέσει: Μαθησιακή στρατηγική (learning strategy) Εκπαιδευτική/διδακτική στρατηγική (instructional strategy) Στρατηγική για το σχεδιασμό/οργάνωση της διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου και της εκπαιδευτικής διαδικασίας (curriculum planning) Ένα εργαλείο αναπαράστασης και αξιολόγησης του «τι γνωρίζουν» οι μαθητές

Ο ΕΧ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία Ο ΕΧ μπορεί κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας να χρησιμοποιηθεί: Για την παρουσίαση των εννοιών μιας ενότητας Ως οργανωτής προώθησης (advance organizer) συνεισφέροντας στην ενεργοποίηση της υπάρχουσας γνωστικής δομής των μαθητών εμπλουτίζοντάς την Ως επαναληπτικός χάρτης για τη σύνοψη των σημαντικότερων εννοιών της ενότητας

Ενδεικτικές Δραστηριότητες ΕΧΓ Η Εννοιολογική Χαρτογράφηση περιλαμβάνει τις ακόλουθες δραστηριότητες: Κατασκευή ενός χάρτη Διόρθωση ενός χάρτη Επέκταση ενός χάρτη Συμπλήρωση ενός χάρτη Οποιοσδήποτε συνδυασμός των παραπάνω π.χ. αξιολόγηση /διόρθωση και επέκταση ενός δοσμένου χάρτη

Γνωστικό Αντικείμενο Το γνωστικό αντικείμενο αφορά στη διδασκαλία και εκμάθηση των βασικών στοιχείων της ΓΛΩΣΣΑΣ στα πλαίσια του μαθήματος “Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον” της Γ' Λυκείου Τεχνολογικής κατεύθυνσης και περιλαμβάνει: Αλφάβητο και Τύποι Δεδομένων Σταθερές και Μεταβλητές Τελεστές, Συναρτήσεις και Εκφράσεις Εντολή Εκχώρησης Εντολές Εισόδου – Εξόδου Δομή Προγράμματος

Γενικός Σκοπός του Μαθήματος Ο γενικός σκοπός του μαθήματος είναι να καταστούν ικανοί οι μαθητές να συντάσσουν και να εκτελούν σε δομημένη γλώσσα προγραμματισμού απλά προγράμματα τα οποία να δέχονται διαφόρων τύπων δεδομένα, στη συνέχεια να τα επεξεργάζονται και τελικά να παρέχουν τα αποτελέσματα

Προαπαιτούμενες Γνώσεις Οι μαθητές έχουν ήδη διδαχθεί τις βασικές θεωρητικές έννοιες στα πλαίσια των ενοτήτων “Ανάλυση Προβλήματος και Σχεδίαση Αλγορίθμου”, όπου η έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αλγοριθμικής προσέγγισης των προβλημάτων

Μαθησιακοί Στόχοι Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση: Να διατυπώνουν τη δομή ενός προγράμματος. Να διακρίνουν τις σταθερές από τις μεταβλητές. Να αναγνωρίζουν τους διάφορους τύπους μεταβλητών. Να μετατρέπουν τις αριθμητικές πράξεις σε εντολές προγράμματος. Να χρησιμοποιούν σωστά την εντολή εκχώρησης. Να χρησιμοποιούν τις εντολές εισόδου και εξόδου. Να συντάσσουν απλά προγράμματα, τα οποία εισάγουν δεδομένα, τα επεξεργάζονται και εμφανίζουν τα αποτελέσματα στην οθόνη

Μαθησιακά Αντικείμενα Το λογισμικό χαρτογράφησης εννοιών CmapTools Το λογισμικό Γλωσσομάθεια Το ελεύθερο λογισμικό LibreOffice

Σύντομη Περιγραφή του CmapTools 1/3 Το CmapTools έχει αναπτυχθεί από το Institute for Human and Machine Cognition και προσφέρεται για τη δημιουργία των εννοιολογικών χαρτών. Επιπλέον, προσφέρει τα εξής: Αναδιοργάνωση κόμβων, επιγραφών και δεσμών, ευκολία μετακίνησής τους και αναδόμησης του συνόλου του εννοιολογικού χάρτη Δυνατότητα μετακίνησης, προσθήκης εννοιών, αλλαγής χρώματος και μεγέθους γραμματοσειρών Εύκολη χρήση προγραμμάτων, δυνατή και από μαθητές χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις υπολογιστών Δυνατότητα εξαγωγής των εννοιολογικών χαρτών σε άλλες ηλεκτρονικές μορφές, όπως κειμενογράφο, αρχείο pdf, εικόνα, κτλ Παρέχεται δωρεάν

Σύντομη Περιγραφή του CmapTools 2/3 Αναβαθμίζεται διαρκώς Υπάρχουν εκδόσεις σε διάφορες γλώσσες και στην ελληνική Επιτρέπει την εξ’ αποστάσεως συνεργασία των χρηστών Παρέχει τη δυνατότητα δημοσίευσης του χάρτη στο διαδίκτυο και την αποθήκευση του σε επιλεγμένους server του ινστιτούτου, τους CmapServers Επιτρέπει τη δημιουργία συνδέσμων σε διάφορες πηγές (φωτογραφίες, γραφικά, βίντεο, γραφήματα, πίνακες, κείμενα, ιστοσελίδες, άλλους εννοιολογικούς χάρτες) που βρίσκονται τοπικά ή οπουδήποτε στο διαδίκτυο Συνδέοντας διαφορετικούς εννοιολογικούς χάρτες μεταξύ τους, μπορεί να δημιουργηθεί ένα Γνωστικό Μοντέλο

Σύντομη Περιγραφή του CmapTools 3/3 Πλευρική Ribbon Γραμμή Εντολών Παλέτα Σχεδίασης

Περιγραφή Σχεδίου Μαθήματος 1/6 Διάρκεια μαθήματος: 3 διδακτικές ώρες 1η Ώρα 1η Φάση (10 λεπτά) Οι μαθητές, παίρνουν τυπωμένο τον εννοιολογικό χάρτη Καλούνται να μελετήσουν το χάρτη και να σημειώσουν με κόκκινο χρώμα τις έννοιες και τις προτάσεις που δε γνωρίζουν ή δεν κατανοούν Ο διδάσκων καταγράφει στον πίνακα τις έννοιες που δε γνωρίζουν οι μαθητές και ζητά από κάποιους που ενδεχομένως τις γνωρίζουν, να τις εξηγήσουν

Περιγραφή Σχεδίου Μαθήματος 2/6 Εννοιολογικός Χάρτης

Περιγραφή Σχεδίου Μαθήματος 3/6 Διάρκεια μαθήματος: 3 διδακτικές ώρες 1η Ώρα 2η Φάση (35 λεπτά) O εκπαιδευτικός παρουσιάζει αναλυτικά όλες τις έννοιες, δίνοντας έμφαση στις άγνωστες έννοιες για τους μαθητές Επικαλυπτικά χρησιμοποιεί τις διαφάνειες της παρουσίασης “Βασικές έννοιες προγραμματισμού

Περιγραφή Σχεδίου Μαθήματος 4/6 Διάρκεια μαθήματος: 3 διδακτικές ώρες 2η Ώρα 2η Φάση συνέχεια (35 λεπτά) Συνεχίζεται η αναλυτική παρουσίαση της διδακτικής ενότητας 3η Φάση (5 - 10 λεπτά) Γίνεται μια σύντομη ανακεφαλαίωση και τονίζονται τα σημαντικότερα σημεία της διδακτικής ενότητας Ο διδάσκων απαντά σε ερωτήσεις των μαθητών και επιλύει τις απορίες τους Διανέμει τα φύλλα εργασίας 2 και 3, με σκοπό να προετοιμαστούν για το επόμενο μάθημα

Περιγραφή Σχεδίου Μαθήματος 5/6 Διάρκεια μαθήματος: 3 διδακτικές ώρες 3η Ώρα 4η Φάση (25 λεπτά) Ο εκπαιδευτικός επιλύει απορίες (οι μαθητές έχουν ήδη μελετήσει τη διδακτική ενότητα στο σπίτι τους) Οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν τα φύλλα εργασίας 2 και 3 5η Φάση (20 λεπτά) Οι μαθητές σε συνεργασία με το διδάσκοντα καλούνται να βρουν τις σωστές απαντήσεις στις ερωτήσεις των φύλλων εργασίας

Περιγραφή Σχεδίου Μαθήματος 6/6 Διάρκεια μαθήματος: 3 διδακτικές ώρες 3η Ώρα 5η Φάση (25 λεπτά) Κάθε μαθητής περιγράφει την απάντησή του σε μία ερώτηση, η οποία αξιολογείται από την υπόλοιπη τάξη και τέλος από το διδάσκοντα Οι εννοιολογικοί χάρτες που κατασκευάστηκαν από τους μαθητές παρουσιάζονται στον πίνακα και σχολιάζονται από τους ίδιους

Φύλλα Εργασίας

Φύλλα Εργασίας

Φύλλα Εργασίας

Φύλλα Εργασίας

Φύλλα Εργασίας

Φύλλο αξιολόγησης Συμπεράσματα Δε θα χρησιμοποιηθεί κάποιο φύλλο αξιολόγησης, που το πιθανότερο είναι να αγχώσει τους μαθητές. Οι μαθητές θα αξιολογηθούν με βάση την συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική δραστηριότητα, δηλαδή με τη παρουσία τους στη τάξη, τη διατύπωση αποριών, την κριτική τους ικανότητα καθώς και από τη συνεργασία τους τόσο με το διδάσκοντα όσο και με τους υπολοίπους μαθητές. Συμπεράσματα Η διδασκαλία της διδακτικής ενότητας με τη βοήθεια των εννοιολογικών χαρτών, βοηθάει τους μαθητές να εμπλέκονται στη διαδικασία οργάνωσης, αποσαφήνισης και οικοδόμησης των βασικών εννοιών, των σχέσεών τους και της δομής τους

Βιβλιογραφία Διδακτικές προσεγγίσεις και εργαλεία για τη διδασκαλία της πληροφορικής - Μ. Γρηγοριάδου, Ε.Γουλή, Α.Γόγουλου Ο Εννοιολογικός Χάρτης ως Εργαλείο ∆ιδασκαλίας - Μ. Γρηγοριάδου, Ε. Γουλή, Α. Γόγουλου Αξιοποιώντας τον Εννοιολογικό Χάρτη ως Εργαλείο ∆ιδασκαλίας και Αξιολόγησης στο Μάθημα Πληροφορικής Γυμνασίου - Ευαγγελία Γουλή, Αγορίτσα Γόγουλου, Κυπαρισία Παπανικολάου, Μαρία Γρηγοριάδου «Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον» της Γ τάξης Ενιαίου Λυκείου Τεχνολογικής Κατεύθυνσης - Α. Βακάλη, Η. Γιαννόπουλου, Ν. Ιωαννίδη, Χ. Κοίλια, Κ. Μάλαμα, Ι. Μανωλόπουλου, Π. Πολίτη, έκδοση 2013 Παρουσίαση διαφανειών του Κεφαλαίου 7 - Βασικά Στοιχεία Προγραμματισμού http://alkisg.mysch.gr/steki/index.php?action=dlattach;topic=3167.0;attach=1925 - Δημήτρης Δαλαγιώργος, Πληροφορικός Πανεπιστημίου Αθηνών Λογισμικό IHMC Cmap Tools: http://cmap.ihmc.us/ Λογισμικό Γλωσσομάθεια: http://spinet.gr/glossomatheia/ Λογισμικό LibreOffice: http://www.libreoffice.org