ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΄΄ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ΄΄ « ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ: Α) ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Β) VIRGINIA POLYTECHNIC INSTITUTE Γ) WEST VIRGINIA UNIVERSITY ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ – ΣΥΓΚΡΙΣΗ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ» ΧΑΛΕΠΛΙΟΓΛΟΥ ΆΡΤΕΜΙΣ ΑΘΗΝΑ 2004

1) ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ  1985: Ν.1566/1985  1986: ΄΄ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ΄΄   1998 – 1999: ΄΄ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛ/ΚΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ΄΄  1999: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΡΓΟΥ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΥΛΙΚΟΥ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ  ΠΟΙΟ ΣΚΟΠΟ ΘΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ Η ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ  ΠΟΙΟ ΥΛΙΚΟ ΘΑ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΘΕΙ  ΌΛΟ Ή ΜΕΡΟΣ ΑΥΤΟΥ?  ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΥΛΙΚΟΥ  ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ?  ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ?  ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΧΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ?  ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΤΗΝ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ?

Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΄΄ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ΄΄  Η ΔΙΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ  ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ & ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ  Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ  ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ  ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ & ΕΥΡΕΤΗΡΙΑΣΗ  ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ  ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

ΣΗΜΕΡΑ... ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΄΄ΑΡΓΩ΄΄ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΑΠΟ 7/01-11/02 ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ & ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ NDLTD

ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ - ΕΚΤ

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ 1)ΑΠΛΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ 2)ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ 3)ΣΥΝΘΕΤΗ ΑΝΑΖΗΤΣΗ

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΕΓΓΡΑΦΗΣ: MARC ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΠΛΗΡΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗ

2) VIRGINIA POLYTECHNIC INSTITUTE & STATE UNIVERSITY Το 1997 δημιουργεί Ψηφιακή Βιβλιοθήκη με Διδακτορικές Διατριβές & Μεταπτυχιακές Εργασίες. Η κατάθεση αυτών από τους δημιουργούς γίνεται υποχρεωτικά σε ηλεκτρονική μορφή. Ιδρυτικό μέλος του NDLTD.

Γιατί σε Ηλεκτρονική Μορφή? Δίνονται στο συγγραφέα περισσότερες δυνατότητες να ΄΄δημιουργήσει΄΄ με το πόνημά του. Πιο ευέλικτος τρόπος παρουσίασης, λόγω της χρήσης των πολυμέσων και των υπερσυνδέσμων. Δυνατότητα πρόσβασης σε απομακρυσμένους χρήστες, είτε αυτοί είναι οι τελικοί (χρήστες), είτε ακόμα και τα μέλη της επιτροπής που διορθώνουν την εργασία. Δυνατότητα συχνών αποθηκεύσεων, γεγονός που παρέχει ασφάλεια και αξιοπιστία. Εξοικείωση των σπουδαστών με τις τεχνολογίες αιχμής. Άμεση πρόσβαση μέσω Παγκόσμιου Ιστού σε μεγάλο όγκο πληροφορίας που σε αντίθετη περίπτωση θα παρέμενε άγνωστη και άρα ανεκμετάλλευτη. Μείωση κόστους παραγωγής τελικού ΄΄προϊόντος΄΄ για τον δημιουργό.

Γιατί σε Ηλεκτρονική Μορφή? (συνέχεια) Δημιουργία Ψηφιακής Βιβλιοθήκης αξιώσεων Παραγωγή περισσότερης ΄΄τρέχουσας έρευνας΄΄ Παροχή υπηρεσίας 7/24 Εξοικονόμηση χώρου με τη φύλαξη του έντυπου υλικού σε ράφια Μείωση των φωτοτυπιών Μείωση εξόδων για το δέσιμο των εργασιών, την καταλογογράφηση, το δανεισμό τους, τη μικροφωτογράφησή τους

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ: A.Πολιτική Απεριόριστης/ Ελεύθερης Χρήσης (Unrestricted access policy) B.Πολιτική Ελεγχόμενης Πρόσβασης (Restricted access policy) C.Μικτή Πολιτική Πρόσβασης (Mixed access policy ) D.Πολιτική Απαγορευμένης Πρόσβασης (Withheld access policy )

VT Electronic Theses & Dissertations

3) WEST VIRGINIA UNIVERSITY Το 1998 δημιουργεί τη δεύτερη στον κόσμο Ψ.Β. με Διδακτορικές & Μεταπτυχιακές εργασίες. Η κατάθεσή τους γίνεται υποχρεωτικά σε ηλεκτρονική μορφή. Μέλος του NDLTD.

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ: A.Πολιτική Ελεύθερης Πρόσβασης (World access or world distribution) B.Πρόσβαση και Διάθεση μόνο μέσα στο Πανεπιστημιακό Campus (Campus only access or WVU only distribution) C.Ελεγχόμενη Πρόσβαση εντός του Πανεπιστημιακού Campus (Campus encrypted access) D.Απαγορευμένη ή Περιορισμένη Πρόσβαση (No access or restricted access)

West Virginia University Electronic Theses & Dissertations

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ (1α) ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΚΤVTWVU Τύπος ΤεκμηρίουΧΧ Ταυτότητα ΕγγραφήςΧΧ Τίτλος ΕργασίαςΧΧΧ Μεταφρασμένος Τίτλος Εργασίας Χ Όνομα ΣυγγραφέαΧΧΧ ΣυγγραφέαΧ Τμήμα που ΕκπονήθηκεΧΧ Τίτλος που ΑποκτήθηκεΧΧ Επιτροπή ΕξέτασηςΧΧ Επικεφαλής Επιτροπής Χ

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ (1β) ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Ημερομηνία ΥποστήριξηςΧΧ Θέματα/ Λέξεις – ΚλειδιάΧΧΧ Πολιτική ΔιάθεσηςΧΧ Φυσική ΠεριγραφήΧ ΣημειώσειςΧ ΠερίληψηΧΧΧ Ηλεκτρονική Τοποθεσία/ Πρόσβαση ΧΧ ΑντίτυπαΧ

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ (2α): ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΠΟΛΙΚΗΙΔΡΥΜΑΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Μη ελεγχόμενη Πρόσβαση VTΔιαδικτυακάΌχι Παγκόσμια ΠρόσβασηWVUΔιαδικτυακάΌχι Ελεύθερη ΠρόσβασηNDCΔιαδικτυακά/ Διαδανεισμός ΌχιΜέχρι 3 χρόνια Ελεγχόμενη ΠρόσβασηVTΔιαδικτυακάΌχιΜέχρι 3 χρόνια Πρόσβαση από το Campus WVUΔιαδικτυακά/ Διαδανεισμός/ Αποθήκευση ΌχιΜέχρι 5 χρόνια Με κωδικό πρόσβαση από το Campus WVUΔιαδικτυακά/ Διαδανεισμός ΌχιΜέχρι 5 χρόνια Μικτή ΠρόσβασηVTΔιαδικτυακάΝαιΌχι ΄΄Αναχαιτισμένη΄΄ Πρόσβαση VT-Όχι Μη ελεγχόμενη Πρόσβαση WVU-ΌχιΜέχρι 2 χρόνια

ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ (2α): ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΙΔΡΥΜΑΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Χρήστες Εντός Δικτύου Χρήστες Εκτός ΔικτύουΧρήστες Εντός Δικτύου Χρήστες Εκτός Δικτύου Μη ελεγχόμενη Πρόσβαση VTΝαι Παγκόσμια Πρόσβαση WVUΝαι Ελεύθερη Πρόσβαση NDCΝαι Ποικίλει Ελεγχόμενη Πρόσβαση VTΝαι Όχι Πρόσβαση από το Campus WVUΝαι Όχι Με κωδικό πρόσβαση από το Campus WVUΝαι Όχι Μικτή ΠρόσβασηVTΝαι Ποικίλει ΄΄Αναχαιτισμένη΄ ΄ Πρόσβαση VTΌχι Απαγορευμένη Πρόσβαση WVUΌχι

ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η δημιουργία μιας Ψηφιακής Βιβλιοθήκης στο πλαίσιο ενός ευρύτερου φορέα, απεικονίζει την κουλτούρα, τους στόχους, τις προοπτικές και τις ανάγκες μιας συγκεκριμένης κατηγορίας κοινού, αυτού που εξυπηρετεί ο φορέας. Επίσης, είναι ενδεικτική του περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται ο φορέας, καθώς και των λοιπών δυνατοτήτων του, όπως οικονομικών, ανθρωπίνου δυναμικού, εξοπλισμού κλπ. Περισσότερο, όμως, δίνει το στίγμα – και αν είναι κανείς έμπειρος το αντιλαμβάνεται – της κοινωνίας στους ευρύτερους κόλπους της οποίας αναπτύσσεται, των πληροφοριακών αναγκών αυτής, του μορφωτικού επιπέδου των μελών που την αποτελούν και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και αναζητήσεών τους. Από την άλλη πλευρά, εργασίες ανώτατου επιπέδου, όπως είναι οι μεταπτυχιακές και οι διδακτορικές διατριβές, καταδεικνύουν και, πολλές φορές, ορίζουν το επίπεδο των επιστημόνων που γεννά η κάθε κοινωνία και αποτελούν αλάνθαστο χάρτη των ενδιαφερόντων τους. Επίσης, οι εργασίες αυτού του είδους αποτελούν και πυξίδα που δείχνει το προς τα που κινούνται τα επιστημονικά ενδιαφέροντα, ποια θέματα έχουν τη μεγαλύτερη απήχηση στο ερευνητικό κοινό και τι ανάγκες ερευνητικές βαίνει προς το να καλύψει μια επιστημονική κοινότητα. Κάθε τέτοια προσπάθεια υλοποίησης, εκτός από τις πληροφοριακές ανάγκες που πρακτικά καλύπτει, αποτελεί και ένα όχημα μέσω του οποίου ο Φορέας που φιλοξενεί την υλοποίηση καθίσταται, αρχικά, βιώσιμος στην Αγορά της πληροφόρησης, αργότερα, όμως και ανταγωνιστικός. Σε έναν κόσμο που όλα υπολογίζονται με βάση την αγορά και τη ζήτηση ενός προϊόντος, οι Ψηφιακές Βιβλιοθήκες διδακτορικών καλούνται να αποτελέσουν ένα ΄΄δυνατό΄΄ προϊόν στην πληροφοριακή αγορά. Για αυτό, ακριβώς, το λόγο είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν κάτω από τις πλέον βέλτιστες συνθήκες.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Εκτός από την περίπτωση του ΕΚΤ πώς μπορεί να διαμορφωθεί στον Ελληνικό Ακαδημαϊκό χώρο ένα Δίκτυο με τις Διδακτορικές Διατριβές και τα αποτελέσματα της λοιπής επιστημονικής έρευνας που παράγουν; Κάτι τέτοιο είναι υλοποιήσιμο με τα δεδομένα της σημερινής υφισταμένης κατάστασης που επικρατεί στο χώρο των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών; Ποιος θα μπορούσε να αναλάβει την υλοποίηση ενός εγχειρήματος αυτής της εμβέλειας; Οι έλληνες επιστήμονες είναι διατεθειμένοι να συνεργαστούν σε ενδεχόμενη υλοποίηση αυτού του εγχειρήματος; Ποια πολιτική πρόσβασης και ποια πολιτική στην επιλογή των μεταδεδομένων θα ακολουθηθεί σε περίπτωση υλοποίησης; Μήπως υπάρχει ανάγκη προτυποποίησης και συγγραφής σχετικών εγχειριδίων και οδηγιών προς τις βιβλιοθήκες; Ποιος θα αναλάβει την ΄΄εκστρατεία΄΄ ενημέρωσης των συμβαλλομένων μερών; Οι διαχειριστές της Γνώσης είμαστε κοινωνοί των πλεονεκτημάτων που μια τέτοια ενδεχόμενη υλοποίηση μπορεί να αποφέρει και αν ναι, εμείς ως κοινότητα, τι κάνουμε για αυτό;..