Χειμερινό Τρίμηνο 2005 Η ΒΙΒΛΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Χειμερινό Τρίμηνο 2005 Η ΒΙΒΛΟΣ

Τι είναι τα Απόκρυφα; Ανήκουν στην Αγία Γραφή; Κυριακή 16 Οκτωβρίου 05 Τι είναι τα Απόκρυφα; Ανήκουν στην Αγία Γραφή;

Α. Απόκρυφα ονομάζουν οι Διαμαρτυρόμενες Εκκλησίες 10 βιβλία που περιλαμβάνονται στη μετάφραση των Εβδομήκοντα Α’ Έσδρας Ιουδίθ Τωβίτ Μακκαβαίων Α’ Μακκαβαίων Β’ Μακκαβαίων Γ’ Σοφία Σολομώντος Σοφία Σειράχ Βαρούχ Επιστολή Ιερεμίου Δανιήλ (προσθήκες) Εσθήρ (προσθήκες)

Β. Μια άλλη ομάδα εβραϊκών βιβλίων ονομάζονται από τις Διαμαρτυρόμενες Εκκλησίες «Ψευδεπίγραφα» Α’ Ενώχ Β’ Ενώχ Σιβύλλειοι χρησμοί Διαθήκαι των 12 Πατριαρχών Ιωβηλαία Αποκάλυψις Αβραάμ Μαρτύριον Ησαΐου Ψαλμοί Σολομώντος Β’ Βαρούχ Γ’ Βαρούχ Δ’ Μακκαβαίων Βίος Αδάμ και Εύας Ανάληψις Μωυσέως

Πότε χρονολογούνται τα Απόκρυφα και τα Ψευδεπίγραφα και σε ποια γλώσσα παραδίδονται; Γράφτηκαν την περίοδο ανάμεσα στις διαθήκες (ελληνιστική περίοδος) Παραδίδονται στην ελληνική γλώσσα

Πώς ονομάζουν τα Απόκρυφα οι άλλες Εκκλησίες; Η Ορθόδοξη Εκκλησία ονομάζει τα 10 Απόκρυφα «Κανονικά», ενώ τα Ψευδεπίγραφα «Απόκρυφα». Η Καθολική Εκκλησία ονομάζει τα Απόκρυφα «Δευτεροκανονικά», με κάποιες διαφορές από την Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ τα Ψευδεπίγραφα «Απόκρυφα».

Ποιο το περιεχόμενό τους; Ιστορικά με διαφορετικό βαθμό ιστορικής αξιοπιστίας: Α’ Έσδρας, Α’, Β’, Γ’ Μακκαβαίων, Ιουδίθ Σοφιολογικά: Σοφία Σολομώντος, Σοφία Σειράχ Μυθιστορικά: Τωβίτ, Σωσάννα Πραγματείες: Επιστολή Ιερεμίου, Βαρούχ

Ορισμένα χαρακτηριστικά των Απόκρυφων Έλλειψη του προφητικού στοιχείου Κανείς δεν ομιλεί από θεία έμπνευση Μυθιστορική μορφή (μορφή παραμυθιού) Βηλ και δράκων, Τωβίτ (με μαγικά στοιχεία) Σωσάννα Πλαστοπροσωπία (προσθήκες στον Δανιήλ, επιστολές Βαρούχ και Ιερεμίου, Σοφία Σολομώντος) Ιστορικές ανακρίβειες π.χ. ο Ναβουχοδονόσορ ως Ασσύριος στην Ιουδίθ Οι Σπαρτιάτες ως απόγονοι του Αβραάμ (Α’ Μακκ. ιβ’ 20)

Ποιον κανόνα ΠΔ παρέλαβε η εκκλησία; Θέση: Η Εκκλησία φαίνεται πως παρέλαβε τον στενό ιουδαϊκό κανόνα, δηλ. την ΠΔ χωρίς τα Απόκρυφα Αντίρρηση: Η ΚΔ χρησιμοποιεί κατά κόρον τη μετάφραση των Εβδομήκοντα, όπου και τα Απόκρυφα (ευρύς κανόνας). Απάντηση: Ωστόσο η ΚΔ δεν περιέχει παραθέματα από τα Απόκρυφα, αλλά μόνο από τα βιβλία του στενού ιουδαϊκού κανόνα της ΠΔ.

Επιπλέον επιχειρήματα Μαρτυρία του Ιουδαίου Ιώσηπου, του 1ου αι. μ.Χ. μαρτυρεί έναν στενό ιουδαϊκό κανόνα 22 βιβλίων ήδη από τον 5ο αι. π.Χ. (Κατ’ Απίωνος 1:8). Ο Ιουδαίος Φίλων, τον 1ο αι. μ.Χ., ενώ χρησιμοποιεί αποσπάσματα της ΠΔ, δεν παραθέτει ποτέ τα Απόκρυφα. Γύρω στο 100 μ.Χ. ο (στενός) ιουδαϊκός κανόνας επανακυρώνεται στην ιουδαϊκή σύνοδο της Ιάμνειας.

Επιπλέον επιχειρήματα Στην ΚΔ ο όρος «η γραφή», «αι γραφαί» χρησιμοποιούνται ως τεχνικός όρος για κάτι ήδη δεδομένο, κλειστό. Ο Ιησούς Χριστός αναφέρεται στο Ματθ. κγ’ 35 στην αρχή και στο τέλος της ΠΔ, σύμφωνα με τον στενό κανόνα.

Μια άλλη αντίρρηση Αντίρρηση: Τα Απόκρυφα συμπεριλαμβάνονταν στις αρχαίες μεταφράσεις της ΠΔ. Απάντηση: Αυτό δεν είναι ακριβές. Η συριακή Πεσιττά περιλαμβάνει μόνο τη Σοφία Σειράχ. Η λατινική Βουλγάτα διακρίνει ξεκάθαρα τα «κανονικά βιβλία» από τα λοιπά «εκκλησιαστικά».

Η ΠΔ για την αρχαία Εκκλησία: Πρώτοι τέσσερις αιώνες Στους πρώτους 4 αιώνες φαίνεται πως επικρατεί ο στενός κανόνας. Υπέρ του στενού κανόνα: Μελίτων επίσκοπος Σάρδεων (170 μ.Χ.). Πόρισμα υπέρ του στενού κανόνος (πλην της Σοφ. Σολομ.) Ιουστίνος ο Μάρτυς (θ. 164 μ.Χ.). Αγνοεί τα Απόκρυφα. Ωριγένης (περ. 185-254 μ.Χ.). Μαρτυρεί υπέρ του στενού κανόνος. Ο Μέγας Αθανάσιος (περ. 295-373 μ.Χ.) δέχεται τον στενό κανόνα. Ευσέβιος (265-340 μ.Χ.) Κύριλλος Ιεροσολύμων (θ. 386) Γρηγόριος Ναζιανζηνός (περ. 329-390 μ.Χ.)

Η ΠΔ για την αρχαία Εκκλησία: Πρώτοι τέσσερις αιώνες Υπέρ του ευρύτερου κανόνα ή τμημάτων του: Συγγραφεύς της «Διδαχής των 12 αποστόλων» Συγγραφεύς της Επιστολής του Βαρνάβα (περ. 100) Κλήμης Αλεξανδρείας (περ. 150-215 μ.Χ.) Ειρηναίος (θ. 190 μ.Χ.) Ιππόλυτος (περ. 170-236 μ.Χ.) Κυπριανός (περ. 210-258 μ.Χ.)

Η ΠΔ για την αρχαία Εκκλησία: Από τον 4ο αι. και εξής Δύο τάσεις στους πατέρες του 4ου και 5ου αι. και εξής: Υπέρ του στενού κανόνα Επιφάνιος (315-397 μ.Χ.) Θεόδωρος Μοψουεστίας (περ. 350-428 μ.Χ.) Γρηγόριος ο Μέγας (περ. 540-604 μ.Χ.) Ιωάννης Δαμασκηνός (περ. 660-750 μ.Χ.) Υπέρ του ευρέος κανόνα Γρηγόριος Νύσσης (περ. 335-397 μ.Χ.) Ιωάννης Χρυσόστομος (περ. 345-407 μ.Χ.) Μέγας Βασίλειος (περ. 330-379 μ.Χ.) Αυγουστίνος (354-430 μ.Χ.) Αμβρόσιος (περ. 335-397 μ.Χ.)

Η ΠΔ για την αρχαία Εκκλησία: Από τον 4ο αι. και εξής Από το τέλος του 4ου αι. επικρατεί ο ευρύτερος κανόνας, αν και το θέμα δεν έχει κριθεί οριστικά. Σύνοδος Λαοδίκειας του 365 υπέρ του στενού κανόνα Σύνοδος Ιππώνος (393 μ.Χ.) και Δύο Σύνοδοι της Καρθαγένης (397 και 418 μ.Χ.) υπέρ του ευρέος κανόνα.

Η ΠΔ για την Ορθόδοξη Εκκλησία Από το Σχίσμα των Εκκλησιών ως σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει άρει την αβεβαιότητα για τον κανόνα της ΠΔ. Πρακτικά ωστόσο τα Δευτεροκανονικά βιβλία θεωρούνται ισόκυρα με τα υπόλοιπα βιβλία της ΠΔ.

Η ΠΔ για την Καθολική Εκκλησία Ως τον 16ο αι. θεωρητικά δεχόταν τον στενό κανόνα, στην πράξη όμως τον ευρύ. Η αντιμεταρρυθμιστική Σύνοδος του Τριδέντου (1545-1563) αναγνώρισε επίσημα τον ευρύ κανόνα (πλην Α’ Έσδρα και Γ΄ Μακκαβαίων). Η Σύνοδος του Βατικανού (1869-1870) επικύρωσε το θέσπισμα αυτό.

Η ΠΔ για τους Μεταρρυθμιστές Οι Μεταρρυθμιστές τάχθηκαν εξ αρχής υπέρ του στενού ιουδαϊκού κανόνα. Ο Λούθηρος μετέφρασε τα Δευτεροκανονικά, αλλά τα ονόμασε Απόκρυφα = βιβλία που δεν θεωρούνται ισότιμα με τις Άγιες Γραφές, αλλά είναι χρήσιμα για καλά για ανάγνωση. Ο Καλβίνος χρησιμοποιούσε τα Δευτεροκανονικά, μιλά όμως για τη «μειωμένη» θεοπνευστία τους.

Η ΠΔ για τη Διαμαρτυρόμενη Εκκλησία Διάφορες Εκκλησίες της Διαμαρτύρησης ακολούθησαν την ίδια πρακτική (Γαλλικανική Ομολογία [1559], Βελγική Ομολογία [1561], η Αγγλικανική Εκκλησία). Με τους Πουριτανούς (17ος αι.) σταματούν πλέον τα Δευτεροκανονικά να τυπώνονται μαζί με τα υπόλοιπα βιβλία της Αγία Γραφής. Η Ομολογία του Ουέστμινστερ (1647) υποβίβασε εντελώς τα Απόκρυφα: «ως μη θεόπνευστα δεν είναι τμήμα του Κανόνα της Αγίας Γραφής και κατά συνέπεια είναι χωρίς επίσημο κύρος για την Εκκλησία. Δεν πρέπει να εγκρίνονται ή να χρησιμοποιούνται κατά τρόπο διάφορο από άλλα γραπτά κείμενα.»

Οι Βιβλικές Εταιρείες Οι Βιβλικές Εταιρείες από τον 19ο αι. ακολουθώντας την πουριτανική παράδοση παρέλειπαν τα Απόκρυφα. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αποδέχθηκε τη μετάφραση της Βιβλικής Εταιρείας του Νεόφυτου Βάμβα.

Η Ελληνική Βιβλική Εταιρεία Νέα, διαδογματική σύνθεση από το 1992 Μετάφραση της ΠΔ από το Εβραϊκό με προσθήκη και των Δευτεροκανονικών Ιδιαίτερη έκδοση για τις ευαγγελικές εκκλησίες χωρίς τα Δευτεροκανονικά Ετοιμάζεται μετάφραση της ΠΔ των Εβδομήκοντα

Βιβλιογραφία Δ. Καλοποθάκης, Ο Κανών της Αγίας Γραφής, Αστήρ της Ανατολής, τεύχη Απρ.1998 - Μαρτ. 1999 (ιδιαίτ. Μάιος-Ιούνιος 1998). Χ. Νταγκουνάκης, Η Νέα Μετάφραση της Αγίας Γραφής στη Δημοτική Γλώσσα, Αστήρ της Ανατολής, τεύχη Δεκ. 1997-Μάρτιος 1998. (ιδιαίτ. Φεβρ.-Μαρτ.1998). Γ. Χατζηαντωνίου, Ιστορική εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη, σελ. 407-417 και 419-441. Π. Κανταρτζής, Η Γραφή που διάβαζε ο Ιησούς, στο: Αστήρ της Ανατολής, τεύχος Σεπτ. 2003.

Προσευχή και περισυλλογή Ευχαριστία για την καινούρια μετάφραση της Βιβλικής Εταιρείας της Αγίας Γραφής στη δημοτική με την έγκριση της Ιεράς Συνόδου και των Πατριαρχείων Δέηση για τη διάδοση του λόγου του Θεού στην πατρίδα μας Δέηση για τη συνεννόηση μεταξύ των δογμάτων όσον αφορά τον λόγο του Θεού