Διοίκηση τάξης (Classroom management)

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Διοίκηση της τάξης είναι μια σειρά από ενέργειες και δραστηριότητες του εκπαιδευτικού, με τις οποίες εγκαθιδρύει και διατηρεί συνθήκες που διευκολύνουν την επαρκή και αποτελεσματική μάθηση

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Στόχος: η δημιουργία και διατήρηση συνθηκών, έτσι ώστε η διδασκαλία να μπορεί να διεξαχθεί ικανοποιητικά

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Rudolf Dreikurs (Ντράικορς) «Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να εστιάζουν όχι στην παραβατική πράξη, που αποτελεί το σύμπτωμα, αλλά στα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν στην παραβατική πράξη»

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Rudolf Dreikurs Σε περίπτωση παραβατικών συμπεριφορών, όχι ποινές με την έννοια της τιμωρίας, αλλά οι λογικές συνέπειες της πράξης (logical consequences theory)

Διοίκηση τάξης (Classroom management) π.χ. για έναν μαθητή που σπρώχνει τους συμμαθητές του, στις σκάλες, κατά την έξοδο για διάλλειμα, λογική συνέπεια είναι να μείνει τελευταίος κατά την αποχώρηση των μαθητών π.χ. για έναν μαθητή που έσπασε επίτηδες το τζάμι ενός παραθύρου στο εργαστήριο, λογική συνέπεια είναι να επιβαρυνθεί με το κόστος αποκατάστασης της εν λόγω ζημιάς.

Διοίκηση τάξης (Classroom management) π.χ. για έναν μαθητή που μουτζουρώνει το θρανίο του, λογική συνέπεια είναι να καθαρίσει ο ίδιος το θρανίο

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Στην πορεία αντιμετώπισης μιας παραβατικής συμπεριφοράς, είναι σημαντικό ο εκπαιδευτικός που εφαρμόζει τις λογικές συνέπειες της πράξης να ενθαρρύνει τις προσπάθειες αυτοβελτίωσης των μαθητών

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Οι μαθητές θα πρέπει να γνωρίζουν εκ των προτέρων τι αναμένεται από αυτούς μέσα στην τάξη – σαφής διατύπωση κανόνων

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Ο εκπαιδευτικός εκδηλώνει έμπρακτα το ενδιαφέρον του για την υλοποίηση των κανόνων αυτών Παρακολουθεί, ανατροφοδοτεί και θέτει με τους μαθητές, κανόνες συμπεριφοράς, προσδιορίζοντας με ακρίβεια τις λογικές συνέπειες που συνεπάγεται η παραβίαση των κανόνων

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Οι κανονισμοί συμπεριφοράς στην τάξη, όταν συντάσσονται με την ενεργή συμμετοχή και των ίδιων των μαθητών έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες τήρησης και εφαρμογής

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Όταν η παραβίαση των κανόνων περνάει χωρίς συνέπειες : δημιουργείται «ιστορικό προηγούμενο» σιωπηρής νομιμοποίησης παραβατικών συμπεριφορών επικρατεί σύγχυση και δυσαρέσκεια ως προς την ύπαρξη ή μη κανόνων

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Στρατηγικές αντιμετώπισης προβλημάτων (α) πειθαρχίας Στρατηγικές Στρατηγικές πρόληψης παρέμβασης

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Στρατηγικές αντιμετώπισης προβλημάτων (α) πειθαρχίας Βασική αρχή: η πρόβλεψη των προβλημάτων είναι σημαντικότερη και προτιμότερη από την αντιμετώπισή τους

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Στρατηγικές πρόληψης: Αμοιβές-έπαινοι Μαθησιακά «συμβόλαια» Μίμηση προτύπων

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Στο πλαίσιο της συμπεριφοριστικής θεώρησης της μάθησης, η προβληματική συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα μάθησης Συνεπώς, ο μαθητής μπορεί να «ξεμάθει» την προβληματική συμπεριφορά, όπως ακριβώς την έμαθε

Διοίκηση τάξης (Classroom management) Έτσι, ο εκπαιδευτικός πρέπει να απομακρύνει τους ενισχυτές των αρνητικών συμπεριφορών, κάνοντας έμμεσες παρεμβάσεις αρχικά, και αν αυτές δεν έχουν αποτέλεσμα, να συνεχίσει με άμεσες παρεμβάσεις Στρατηγική αυξανόμενης κλιμάκωσης (graduated escalation strategy)

Παρεμβάσεις του εκπαιδευτικού Μη λεκτικές Λεκτικές Σκόπιμη αγνόηση 1) Ευγενής απαίτηση Έλεγχος με το βλέμμα για παύση της Έλεγχος εγγύτητος 2) Υπενθύμιση κανόνων συμπεριφοράς 3) Επίπληξη και απαίτηση για επαναφορά στη τάξη

Η παρουσία του εκπαιδευτικού στη σχολική μονάδα

Ο εκπαιδευτικός ως πρότυπο (role model) Ο εκπαιδευτικός: είτε το επιδιώκει είτε όχι, είτε το θέλει είτε όχι αποτελεί πρότυπο μίμησης για τους μαθητές Role modeling theory

Ο εκπαιδευτικός ως πρότυπο (role model) Η προσωπικότητα του εκπαιδευτικού ασκεί άμεση και συσσωρευτική επίδραση στην καθημερινή παρουσία των μαθητών στη σχολική τάξη, επιδρώντας καταλυτικά στις μαθησιακές συνήθειες τους

Συμπεριφορά – Καθημερινή παρουσία στη σχολική μονάδα Ο σύγχρονος εκπαιδευτικός οφείλει να λειτουργεί με ενσυναίσθηση και παιδαγωγική αγάπη για τους μαθητές Απαιτούμενες «αρετές»: προγραμματισμός, οργάνωση, μεθοδικότητα, συνέπεια, εργατικότητα, διορατικότητα, ειλικρίνεια Στοιχεία και μηνύματα που «περνάνε» στους μαθητές

Συμπεριφορά – Καθημερινή παρουσία στη σχολική μονάδα Απόλυτη συνέπεια λόγων-πράξεων Η καθημερινή μου παρουσία στη σχολική μονάδα λειτουργεί ως «καλό πρότυπο» κυρίως για τους μαθητές ;

Παραδείγματα ασυνέπειας λόγων-πράξεων Ζητώ από τους μαθητές να είναι εργατικοί και να μην τεμπελιάζουν αλλά εγώ λουφάρω από την εφημερία που έχω στο σχολικό προαύλιο Κάνω παρατήρηση στο μαθητή που καπνίζει στο διάλλειμα, αλλά εγώ καπνίζω στο γραφείο καθηγητών Ζητώ από τους μαθητές να είναι συνεπείς αλλά κάνω ένα μήνα να διορθώσω τα διαγωνίσματά τους

Παραδείγματα ασυνέπειας λόγων-πράξεων Ζητώ από τους μαθητές να μην ξεχνάνε ποτέ βιβλία-τετράδια, αλλά τις περισσότερες φορές ξεχνάω να συμπληρώσω το βιβλίο διδασκόμενης ύλης Κάνω παρατήρηση στο μαθητή που πέταξε ένα σκουπίδι κάτω αλλά ο πιο βρόμικος και ακατάστατος χώρος στο σχολείο, είναι το γραφείο καθηγητών

Συμπεριφορά – Καθημερινή παρουσία στη σχολική μονάδα Ο αποτελεσματικότερος τρόπος διοίκησης μιας σχολικής τάξης είναι η διαμόρφωση ενός καλού μαθησιακού κλίματος Η διατήρηση ενός καλού κλίματος βασική προτεραιότητα του εκπαιδευτικού

10 στρατηγικές για διαμόρφωση καλού μαθησιακού κλίματος (Fontana, 1996, Ο εκπαιδευτικός στην τάξη)

Να είστε καλά προετοιμασμένοι 10 στρατηγικές για διαμόρφωση καλού μαθησιακού κλίματος (Fontana, 1996, Ο εκπαιδευτικός στην τάξη) Να είστε καλά προετοιμασμένοι Δείξτε ότι πιστεύετε στις ικανότητες των μαθητών και κάνετέ τους να πιστέψουν και οι ίδιοι στις δυνατότητές τους 3) Χρησιμοποιείστε όσο γίνεται περισσότερο μαθητοκεντρικές διδακτικές μεθόδους

4) Τηρείτε πάντοτε τις υποσχέσεις σας 10 στρατηγικές για διαμόρφωση καλού μαθησιακού κλίματος (Fontana, 1996, Ο εκπαιδευτικός στην τάξη) 4) Τηρείτε πάντοτε τις υποσχέσεις σας 5) Εξασφαλίστε τις κατάλληλες ευκαιρίες για πρακτικές δραστηριότητες 6) Διαχειριστείτε με ψυχραιμία και παιδαγωγική συναίσθηση τις παραβατικές συμπεριφορές

7) Αποφύγετε τις συγκρίσεις 10 στρατηγικές για διαμόρφωση καλού μαθησιακού κλίματος (Fontana, 1996, Ο εκπαιδευτικός στην τάξη) 7) Αποφύγετε τις συγκρίσεις 8) Να είστε ενήμεροι για οτιδήποτε συμβαίνει στην τάξη 9) Μην καθυστερείτε τη βαθμολόγηση 10) Μοιράστε δίκαια την προσοχή σας

Βιβλιογραφία: Huttner, A. (2008) Διδακτική Τεχνολογικών Μαθημάτων. Εκδ. Ιων Πάσχος, Β. (2007) Στοιχεία Διδακτικής και Παιδαγωγικής. Εκδ. Πατάκη Πλαγιανάκος, Σ. (1999) Διδακτική Επαγγελματικών Μαθημάτων. Τόμος Α . Εκδ. Έλλην Ματσαγγούρας, Η. (1999). Η σχολική τάξη. Εκδόσεις Γρηγόρη Κουτσούκος, Μ. (2012). Σημειώσεις του Μαθήματος Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας. ΑΣΠΑΙΤΕ Θεσσαλονίκης Λαμπίρης, Γ. (2006). Προβλήματα συμπεριφοράς στην τάξη. Στρατηγικές πρόληψης. Επιστημονικό Βήμα 5, 57-65