διακοσμητικές εφαρμογές/σχεδιασμός επιφανειών ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΣΓΤΚΣ ΤΜΗΜΑ ΕΑΔΣΑ ΡΩΜΟΥΔΗ ΕΛΕΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΣΓΤΚΣ ΤΜΗΜΑ ΕΑΔΣΑ ΡΩΜΟΥΔΗ ΕΛΕΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

Η πρακτική των διακοσμητικών εφαρμογών ως μέθοδος design Ο σχεδιασμός μιας διακοσμητικής εφαρμογής απαιτεί τη λύση ενός «προβλήματος» που έχει αρχικά τη μορφή ενός προκαθορισμένου θέματος ή μιας παραγγελίας. Ο στόχος μπορεί να είναι η συμβολική μετάδοση ενός μηνύματος (π.χ. με τον εορταστικό ή τελετουργικό στολισμό ενός χώρου, με μια ενημερωτική καμπάνια, με τη σήμανση εσωτερικών ή εξωτερικών χώρων κλπ.) ή η εξυπηρέτηση κάποιου χρηστικού σκοπού (διαχωριστικό χώρου, μόνωση και κάλυψη δομικών στοιχείων του χώρου ή αντικειμένων κλπ.). Απώτερος σκοπός είναι να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις και τις προτιμήσεις των υποψήφιων πελατών/θεατών/χρηστών για τους οποίους προορίζεται. Ταυτόχρονα όμως, είναι και ένα καλλιτεχνικό εγχείρημα δηλαδή προϋποθέτει και συνυπάρχει με μια σειρά από ελεύθερες νοητικές και μορφοποιητικές διαδικασίες και δράσεις. Όπως σε κάθε δημιουργική διαδικασία έτσι κι εδώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα συναισθήματα η καλλιτεχνική πρόθεση, η αποτύπωση της έκφρασης και η αναζήτηση της φόρμας. Ο σχεδιαστής, αφού ικανοποιήσει πρώτα τις βασικές απαιτήσεις όπως π.χ. επικοινωνιακή λειτουργία, ασφάλεια και οικονομία, πρέπει να δώσει ωραία και ελκυστική όψη στις προτάσεις του ώστε να καλύψει και άλλες σημαντικές ανάγκες για ευχαρίστηση, ομορφιά, τάξη και χάρη. Ο σχεδιαστής διακοσμητικών εφαρμογών πρέπει να δίνει εφαρμόσιμες λύσεις στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει. Οι δημιουργίες του οφείλουν να είναι οπωσδήποτε ευχάριστες, αφού όμως έχουν ικανοποιηθεί βασικά αιτήματα και ανάγκες. Η πρακτική των διακοσμητικών εφαρμογών ως μέθοδος design Maharam wallpaper ΜΑΘΗΜΑ 4

Η πρακτική των διακοσμητικών εφαρμογών ως μέθοδος design Η επιστήμη του design ήταν φυσικό να έχει σαν επακόλουθο τη διαμόρφωση μεθοδολογιών design. Μια μέθοδος design είναι ένα τυποποιημένο σχήμα το οποίο προσδιορίζει με λεπτομέρεια μια καθορισμένη πορεία εργασίας, τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα και επίσης μια σαφή σειρά με την οποία οι δραστηριότητες πραγματοποιούνται. Είναι συνήθως πολύ συγκεκριμένη και ο designer την ακολουθεί σχολαστικά. Επίσης καλύπτει την σχεδιαστική διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος. Ο αριθμός των μεθόδων design που έχουν δημοσιευτεί είναι τεράστιος. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι συνοδεύονται από διαγράμματα (κουτάκια με ετικέτες και βελάκια) που περιγράφουν τη σχεδιαστική διαδικασία. Στις περισσότερες μεθοδολογίες η σχεδιαστική διαδικασία υποδιαιρείται σε τρείς βασικές φάσεις: ανάλυση του προβλήματος, σύνθεση μιας λύσης και αξιολόγηση του αποτελέσματος. Πολλές φορές κάθε μια από αυτές υποδιαιρείται σε επιπλέον υπο-δραστηριότητες. Ωστόσο παρά τις καλές προθέσεις, την ανάγκη για μια ορθολογική μέθοδο, η σύγχρονη ετυμηγορία είναι πως οι τυποποιημένες μεθοδολογίες δεν δουλεύουν (Gedenryd H., 1998). Και βέβαια πρέπει να προσθέσουμε πως οι προηγούμενες δεν αναφέρονται καθόλου σε εκφραστικά και αισθητικά ζητήματα ή σε αυτό που στην τέχνη ονομάζεται μορφοπλαστική διαδικασία. Η πρακτική των διακοσμητικών εφαρμογών ως μέθοδος design Maharam wallpaper ΜΑΘΗΜΑ 4

Η πρακτική των διακοσμητικών εφαρμογών ως μέθοδος design Τα διακριτά στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού είναι: η ανάλυση του προβλήματος η σύλληψη της ιδέας η οποία αναπτύσσεται έχοντας το αίσθημα ενός σκοπού ή μιας πιθανής κατεύθυνσης η διανοητική της επεξεργασία και η οπτικοποίησή της η αξιολόγηση Τα στάδια αυτά δεν είναι απόλυτα διαχωρισμένα, περισσότερο αποτελούν το βασικό κορμό από τον οποίο μπορούν να βλαστήσουν διαφορετικές πτυχές και όψεις. Δεν διαδέχονται απαραίτητα το ένα το άλλο με μια καθορισμένη σειρά, αλλά εναλλάσσονται, επαναλαμβάνονται και συγχωνεύονται με μοναδικό τρόπο για τον κάθε σχεδιαστή που θέλει να έχει μια προσωπική μέθοδο για να δημιουργεί και όχι μια τυποποιημένη μεθοδολογία η οποία θα μπορούσε να περιορίζει την πολυπλοκότητα της δημιουργικής πράξης. Η πρακτική των διακοσμητικών εφαρμογών ως μέθοδος design Maharam wallpaper ΜΑΘΗΜΑ 4

ανάλυση περιορισμοί απαιτήσεις χρηστών προδιαγραφές Η οικονομία, η ασφάλεια, οι μέθοδοι παραγωγής, η οικολογία, οι κανόνες της αγοράς, οι στρατηγικές του μάρκετινγκ. Επιπλέον, περιορισμοί που προκύπτουν από την χρήση του υλικού κατασκευής καθώς και από τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες του υποβάθρου (υπάρχουσα δομή και οι συμμετρίες της) Καθορισμός ομάδας χρηστών, προφίλ υποψήφιων χρηστών, ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις Η ανάλυση των περιορισμών σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις των υποψήφιων χρηστών, οδηγούν στην καταγραφή των προδιαγραφών του προϊόντος. περιορισμοί ανάλυση απαιτήσεις χρηστών προδιαγραφές Ο σχεδιαστής δεν μπορεί να υπερπηδήσει αυτές τις παραμέτρους, οι οποίες καταρχήν μπορεί να φαίνονται ότι εμποδίζουν το έργο του αλλά αν το καλοσκεφτούμε μπορούν να είναι πρακτικές και χρήσιμες. Μπορούν να τον βοηθήσουν στον καθορισμό του προβλήματος, στον περιορισμό των ενδεχόμενων λύσεων, στον έλεγχο της προτεινόμενης λύσης. Και βέβαια δεν είναι όλοι οι περιορισμοί της ίδιας φύσεως. Άλλοι είναι άκαμπτοι (όπως αυτοί π.χ. που ορίζονται από τους κανονισμούς) και άλλοι είναι εύκαμπτοι και μπορούν να αναπροσαρμόζονται (να επιλέγονται, να απορρίπτονται ή να αλλάζουν) ανάλογα με τη λειτουργία τους και με τη συμμετοχή του σχεδιαστή. Για παράδειγμα, περιορισμοί που προέρχονται από τον πελάτη μπορούν να αλλάζουν μετά από διαπραγμάτευση ή περιορισμοί που ο ίδιος ο σχεδιαστής προσθέτει στις οδηγίες και που πολλές φορές τον βοηθούν στην εύρεση καλύτερης λύσης και άλλες φορές φαίνονται να μην είναι αναγκαίοι και αντικειμενικοί.

επεξεργασία και οπτικοποίηση Σκίτσα ιδεών που γίνονται γρήγορα, χωρίς λεπτομέρεια, ίσα για να δείξουν τις σχέσεις των εικαστικών στοιχείων μέσα στο γενικό πλαίσιο. Πρόκειται για μικρά ορθογώνια γεμάτα ιδέες και φαντασία όπου τίποτα δεν απορρίπτεται. Ο ρόλος τους είναι η εξερεύνηση του προβλήματος και η εξοικείωση με αυτό. Η εξέλιξη των επιλεγμένων σκαριφημάτων. Τα προσχέδια είναι πειραματικά, τεστάρουν τις καλύτερες ιδέες εξετάζοντας αν η ιδέα εξακολουθεί να λειτουργεί σε μεγαλύτερη κλίμακα. Δέχονται επιπλέον επεξεργασία και λεπτομέρεια (σκίτσα που να διαφέρουν στη γραμμή, στο σχήμα, στο χρώμα, στην υφή και τις αναλογίες, που να υπερβάλλουν ή να παραλείπουν) εκλεπτύνοντας την βασική ιδέα. Σκοπός είναι, να λύσουν συγκεκριμένα εκφραστικά αλλά και κάποια λειτουργικά προβλήματα. Με τα προσχέδια δημιουργούνται κάποιες εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα να εκτιμηθεί η ιδέα αρκετά καλά. Είναι αληθοφανή πρότυπα, όπως ακριβώς θα ήταν το προϊόν εξοπλισμένο με μερικές από τις πραγματικές του ιδιότητες. Τα πρωτότυπα φτιάχνονται από υλικά που μπορούμε να τα διαχειριστούμε εύκολα και στο πραγματικό μέγεθος, εάν αυτό είναι δυνατόν. Ο σκοπός στην παρούσα φάση είναι να διαμορφωθούν ουσιαστικά αυτά που βρέθηκαν στα αρχικά σκαριφήματα και στα προσχέδια, και να προσαρμοστούν στις αντίστοιχες ιδιότητες και στους σκοπούς της έρευνας. Τα πρωτότυπα δίνουν στο σχεδιαστή ένα συγκεκριμένο απτό πρότυπο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει φυσικά και ουσιαστικά και όχι μόνο διανοητικά. Τα πλεονεκτήματα των πρωτοτύπων, τα καθιστούν κατάλληλα για ανατροφοδότηση από πιθανούς χρήστες και πελάτες, μια λειτουργία που είναι σημαντική. Είναι σαφές ότι τα πρωτότυπα δεν γίνονται για έναν παραγωγικό σκοπό. Η φύση τους έχει σκόπιμα παροδικό χαρακτήρα και έναν γνωστικό σκοπό. Πρέπει να είναι απλούστερα από το πραγματικό, χειροπιαστό αντικείμενο. σκαριφήματα προσχέδια επεξεργασία και οπτικοποίηση τελικά σχέδια ή πρωτότυπα

υποκειμενική ικανοποίηση Η φάση της αξιολόγησης στη δημιουργική διαδικασία πραγματοποιείται με τη χρήση των πρωτοτύπων (τελικών σχεδίων) και όχι των προτύπων (πριν δηλαδή αφιερώσουμε χρόνο και χρήμα για την υλοποίηση προτύπων) Ονομάζεται διαμορφωτική επειδή πραγματοποιείται στη φάση της ανάπτυξης του προϊόντος και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω επαναλήψεις της διαδικασίας που προηγήθηκε. Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι: αξιολόγηση κατά πόσο ο προτεινόμενος σχεδιασμός καλύπτει τις λειτουργικές ανάγκες για τις οποίες προορίζεται (π.χ. είναι σημαντικό να καλύπτει τον επικοινωνιακό του ρόλο, επικοινωνώντας με το κοινό του ή να μπορεί να ενταχθεί στο περιβάλλον που έχει εκ των προτέρων καθοριστεί) σχετίζεται με την οικονομία πόρων δηλαδή το κατά πόσο τηρήθηκαν οι κανόνες ασφάλειας, ποιο είναι το κόστος σε σχέση με άλλα παρόμοια προϊόντα, το αν είναι συμβατό με τις μεθόδους παραγωγής κλπ. ένα μέγεθος το οποίο προϋποθέτει τα άλλα δυο και επιπλέον αντανακλά την αίσθηση ικανοποίησης των χρηστών και τη διάθεσή τους να το χρησιμοποιήσουν. αποτελεσματικότητα αποδοτικότητα υποκειμενική ικανοποίηση του χρήστη Ουσιαστικά, με την αξιολόγηση ελέγχουμε, το κατά πόσο έχουν καλυφτεί οι προδιαγραφές που από τη φάση της ανάλυσης έχουμε ήδη διαγράψει. Στην επιστημονική βιβλιογραφία του design, υπάρχει ποικιλία τεχνικών αξιολόγησης. Ο σχεδιαστής ανάλογα με τις απαιτήσεις της εργασίας του, θα επιλέξει την καταλληλότερη. Οι τεχνικές αξιολόγησης που θα επιλεγούν για το σχεδιασμό διακοσμητικών εφαρμογών πρέπει να δίνουν μεγάλη σημασία στους χρήστες. Συνήθως χρησιμοποιούνται μέθοδοι όπως: α) συνεντεύξεις υποκειμένων, β) συμπλήρωση ερωτηματολογίων γ) ομαδική αξιολόγηση κλπ. καθώς και διάφορες παραλλαγές των τεχνικών

ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΣΓΤΚΣ ΤΜΗΜΑ ΕΑΔΣΑ ΡΩΜΟΥΔΗ ΕΛΕΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ