“Σαν βγείς στο πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος”

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1863 στην Αλεξάνδρεια. Μετά τον θάνατο του πατέρα του η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στην Αγγλία όπου σπούδασε. Λόγω των ιδιαίτερων σεξουαλικών προτιμήσεών του πολλοί ποιητές τον σνόμπαραν. Παρ’ όλα αυτά τα ποιήματα του τα οποία άρχισαν να δημοσιεύονται το 1886 αγαπήθηκαν από πολλούς. Πέθανε στις 29 Απριλίου 1933 από καρκίνο του λάρυγγα.

Το έργο του Σήμερα η ποίησή του έχει καταλάβει μια εξέχουσα θέση στην όλη ευρωπαϊκή ποίηση. Τα «αναγνωρισμένα» ποιήματα του είναι 154. Κάποια είναι πεζά αλλά δοκίμια και άλλα μελέτες. Τα ποιήματα του κατατάσσονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: τα ιστορικά, τα φιλοσοφικά και τα αισθησιακά. Μετά τον θάνατο του, ο Καβάφης έγινε αντικείμενο μελέτης από ποιητές από όλο τον κόσμο. Πρόκειται για τον πιο πολυμεταφρασμένο Νεοέλληνα λογοτέχνη εφόσον τα ποιήματα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες όπως Γαλλικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά.

Μορφή Η γλώσσα και η στιχουργική μορφή των ποιημάτων του Καβάφη ήταν ιδιόρρυθμες και πρωτοποριακές για την εποχή. Τα βασικά χαρακτηριστικά είναι: Ιδιότυπη γλώσσα, μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής με ιδιωματικά στοιχεία της Κωνσταντινούπολης. Εξαιρετικά λιτός λόγος, με ελάχιστα επίθετα Ουδέτερη γλώσσα, σχεδόν πεζολογική, μακριά από τις ποιητικές συμβάσεις τις εποχής. Η γλώσσα δεν αποκαλύπτει συναισθήματα. Εξαιρετικά σύντομα ποιήματα Σχεδόν ολοκληρωτική απουσία ομοιοκαταληξίας Ιδιαίτερη σημασία στα σημεία στίξης Ιαμβικός ρυθμός αλλά τόσο επεξεργασμένος που είναι δύσκολο να διακριθεί. Χρησιμοποίηση συμβόλων

H Καβαφική ειρωνεία Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα εκφραστικά όπλα του Καβάφη είναι η πανίσχυρη ειρωνεία του. Εντοπισμένη πρωτίστως στα ιστορικά του ποιήματα αποκαλύπτει σε ποικίλες κλίμακες το ηθικό, το πολιτικό, αλλά και το υπαρξιακό του κοσμοείδωλο. Η ειρωνεία έχει ως βασικό χαρακτηριστικό την αντίθεση ανάμεσα σε ένα φαινόμενο και μια πραγματικότητα, και πάνω σ’ αυτό βλέπομε να οικοδομείται όλη η καβαφική ποίηση. Ειρωνεία βέβαια εννοούμε τον συνδυασμό λεκτικής και δραματικής ειρωνείας. Με την πρώτη υποβάλλονται νοήματα και συναισθήματα που δεν βρίσκονται στις λέξεις του και που συχνά είναι αντίθετα από το νόημα που αυτές εκφράζουν. Με τη δεύτερη δημιουργεί αντιθέσεις καταστάσεων που αποδεικνύουν ότι η αντίληψη των ηρώων του για την πραγματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια τραγική αυταπάτη. Παραπέρα, ακόμη και η ύπαρξη φανταστικών προσώπων και ιστορικών χαρακτήρων, που χρησιμεύουν για να αναπαραστήσουν σύγχρονα συναισθήματα, είναι μια μορφή ειρωνείας. Όσο πιο πυκνή είναι η ανθρώπινη δράση στα ποιήματα του Καβάφη, τόσο πιο ειρωνική καθίσταται η ατμόσφαιρά τους. Ο Καβάφης λοιπόν είναι ένας από τους ποιητές που η κύρια πηγή έμπνευσής του είναι η ειρωνεία. 

Θερμοπύλες (ποίημα) Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες. Ποτέ από το χρέος μη κινούντες· δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις, αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία· γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι, πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε· πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες, πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους. Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν) πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος, κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε. 

Εργασία από τους μαθητές: Πεσκελίδη Πέτρο Κουγιουμτζόγλου Αλέξανδρο Αποστολίδη Γιάννη Δελαπάσχου Γεωργία Θεοδώρου Χριστιάνα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Σχολικό βοήθημα Σαββάλας Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ http://el.wikipedia.org/wiki/Κωνσταντίνος_Καβάφης http://cavafis.compupress.gr/bio3.htm http://www.patris.gr/articles/127700?PHPSESSID= http://www.kavafis.gr/kavafology/articles/content.asp?id=16 Εικόνες από google.com