Η ενέργεια στο νέο πιλοτικό Πρόγραμμα Σπουδών Η ενέργεια στο νέο πιλοτικό Πρόγραμμα Σπουδών Δημοτικό Σχολείο Α΄ Tάξη: Ενεργειακό ζήτημα, Ενεργειακό αποτύπωμα : Μέσα μεταφοράς-μετακίνησης Β΄ Τάξη Αειφόρο Σχολείο και Αειφόρος κατοικία : Αερισμός, Φωτισμός του σχολείου Γ΄ Τάξη Ενεργειακό Ζήτημα και Ενεργειακό Αποτύπωμα : Ενεργοβόρες συσκευές Δ΄ Τάξη Αειφόρο Σχολείο : Εξοικονόμηση νερού και ενέργειας στο σχολείο Ε΄ Τάξη Ενεργειακό Ζήτημα, Ενεργειακό Αποτύπωμα : Μετακινήσεις φιλικές… ΣΤ΄ Τάξη Ενεργειακό ζήτημα, Ενεργειακό αποτύπωμα : Θέρμανση-ψύξη Γυμνάσιο Ενεργειακό Ζήτημα Ενεργειακό Αποτύπωμα : Α.Π.Ε.

Σχέδιο εργασίας -Στόχοι 1ο Επίπεδο: Θεμελιώδεις γνώσεις 2ο Επίπεδο: Εντοπισμός ζητήματος/ προβλήματος 3ο Επίπεδο: Διερεύνηση ζητήματος/ προβλήματος 4ο Επίπεδο: Δράσεις

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ενεργειακό Ζήτημα - Ενεργειακό Αποτύπωμα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 1ο Επίπεδο: Θεμελιώδεις γνώσεις Στόχοι του σχεδίου εργασίας είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να: Αποσαφηνίσουν τους όρους «ενεργειακό ζήτημα» και «ενεργειακό αποτύπωμα». Αναγνωρίζουν διάφορες μορφές ενέργειας Διακρίνουν τις συμβατικές και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επιχειρηματολογούν για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης συμβατικών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Αναφέρουν τις πηγές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Ενημερωθούν και Κατανοήσουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα που απορρέουν από την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας

2ο Επίπεδο: Εντοπισμός ζητήματος/ προβλήματος 2ο Επίπεδο: Εντοπισμός ζητήματος/ προβλήματος Στόχοι του σχεδίου εργασίας είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να: Εντοπίσουν συστήματα Α.Π.Ε. στην περιοχή τους. Συνδέσουν την παραγωγή ενέργειας με την οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας. Αντιληφθούν τη σημασία της ενέργειας για την κοινωνία και την οικονομία

3ο Επίπεδο: Διερεύνηση ζητήματος/ προβλήματος Στόχοι του σχεδίου εργασίας είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να: Ενημερωθούν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή σχετικά με την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Ερμηνεύσουν διαγράμματα σχετικά με την αγροτική παραγωγή και την κατανάλωση ενέργειας, καθώς και τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας μας και της Ευρώπης. Συγκεντρώσουν στοιχεία της νομοθεσίας και της εφαρμοζόμενης ενεργειακής πολιτικής, εθνικής και ευρωπαϊκής

4ο Επίπεδο: Δράσεις Στόχοι του σχεδίου εργασίας είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να: Αναλάβουν πρωτοβουλίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της σχολικής και τοπικής κοινότητας σχετικά με την χρήση των ΑΠΕ. Προτείνουν λύσεις σχετικά με τη χρήση ΑΠΕ στο σχολείο τους. Αξιολογήσουν τις προτεινόμενες λύσεις. Αναπτύξουν συνεργασίες με Μ.Κ.Ο. και φορείς σχετικούς με το ενεργειακό ζήτημα. Υιοθετήσουν στάσεις και συμπεριφορές εξοικονόμησης ενέργειας

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Κάθε δραστηριότητα προϋποθέτει την κατανάλωση ενέργειας Επιπτώσεις από την κατανάλωση ενέργειας ρύπανση κίνδυνος εξάντλησης καυσίμων

Πού καταναλώνεται ενέργεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Πού καταναλώνεται ενέργεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Η βιομηχανία, οι μεταφορές και τα νοικοκυριά – καταναλώνουν περίπου το 85 % του συνολικού εφοδιασμού ενέργειας Η γεωργία καταναλώνει πολύ λίγο ~3%, ενώ το υπόλοιπο 10% καταναλώνεται στις διάφορες υπηρεσίες.

Η κατανάλωση ενέργειας στον τομέα της βιομηχανίας έχει μειωθεί κατά 20 % από το 1990, σε αντίθεση με την κατανάλωση ενέργειας στις μεταφορές που σημείωσε αύξηση κατά 30 %

Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές, ΕΕ-27 Εκατομ Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές, ΕΕ-27 Εκατομ. τόνοι ισοδύναμου CO2

Συνεχής αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από τα νοικοκυριά Πηγή: Eurostat (κωδικός ηλεκτρονικών δεδομένων: tsdpc310) Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας νοικοκυριών Εκατομ. τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Το ενεργειακό ζήτημα συνίσταται, στην αναγκαιότητα κατανάλωσης ενέργειας και κατά συνέπεια στην εξεύρεση νέων άφθονων ενεργειακών πηγών, χωρίς να προκαλείται ρύπανση του περιβάλλοντος.

Η παραγωγή ενέργειας γίνεται από: Συμβατικές πηγές Ορυκτά καύσιμα, Γαιαέριο Πυρηνική ενέργεια Επιπτώσεις Ρύπανση Εξάντληση φυσικών πόρων Ανανεώσιμες πηγές Ήλιος, άνεμος, νερό, βιομάζα Επιπτώσεις κάλυψη μεγάλης επιφάνειας γης

Κατανάλωση ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, ΕΕ-27, 2010 Πηγή: Eurostat (κωδικός ηλεκτρονικών δεδομένων: nrg_1071a, nrg_1072a) Ηλιακή ενέργεια 2 % Αιολική ενέργεια 8 % Υδροηλεκτρική ενέργεια 18 % Γεωθερμική ενέργεια 3 % Βιομάζα και ανανεώσιμα απόβλητα 69 % Ξύλο και απορρίμματα ξύλου 49 % Άλλη βιομάζα και απόβλητα 20 %

Η κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται Η κατανάλωση ενέργειας στην ΕΕ έχει αυξηθεί κατά 6 % από το 1990 Ανανεώσιμες μορφές ενέργειας +143.4 % Πυρηνική θερμότητα +15.3 % Φυσικό αέριο +49.8 % Σύνολο προϊόντων πετρελαίου -2.5 % Στερεά καύσιμα -38.3 %

Παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας Η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας έπεσε το 2009 κατά 1.1% σε όλες τις περιοχές της γης. Αν και το πετρέλαιο παραμένει το κύριο καύσιμο (34.8 %) συνεχίζει να χάνει το μερίδιό του στην αγορά. Το μερίδιο του άνθρακα ήταν το μεγαλύτερο από το 1970. Ο Γαιάνθρακας έχει μεγάλο μερίδιο στην Ασία, Το φυσικό αέριο στην Ευρώπη, η υδροηλεκτρική στην Ν. Αμερική και η πυρηνική ενέργεια στην Ευρώπη και την Β. Αμερική

Επίλυση ενεργειακού ζητήματος Για την επίλυση του ενεργειακού ζητήματος στην Ελλάδα, απαιτείται διαμόρφωση ενός ρυθμιστικού και νομικού καθεστώτος, που θα ευνοεί: την εξοικονόμηση ενέργειας σε βιομηχανία, μεταφορές, κτίρια και κατοικίες, τη δυνατότητα χρήσης ποικίλων ενεργειακών πόρων, την ανάπτυξη εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και παροχή κινήτρων, τη χρήση και διάδοση καθαρών και αποδοτικών τεχνολογιών που σέβονται το περιβάλλον.

οι οποίες συχνότερα σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ Το ενεργειακό αποτύπωμα είναι η ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα (CO2 ) που εκλύεται στην ατμόσφαιρα από τις καθημερινές μας συνήθειες, οι οποίες συχνότερα σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας. www.wwf.gr/footprint/ http://www.dipe-serron.gr/co2schools/index.php?lang=el

το Ανθρακικό Αποτύπωμα μια σοκολάτας γάλακτος Περιλαμβάνει: τις εκπομπές της εκτροφής των αγελάδων και της παραγωγής του γάλακτος, της καλλιέργειας των σπόρων του κακάο και της ζάχαρης, τη μεταποίηση του προϊόντος, την παρασκευαστική διαδικασία και την συσκευασία. τις εκπομπές που προκαλούνται από τη μεταφορά του προϊόντος κατά τη διανομή του στα σημεία πώλησης της απόρριψης της συσκευασίας από τον τελικό καταναλωτή. (DS Consulting)

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ Καταργήστε τους λαμπτήρες πυρακτώσεως Αποφύγετε το stand-by στις ηλεκτρονικές συσκευές Ανακυκλώστε Χρησιμοποιείτε τοπικά προϊόντα Χρησιμοποιείστε το ποδήλατο σας Προτιμήστε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς για τις μετακινήσεις στην πόλη

Τι να κάνουμε για να μειώσουμε την κατανάλωση ενέργειας Βγάζουμε από την πρίζα τις ηλεκτρονικές συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιούμε. (το 6% της ενέργειας καταναλώνεται στις ηλεκτρονικές συσκευές που βρίσκονται στη θέση standby) Σβήνουμε τα φώτα όταν δεν τα χρησιμοποιούμε Χρησιμοποιούμε λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης Σκεπάζουμε τα μαγειρικά σκεύη όταν μαγειρεύουμε Θερμομονώνουμε την οροφή, το πάτωμα και τους τοίχους Κάνουμε σύντομα ντουζ Κλείνουμε τη βρύση όταν πλένουμε τα δόντια Τοποθετούμε τα θερμαντικά και ψυκτικά σώματα σε σωστή θέση Τοποθετούμε ανακλαστικά πάνελ για την αντανάκλαση της θερμότητας Χαμηλώνουμε το θερμοστάτη κατά ένα βαθμό και μειώνουμε την παραγωγή CO2 κατά 300 kg/χρόνο http://www.scienceinschool.org/2012/issue24/u4energy http://www.learn-energy.net/education/kidscorner/en/o11/o11_re.htm

(ρούχα, κινητά, παιχνίδια) Σκέψου πριν αγοράσεις Οργάνωσε ένα πάρτι και πες στους φίλους σου να φέρουν ότι θέλουν να ανταλλάξουν (ρούχα, κινητά, παιχνίδια)

Αν κάθε νέος και νέα της Ευρώπης φυτέψει ένα δένδρο, τότε από την ατμόσφαιρα θα απορροφηθούν πολλοί τόνοι CO2

ΠΗΓΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΗΓΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ πηγές συμβατικές ανανεώσιμες λιγνίτης χ Πετρέλαιο Φυσικό αέριο γαιαέριο ήλιος Άνεμος νερό πυρηνική βιομάζα

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ Πλεονεκτήματα Χαμηλό κόστος Μειονεκτήματα Ρύπανση CO2 Εξάντληση φυσικών πόρων ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Πλεονεκτήματα ανεξάντλητες δεν αποδεσμεύονται ραδιενεργά, τοξικά, CO2, Μειονεκτήματα Μεγάλο κόστος Μικρή απόδοση ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες Κάλυψη καλλιεργήσιμης γης

Τόνος ισοδύναμου πετρελαίου Προσεγγιστικοί συντελεστές μετατροπών Τα ορυκτά καύσιμα μετρούνται σε (ΤΙΠ) ή toe (tones oil equivalent) 1 toe προσεγγιστικά ισοδυναμεί με: Μονάδες θερμότητας 106 kcal ή 42 GJ ή 40*106 Btu Στερεά καύσιμα 1.5 mt σκληρού άνθρακα ή 3 mt λιγνίτη Ηλεκτρική ενέργεια: 12 ΜWh Δεδομένου όμως ότι η απόδοση είναι κάτω από 40 %, 1 toe παράγει περίπου 4.4 MWh ηλεκτρικής ενέργειας σε ένα σύγχρονο σταθμό παραγωγής