«Σεισμοί – Καταγραφή σεισμικότητας στον Ελλαδικό χώρο- Αντιμετώπιση» Ε. Σώκος Εργαστήριο Σεισμολογίας Τμήμα Γεωλογίας Πανεπιστήμιο Πατρών

Σεισμοί

Ορισμός: O σεισμός είναι η μετάδοση ελαστικών κυμάτων μέσα από το φλοιό της γης, τα κύματα δημιουργούνται από τη διάρρηξη των πετρωμάτων σαν συνέπεια των τεκτονικών τάσεων Επίσης !! Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο εκδηλώνεται ξαφνικά και δεν μπορεί να αποτραπεί προκαλεί μεγάλες καταστροφές τόσο στις υποδομές όσο και απώλειες σε ανθρώπινες ζωές

Θρύλοι …. Οι άνθρωποι απέδιδαν τους σεισμούς σε θεϊκή τιμωρία και υπερφυσικά όντα… Namazu

Ιστορία της Σεισμολογίας (1) Ιστορία της Σεισμολογίας (1) Ευρώπη 18ος αιώνας μετά τους σεισμούς της Λισσαβώνας και της Καλαβρίας 1846 Mallet 1900 P, S και επιφανειακά κύματα 1880 Milne (σεισμογράφος) 1901 ανάπτυξη σεισμογράφου Wiechert 1889 πρώτη καταγραφή 1909 ανακάλυψη ασυνέχειας Moho 1884 κλίμακα εντάσεως 1913 ανακάλυψη του πυρήνα της Γης

Ιστορία της Σεισμολογίας (2) Ιστορία της Σεισμολογίας (2) 1923 Σεισμός Τόκυο 250.000 νεκροί Τέλος ’60 θεωρία λιθοσφαιρικών πλακών 1935 Μέγεθος Richter 1981 προκαταρκτικό μοντέλο ταχυτήτων 1940 Μοντέλο χρόνων διαδρομής Jeffreys Bullen Μέσα ’80 πρώτα 3Δ μοντέλα του μανδύα 1963 Παγκόσμιο σεισμολογικό δίκτυο ’90 αυτόματα επίκεντρα και μηχανισμοί γένεσης σεισμών

Θεωρία των λιθοσφαιρικών πλακών (1) Βασίστηκε σε απολιθώματα, μορφολογία των πλακών, αποστάσεις κλπ. Αλλά όχι σε στοιχεία από σεισμούς. [Alfred Wegener, 1880-1930]

Θεωρία των λιθοσφαιρικών πλακών – λιθοσφαιρικές πλάκες (2) Ηπειρωτικό σύστημα διάρρηξης Μεσο-ωκεάνιες ράχες ~ 7 μεγάλες πλάκες Ηπειρωτικό σύστημα διάρρηξης- σύγκλιση λιθοσφαιρικών πλακών Μεσο-ωκεάνιες ράχες - απόκλιση δημιουργία φλοιού

Θεωρία των λιθοσφαιρικών πλακών - περιθώρια (3) Θεωρία των λιθοσφαιρικών πλακών - περιθώρια (3) Οι κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών είναι υπεύθυνες για την συσσώρευση τεκτονικών τάσεων στα πετρώματα με αποτέλεσμα την θραύση τους και τη δημιουργία σεισμών…!!!

Ρήγματα – Σεισμοί (1) Οι σεισμοί γίνονται κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό στα όρια των πλακών…!!!

Ρήγματα – Σεισμοί (2)

Τύποι Ρηγμάτων Κανονικό ρήγμα (περιοχές απόκλισης) Ανάστροφο ρήγμα (περιοχές σύγκλισης) Πλάγιο ρήγμα (μεσο-ωκεάνιες ράχες)

Σεισμικά κύματα P-κύματα S-κύματα Επιφανειακά κύματα Κίνηση που προκαλούν P-κύματα S-κύματα Επιφανειακά κύματα

Αρχή λειτουργίας σεισμομέτρου (1) Ελατήριο Μάζα Μέτρηση Απόσβεση

Αρχή λειτουργίας σεισμομέτρου (2) Καταγραφικό Μάζα Βράχος Εδαφική κίνηση Κατά την διάρκεια ενός σεισμού η βάση του σεισμογράφου μετακινείται μαζί με το έδαφος, η μάζα του όμως λόγω αδράνειας τείνει να μείνει σταθερή καταγράφοντας έτσι τα σεισμικά κύματα πάνω στο καταγραφικό μέσο. Οριζόντια συνιστώσα

Παράδειγμα σεισμομέτρου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εγκαταστάσεις σε σχολεία

Παραδείγματα σύγχρονων σεισμομέτρων Teledyne KS-2000 Episensor Guralp CMG-40 Streckeisen STS-2 Teledyne S-13

Παραδείγματα σύγχρονων σεισμογράφων

Προσδιορισμός επικέντρου Σε κάθε σταθμό: Μέτρηση χρόνου άφιξης P και S κυμάτων από το σεισμόγραμμα Υπολογισμός απόστασης σεισμού από τον σταθμό (από διαγράμματα χρόνου διαδρομής) Σχεδιασμός κύκλου με ακτίνα την απόσταση Το επίκεντρο είναι στην τομή των τριών κύκλων

Προσδιορισμός Μεγέθους Charles Richter

Σχέση Μεγέθους – Ενέργειας και αριθμού σεισμών

Καταγραφή Σεισμικότητας στην Ελλάδα

Γιατί γίνονται σεισμοί στην Ελλάδα.. Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη από πλευράς σεισμικότητας και την έκτη παγκοσμίως.

Ρήγματα Στην Ελλάδα γίνεται κατά μέσο όρο ένας σεισμός με μέγεθος 6.5 κάθε 2 χρόνια, ενώ ένας σεισμός με μέγεθος 7.5 κάθε 70 χρόνια..

Σεισμολογικά Δίκτυα Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Εθνικού Αστεροσκοπείου Εργαστήριο Σεισμολογίας του Αρ.Παν.Θεσσαλονίκης Εργαστήριο Σεισμολογίας του Παν.Πατρών Εργαστήριο Σεισμολογίας του Εθν.Καπ.Παν.Αθηνών Δίκτυα επιταχυνσιογράφων του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου και του ΙΤΣΑΚ Μεμονωμένοι σταθμοί Ευρωπαϊκών δικτύων (MEDNET, GEOFON) κυρίως στο νότιο Αιγαίο Τοπικά δίκτυα στα ηφαίστεια Σαντορίνης και Νισύρου.

Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Εθνικού Αστεροσκοπείου 22 ψηφιακοί σταθμοί ευρέως φάσματος, 3 συνιστωσών

Εργαστήριο Σεισμολογίας του Αρ.Παν.Θεσσαλονίκης 16 σταθμοί βραχείας περιόδου, 3 συνιστωσών

Εργαστήριο Σεισμολογίας του Παν.Πατρών 24 σταθμοί, 4 ευρέως φάσματος, 3 συνιστωσών

Εργαστήριο Σεισμολογίας του Εθν. Καπ. Παν. Αθηνών

Μικροσεισμική δράση Καταγραφές του δικτύου PATNET χρονική περίοδος 1991-2003

Αυτόματη επίλυση http://bbnet.gein.noa.gr

INTERNET http://www.gein.noa.gr http:// seismo.geology.upatras.gr http:// lemnos.geo.auth.gr http:// dggsl.geol.uoa.gr/images/setn.html http:// www.itsak.gr http://www.emsc-csem.org

Καταγραφές στο δίκτυο….!!

Αντιμετώπιση Ο σεισμός είναι μια καταστροφή και επομένως ότι ισχύει στην αντιμετώπιση μιας καταστροφής (π.χ. πλημμύρα, φωτιά κλπ ) ισχύει και για τον σεισμό

Οδηγίες αντισεισμικής προστασίας Τι πρέπει να κάνετε ΑΠΟ ΤΩΡΑ Συζητήστε με την οικογένειά σας και καταστρώστε σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Όλα τα μέλη της οικογένειας πρέπει να γνωρίζουν τι να κάνουν σε περίπτωση σεισμού. Προγραμματίστε που θα καταφύγετε μετά το σεισμό. Καθορίστε πού και πώς θα συναντηθείτε. Μάθετε τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης. Να ξέρετε από που κλείνουν οι γενικοί διακόπτες ( ηλεκτρικού ρεύματος, γκαζιού, φυσικού αερίου, νερού). Ενημερωθείτε για τα απλά μέτρα αντισεισμικής προστασίας στο σπίτι και εφαρμόστε τα. Τέτοια μέτρα είναι: να στερεώσετε καλά στους τοίχους τα βαριά αντικείμενα ( π.χ. έπιπλα, κάδρα, καθρέφτες, θερμοσίφωνα), να τοποθετήσετε τα εύθραυστα αντικείμενα σε χαμηλά ράφια. Προμηθευτείτε τα άμεσα απαραίτητα σε περίπτωση σεισμού όπως φακό, φορητό ραδιόφωνο, κουτί πρώτων βοηθειών, πυροσβεστήρα. Μάθετε για την προστασία από σεισμό, ασχοληθείτε με το να αποκτήσετε εσείς και το περιβάλλον σας σωστή αντισεισμική συμπεριφορά.

Οδηγίες αντισεισμικής προστασίας Τι πρέπει να κάνετε την ΩΡΑ του σεισμού Μείνετε ψύχραιμοι. Ο πανικός προκαλεί θύματα. Αν βρεθείτε μέσα σε κτίριο Μην τρέχετε προς την έξοδο Καλυφθείτε αμέσως κάτω από ένα γερό τραπέζι ή άλλο έπιπλο. Απομακρυνθείτε από επικίνδυνα σημεία όπως τζαμαρίες και βαριά έπιπλα. Μη βγαίνετε στα μπαλκόνια. Αν βρεθείτε έξω από κτίριο Μείνετε έξω. Μην μπαίνετε μέσα σε κτίρια. Απομακρυνθείτε από κτίρια, μανδρότοιχους, ηλεκτροφόρα καλώδια. Καταφύγετε σε ανοιχτό ασφαλή χώρο όπως: πλατεία ή πάρκο. Αν είστε μέσα στο αυτοκίνητο Παρκάρετε το αυτοκίνητο σε ασφαλές μέρος που δεν εμποδίζει την κυκλοφορία. Αποφύγετε πολυώροφα κτίρια, φωτεινούς σηματοδότες, γέφυρες.

Οδηγίες αντισεισμικής προστασίας Τι πρέπει να κάνετε ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ το σεισμό Κλείστε τους γενικούς διακόπτες ( ηλεκτρικού ρεύματος, γκαζιού, φυσικού αερίου, νερού). Πάρετε μαζί σας τα άμεσα απαραίτητα: φακό, ραδιοφωνάκι, νερό ή ότι άλλο έχετε ανάγκη. Βγείτε προσεκτικά έξω από το κτίριο. Περπατάτε γρήγορα και μην τρέχετε. Μη χρησιμοποιείτε ανελκυστήρα. Καταφύγετε σε ανοικτό ασφαλή χώρο όπως: Πλατεία ή Πάρκο Μην πλησιάζετε τις ακτές. Η συμπεριφορά μας ΜΕΤΑ το σεισμό Μη χρησιμοποιείτε άσκοπα το τηλέφωνο για τι μπλοκάρετε το δίκτυο. Μη χρησιμοποιείτε το αυτοκίνητό σας γιατί προκαλείτε μποτιλιάρισμα και καθυστερείτε τα οχήματα παροχής βοήθειας. Ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες των αρχών. Ενημερωθείτε από τους αρμόδιους φορείς. Μην πιστεύετε τις φήμες, δημιουργούν σύγχυση. Πρέπει να γνωρίζετε ότι θα ακολουθήσουν μετασεισμοί

Για περισσότερες πληροφορίες http:// www. oasp. gr http://www

Σας ευχαριστώ…!!!