http://www.matia.gr (Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη) Αμαλία Κ. Ηλιάδη, ιστορικός-φιλόλογος Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Βυζαντινής Ιστορίας ailiadi@sch.gr, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων http://www.matia.gr (Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη) Οι ερασιτεχνικές μου ενασχολήσεις και τα γενικότερα ενδιαφέροντά μου κινούνται στο χώρο της ιστορίας, της ποίησης, της τέχνης και της εκμάθησης ξένων γλωσσών. Σ΄ αυτές, είμαι κάτοχος του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας επιπέδου Γ1 (Πολύ καλή γνώση) στα αγγλικά, Β2 (καλή γνώση) στα γαλλικά και γερμανικά. Η γνώση μου της Ιταλικής κυμαίνεται στο Μεσαίο επίπεδο, χωρίς σχετικό αποδεικτικό-πιστοποιητικό. ailiadi@sch.gr (c)
Γεννήθηκα στα Τρίκαλα Θεσσαλίας το 1967 Γεννήθηκα στα Τρίκαλα Θεσσαλίας το 1967. Σπούδασα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης Ιστορία-Αρχαιολογία με ειδίκευση στην Ιστορία. Πήρα Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ' τη Φιλοσοφική Σχολή του ιδίου Πανεπιστημίου και από το 1992 διδάσκω στη Μέση Εκπαίδευση ως Φιλόλογος. Έχω συγγράψει βιβλία ιστορικού, λογοτεχνικού και παιδαγωγικού περιεχομένου. Παράλληλα, ασχολούμαι ερασιτεχνικά με τη ζωγραφική και την ποίηση. http://blogs.sch.gr/ailiadi http://users.sch.gr/ailiadi Αμαλία Κ. Ηλιάδη Φιλόλογος-ιστορικός (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας ailiadi@sch.gr http://www.matia.gr (Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη) ailiadi@sch.gr (c)
Introduction to the Ancient History-Εισαγωγή στην αρχαία ιστορία/Βασικά στοιχεία Μεσοποταμία Εύφορη: πλημμύρες του Τίγρη και του Ευφράτη Σουμέριοι: τροχός Σημίτες Βαβυλώνιοι (Α΄& Βαβυλωνιακό κράτος) Ασσύριοι (λαός πολεμικός με πρωτεύουσα τη Νινευί) Θρησκεία: πολυθεϊστική- ναοί: ζιγκουράτ (πυργοειδείς κατασκευές) Κοινωνία: βασιλείς, ευγενείς (προνομιούχοι), απλός λαός(γεωργοί, τεχνίτες), δούλοι. Οικονομία: γεωργία, εμπόριο (Βαβυλώνα) Πολιτισμός: γράμματα: σφηνοειδής γραφή (έπος του Γκιλγκαμές) Τέχνη: ανάγλυφα, ζιγκουράτ. Επιστήμες: γραπτή νομοθεσία του Χαμουραμπί, μαθηματικά, αστρολογία ailiadi@sch.gr (c)
Φοίνικες: λαός σημιτικής καταγωγής Πόλεις: Βύβλος, Τύρος, Καρχηδόνα: θαλασσοκρατορία Φοινίκων: ανάπτυξη ναυτιλίας-εμπορίου στη Μεσόγειο. Σημαντική τους επινόηση: το αλφάβητο. Εβραίοι: μονοθεϊσμός Χετταίοι: πρωτεύουσα Χαττούσα: γεωργοί+κτηνοτρόφοι Μήδοι+Πέρσες: πόλεις: Εκβάτανα, Βαβυλώνα , Σούσα Ηρόδοτος: Περσικοί πόλεμοι, «χρυσοφόροι Μήδοι» Η Εποχή του Χαλκού στην Ελλάδα (3000-1100 π.Χ.) Α) ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Β) ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Γ) ΜΥΚΗΝΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ailiadi@sch.gr (c)
Κυκλαδικοσ πολιτισμοσ Α) Κυκλαδικός πολιτισμός (3000-1100 π.Χ.) 3000-2000 π.Χ.: Εμπόριο, ναυτιλία, πειρατεία, μεταλλεία (μάρμαρο, οψιανός). Οικισμοί ανοχύρωτοι +οχυρωμένοι (Χαλανδριανή, Άγιος Ανδρέας). Αυτονομία-αυτοσυντήρηση Κυκλαδιτών. Τέχνη: πήλινα, χάλκινα, πέτρινα αγγεία+ σκεύη, (τηγανόσχημα σκεύη, μαρμάρινα ειδώλια) 1700-1450 π.Χ. : Μινωικές επιδράσεις. 1100π.Χ. : Μυκηναϊκές επιδράσεις Κυκλαδικοσ πολιτισμοσ ailiadi@sch.gr (c)
Εικόνες των Κυκλάδων του σήμερα ailiadi@sch.gr (c)
Β) Μινωικός πολιτισμός (Άρθουρ Έβανς) Παράγοντες ανάπτυξης μινωικού πολιτισμού: Α) Κρήτη: σπουδαία γεωγραφική θέση Β) εύφορο έδαφος: ποικίλα προϊόντα Γ) καλό κλίμα Δ) διαρκής ειρήνη 6000π.Χ. : ναυτιλία-εμπόριο 1900π.Χ.: Κνωσσός, Φαιστός: βασιλιάδες, εξουσία, έλλειψη οχυρώσεων: ειρήνη. 1700-1450π.Χ.: σεισμός-θαλασσοκρατορία Μινωιτών, εμπορικοί σταθμοί 1450π.Χ.: Έκρηξη ηφαιστείου της Θήρας, οι Αχαιοί εισβάλλουν στην Κρήτη, νέα γλώσσα, νέα γραφή: Γραμμική Β΄, Θάψιμο νεκρών. 1100-1000π.Χ.: κατάληψη Κρήτης από τους Δωριείς. Ανακτορικά κέντρα: Κνωσσός, Φαιστός, Ζάκρος, Μάλια (εργαστήρια, αξιωματούχοι, υπάλληλοι, επαγγελματίες)-βασιλείς, ευγενείς, δούλοι. Λατρεία Μινωιτών: γυναικείες θεότητες Εμπόριο: εισαγωγές, εξαγωγές (ξυλεία, λάδι, αλάβαστρο, φαγεντιανή κ.τ.λ.) Ναυτιλία: ανεπτυγμένη. ailiadi@sch.gr (c)
Αρχαία Αθήνα ailiadi@sch.gr (c)
Κοινωνική & οικονομική οργάνωση στην Αρχαία Αθήνα Πολιτεύματα: βασιλεία, αριστοκρατία, δημοκρατία Αττική: χώρα ορεινή, παράλια: ναυτιλία, εμπόριο Καταγωγή Αθηναίων: Ίωνες (Ινδοευρωπαίοι) 4 φυλές: «συνοικισμός» (8ος αι. Θησέας): πολιτική ενοποίηση: συγκέντρωση των κατοίκων στην Αθήνα 8ος αι.: κατάργηση βασιλείας Κοινωνία+οικονομία (7ος-8ος αι.): βάση του πλούτου η γεωργία Κοινωνικές Τάξεις: Α) Ευπατρίδες (πλούσιοι γαιοκτήμονες) Β) αγρότες με μικρά κτήματα Γ) έμποροι+βιοτέχνες Δ) φτωχοί, ελεύθεροι κάτοικοι (θήτες, εκτήμοροι: 1/6) Αριστοκρατικό πολίτευμα (7ος-8ος αι.) Όργανα εξουσίας: Α) 9 άρχοντες (άρχων επώνυμος, άρχων πολέμαρχος, άρχων βασιλεύς & 6 θεσμοθέτες δικαστές) Β) Άρειος Πάγος: τήρηση νόμων Γ) εκκλησία του Δήμου ailiadi@sch.gr (c)
Έμποροι & ευγενείς: το φαινόμενο της εξουσίας του χρήματος Αιτήματα του Δήμου: αναδασμός της γης, καταγραφή νόμων Εξέγερση Κύλωνα: «Κυλώνειο άγος» Καταγραφή νόμων: Δράκων (624π. Χ.): αυστηρότητα, διαφύλαξη μεγάλης ιδιοκτησίας Σόλων: Σεισάχθεια: διαγραφή χρεών(594π.Χ) Τιμοκρατικό σύστημα: Τάξεις: α) Πεντακοσιομέδιμνοι-Τριακοσιομέδιμνοι β) Διακοσιομέδιμνοι ή ιππείς ή ζευγίτες γ) θήτες Εκκλησία του Δήμου Βουλή των τετρακοσίων Ηλιαία ailiadi@sch.gr (c)
510π.Χ.: Λήξη Τυραννίδας με βοήθεια Σπαρτιατών Ευγενείς & φτωχοί: δυσαρεστημένοι από το Σόλωνα-εμφύλιες διαμάχες Πολιτικές παρατάξεις: α) Πεδιακοί=μεγαλογαιοκτήμονες (Λυκούργος) β) Παράλιοι=έμποροι (Μεγακλής) γ) Διάκριοι=ορεινοί, φτωχοί, θήτες (Πεισίστρατος-τύραννος-τυραννίδα) Διακυβέρνηση Πεισιστράτου=συμβιβαστική 1. υποστήριξη στους φτωχούς αγρότες 2. δημόσια έργα 3. ενίσχυση εμπορίου & βιοτεχνίας Ανάπτυξη στην Αθήνα 510π.Χ.: Λήξη Τυραννίδας με βοήθεια Σπαρτιατών 508 π.Χ.: Δημοκρατικοί: Κλεισθένης-μεταρρυθμίσεις: Α) 10 φυλές: τριττύες από άστυ, παράλια, εσωτερικό Β) Δήμοι: οικισμοί με μητρώο Γ) βουλή των πεντακοσίων (θέματα της εξωτερικής πολιτικής-οικονομία) Δικαστήρια Επεξεργασία ζητημάτων για εκκλησία του δήμου Πρυτανεύουσα φυλή (50 βουλευτές) πρυτάνεις ailiadi@sch.gr (c):
Επιστάτης πρυτάνεων 10 στρατηγοί (+πολέμαρχος)- στρατιωτικές & πολιτικές αρμοδιότητες) Εκκλησία του Δήμου=κυρίαρχη-τελικές αποφάσεις- νομοθεσία οστρακισμός: προληπτική απομάκρυνση δυνατών Κλεισθένης: θεμελιωτής της Αθηναϊκής δημοκρατίας Ο καθοριστικός παράγοντας ανάπτυξης της αρχαίας Αθήνας: θαλάσσιο εμπόριο+ εξωτερική πολιτική-νέες αγορές (αποικίες) Οι βάσεις της Αθηναϊκής ναυτικής δύναμης τέλη 6ου αιώνα: Σίγειο, Σαλαμίνα, Εύβοια Οι κληρουχίες: ακτήμονες-κληρουχίες-κληρούχοι γεωγραφική πολιτική πόλεις-κράτη=διάσπαση ailiadi@sch.gr (c)
Πνευματικοί και Ηθικοί Δεσμοί Πανελλήνιοι Δεσμοί α) η κοινή γλώσσα: διάλεκτοι =παραλλαγές της ελληνικής γλώσσας β) οι θρησκευτικοί δεσμοί: Ολύμπιοι θεοί: Πανελλήνιοι. Ιερά: Μυκάλη, Τριόπιο, Δήλος γ) Μεγάλες γιορτές (θρησκευτικές + αθλητικές πολιτιστικές εκδηλώσεις) Ολύμπια (αγώνες), Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα δ) Μαντεία (Δωδώνη, Δελφοί) ε) Αμφικτιονίες (οργανώσεις κρατών) Η πολιτιστική ενότητα: ίδιοι ρυθμοί στην τέχνη και στη λογοτεχνία έπος+λυρική ποίηση ίδια ήθη και έθιμα- ελληνικός τρόπος ζωής Η πολιτική διάσπαση (μόνιμη) ένωση προσωρινή, στρατιωτική για αμυντικούς και επιθετικούς λόγους Το διδακτικό έπος: Ησίοδος ώνεςελλ ailiadi@sch.gr (c)
ailiadi@sch.gr (c)