Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΤΗΣ «ΝΕΑΣ ΓΡΙΠΗΣ» Σταύρος Τραγάρας Πνευμονολόγος Αναπληρωτής Διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής Θριασίου Νοσοκομείου

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΠΑΝΔΗΜΙΕΣ ΓΡΙΠΗΣ Ισπανική γρίπη 1918 Γρίπη του 1957 Γρίπη του 1968

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΝΕΑΣ ΓΡΙΠΗΣ Τα πρώτα κρούσματα, Μάρτιο 2009 στο Μεξικό Διαπίστωση ότι είναι ιός γρίπης τύπου Α και υποκατηγορίας Η1Ν1 Γρήγορη εξάπλωση (σε 2 μήνες σε όλο τον κόσμο) Στις 11 Ιουνίου ο ΠΟΥ κηρύσσει τη νόσο ως πανδημία Πανδημία: Μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση, όχι μαζική καταστροφή

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Γρίπη των χοίρων Γρίπη Α Νέα γρίπη Γρίπη Α (Η1Ν1)ν

Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ ΙΟΥ Νέος ιός, που δεν είχε απομονωθεί ποτέ στο παρελθόν Σύνθετος ιός. Περιέχει συστατικά από 2 διαφορετικούς τύπους γρίπης χοίρων, συστατικά γρίπης πτηνών και συστατικά γρίπης ανθρώπου Άγνωστο αν η «ανάμειξη» συνέβη στον άνθρωπο ή στο χοίρο Μέχρι τώρα η μετάδοση από χοίρο σε άνθρωπο ήταν σποραδική Οι μεικτοί ιοί δεν μεταδίδονταν παλαιότερα εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο

ΟΙ ΑΔΡΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΜΗΝΕΣ Η νόσος θα αρχίσει το φθινόπωρο και θα εξελιχθεί στη διάρκεια του χειμώνα 20% – 30% του γενικού πληθυσμού υπολογίζεται ότι θα προσβληθεί στους επόμενους μήνες (2-3 εκατομμύρια) 1-2% των κρουσμάτων θα νοσηλευθεί (20-30 χιλιάδες) 3.000-4.500 θα χρειασθούν μονάδα εντατικής 2.000 θα πεθάνουν

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΠΟΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΝΔΗΜΙΚΗΣ ΓΡΙΠΗΣ Στην πανδημική θα προκληθούν μονομιάς πολύ περισσότερα κρούσματα (Δοκιμασία συστημάτων υγείας) Η πανδημική προσβάλλει τους νέους, ενώ η εποχική πιο ηλικιωμένους Ομάδες υψηλού κινδύνου: Χρονίως πάσχοντες, έγκυοι, πολύ μικρά παιδιά

Οι πανδημικοί ιοί είναι απρόβλεπτοι ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ Οι πανδημικοί ιοί είναι απρόβλεπτοι Πιθανή η αλλαγή χαρακτηριστικών ή «ανάμειξη» Προς το παρόν ο ιός συμπεριφέρεται «καλά» Στην πλειοψηφία, ήπια νόσος . Μεμονωμένα βαρύτατα περιστατικά Υπάρχει ευαισθησία του ιού στα αντι-ιικά φάρμακα οσελταμιβίρη (tamiflu) και ζαναμιβίρη (relenza) Το φετινό εμβόλιο της εποχικής γρίπης που περιέχει ένα άλλο ιό Η1Ν1 δεν είναι αποτελεσματικό έναντι του ιού της νέας γρίπης Αν και μερικοί νοσούν βαρέως και ενώ ήταν τελείως υγιείς

Πόσοι άνθρωποι ακριβώς θα νοσήσουν Πόσοι θα χάσουν τη ζωή τους ΤΙ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ Πόσοι άνθρωποι ακριβώς θα νοσήσουν Πόσοι θα χάσουν τη ζωή τους Πόσο σοβαρή θα είναι η πανδημία Πόση θα είναι η συνολική διάρκεια της πανδημίας Πόσοι θα είναι ασυμπτωματικοί

Όλες οι πανδημίες προσβάλλουν περισσότερο τους νέους ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ Όλες οι πανδημίες προσβάλλουν περισσότερο τους νέους Οι περισσότεροι ασθενείς, κάτω των 45 ετών Ευρώπη και Ελλάδα: Μέσος όρος ηλικίας 25 έτη Ευαίσθητα τα πολύ μικρά παιδιά (κάτω των 2 ετών)

ΠΟΙΟΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ Έγκυες Καπνιστές Παχύσαρκοι Πασχοντες από χρόνια νοσήματα Νέοι και υγιείς - παιδιά Μειονότητες – ιθαγενείς - μετανάστες

ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Πνευμονοπάθειες (άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια) Καρδιαγγειακά νοσήματα (όχι η απλή υπέρταση) Σακχαρώδης διαβήτης Ανοσοκαταστολή Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια Παθήσεις νευρομυϊκού συστήματος

Όπως όλοι οι ιοί της ανθρώπινης γρίπης ΠΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ Ο ΙΟΣ Όπως όλοι οι ιοί της ανθρώπινης γρίπης Με τα σταγονίδια από τον βήχα και το φτάρνισμα Με την άμεση ή έμμεση επαφή με τα αναπνευστικά εκκρίματα ***Είναι ανθεκτικός. Ζει στο περιβάλλον 8 ώρες

Κακουχία – κόπωση – ανορεξία Διάρροιες – έμετοι ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Πυρετός – ρίγη Πονοκέφαλος Μπούκωμα – συνάχι Πονόλαιμος Βήχας Μυαλγίες Κακουχία – κόπωση – ανορεξία Διάρροιες – έμετοι ---------------------------------------------- Δύσπνοια - Πνευμονία

ΕΠΩΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΠΩΑΣΗ: 3-4 ημέρες. Μπορεί και σε 48 ώρες ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ: Ο ιός δεν μεταδίδεται μετά από 48 ώρες από την απυρεξία. Νεότερα δεδομένα: Σε μερικούς, η μετάδοση συνεχίζεται περισσότερο Ρυθμός μετάδοσης: Ίδιος με τη γρίπη του 1957 και 1968. Πιο αργός από τη γρίπη του 1918.

Ο ΙΟΣ ΠΛΗΤΤΕΙ ΣΟΒΑΡΑ ΤΟΥΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ Συχνά πνευμονία που οφείλεται στον ιό Συχνά αναπνευστική ανεπάρκεια – ARDS Κατακλύζει τους πνεύμονες και το αίμα Ζει και αναπαράγεται στους πνεύμονες 1000 φορές καλύτερα απ’ ότι ο ιός της εποχικής γρίπης Τα αντιιικά μειώνουν πολύ το ιικό φορτίο Ολέθρια η καθυστέρηση να πάει κάποιος στο γιατρό

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΤΙΟ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ - ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Η πορεία στο νότιο υποδηλώνει ότι η πανδημία στο βόρειο είναι αναπόφευκτη Θα είναι λιγότερο σοβαρή από τις 3 προηγούμενες του 20ού αιώνα Τελική εκτίμηση: Δεν ήταν τόσο φοβερή Αλλά πολλοί νέοι και υγιείς νόσησαν βαριά Πρόβλεψη για το βόρειο ημισφαίριο: Μπορεί να αποδειχθεί πιο σοβαρή από το νότιο

Η αποτελεσματικότητά τους σε 1.000 ανθρώπους ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Η ασφάλειά τους απαιτεί να δοκιμαστούν σε 100.000 ανθρώπους Η αποτελεσματικότητά τους σε 1.000 ανθρώπους Προστασία που προσφέρουν τα εμβόλια: 70-90% Έναρξη ανοσίας σε 15–20 ημέρες Μια δόση. Εξαίρεση τα μικρά παιδιά: 2 δόσεις σε διάστημα ενός μηνός

ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΑ ΕΜΒΟΛΙΑ (συνέχεια) Ποιοι πρέπει να εμβολιασθούν (Σε πρώτη φάση) Ηλικίας κάτω των 65 που πάσχουν από χρόνια προβλήματα: Χρόνια αναπνευστικά, χρόνια καρδιαγγειακά, μειωμένη ανοσία (εκ γενετής ή επίκτητη), διαβήτης, νεφροπαθείς, ηπατοπαθείς, χρόνιες νευρολογικές – μυϊκές νόσοι Έγκυες Προσωπικό υπηρεσιών υγείας* Ποιοι πρέπει να εμβολιασθούν (Σε δεύτερη φάση) Υγιείς νέοι και παιδιά

ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΑ ΕΜΒΟΛΙΑ (συνέχεια) ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Αλλεργία σε προηγούμενο αντιγριπικό εμβόλιο Αλλεργία σε αυγά Εν ενεργεία λοίμωξη Ιστορικό συνδρόμου Guillain – Barre

ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΑ ΕΜΒΟΛΙΑ (συνέχεια) ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Συνήθως ελαφράς έως μέτριας έντασης Ερυθρότητα – οίδημα Πυρετός, κακουχία, μυαλγίες Σπανίως, γενικευμένη αλλεργική αντίδραση Πιο σπάνια (1 στο 1.000.000), σύνδρομο Guillain - Barre

ΑΝΤΙΙΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 1. Οσελταμιβίρη (tamiflu). Χάπι, σιρόπι 2. Ζαναμιβίρη (relenza). Εισπνεόμενη και Ε.Φ. Χορήγηση εντός 48 ωρών από έναρξη συμπτωμάτων Μειώνουν το ιικό φορτίο του οργανισμού Μειώνουν βαρύτητα συμπτωμάτων - διάρκεια νόσου Μπορούν να χορηγηθούν και προληπτικά Μπορούν να χορηγηθούν σε παιδιά άνω του έτους, αλλά και σε παιδιά κάτω του έτους*** και σε εγκύους

ΕΓΚΥΕΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Μεγαλύτερος κίνδυνος επιπλοκών και θανάτου ΕΓΚΥΕΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Μεγαλύτερος κίνδυνος επιπλοκών και θανάτου Εμβολιασμός και για εποχική και για πανδημική Το ενέσιμο εμβόλιο Εμβολιασμός μόνο στο 2ο και 3ο τρίμηνο κύησης. Σε χρόνια προβλήματα και στο 1ο Πιθανόν να χρειασθούν 2 δόσεις εμβολίου Μπορούν να λάβουν αντιιικά φάρμακα Επιτρέπεται ο θηλασμός από άρρωστες νέες μητέρες

ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ Δεν έχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης ή επιπλοκών, εκτός κι αν υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία Ασθενείς που υποβάλλονται σε ορμονοθεραπεία π.χ. καρκίνος μαστού, δεν έχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών

ΠΟΤΕ ΠΑΜΕ ΣΤΟ ΓΙΑΤΡΟ; ΠΑΙΔΙΑ: Όταν υπάρχουν συμπτώματα ΕΝΗΛΙΚΕΣ: Υψηλός πυρετός, έντονη κακουχία, δυσκολία στην αναπνοή, αίσθημα πίεσης ή πόνος στο στήθος

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΟΧΙ χέρια σε μύτη, στόμα, μάτια ΟΧΙ χειραψίες, φιλιά Βήχας, φτάρνισμα: Κάλυψη με χαρτομάντηλο Συχνό πλύσιμο χεριών με υγρό σαπούνι-νερό Χρήση αλκοολούχου διαλύματος ή ζελέ Αποφυγή επαφής με νοσούντες από γρίπη Αν αρρωστήσουμε δεν πάμε στη δουλειά Αν αρρωστήσει το παιδί δεν πάει σχολείο Αν χρησιμοποιήσουμε μάσκα, συχνή αλλαγή ----------------------------------------------------- Να ακολουθούμε υγιεινό τρόπο ζωής

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Όλα τα ανωτέρω Ενημέρωση δασκάλων και μαθητών Συχνός καθαρισμός και απολύμανση χώρων και επιφανειών (θρανία, πόμολα, τραπέζια, βρύσες, κλπ) Εκπαιδευτικός σε ρόλο συντονιστή Ποδοκίνητοι κάδοι απορριμμάτων Μπουκάλια με υγρό σαπούνι, απολυμαντικά προϊόντα, χαρτομάντηλα, μάσκες και γάντια μιας χρήσης (Προσοχή σε αλλεργικούς)

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (συνέχεια) Συχνή ανανέωση αέρα στις τάξεις, στα λεωφορεία Θρανία και καρέκλες σε κάποια απόσταση Αποφυγή υλικών που καθαρίζονται δύσκολα Αποφυγή δραστηριοτήτων σε κλειστούς χώρους Συχνός καθαρισμός αντικειμένων κοινής χρήσης Αν αρρωστήσει κάποιος, φορά μάσκα και απομονώνεται σε ειδικό χώρο. Μετά καθαρίζεται και απολυμαίνεται ο χώρος

ΟΛΑ ΘΑ ΠΑΝΕ ΚΑΛΑ