Tο project από τα μάτια των μαθητών ΕΓΩ ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑ Το καλοκαίρι του 2011, όταν άκουγα στην τηλεόραση για ένα καινούριο μάθημα– την ερευνητική εργασία, όπως το ονόμασαν ή στα αγγλικά project– έβαζα διάφορα με το μυαλό μου: ένα εντελώς καινούριο μάθημα για το οποίο ήξερα ελάχιστα, σε ένα εντελώς καινούριο σχολείο (μια νέα εκπαιδευτική βαθμίδα, ΛΥΚΕΙΟ), με καινούριους άγνωστους καθηγητές και συμμαθητές… Ένιωθα ότι πήγαινα στον πόλεμο χωρίς όπλα και εφόδια, ανοργάνωτη, απροστάτευτη. Τώρα θα μου πείτε «Και ποιος δεν ένιωθε έτσι;» Έχετε δίκιο. Kανένας δεν γνώριζε με σιγουριά περί τίνος πρόκειται, ούτε οι μαθητές, ούτε και οι καθηγητές. Γι’ αυτό, όμως, ήταν και τόσο ενδιαφέρον! Έτσι, λοιπόν, το σχολείο χώρισε τους μαθητές της Α’ Λυκείου σε 9 διαφορετικά project, ανάλογα με το ποιο επέλεξε ο κάθε μαθητής. Εγώ μπήκα στην ερευνητική εργασία με θέμα τα κοινωνικά δίκτυα, και πιο συγκεκριμένα το Facebook. Επίκαιρο θέμα, δεν νομίζετε; Γι’ αυτό και μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Στο μάθημα αυτό, η κάθε τάξη αποτελούνταν από είκοσι περίπου παιδιά. Στο project που επέλεξα, υπήρχαν παιδιά που γνώριζα, αλλά και παιδιά που δεν είχα ξαναδεί. Ούτε και τους καθηγητές ήξερα. Όμως, το πρόβλημα δεν ήταν αυτό… ! Δεν ξέραμε τι θα κάνουμε σε αυτό το μάθημα για 3 ώρες κάθε εβδομάδα… Το θέμα του project ως θέμα είναι πολύ ενδιαφέρον. Στις μέρες μας, όλο και περισσότεροι άνθρωποι και ειδικά έφηβοι, χρησιμοποιούν μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχοντας μεγαλύτερη προτίμηση στο Facebook. Και για αυτόν ακριβώς το λόγο διάλεξα αυτό το project. Ήθελα να δω ποια είναι τα μειονεκτήματα και οι κίνδυνοι που καραδοκούν για τους χρήστες του Facebook, τι μπορούν να κερδίσουν συμμετέχοντας σ’ αυτό, πού θα τους ωφελήσει η δημιουργία ενός λογαριασμού σε αυτό το δίκτυο.

Η έννοια του project Η ενότητα αναφέρεται σε επιμέρους ζητήματα τα οποία παρουσιάζονται κατά τη συγγραφή μιας ερευνητικής εργασίας από μαθητές Λυκείου, όπως η επιλογή του θέματος της εργασίας, η διατύπωση του τίτλου, η αναζήτηση του σχετικού υλικού και η αξιολόγησή του, καθώς και η διάρθρωση και συγγραφή της εργασίας. Η ενότητα αναφέρεται σε επιμέρους ζητήματα τα οποία παρουσιάζονται κατά τη συγγραφή μιας ερευνητικής εργασίας από μαθητές Λυκείου, όπως η επιλογή του θέματος της εργασίας, η διατύπωση του τίτλου, η αναζήτηση του σχετικού υλικού και η αξιολόγησή του, καθώς και η διάρθρωση και συγγραφή της εργασίας.

Οι στόχοι του project Στόχοι Να γνωρίσουν οι μαθητές τα βασικά στοιχεία που απαιτούνται για τη συγγραφή μιας απλής ερευνητικής εργασίας. Να γνωρίσουν τη διαδικασία για την αναζήτηση και συγκέντρωση του χρήσιμου για την εργασία υλικού. Να προβληματιστούν με την επιλογή του αποδεικτικού υλικού της εργασίας τους. Να ασκηθούν στο λόγο, ανάλογα με το περιεχόμενο της εργασίας τους, με τη χρήση του περιγραφικού, του αφηγηματικού, του αξιολογικού τρόπου.

Η φιλοδοξία του project Ερευνητική εργασία ονομάζουμε συνήθως ένα κείμενο που σκοπό έχει να εξετάσει, διερευνήσει και να παρουσιάσει συστηματικά και μεθοδικά ένα θέμα επιστημονικό, φιλοσοφικό, λογοτεχνικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό ή άλλου περιεχομένου. Ο ερευνητής-συγγραφέας θα χρειαστεί στην πορεία της έρευνας του να συλλέξει ένα υλικό, το οποίο πρέπει να το κατηγοριοποιήσει, να το ταξινομήσει, να το κρίνει, για να αποδείξει ή να στηρίξει μια θέση/άποψη πάνω στο θέμα που επεξεργάζεται. Ερευνητική εργασία ονομάζουμε συνήθως ένα κείμενο που σκοπό έχει να εξετάσει, διερευνήσει και να παρουσιάσει συστηματικά και μεθοδικά ένα θέμα επιστημονικό, φιλοσοφικό, λογοτεχνικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό ή άλλου περιεχομένου. Ο ερευνητής-συγγραφέας θα χρειαστεί στην πορεία της έρευνας του να συλλέξει ένα υλικό, το οποίο πρέπει να το κατηγοριοποιήσει, να το ταξινομήσει, να το κρίνει, για να αποδείξει ή να στηρίξει μια θέση/άποψη πάνω στο θέμα που επεξεργάζεται.

Πότε ξεκίνησε Από το σχολικό έτος εισάγονται στην Α΄ τάξη Γενικού Λυκείου οι Ερευνητικές Εργασίες (project) ως διακριτή ενότητα του Προγράμματος Σπουδών, που υλοποιεί βασικές αρχές του Νέου Σχολείου, όπως αυτές εξειδικεύονται στο βιβλίο εκπαιδευτικού με τίτλο «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο», που είναι ήδη διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή στην πλατφόρμα του ψηφιακού σχολείου

Επιλογή από τους μαθητές. Επιλογή Θέματος από τους Μαθητές Οι μαθητές αφού ενημερωθούν για τα προτεινόμενα θέματα, με όποιο τρόπο ο Σύλλογος Διδασκόντων κρίνει προσφορότερο δηλώνουν το θέμα της πρώτης και της δεύτερης προτίμησής τους. Καλό είναι να ενθαρρυνθούν οι μαθητές να δηλώσουν το σύνολο των προτεινόμενων θεμάτων ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα υπερσυγκέντρωσης σε ορισμένα μόνο θέματα. Ο συντονιστής που έχει ορισθεί από το Σύλλογο Διδασκόντων (βλέπε παραπάνω) φροντίζει ώστε η πλειοψηφία των μαθητών να κατανεμηθεί στην εργασία της πρώτης ή το πολύ της δεύτερης προτίμησής τους.