ΒΑΜΒΑΚΙ: ΛΕΥΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Ή ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΒΑΜΒΑΚΙ: ΛΕΥΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Ή ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ –ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Πελοπίδας Μπεκρής Θοδωρής Νάκος Φάνης Λουλακάκης Ελένη Μαυράκη

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Που και πότε πρωτοκαλλιεργήθηκε το βαμβάκι; Που και πότε πρωτοκαλλιεργήθηκε το βαμβάκι; Πότε πρωτοήρθε το βαμβάκι στην Ελλάδα; Που πρωτοκαλλιεργήθηκε το βαμβάκι στην Ελλάδα; Ποιο ήταν το ποσοστό καλλιέργειάς του; Τι προοπτικές υπάρχουν για καλύτερη καλλιέργεια, οικονομία και χρήση; Προοπτικές προτάσεις για βελτιωμένους τρόπους καλλιέργειας; Αν υπάρχουν γενετικά τροποποιημένοι σπόροι , καλλιεργούνται αυτοί στην Ελλάδα και ποιες είναι οι διαφορές τους έναντι των κλασικών;

Ιστορία του βαμβακιού Το βαμβάκι πρωτοκαλλιεργήθηκε στις Ινδίες και στην Σανσκριτική. Στην Ελλάδα το βαμβάκι το έφεραν οι στρατιώτες του Μ. Αλεξάνδρου από τις μακρινές Ινδίες. Ο Ηρόδοτος ο πατέρας της ιστορίας γύρω στο 445π.Χ έγραψε : Στην Ινδία φυτρώνουν άγρια δένδρα που παράγουν μαλλί πιο ωραίο και πιο εκλεκτό απ` το μαλλί του προβάτου και από τα δένδρα αυτά οι Ινδοί εξασφαλίζουν τα ρούχα τους.

Το βαμβάκι στην Ελλάδα Το βαμβάκι πρωτοκαλλιεργήθηκε για πρώτη φορά τον 2ο μ. Χ αιώνα με το όνομα Βύσσος. Στον 17ο και 18ο αιώνα η Θεσσαλία, Μακεδονία και ορισμένα νησιά του Αιγαίου είχαν τόση παραγωγή που έκαναν και εξαγωγή. Στον 18ο αιώνα αναπτύχθηκε η κλωστοβιομηχανία στη Θεσσαλία κυρίως στο χωριό Αμπελάκια. Τα Ελληνικά νήματα εξαιρετικής ποιότητας εξάγονταν στην Ευρώπη και έγιναν γνωστά σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Σήμερα στη Θεσσαλία όπου παράγεται το μισό ελληνικό βαμβάκι έχει αναπτυχθεί μεγάλος προβληματισμός για την δομή και την οργάνωση της παραγωγής καθώς και το μέλλον του προϊόντος.

Καλλιέργεια του βαμβακιού στην Ελλάδα Καλλιέργεια του βαμβακιού στην Ελλάδα Μετά από μια συνεχή ανοδική πορεία αρκετών χρόνων και αφού έφτασε σε ύψος ρεκόρ το 1995 η βαμβακοκαλλιέργεια σταθεροποιήθηκε τα τελευταία χρόνια γύρω στα 4 εκατομμύρια στρέμματα με μία παραγωγή που ξεπερνά ετησίως το ένα εκατομμύριο τόνους σε σύσπορο βαμβάκι. Το βαμβάκι καταλαμβάνει κάθε χρόνο τις μισές περίπου από τις αρδευόμενες άροτρες εκτάσεις καλλιέργειας στους μισούς νομούς τις χώρας και απασχολεί πάνω από 100.000 καλλιεργητές και έμμεσα άλλους 200.000 εργαζόμενους στις βιομηχανίας επεξεργασίας και μεταποίησης βαμβακιού. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα αποτελεί τη μοναδική πηγή εισοδήματος για τους αγρότες.

Κατανομή καλλιέργειας στους νομούς που κυριαρχεί Κατανομή καλλιέργειας στους νομούς που κυριαρχεί

Γενετικά τροποποιημένοι σπόροι Το 91% των μεταλλαγμένων σπόρων κατασκευάζεται και ανήκει σε μια αμερικανοεβραϊκή εταιρία την Μονσάντο. Η Μάλξκο-Μονσάντο προωθεί μεταλλαγμένο βαμβάκι από το 2003. Η Μονσάντο ισχυρίζεται ότι το μεταλλαγμένο βαμβάκι μειώνει τις ζημιές των εντόμων, αυξάνει την παραγωγή και το εισόδημα των αγροτών. Τέτοιοι σπόροι έχουν απαγορευτεί στην Ελλάδα για να καλλιεργηθούν για πολλούς λόγους.

Προοπτικές – προτάσεις Έρευνα μείωσης του κόστους παραγωγής αξιοποιώντας διεθνή δεδομένα. Μελέτη, έρευνα και προώθηση μικρότερου αριθμού ποικιλιών. Κοινά χαρακτηριστικά ίνας των καλύτερα προσαρμοσμένων ανά περιοχή, με στόχο την παραγωγή σε όλες της περιοχές καλλιέργειας ομοειδούς τελικού προϊόντος το οποίο θα έχει κοινά χαρακτηριστικά και θα μπορεί να εμπορευτεί ως βαμβάκι με εθνική ταυτότητα.

Προοπτικές – προτάσεις Επαναδημιουργία μιας ισχυρής βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας με σκοπό την παραγωγή στη χώρα υψηλής ποιότητας νημάτων, υφασμάτων και ρούχων με συγκεκριμένες προδιαγραφές που θα κάνουν ανταγωνιστικό το τελικό προϊόν, ώστε οι Έλληνες παραγωγοί βαμβακιού να μην αμείβονται με τη διεθνώς διαμορφωμένη τιμή του εκκοκκισμένου βαμβακιού αλλά με την υπεραξία που θα έχει διαμορφωθεί στο προϊόν του, που θα έχει μετατραπεί σε άριστης ποιότητας νήμα, ύφασμα ή ακόμα και ρούχα.

Προοπτικές – προτάσεις Θεσμική αναδιοργάνωση των συνεταιρισμών ώστε να ενισχυθεί η διαπραγμάτευση των χρησιμοποιούμενων από τους παραγωγούς αγροεφοδίων με στόχο τις καλύτερες δυνατές τιμές. Προώθηση εξηλεκτρισμού στην αγροτική ύπαιθρο με την μείωση του κόστους παραγωγής της άρδευσης.

Προοπτικές – προτάσεις Αποδέσμευση των επιδοτήσεων από την παραγωγή με πρώτο στόχο την μείωση κόστους παραγωγής για ενοίκια Να παραμείνουν στην καλλιέργεια όσοι πραγματικά θέλουν να καλλιεργήσουν βαμβάκι έτσι θα διαμορφωθούν ζώνες παραγωγής αφού οι περιοχές που δεν ενδείκνυνται για την καλλιέργεια θα γραφούν σε άλλες καλλιέργειες, ενώ παράλληλα θα διαμορφωθούν πολυάριθμοι πυρήνας καλλιεργητών με ισχυρή θέληση, απόψεις και πυγμή για να διατηρηθεί η καλλιέργεια.

ΒΑΜΒΑΚΙ: ΛΕΥΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Η ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ Καλλιέργεια και επιπτώσεις στο περιβάλλον Χριστοδούλου Μάριος Λιακόπουλος Γιάννης Τρέντζος Βαγγέλης Καραθανασόπουλος Λουκάς

Βασικά ερευνητικά ερωτήματα Ποια είναι η διαδικασία της καλλιέργειας; Ποιες είναι οι επιπτώσεις στο περιβάλλον;

Διαδικασία καλλιέργειας Αγορά σπόρων Αγορά λιπασμάτων Προετοιμασία χωραφιού Σπορά Ποτίσματα – λιπάσματα Μάζεμα

Συνθήκες ανάπτυξης φυτού Καλή ποιότητα βαμβακόσπορου (ανθεκτικότητα σε δυσμενείς συνθήκες). Ευνοϊκό περιβάλλον Σωστή εποχή σποράς Ιδανικές θερμοκρασίες (άνω των 14 βαθμών) Σωστό πότισμα

Πότισμα Η μέθοδος που προτείνεται είναι η άρδευση με σταγόνες αφού είναι η μέθοδος με την μικρότερη σπατάλη νερού

Μάζεμα Η συλλογή του γίνεται με ειδικές μηχανές , που είναι πιο σύνηθες ή με το χέρι που είναι πιο δαπανηρό και επίπονο.

Επιπτώσεις στο περιβάλλον από την καλλιέργεια Φυτοφάρμακα Σπατάλη νερού Ρύπανση του αέρα

Επιπτώσεις στο περιβάλλον από τις χρήσεις Μη ανακύκλωση παλαιών βαμβακερών υλικών Δαπάνη ενέργειας κατά τη χρήση (π.χ. Το πλύσιμο και το στέγνωμα των βαμβακερών ρούχων ευθύνονται για την απώλεια κατά 60% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνεται συνολικά στη διάρκεια του κύκλου ζωής του ρούχου)

ΒΑΜΒΑΚΙ: ΛΕΥΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Ή ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΒΑΜΒΑΚΙ: ΛΕΥΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Ή ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΠΟΙΑ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΑΦΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. ΜΠΑΡΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΔΩΝΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΣ ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΕΜΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1.Πώς γίνεται η συλλογή του βαμβακιού; 2.Με ποιο τρόπο μεταφέρεται και πώς συντηρείται στις αποθήκες; 3.Πώς επεξεργάζεται το βαμβάκι; 4.Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθεί το βαμβάκι μετά την επεξεργασία του ώστε να βγει στην αγορά; 5.Αποτελεί το βαμβάκι μια καλή επένδυση για καλλιέργεια; 6.Ποιο είναι το κόστος του βαμβακιού αλλά και το κέρδος του γεωργού μετά την πώληση;

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΕΚΚΟΚΙΣΗ Γίνεται με ειδικές μηχανές ή με το χέρι. Μεταφέρεται με φορτηγά. Αποθηκεύεται σε αεριζόμενες αποθήκες. ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ: Φόρτωση του σύσπορου βαμβακιού σε κυλιόμενες σκάλες , όπου απομακρύνεται η υγρασία , καθαρίζεται και ξηραίνεται μέσω καυστήρων. Μεταφορά στις εκκοκκιστικές μηχανές όπου γίνεται διαχωρισμός της ίνας από το βαμβακόσπορο και τα σκουπίδια. Μετατρέπεται σε δέματα μέσω πρεσών συμπίεσης . Τοποθέτηση σε αποθήκες . ΕΚΚΟΚΙΣΗ:

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ

ΒΑΜΒΑΚΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ Το βαμβάκι καλλιεργείται σε 69 χώρες σε όλο τον κόσμο. Οι κυριότερες χώρες που καλλιεργούν το βαμβάκι είναι οι Η.Π.Α., η Κίνα, η Ινδία, η Τουρκία, το Πακιστάν, η Βραζιλία και άλλες. Παγκόσμια παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού κατά την περίοδο 1990/91-1997/98.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ Στην Αμερική καλλιεργείται το βαμβάκι σε 17 χώρες σε μια έκταση 19.000 τετραγωνικών μιλιών. Από την έκταση αυτή οι αγρότες της χώρας εισπράττουν ετησίως περίπου 7,2 δισεκατομμύρια λίρες από το βαμβάκι. Σε ένα έτος οι αγρότες βαμβακιού των Η.Π.Α. επενδύουν περισσότερα από 652 εκατομμύρια δολάρια στον τομέα των λιπασμάτων,762 εκατομμύρια δολάρια στον τομέα των γεωργικών χημικών ουσιών και 238 εκατομμύρια σε φύτευση σπόρων προς σπορά. Μπορούν επίσης να πληρώσουν περισσότερα από 528 εκατομμύρια δολάρια σε καύσιμα και εξοπλισμό και 610 εκατομμύρια στην αγροτική εργασία. Τη περίοδο 1992/93 στη Βραζιλία καλλιεργήθηκαν 19,7 εκατομμύρια στρέμματα με βαμβάκι, ενώ από τη περίοδο 1993/94 κυμαίνεται κάθε έτος μεταξύ 817.000 και 835.000 τόνων. Επίσης τη χρονιά η αντίστοιχη έκταση ήταν 6,8 εκατομμύρια στρέμματα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΣΙΑ Στην Κίνα η παραγωγή του εκκοκκισμένου βαμβακιού ανήλθε την περίοδο 1991/1992 στο ύψος ρεκόρ των 5,7 εκατομμυρίων τόνων, ενώ από την περίοδο 1992/1993 και μετά η παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού ανέρχεται ετησίως στα 4,5 με 4,6 εκατομμύρια τόνους ,εκ των οποίων οι 700.000 τόνοι είναι απόθεμα σύμφωνα με τη στρατηγική που έχει χαράξει το Εθνικό Συμβούλιο Υφασμάτων της Κίνας. Στην Ινδία η ποσότητα εκκοκκισμένου βαμβακιού που καταναλώνεται κάθε χρόνο αυξανόταν συνεχώς κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 90΄.Από 2 εκατομμύρια τόνους που ήταν την περίοδο 1990/1991 ,το 1997/1998 ανήλθε σε 2.865.000 τόνους .Ενώ κατά τα τελευταία χρόνια, στην Ινδία, το βαμβάκι καταλαμβάνει εκτάσεις που ξεπερνούν τα 90 εκατομμύρια στρέμματα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΣΙΑ Η παραγωγή στο Πακιστάν από 2,2 εκατομμύρια τόνους την περίοδο 1991/1992 μειώθηκε σε 1,5 εκατομμύρια τόνους το 1994/1995,για να ανέλθει σε 1,9 εκατομμύρια τόνους το 1997/1998 .Ενώ τα τελευταία χρόνια στο Πακιστάν σταθερή στα 30 εκατομμύρια στρέμματα παρουσιάζεται η καλλιέργεια του βαμβακιού. Το Ουζμπεκιστάν διέρχεται μία μεταβατική περίοδο δομικών αλλαγών που έχουν επηρεάσει τη βαμβακοκαλλιέργεια . Η καλλιέργεια του βαμβακιού στο Ουζμπεκιστάν φθίνουσα κινήθηκε κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1990. Συγκεκριμένα από 18,3 εκατομμύρια στρέμματα το 1990/91 σε 15 εκατομμύρια στρέμματα το 1995/96. Ενώ τα τελευταία χρόνια η κατάσταση αυτή έχει σταθεροποιηθεί.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΑΣΙΑ Στη Τουρκία καταναλώνονται κάθε χρόνο όλο και μεγαλύτερες ποσότητες εκκοκκισμένου βαμβακιού κατά τη δεκαετία του 90. Έτσι το 1990/91 καταναλώθηκαν 557.000 τόνοι ενώ το 1997/98 η κατανάλωση ανήλθε σε 1 εκατομμύριο τόνους. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης αυτής οφείλεται στις αυξημένες εξαγωγές Τούρκικων υφασμάτων, που παρατηρούνται μετά τη τελωνειακή ένωση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στη μεγαλύτερη παραγωγή βαμβακιού στις περιοχές της ανατολικής Τουρκίας, μετά τη προσθήκη νέων αρδευτικών εκτάσεων.

Μέση ετήσια τιμή του βαμβακιού στην ελληνική αγορά μέχρι το έτος 2009. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Τιμή βάμβακος στην ελληνική αγορά: Η τιμή αγοράς του ακατέργαστου βάμβακος από τους παραγωγούς στην ελληνική αγορά καθορίζεται από τις Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) καθώς και από διάφορα ανεξάρτητα εκκοκκιστήρια, και ακολουθεί την τάση των διεθνών τιμών βάμβακος. Μέση ετήσια τιμή του βαμβακιού στην ελληνική αγορά μέχρι το έτος 2009.

ΒΑΜΒΑΚΙ: ΛΕΥΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Η’ ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΑΝΤΙ ΑΛΛΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΒΑΜΒΑΚΙ: ΛΕΥΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Η’ ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ Γαστουνιώτη Μαρία Θεοδωράκης Θεοδωρής Σβίγγου Μαρία Χαρέμη Μαρία

Ερευνητικά ερωτήματα Ποιες είναι οι βασικές χρήσεις του βαμβακιού; Υπάρχουν ανταγωνιστικά υλικά έναντι του βαμβακιού και ποια είναι αυτά; Με ποιο τρόπο το βαμβάκι είναι χρήσιμο στην ζωή μας; Ποιες είναι οι ιδιαίτερες ιδιότητες του βαμβακιού όταν έχει λάβει μια μορφή; Ποια είναι τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα του βαμβακιού έναντι ανταγωνιστικών υλικών;

Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγμα 60 ατόμων Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγμα 60 ατόμων Ηλικία Φύλο

Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγμα 60 ατόμων Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγμα 60 ατόμων Εκπαίδευση Επάγγελμα

Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγμα 60 ατόμων Καθημερινή ενασχόληση Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγμα 60 ατόμων Χώρος εργασίας Καθημερινή ενασχόληση

Χρήσεις του βαμβακιού Οικιακή Φαρμακευτική Υφαντουργία Εμπορική Ζωοτροφή με την μορφή βαμβακόπιτας

Βαθμός χρήσης του βαμβακιού

Πόσο χρησιμοποιείται το βαμβάκι σε συγκεκριμένους χώρους

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ 1.Απαλό στην υφή 2 .Δεν ηλεκτρίζεται 1. Ζαρώνει πολύ εύκολα 2. Η έκθεση στο φως αδυνατίζει και κιτρινίζει το ύφασμα 3. Συρρικνώνεται κατά την πρώτη πλύση στο πλυντήριο 4. Η προσβολή του από μικροοργανισμούς αδυνατίζει το ύφασμα και εμφανίζει λεκέδες 1.Απαλό στην υφή 2 .Δεν ηλεκτρίζεται 3. Απορροφά την υγρασία 4. Άνετο

Ανταγωνιστικά υλικά Λινό Μαλλί Μετάξι Νάιλον Συνθετικό Σατέν

Βαθμός χρήσης ανταγωνιστικών υλικών:

Αξιολόγηση υλικών με βάση το πόσο ζεστά είναι:

Αξιολόγηση υλικών με βάση το πόσο ανθεκτικά είναι:

Αξιολόγηση υλικών με βάση το πόσο άνετα είναι:

Επιλογή άλλου ανταγωνιστικού υλικού λόγω οικονομίας

Λευκός χρυσός ; Κάποτε αποκαλούσαν το βαμβάκι ‘’λευκό χρυσό’’ λόγο της οικονομικής του απόδοσης στους καλλιεργητές. Τα τελευταία χρόνια όμως οδηγεί και σε φθίνουσα πορεία και την τελευταία τριετία σε ελεύθερη πτώση. Οι στρεμματικές εκτάσεις μειώνονται αισθητά. Αν και η ζήτηση διεθνώς του βαμβακιού επέφερε αύξηση της τιμής πώλησης. Αν υπάρξει τελικά παραγωγή θα οφείλεται μόνο και μόνο στο γεγονός της απόγνωσης αφού δεν υπάρχουν οδηγίες της πολιτείας για ποιά άλλα προϊόντα μπορούν να καλλιεργήσουν. Συνεπώς η αγρανάπαυση μοιάζει να είναι τελικά η μόνη πρόσφορη <<καλλιέργεια>> και αναμένετε να δούμε μεγάλο αριθμό ακαλλιέργητων εκτάσεων τουλάχιστον στο νομό μας.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας…!