Hacer click para continuar

Πάνω από έγχρωμες φωτογραφίες (αυτοχρωμίες) και 100 ώρες κινηματογραφικού φιλμ βρίσκονται στα αρχεία του Μουσείου Albert Kahn, στο Παρίσι.

Ανάμεσα στα 1908 και 1930 ο πολυεκατομμυριούχος Γάλλος τραπεζίτης και φιλάνθρωπος Albert Kahn αποφάσισε να στείλει φωτογράφους σε όλο τον κόσμο προκειμένου να απαθανατίσουν τη ζωή στον Πλανήτη. Οι φωτογράφοι αυτοί έγιναν «μάρτυρες» μερικών από τα πιο βαρυσήμαντα γεγονότα της εποχής, αλλά και προσωπικών λεπτομερειών της καθημερινής ζωής απλών ανθρώπων.

Οι αυτοχρωμίες, προδρομική μορφή των έγχρωμων φωτογραφιών, ήταν ακόμη άγνωστες στην αρχή του αιώνα. Ακόμη και όταν διαδόθηκε η νέα αυτή τεχνική ανακάλυψη των αδελφών Λυμιέρ, των γνωστών εφευρετών του κινηματογράφου, παρέμενε ένα πολύ ακριβό μέσο για τις δυνατότητες των φωτογραφικών εργαστηρίων, που εξακολουθούσαν να κάνουν ασπρόμαυρες ή επιχρωματισμένες φωτογραφίες. Παρ' όλα αυτά, η μέθοδος της αυτοχρωμίας αποδείχθηκε επιτυχής, αφού εκτοπίστηκε μόλις στη δεκαετία του 1950 από τα σύγχρονα έγχρωμα φιλμ.

Στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του αιώνα, λοιπόν, λίγοι άνθρωποι μπορούσαν να ελπίζουν ότι θα τραβήξουν έγχρωμες φωτογραφίες, αφού οι τεχνικές έγχρωμης εμφάνισης βρίσκονταν ακόμη σε πειραματικό στάδιο, ενώ η πατέντα των αδελφών Λυμιέρ κατατέθηκε μόλις το 1903 και χρειάστηκε μια σταδιακή τελειοποίηση ως το Αυτή ήταν και η πρώτη επιτυχημένη εμπορικά έγχρωμη τεχνική, η οποία έδινε θαυμάσιες έγχρωμες διαφάνειες με σωστή χρωματική ισορροπία και συνήθως απαλά χρώματα. Αν η λήψη γινόταν υπό τον κατάλληλο φωτισμό, τα χρώματα μπορούσαν να βγουν ως και λαμπερά.

Η νέα εφεύρεση ονομάστηκε «αυτοχρωμία», προφανώς για να τονισθεί το «αυτόματον» της μεθόδου, αφού η χρήση της δεν παρουσίαζε επιπλέον δυσκολίες απ' ό,τι εκείνη των ασπρόμαυρων φωτογραφιών. Η κατασκευή, όμως, των αυτοχρωμικών πλακών ήταν τεχνικά δύσκολη και δαπανηρή. Πάντως, το 1913, η παραγωγή του εργοστασίου των αδελφών Λυμιέρ έφθασε τις πλάκες την ημέρα.

Την ίδια εποχή ο τραπεζίτης Αλμπέρ Καν στη Βουλώνη, το αριστοκρατικό προάστιο του Παρισιού, είχε αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην υλοποίηση ενός οράματος και ενός ανθρωπιστικού έργου, που στόχευε στη βελτίωση της κατανόησης μεταξύ των λαών και στη διεθνή συνεργασία. Αξιοποιώντας τις νέες τεχνικές της φωτογραφίας και του κινηματογράφου, επεδίωξε να καταγράψει με αντικειμενικότητα τοπία, κτίρια και ανθρώπους, χωρίς τις παρωπίδες των σκοπιμοτήτων του καιρού του, χωρίς τη βαριά σκιά του επεκτατισμού, της αποικιοκρατίας, του οριενταλισμού, του εξωτισμού. Σε αυτή την καταγραφή, που ξεκίνησε το 1909, έδωσε το όνομα «Αρχεία του Πλανήτη».

Και, παρ' ότι δεν κατάφερε να ολοκληρώσει το έργο του, όπως περιγράφει η διευθύντρια του Μουσείου Αλμπέρ Καν κυρία Jeanne Beausoleil, «χάρη στην αλάθητη διαίσθησή του πραγματοποίησε αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε έργο τεκμηρίωσης με πολυμέσα». Πρωταρχικός στόχος του Αλμπέρ Καν ήταν ο αγώνας κατά των προκαταλήψεων. Πεπεισμένος ότι τους πολέμους προκαλεί η ανεπαρκής γνώση της ετερότητας, προόριζε τα «Αρχεία του Πλανήτη» για την πληροφόρηση όλων των προσωπικοτήτων που αντιπροσώπευαν διάφορες κοινωνικές, πολιτικές, συνδικαλιστικές και θρησκευτικές τάσεις.

Για τη συνάντηση αυτών των προσωπικοτήτων ίδρυσε το 1916 την Εθνική Επιτροπή Κοινωνικών και Πολιτικών Μελετών καθώς και την οργάνωση «Γύρω από τον Κόσμο». Προσκεκλημένοι της οργάνωσης, συμμετείχαν σε συνεδριάσεις μεταξύ άλλων ο Νικόλαος Πολίτης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Ιωάννης Μεταξάς. Οι αποστολές σε διάφορα μέρη του κόσμου δεν γίνονταν τυχαία και άσκοπα. Ο Αλμπέρ Καν ανέλυε καθημερινά τον διεθνή Τύπο και επέλεγε τόσο τον τόπο προορισμού των αποστολών όσο και τους κατάλληλους συνεργάτες. Στην υπηρεσία αυτής της ουτοπίας τέθηκαν άνθρωποι με ανοιχτό μυαλό και ανοιχτούς ορίζοντες.

Τις δύο αποστολές στο Άγιον Όρος έφεραν σε πέρας δύο δοκιμασμένοι φωτογράφοι, ο Στεφάν Πασέ το 1913 και ο Φερνάν Κυβίλ το 1918, σε κρίσιμες περιόδους για τη διαμόρφωση του πολιτικού χάρτη της εποχής, υπό την καθοδήγηση του γεωγράφου Ζαν Μπρυν, ενός από τους πρωτεργάτες της ανθρωπογεωγραφίας στη Γαλλία.

Ο Μπρυν, τακτικός καθηγητής στο Κολέγιο της Γαλλίας, τέθηκε επικεφαλής των «Αρχείων του Πλανήτη» προσφέροντας την πολύτιμη γνώση του για τις νευραλγικές περιοχές του πλανήτη που έπρεπε να αποτελέσουν αντικείμενο καταγραφής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρώτη αποστολή που διηύθυνε για τα «Αρχεία του Πλανήτη», στις 13 Οκτωβρίου 1912, επέλεξε να επισκεφθεί τα Βαλκάνια, πέντε ημέρες προτού ξεσπάσει ο πρώτος από τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Retrato

Alemania

Algeria

Dahomey - ahora Benin

Bosnia

Brasil

Bulgaria

Cambodia

Canada

China

Croacia

Djibouti

Egipto

España

Estados Unidos

Francia

Grecia

Holanda

India

Inglaterra

Irán

Irak

Irlanda

Italia

Líbano

Macedonia

Marruecos

Mongolia

Montenegro

Noruega

Palestina

Rey Faisal, Saudiarabia

Serbia

Siria

Sri Lanka

Suecia

Suiza

Turquía

Vietnam

Albert Kahn fue un hombre de paz, pero lamentablemente tuvo que vivir en tres grandes guerras contra su país. Las siguientes son las imágenes de color de la Primera Guerra Mundial.

Επιμέλεια παρουσίασης ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΛΟΓΑΡΝΕΣ