Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΜΜΕ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Σχ. Έτος 2013-14 Ερευνητική εργασία των μαθητών της Α Λυκείου του 2ου ΓΕΛ Αλίμου: Αλεξιάδη Μαργαρίτας Δήμα Γεωργίου Καραΐσκου Βασιλικής Καρατζά Νικολάου Κοκονού Μαρίας Κουμουνδούρου Στυλιανής Μόνου Ιωάννας Ξανθοπούλου Ιωάννας Οικονόμου Χριστίνας Πίκουλα Ελπίδας Ρούσσου Στυλιανής Σιώζιου Αναστασίας Τρουπάκη Ανθούλας Χατζηαναστασίου Ιωάννη Χριστοδουλίδη Αικατερίνης Υπεύθυνη καθηγήτρια Χριστόπουλου Μάριου Κούτσια Σοφία- Μαθηματικός

Η επικοινωνία είναι η διαδικασία με την οποία ένας πομπός Α (άνθρωπος ή ομάδα) μεταβιβάζει πληροφορίες, σκέψεις, ιδέες ή συναισθήματα σε ένα δέκτη Β (άνθρωπος ή ομάδα) με στόχο να ενεργήσει πάνω του με τρόπο ώστε να προκαλέσει σε αυτόν την εμφάνιση ιδεών, πράξεων ή συναισθημάτων και σε τελική ανάλυση να επηρεάσει την κατάστασή του και τη συμπεριφορά του  Η ανθρώπινη επικοινωνία (σπηλαιογραφίες, γλώσσα) αναπτύχθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια εφόσον οι άνθρωποι ένιωθαν από νωρίς αυτήν την ανάγκη. Σήμερα η επικοινωνία παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή μας αφού ολόκληρη η καθημερινότητα μας εξαρτάται από αυτήν. Η επικοινωνία μεταξύ μας μπορεί να γίνει με νοήματα, με λέξεις και με γράμματα δηλαδή μπορεί να είναι νοηματική, προφορική η γραπτή αντίστοιχα. Η επικοινωνία όμως μπορεί να είναι και προσχεδιασμένη μέσω διάφορων συσκευών. Η τηλεόραση, το τηλέφωνο και οποιαδήποτε άλλη συσκευή μας βοηθάει να επικοινωνούμε μεταξύ μας ακόμα και σε απόσταση, είναι ένα κομμάτι μιας προσχεδιασμένης επικοινωνίας η οποία γίνεται με τη βοήθεια της τηλεπικοινωνίας. Η επικοινωνία αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι ολόκληρου του πλανήτη μας. Χάρη σε αυτήν η καθημερινότητα μας έγινε πιο εύκολη και η επικοινωνία με μακρινούς συγγενείς πιο άμεση. Αυτό έχει και ως αποτέλεσμα όλες αυτές οι επικοινωνιακές συσκευές να έχουν ακόμα και συναισθηματική αξία για μας. Η επικοινωνία έχει αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου. Επικοινωνία είναι η ανταλλαγή υλικών και πνευματικών αγαθών. Τα παλαιότερα χρόνια η μορφή της επικοινωνίας ήταν κυρίως λεκτική, αλλά στις μέρες μας χρησιμοποιείται και η μαζική επικοινωνία η οποία δεν είναι μορφή επικοινωνίας που δόθηκε από την φύση. Σε αυτήν περιλαμβάνονται τα νέα μέσα, όπως είναι η τηλεόραση, το τηλέφωνο, ο κινηματογράφος, το Διαδίκτυο (Internet) κ.ά. Σε αυτά οι άνθρωποι οδηγήθηκαν από την ανάγκη για πιο γρήγορη και εύκολη επικοινωνία.

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ, ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ, ΤΥΠΟΣ (ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΕΝΤΥΠΑ) ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΑ ΜΕΣΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Ασύγχρονα μέσα, όπως είναι ο τύπος και το διαδίκτυο, καθώς η πληροφορία τους μεταδίδεται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές για κάθε διακριτό χρήστη. Σύγχρονα μέσα, όπως είναι το ραδιόφωνο και η τηλεόραση, καθώς όλοι οι χρήστες λαμβάνουν την πληροφορία συγχρόνως. Σε μια κοινωνία που η πρόσβαση στην πληροφορία στην ενημέρωση είναι ελεύθερη και οι πληροφορίες που διαχέονται καθημερινά είναι τόσες πολλές μπορούμε να καλούμαστε πολίτες ενεργοί και όχι παθητικοί αποδέκτες των πληροφοριών με τις οποίες καθημερινά βομβαρδιζόμαστε; Τα οφέλη των ΜΜΕ είναι αναμφισβήτητα πολλά: ενημέρωση, ψυχαγωγία, ευαισθητοποίηση των πολιτών σε καίρια ζητήματα, πνευματική καλλιέργεια, έλεγχος της εξουσίας και πολλά άλλα. Πολλοί είναι όμως και οι κίνδυνοι που κρύβονται πίσω απ' αυτά: παραπληροφόρηση, υπερπληροφόρηση, προπαγάνδα, σκανδαλοθηρία, νόθη ψυχαγωγία, πνευματική υποβάθμιση, κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας, προβολή κίβδηλων προτύπων, μαζοποίηση, συμβολή στην υπερκατανάλωση κ.α. Πριν αρχίσουμε όμως να αναθεματίζουμε τα ΜΜΕ για το "κακό" που μας προκαλούν , καλό θα ήταν ο καθένας μας να αναλογιστεί τις δικές του ευθύνες απέναντι σε όλο αυτό. Πόσοι από μας αφήνουμε τους εαυτούς μας εκτεθειμένους σε όλους αυτούς τους κινδύνους των ΜΜΕ; Σίγουρα οι ευθύνες δεν είναι μόνο δικές μας. Οφείλει και η πολιτεία να λάβει τα αρμόδια μέτρα, όπως και τα ΜΜΕ, αλλά και ο κάθε δημοσιογράφος ξεχωριστά. Όμως οφείλουμε και εμείς οι πολίτες, αν θέλουμε να λεγόμαστε ενεργοί, να κάνουμε την προσωπική μας "επανάσταση" ενεργοποιώντας πρωτίστως την κριτική μας σκέψη, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις αρνητικές συνέπειες των ΜΜΕ. Έτσι σίγουρα θα έχουμε κάνει ένα πρώτο και πολύ σημαντικό βήμα... (Μάρω Ψαράκη: Kαθηγήτρια Φιλόλογος, απόφοιτος του τμήματοςΦιλολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Ρεθύμνου. 

Το ραδιόφωνο είχε, έχει και θα έχει έναν πρωταρχικό στόχο: αυτόν της άμεσης επικοινωνίας με τον ακροατή. Ίσως γι’ αυτό, είτε αφορά την ενημέρωση, το μήνυμα, την παρέα ή τη διασκέδαση, βρίσκεται, ακόμα και σε αυτή την εποχή των μεγάλων δυσκολιών και αλλαγών, να ακολουθεί τις εξελίξεις, να εισβάλλει δυναμικά στο διαδίκτυο, να αλλάζει μορφή, να βρίσκει τρόπους, όχι απλά για να επιβιώσει ως ένα παλιό μέσο σε έναν «καινούργιο» κόσμο, αλλά αντίθετα για να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στην καθημερινότητα των ακροατών.

ραδιόφωνο Ακόμα και σε αυτή την εποχή των μεγάλων δυσκολιών και αλλαγών, ακολουθεί τις εξελίξεις, εισβάλλει δυναμικά στο διαδίκτυο, αλλάζει μορφή και πρωταγωνιστεί στην καθημερινότητα των ακροατών.

Την ίδια στιγμή οι αλλαγές δεν έχουν μονάχα θετικό πρόσημο: οι ζωντανές εκπομπές αντικαθίστανται από playlist, η επικοινωνία από άψυχα sms ραδιόφωνο Το ραδιόφωνο αποτελεί ένα φαινόμενο το οποίο εξελίχθηκε κυρίως κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Για αρκετές δεκαετίες ήταν το κυρίαρχο Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας, μέσο ψυχαγωγίας και ενημέρωσης, διαμορφωτής αισθητικών τάσεων και αξιών. Η καταιγιστική εισβολή της τηλεοπτικής εικόνας από την δεκαετία του ’60 και έπειτα, δεν μπόρεσε, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις, να υπερκεράσει τον ραδιοφωνικό ήχο, που αφήνει στη φαντασία του κάθε ακροατή την ερμηνεία των ερεθισμάτων που λαμβάνει. Πολλοί κατά καιρούς μίλησαν για το τέλος του ραδιοφώνου και όμως, στις αρχές του 21ου αιώνα, στην εποχή της μετάβασης στην ψηφιακή εκπομπή, το ραδιόφωνο ανακαλύπτει εκ νέου τον «εαυτό» του, διατηρώντας τη γοητεία του παρελθόντος του και παραμένοντας αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής με αδιαμφισβήτητο κοινωνικό και πολιτιστικό ρόλο.

«ιντερνετικό» ραδιόφωνο Ο ξεχωριστός ρόλος του ραδιοφώνου είναι να αποτελεί απλώς ένα διάλειμμα ή μια διέξοδο από τον κορεσμό που προκαλεί ο βομβαρδισμός των εικόνων; Είναι απαραίτητο αυτά τα δύο να είναι απέναντι; Τα «ιντερνετικά» ραδιόφωνα δείχνουν πως όχι.  «ιντερνετικό» ραδιόφωνο

Η τηλεόραση στις μέρες μας έχει αποκτήσει τεράστια δύναμη καθώς χρησιμοποιείται πλέον από την οικογένεια ως φορέας όχι μόνο ψυχαγωγίας και πληροφόρησης αλλά και κοινωνικοποίησης και εκπαίδευσης των μελών της και κυρίως των παιδιών και των νέων. Επιπλέον βρίσκεται μέσα σε κάθε σπίτι, σε κάθε γωνιά της χώρας. Στις 23 Φεβρουαρίου 1966 ξεκινάει και στην Ελλάδα η τηλεοπτική περιπέτεια, ασπρόμαυρη στην αρχή και με μικρή εμβέλεια. Οι τηλεοράσεις δε, που υπήρχαν στην Αθήνα δεν ήταν πάνω από 1000!!

Ο ρόλος της τηλεόρασης στη διαμόρφωση προτύπων και στερεότυπων είναι καθοριστικός. Η γυναικεία εικόνα στα ΜΜΕ και στη διαφήμιση συχνά προβάλλεται ως εικόνα υποταγής, σιωπής και παθητικότητας. Είναι η εικόνα της όμορφης αλλά όχι ιδιαίτερα έξυπνης περσόνας σε διαφημίσεις και σίριαλ στην τηλεόραση. Η γυναίκα και το σώμα της έχουν αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης από τότε που εφευρέθηκαν τα μαζικά μέσα επικοινωνίας και καθιερώθηκε η διαφήμιση ως μέσο προώθησης προϊόντων. Μέσα από τα διάφορα τηλεοπτικά σίριαλ, τα talk show και τα reality η γυναίκα εμφανίζεται ως άβουλη, αφελής, υποδεέστερη του άνδρα, με πρωταρχικό μέλημά της την εμφάνισή της. {«Η εκδίκηση της Ξανθιάς», «Αγρότης μόνος ψάχνει», «Όλα»}. Οι πρωινές και οι μεσημεριανές εκπομπές και πολλά δημοφιλή σίριαλ της ελληνικής τηλεόρασης προβάλλουν τη γυναίκα κούκλα, τη γυναίκα αντικείμενο του πόθου, τη γυναίκα συμπλήρωμα του άνδρα, χωρίς δική της αυτόνομη υπόσταση, αδιαφορώντας για το μυαλό της, για την προσωπικότητά της.

Είναι ανάγκη λοιπόν να ληφθούν άμεσα μέτρα όπως είναι: • Νομοθετική ρύθμιση για τη διαφήμιση που θα απαγορεύει την εκμετάλλευση του γυναικείου σώματος και την προώθηση σεξιστικών μηνυμάτων που μειώνουν την αξιοπρέπεια της γυναίκας Η τηλεόραση μπορεί να έχει διευρύνει τα γυναικεία πρότυπα που προβάλλει, όμως εξακολουθεί να μας περνάει μηνύματα αρνητικά για την εμφάνισή μας, τις ατέλειες του σώματός μας, την ηλικία μας, το βάρος μας. Τα μηνύματα που εκπέμπει μας λένε ότι κάποια εκατομμύρια γυναίκες κάθε ηλικίας πρέπει να μοιάσουμε σε κάποια λίγα ψιλόλιγνα μοντέλα και τηλεοπτικές περσόνες που σπαταλούν το χρόνο τους σε ατέρμονες δίαιτες, γυμναστήρια, οίκους μόδας και ινστιτούτα αισθητικής για να παρουσιαστούν ως οι τέλειες γυναίκες. Ένας κόσμος εξωπραγματικός και πολυδάπανος σε χρόνο και χρήμα που το μόνο που καταφέρνει είναι να κάνει τις γυναίκες, ιδιαίτερα τις νεότερες που αντλούν από αυτόν τα πρότυπα ομορφιάς, να νιώθουν απογοήτευση και ανασφάλεια. Δεν είναι τυχαίο που διεθνώς αυξάνονται οι περιπτώσεις σοβαρών διατροφικών διαταραχών λόγω εξαντλητικής δίαιτας μεταξύ των πολύ νέων γυναικών που προσπαθούν έτσι να μοιάσουν στα ινδάλματά τους {Δεν υπάρχουν δυστυχώς αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία στην Ελλάδα για το μέγεθος του προβλήματος}. Μηνύματα γυναικείας παθητικότητας και υποταγής εκφράζονται και μέσα από τις διαφημίσεις, και μόνο με τη στάση του γυναικείου σώματος. Η έκφραση του προσώπου, η στάση του σώματος, η θέση της γυναίκας στο χώρο και σε σχέση με τον άνδρα που πιθανά συμμετέχει σε μια διαφήμιση στέλνουν το μήνυμα της γυναίκας-αντικειμένου. Aπό την Χριστίνα Κούρκουλα Θεματική Ομάδα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Οικολόγοι Πράσινοι

ΒΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ Πολλές έρευνες μέχρι σήμερα έχουν δείξει ότι η συνεχής προβολή βίαιων εικόνων από τα ΜΜΕ κάνει το μέσο άνθρωπο λιγότερο ευαίσθητο σε θέματα βίαιης συμπεριφοράς Είναι γνωστή η σχέση των παιδιών κυρίως με την τηλεόραση. Έρευνες υποστηρίζουν ότι παιδιά ακόμα και δύο ετών παρακολουθούν τηλεόραση περισσότερο από δύο ώρες την ημέρα. Υπολογίζεται ότι παιδιά ηλικίας 2 έως 4 ετών στην Αμερική παρακολουθούν τηλεόραση πάνω από 4 ώρες ημερήσια και το ¼ αυτών έχει την τηλεόραση στην κρεβατοκάμαρα του. Η Nielsen Media Research (1998)  στην Αμερική  έδειξε ότι το μέσο παιδί παρακολουθεί 21 ώρες τηλεόραση την εβδομάδα.  Είναι λοιπόν αναμενόμενη η ανησυχία και ο προβληματισμός των ειδικών σχετικά με την επίδραση του μέσου αυτού. Ακόμα και διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ έχουν επισημάνει την δυνητικά αρνητική επίδραση της τηλεόρασης στους ανηλίκους. Η σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού στο άρθρο 17 αναγνωρίζει την σημασία των ΜΜΕ στην ενημέρωση, όμως προτρέπει τα συμβαλλόμενα κράτη να «ευνοούν την επεξεργασία κατάλληλων κατευθυντήριων αρχών που να προστατεύουν το παιδί από την ενημέρωση και το υλικό που βλάπτει την ευημερία του». Η σύμβαση αυτή έχει ψηφιστεί και στην Ελλάδα. Τις τελευταίες δεκαετίες είμαστε μάρτυρες περιστατικών βίας στα οποία ολοένα και συχνότερα ενέχονται  ανήλικοι. Γενικά η βία της τηλεόρασης δημιουργεί μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον κόσμο, παρουσιάζει ένα κόσμο σκοτεινό και βίαιο και έτσι καλλιεργεί  αίσθημα ανασφάλειας και φόβου. Οπωσδήποτε η τηλεοπτική βία δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που ευθύνεται για την εκδήλωση βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς από ανηλίκους.   Όμως η τηλεοπτική βία είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση της και δεν πρέπει να το αγνοούμε.

Η τηλεόραση έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιδράσεις στα παιδιά, ανάλογα με τη χρήση της Αξίζει να τονίσουμε και το συμπέρασμα, το οποίο προκύπτει από τις έρευνες, ότι δηλαδή οι αρνητικές συνέπειες της τηλεθέασης μετριάζονται σε μεγάλο βαθμό, όταν οι γονείς βλέπουν τηλεόραση μαζί με τα παιδιά τους και συζητούν το περιεχόμενο των εκπομπών, μια διαδικασία η οποία ονομάζεται γονεϊκή διαμεσολάβηση. Η τηλεόραση, βέβαια, είναι ένα μέσο τρομερό σε δύναμη. Κανένα μέσον όμως δεν είναι καθαυτό ούτε καλό ούτε κακό. Καλός ή κακός είναι ο τρόπος με τον οποίο το χρησιμοποιούμε. Και το μαχαίρι είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, μπορούμε όμως να το χρησιμοποιήσουμε και για τη διάπραξη ενός εγκλήματος. Δεν μπορούμε λοιπόν να καταδικάσουμε την τηλεόραση, επειδή εμείς δεν τη χρησιμοποιούμε επωφελώς. (Αργυρούλη Ε.)    Πριν από μερικά χρόνια, σε ένα δημοτικό σχολείο στο Τορίνο, μια δασκάλα ζήτησε από τους μικρούς μαθητές της να μη δουν τηλεόραση για μια βδομάδα και έπειτα να καταγράψουν και να σχολιάσουν στο ημερολόγιό τους αυτήν την εμπειρία. Τα παιδιά περιέγραψαν αυτές τις επτά ημέρες σαν μια σκληρή και βασανιστική δοκιμασία. Ένιωθαν λυπημένα σα να τους είχε αφαιρεθεί το αγαπημένο τους παιχνίδι. Δεν ήξεραν τι να κάνουν στον ελεύθερο χρόνο τους, σαν να είχαν χάσει τον επιστήθιο φίλο τους, που τους συντρόφευε στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Προφανώς είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η τηλεόραση είχε αφαιρέσει από τα παιδιά την αναρχική ελευθερία της φαντασίας και που συνοδεύει την παιδική νεότητα    Η τηλεόραση, επομένως, δεν είναι απλώς ένα ουδέτερο τεχνικό εργαλείο που αναπαριστά τον κόσμο ή «καθρεφτίζει» την κοινωνία, αλλά είναι ένα πανίσχυρο μέσο που επηρεάζει και συχνά διαμορφώνει την κρίση μας για τον κόσμο. Γι’ αυτό και το χρέος όσων διαχειρίζονται μια τέτοια δύναμη είναι να αναλογίζονται αυτοκριτικά την ηθική, πνευματική και πολιτική τους ευθύνη και να μην υποτάσσουν την εργασία τους αποκλειστικά σε εμπορικές σκοπιμότητες. (Θαν. Γιαλκέτση, από τον ημερήσιο Τύπο.) πτυχιούχος του Νομικού και του Πολιτικού Τμήματος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τεκμηρίωση ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Πλούσιο λεξιλόγιο Ενυπόγραφα άρθρα Επιλογή του αναγνώστη στην ώρα ενημέρωσης Μη άμεση- έγκαιρη ενημέρωση   Αγοράζεται για να διαβασθεί. Διαβάζεται από αρκετά μέλη της οικογένειας. Κάθε περιοχή έχει και την δικιά της Σχετικά χαμηλού κόστους.

ο ρολοσ του τοπικου και περιοδικου τυπου σημερα Ο τοπικός τύπος γίνεται βήμα έκφρασης των απόψεων της κοινής γνώμης, προβάλλεται η βούληση της τοπικής κοινωνίας, επισημαίνονται προβλήματα και παραλείψεις και δίνεται η δυνατότητα ανοιχτής επικοινωνίας και συνεργασίας με τις τοπικές αρχές. 

Τα ΜΜΕ, μετατρέπονται συχνά σε φορείς παραπληροφόρησης και προπαγάνδας, αποπροσανατολίζουν τους δέκτες, στερώντας τους τη δυνατότητα να γνωρίζουν την αλήθεια και να εμβαθύνουν στα πράγματα.

ΠαραπληροφΟρηση των ΜΜΕ Η ποιότητα του τύπου ανεβάζει την ποιότητα του λαού και η ποιότητα του λαού ανεβάζει την ποιότητα του τύπου. ΠαραπληροφΟρηση των ΜΜΕ  τον περασμένο αιώνα που κυκλοφόρησε η πρώτη εφημερίδα με τη σημερινή περίπου μορφή της, μέχρι τώρα η εξέλιξη στον τομέα αυτό υπήρξε ραγδαία. Χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις αλλά και στις κοινωνικές περιόδους ο Τύπος, ο έντυπος και ο ηλεκτρονικός (τηλεόραση, ραδιόφωνο) πήρε τεράστιες διαστάσεις. Καθημερινά σήμερα χιλιάδες έντυπα, περιοδικά και εφημερίδες, οπτικοακουστικά μέσα, ραδιόφωνα, τηλεοράσεις, καλύπτουν τον άνθρωπο με έναν καταιγισμό ειδήσεων και πληροφοριών. Γεγονότα που συμβαίνουν σε κάθε μέρος της γης μεταδίδονται αυθημερόν ή και αμέσως ζωντανά και ενημερώνουν το κοινό. Έτσι λοιπόν, είδηση είναι οτιδήποτε αναγγέλλεται, οτιδήποτε πληροφορείται κάποιος με κάθε μέσο (εφημερίδα, περιοδικό, τηλεόραση, ραδιόφωνο κτλ.). Όμως διάφορα μέσα ενημέρωσης έχουν γίνει απαραίτητο συμπλήρωμα της ζωή μας. Γιατί πέρα από την πληροφόρηση, περιέχουν σχόλια και κρίσεις και κάθε είδους ενημέρωση για όλους τους τομείς της δραστηριότητας, τον πολιτικό, τον οικονομικό, τον κοινωνικό, τον αθλητικό, τον επιστημονικό, τον εκπαιδευτικό κτλ. Η αναγκαιότητα αυτή δείχνει τη μεγάλη δύναμη του Τύπου. Δικαιολογημένα λοιπόν πολλοί τον θεωρούν τέταρτη εξουσία, γιατί μπορεί να επηρεάζει, να διαμορφώνει και να κατευθύνει σε μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη. Για αυτό άλλωστε γεννιέται η απαίτηση για τη σωστή λειτουργία του. Γιατί συμβάλλει σημαντικά στη διαπαιδαγώγηση των πολιτών.    Συχνά τα ΜΜΕ δημοσιεύουν και μεταδίδουν διαστρεβλωμένες ειδήσεις. Ωραιοποιούνται καταστάσεις, παραποιούνται γεγονότα, προβάλλονται ασύμφορες ιδεολογίες, διαστρεβλώνονται αλήθειες, διογκώνονται καταστάσεις, παραμερίζονται αξίες. Είναι η χειρότερη μορφή παραπληροφόρησης. Ασκούν καμουφλαρισμένη ή και φανερή προπαγάνδα υπέρ ορισμένων θέσεων και απόψεων, ιδεολογιών, θρησκειών, πολιτικών κομμάτων, σωματείων κ.α. Υποδαυλίζουν συχνά τα πάθη και τα μίση και γενικά εξάπτουν η διεγείρουν την κοινή γνώμη ή τους λαούς χωρίς σοβαρούς λόγους. Αποκρύπτουν ή διαστρεβλώνουν ειδήσεις που δεν συμφέρουν κάποιους. Σκανδαλοθηρούν ή ασχολούνται υπερβολικά με θέματα που αφορούν την προσωπική ή ιδιωτική ζωή διάφορων προσωπικοτήτων ή παρουσιάζουν ασήμαντα θέματα στη θέση των σοβαρών και καυτών προβλημάτων των λαών όπως για παράδειγμα είναι η ανεργία, η ακρίβεια, η παιδεία, η υγεία κ.α. Μετασχηματίστηκαν σε μέσα άσκησης πολιτικής εξουσίας. Πηγές: Σαράντος Καργάκος Ουμπέρτο Έκο  

Η καθημερινή ενημέρωση από ελληνικούς και ξένους διαδικτυακούς τόπους έχει μπει ολοένα και περισσότερο στη ζωή του ελληνικού κοινού. Οι ελληνικοί διαδικτυακοί τόποι προσφέρουν στην πλειοψηφία τους άμεση ενημέρωση, ενώ ο αυξανόμενος αριθμός τους εγγυάται πλουραλισμό απόψεων. Επιπλέον, σε αυτή την κατεύθυνση βοηθάει και η παρουσία εκατοντάδων ενημερωτικών ιστολογίων (blogs).

Ο άνθρωπος είναι από την φύση του κοινωνικό ον», διατεινόταν ο Αριστοτέλης. Η έμφυτη λοιπόν τάση του ανθρώπου για επικοινωνία και η ανάγκη του για αλληλεπίδραση με τους ομοίους του βρήκε διέξοδο μέσα από την κοινωνική δικτύωση. Στην παλαιότερη γενιά ο όρος Social Media ηχεί περίεργος αλλά ίσως τελικά να μην είναι, αν αναλογιστεί κανείς πως τα σύγχρονα μέσα ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι τίποτα παραπάνω από την φυσική μετεξέλιξη των μέσων μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας που όλοι γνωρίζουμε.

Πρόκειται για Διαδικτυακούς Τόπους που παρέχουν ως υπηρεσία την παραγωγή και δημοσίευση περιεχομένου από τους ίδιους τους χρήστες του Διαδικτύου και όχι από κάποια εταιρία. Οι περισσότερες υπηρεσίες αυτής της μορφής ενθαρρύνουν - επιδιώκουν τη συζήτηση, τα σχόλια, την αλληλεπίδραση και το διαμοιρασμό οποιασδήποτε πληροφορίας μεταξύ των χρηστών. Οι χρήστες κάνουν ψηφιακούς φίλους με τους οποίους και επικοινωνούν, ανταλλάσουν από- ψεις και ψηφιακό περιεχόμενο κάθε μορφής (εικόνες, κείμενα, συνδέσμους, video κ.λπ.). Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ψηφιακές πλατφόρμες οι οποίες επιτρέπουν στους χρήστες τους να δημιουργούν προφίλ και να μοιράζονται περιεχόμενο (μηνύματα, εικόνες κ.λπ.). Τα κυριότερα «στρατόπεδα» της κοινωνικής δικτύωσης είναι δύο: το facebook και το twitter. Και τα δύο - τα οποία αριθμούν εκατομμύρια χρήστες - έχουν ορκισμένους φίλους και εχθρούς, ενώ η προτίμηση στο μεν ή στο δε δεν είναι μόνο θέμα γούστου, αλλά ανάγεται από ορισμένους σε μείζον ζήτημα με... κοινωνιολογικές προεκτάσεις. Τα τελευταία χρόνια οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης έχουν εισχωρήσει δυναμικά στον τομέα των κοινωνικών επαφών και όχι μόνο. Η διαρκής ενασχόληση με ιστοσελίδες όπως το Facebook ή το Twitter, λέγεται ότι ευθύνεται για μειωμένη συγκέντρωση, αύξηση της ανάγκης για επιβράβευση αλλά και αποδυνάμωση των μη λεκτικών δεξιοτήτων επικοινωνίας, όπως για παράδειγμα η οπτική επαφή κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας. Εκπαιδευτικός με 30χρονη πείρα, ανέφερε στην Greenfield πως παρατήρησε στους μαθητές της,απότομη μείωση της ικανότητάς τους να κατανοήσουν τους άλλους Αξίζει να σημειωθεί ότι το Facebook είναι το δημοφιλέστερο κοινωνικό δίκτυο παγκοσμίως, με περισσότερα από 800 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες.

Τα Social Media σήμερα αποτελούν σημαντικούς καταλύτες κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής αλλαγής. Υπάρχουν πολλά χαρακτηριστικά φαινόμενα που επιβεβαιώνουν περίτρανα την δυνατότητα των Social Media να οδηγήσουν σε αλλαγές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο σεισμός της Ιαπωνίας το 2011, όπου τα Social Media έδωσαν την δυνατότητα της ταχείας μετάδοσης της φυσικής καταστροφής ενεργοποιώντας έτσι τους ακτιβιστές και την διεθνή υποστήριξη, ενώ παράλληλα αποτέλεσαν τον μόνο δίαυλο επικοινωνίας της χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο. ρόποι προστασίας από την αρνητική λειτουργία των Μ. Μ.Ε. :             Α. από την πολιτεία : 1.      θέσπιση νομικού πλαισίου για αυτόκλητη επέμβαση της δικαιοσύνης, όταν γίνεται παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. 2.      παρακολούθηση αυτού του είδους του τύπου. 3.      καλύτερη παιδεία για τους πολίτες, ώστε να μπορούν να επεξεργάζονται κριτικά και να αποκωδικοποιούν τα μηνύματα και να τα αξιολογούν σωστά.           Β. από τους πολίτες: 1.      να μην αποδέχονται παθητικά ό,τι προβάλλεται με στόχο την παραπλάνησή τους. 2.      να μη λειτουργούν ως απλοί συλλέκτες πληροφοριών. 3.      να διασταυρώνουν τις πληροφορίες. 4.      να είναι εκλεκτικοί στις επιλογές τους και να αρνούνται να υποβιβάζουν και να εξευτελίζουν την προσωπικότητά τους. 5.      να γνωρίζουν τους κανόνες λειτουργίας των Μ. Μ. Ε.  και να παρεμβαίνουν, κυρίως μέσω συλλογικών οργάνων, για την ορθή λειτουργία τους.

Στο ασφαλές ίντερνετ μπορούμε, όλοι ελεύθερα να επικοινωνούμε.  Στο ασφαλές ίντερνετ μπορούμε, όλοι ελεύθερα να επικοινωνούμε. Η ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων και η συζήτηση στα chat room είναι ένας φανταστικός τρόπος επικοινωνίας μέσω Διαδικτύου με τον οποίο μπορείς να στέλνεις γραπτά μηνύματα σε άλλους χρήστες, τα οποία οι τελευταίοι θα βλέπουν άμεσα στην οθόνη τους.  Η διαφορά μεταξύ των instant messenging προγραμμάτων και των chat room είναι το γεγονός ότι στα πρώτα επικοινωνείς με άτομα που έχεις επιλέξει για να είναι στη λίστα των επαφών σου. Στα δωμάτια ανοιχτής επικοινωνίας (chat room), ωστόσο, στη συζήτηση μπορεί να λάβει μέρος οποιοσδήποτε χρήστης του Διαδικτύου και υπάρχει η δυνατότητα συζήτησης μεταξύ όλων των μελών ενός chat room αλλά και ιδιωτικής συνομιλίας μεταξύ δύο ή περισσοτέρων μελών. Σίγουρα και οι δύο τρόποι επικοινωνίας μας έχουν λύσει τα χέρια γιατί είναι γρήγοροι, εύκολοι και πάνω από όλα ανέξοδοι :P . Είναι όμως τελείως ακίνδυνοι; Η επικοινωνία στο Διαδίκτυο έχει προχωρήσει με γοργά βήματα, φτάνοντας πολύ πιο πέρα από τα chat room και τα άμεσα μηνύματα … ξαφνικά μπήκε στη ζωή μας το Facebook, το hi5 και το Twitter!  Aπό τότε, πολλοί από εμάς το πρώτο πράγμα που κάνουμε το πρωί, πριν ακόμα πλύνουμε τα δόντια, είναι να αλλάξουμε «status» για να ενημερώσουμε φίλους και γνωστούς από ποια πλευρά ξυπνήσαμε!. Για όσους δεν γνωρίζουν, σε αυτές τις ιστοσελίδες οι χρήστες δημιουργούν τα εικονικά τους προφίλ και επικοινωνούν με ποικίλους τρόπους με άλλα άτομα που προσθέτουν στη λίστα των «φίλων» τους.  Πέρα από τη δυνατότητα ανταλλαγής μηνυμάτων, υπάρχουν ομάδες συζητήσεων, παιχνίδια και ένα σωρό εφαρμογές καθώς και δυνατότητα να μοιράζεται κανείς με την παρέα του ένα βίντεο που είδε στο Διαδίκτυο ή ακόμη και ένα ενδιαφέρον άρθρο. Μαζί με όλα αυτά όμως, οι χρήστες μοιράζονται και προσωπικά τους δεδομένα... ίσως υπερβολικά πολλά.  Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η σχέση που έχουμε με ορισμένα άτομα δεν αλλάζει επειδή άλλαξε ο τρόπος που επικοινωνούμε μαζί τους. Έτσι, όπως θα απέφευγες να μιλήσεις με έναν άγνωστο που θα σου μίλαγε στο δρόμο, έτσι θα πρέπει να αγνοείς και τα «friend requests» (αιτήματα φιλίας) από άτομα που δεν γνωρίζεις. Αντίστοιχα, όπως θα κλείδωνες την πόρτα του δωματίου σου για να τα πεις με τον / την κολλητό / ή σου, έτσι και στο Διαδίκτυο φρόντισε να προστατεύεις τις συνομιλίες σου. Έτσι θα μπορείς να διασκεδάσεις με την ψηφιακή σου παρέα με ασφάλεια και χωρίς έκτροπα!

Αρνητική επίδραση των Μ. Μ. Ε. στον άνθρωπο: 1. τα άτομα «ανεγκεφαλοποιούνται», γίνεται στάση ζωής το «άρτος και θεάματα». 2. χάνεται η ελευθερία έκφρασης. 3. άμεσος κίνδυνος για μαζικοποίηση, όπου το άτομο χάνει την προσωπικότητά του και γίνεται εύκολα υποχείριο των ισχυρών. 4. αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη και την κάνουν να ξεχνά τους πραγματικούς της στόχους, υπερτονίζουν το καταναλωτικό πρότυπο. 5. ασκείται στις μάζες μια ασυνείδητη ψυχολογική βία, που συνηθίζουν να δέχονται αδιαμαρτύρητα ότι τους «σερβίρεται», χωρίς να έχουν τη δύναμη να αντιδράσουν σ’ αυτό (αλλοτρίωση). 6. το άτομο δεν μπορεί να επεξεργαστεί και να κατανοήσει τις ασαφείς πληροφορίες, γι’ αυτό απομονώνεται και αδιαφορεί για τη ζωή. 7. παύει να λειτουργεί η δημοκρατία, όταν δεν εκφράζεται η λαϊκή γνώμη.  Αυτό συμβαίνει όταν διαστρεβλώνεται η αλήθεια, όταν προβάλλονται θέματα άσχετα με τις ανάγκες της κοινωνίας, όταν δεν ακούγεται η γνώμη των πολλών, όταν οι πληροφορίες ελέγχονται από τους ισχυρούς της εξουσίας, όταν προβάλλεται το καταναλωτικό πρότυπο, όταν υπερισχύει ο «κίτρινος τύπος»,…

Προσφορά των ΜΜΕ: 1.      διαμορφώνουν σωστή γνώμη για τα γεγονότα και καταστάσεις. 2.      διαπλάθεται η προσωπικότητά τους δημιουργικά και μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της καθημερινότητας ρεαλιστικά και ώριμα. 3.      συμμετέχουν στις δημοκρατικές διαδικασίες με δυναμικό τρόπο, αφού τους παρέχεται το δικαίωμα ν’ αντιδρούν, να προτείνουν, να επικροτούν τα πολιτικά δρώμενα. 4.      το άτομο κοινωνικοποιείται 5.      προωθούνται οι επιστήμες, οι τέχνες και τα γράμματα. 6.      επικρατεί η διαφάνεια και η αλήθεια, το άτομο μπορεί να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, στους γύρω του ή και στους ιθύνοντες της πολιτικής ζωής  Θετική είναι η προσφορά τους, όταν οι πληροφορίες που διαδίδονται χαρακτηρίζονται από ακρίβεια, επιλογή, ποιότητα, αντικειμενικότητα. Όταν υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, τα άτομα έχουν τις εξής ωφέλειες :

Πώς πρέπει να παρέχεται η πληροφόρηση από τα ΜΜΕ: Πώς πρέπει να παρέχεται η πληροφόρηση από τα ΜΜΕ: 1.      Να υπάρχει ρεαλιστική και αντικειμενική ενημέρωση για τα διάφορα προβλήματα και τους τρόπους λύσης τους. 2.      Να ασκείται κριτική σε θέματα πολιτικού περιεχομένου με βάση τα δημοκρατικά ιδεώδη. 3.      Να απορρίπτουν το μοντέλο του καταναλωτικού όντος και να προβάλλουν ένα διαφορετικό μοντέλο ζωής (ενασχόληση με τον πολιτισμό, τις τέχνες, τα γράμματα και την επιστήμη). 4.      Να αποφεύγεται η «ηρωοποίηση» και η έντονη προβολή προτύπων βίας και εγκληματικότητας. 5.      Να στηλιτεύεται η εκμετάλλευση, η αδικία, η διαφθορά. 6.      Γενικά, η πληροφόρηση απαιτεί υπευθυνότητα και σεβασμό. Είναι ένα λειτούργημα, καθώς τα ΜΜΕ  διαμορφώνουν νοοτροπίες και πολίτες.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ- ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ 1. Τα ΜΜΕ δείχνουν ρεαλιστικές εικόνες του κόσμου; ΜΜΕ Ναι 11 13% Όχι 23 27% Μερικές φορές 52 60% 2. Ποιο είναι το αγαπημένο σου μέσο ενημέρωσης; Διαδίκτυο 67 77% Τηλεόραση 15 17% Ραδιόφωνο 4 5% Εφημερίδα-Περιοδικό 1 1%

ΜΜΕ 3. Τα ΜΜΕ είναι ρεαλιστικά όταν παρουσιάζουν τη γυναικεία ομορφιά; Ναι 17 20% Όχι 40 47% Μερικές φορές 28 33% ΜΜΕ 4. Υπάρχει σχέση μεταξύ χρήσης ΜΜΕ και βίας; Ναι 72 85% Όχι 13 15%

ΜΜΕ 5. Παρακολουθείς καθημερινά τηλεόραση; Ναι 54 64% Όχι 31 36% 6. Πόσες ώρες παρακολουθείς τηλεόραση την ημέρα; Μία ώρα 41 48% Δύο ώρες 25 29% Παραπάνω 19 22% 7. Έχεις χρονικό περιορισμό όταν παρακολουθείς τηλεόραση; Ναι 23 27% Όχι 62 73%

8. Έχεις τηλεόραση στο δωμάτιό σου; Ναι 37 44% Όχι 48 56% ΜΜΕ 9. Ποιο κανάλι τηλεόρασης προτιμάς; Mega 17 21% Ant1 5 6% Alpha 1 1% Star 12 15% Skai 4 5% Nova 3 4% Nickelodeon 16 20% Mad 2 2% ΔΤ Άλλο 20 24%

Ειδήσεις 16 8% Reality Shows 17 Ντοκιμαντέρ 14 7% Συζητήσεις 3 1% Αθλητικά 27 13% Ταινίες 63 30% Σειρές 57 27% Πολιτιστικές εκπομπές 6 3% Εκπομπές μαγειρικής 8 4% 10. Τι παρακολουθείς; ΜΜΕ 11. Προσέχεις τη σήμανση για την καταλληλότητα μιας εκπομπής ανάλογα με την ηλικία; Ναι 8 10% Όχι 60 71% Μερικές φορές 16 19%

ΜΜΕ 12. Ακούς ραδιόφωνο; Ναι 54 64% Όχι 12 14% Μερικές φορές 19 22% 13. Ποιο ραδιοφωνικό σταθμό προτιμάς; ΜΜΕ Kiss fm 8 10% Sfaira 2 3% Derti 6 8% Mad 4 5% Love radio Diesi 1 1% Dromos Era sport 3 4% Athens dj 13 17% Ρυθμός Real fm 0% Άλλο 31 40% 14. Έχεις ραδιόφωνο στο δωμάτιό σου; Ναι 47 57% Όχι 36 43%

ΜΜΕ 15. Τι προτιμάς να ακούς στο ραδιόφωνο; Ειδήσεις 0% Μουσική 72 88% 0% Μουσική 72 88% Αθλητικές εκπομπές 7 9% Άλλο 3 4% 16. Που ακούς ραδιόφωνο; Στο σπίτι 32 43% Στο αυτοκίνητο 34 45% Άλλο 9 12% 17. Διαβάζεις εφημερίδες; ΜΜΕ Ναι 25 31% Όχι 56 69%

ΜΜΕ 18. Τι προτιμάς να διαβάζεις στην εφημερίδα; Ειδήσεις 6 14% Οι μαθητές επισκέφθηκαν την εφημερίδα ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ , όπου ξεναγήθηκαν στο χώρο και συζήτησαν με τους συντάκτες για το πώς επιλέγονται οι ειδήσεις που καταχωρούνται στην εφημερίδα , για τις διαφορές της διαδικτυακής με την έντυπη έκδοση αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους ενημερώνονται οι νέοι. Οι μαθητές επισκέφθηκαν την εφημερίδα ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ , όπου ξεναγήθηκαν στο χώρο και συζήτησαν με τους συντάκτες για το πώς επιλέγονται οι ειδήσεις που καταχωρούνται στην εφημερίδα , για τις διαφορές της διαδικτυακής με την έντυπη έκδοση αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους ενημερώνονται οι νέοι. 18. Τι προτιμάς να διαβάζεις στην εφημερίδα; Ειδήσεις 6 14% Αθλητικές ειδήσεις 13 31% Ωροσκόπιο 10 24% Άρθρα 8 19% Άλλο 5 12% ΜΜΕ Οι μαθητές επισκέφθηκαν την εφημερίδα ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ , όπου ξεναγήθηκαν στο χώρο και συζήτησαν με τους συντάκτες για το πώς επιλέγονται οι ειδήσεις που καταχωρούνται στην εφημερίδα , για τις διαφορές της διαδικτυακής με την έντυπη έκδοση αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους ενημερώνονται οι νέοι.

ΠΗΓΕΣ- ΕΡΓΑΛΕΙΑ- ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Άρθρα- δημοσιεύσεις: Ενδεικτικά: Talk Forward / Το ελculture στη Στέγη: Το ραδιόφωνο στην εποχή της εικόνας Άρθρο του Ε.Παπάνη, Επίκ. Καθηγητή Κοινωνιολογίας Παν. Αιγαίου για την προπαγάνδα Μελέτη του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων (ΙΟΜ) «Το Ραδιόφωνο στην Ελλάδα» Ο ρόλος του τοπικού και περιοδικού τύπου σήμερα Εισηγητής: Κ. Φίλανδρος Aπό την Χριστίνα Κούρκουλα «H σταδιακή σύγκλιση των ΜΜΕ, της διαφήμισης και της κατανάλωσης στην Ελλάδα, 1960-2000» Του Μανώλη Χαιρετάκη « Η εικόνα της γυναίκας στα ΜΜΕ...» «Ραδιόφωνο και κοινό» έρευνα των Ρήγου Μαρίνας, Ζώντου Ελένης ΠΑΙΔΙΚΟ «ΠΑΙΔΙ – ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ – ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ» Ευαγγελία Αργυρούλη ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Εισήγηση του Μένη Θεοδωρίδη στην ημερίδα: Από τη «δύναμη του μέσου» στο «τέλος» της τηλεόρασης. Πάντειο, 30 Μαΐου 2012 « ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΟΡΘΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ» ΤΕΙ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ Διπλωματική εργασία: «Τα νέα μέσα ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης (Social Media) και η σχέση τους με την καταναλωτική συμπεριφορά» Κουτσογιαννοπούλου Νικολίτσα «Ο ρόλος της διαφήμισης στη διαμόρφωση της καταναλωτικής συμπεριφοράς» Περικλέους Αναστασία Video- εικόνες από το διαδίκτυο Βιβλιογραφία: «Ο μύθος του παθητικού τηλεθεατή» της Σοφίας Ασλανίδου Ζήση Ανθή: dreamkindergarten.blogspot.com