Δρ. Χρήστος Βασιλάκος Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ “Ο Εθνικός Σχεδιασμός για μια Έξυπνη Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας 2014 – 2020 και οι συνέργειες με το Πρόγραμμα Ορίζοντας 2020” “Horizon 2020: Η προετοιμασία μιας επιτυχημένης πρότασης” Πάτρα 8 Μαΐου 2014

2 Όραμα - Κεντρικός στόχος του τομέα «Έρευνα,Τεχνολογία και Καινοτομία» για το 2020 βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων «Η αναδιάρθρωση και η ενίσχυση του τομέα έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας ώστε να αποτελέσει το βασικό πυλώνα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων • μέσω της παραγωγής, διάδοσης και ενσωμάτωσης της νέας γνώσης και της καινοτομίας στα υπάρχοντα αλλά και σε νέα παραγωγικά συστήματα και αλυσίδες αξίας, • αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα τις νέες κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες που παράγονται από την έλλειψη πρόσβασης στη νέα τεχνολογία».

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα και αποτελούν και τους στόχους του σχεδιασμού μας για την νέα προγραμματική περίοδο Εστίαση της έρευνας και της καινοτομίας σε συγκεκριμένους τομείς εθνικής προτεραιότητας, ώστε να καθοριστούν και να ενισχυθούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας. Ελαχιστοποίηση των περιφερειακών ανισοτήτων στο εσωτερικό της χώρας Υποστήριξη της επιχειρηματικής καινοτομίας, ενισχύοντας τις δαπάνες των επιχειρήσεων για έρευνα και καινοτομία Δημιουργία επιχειρήσεων που βασίζονται στην έρευνα και τεχνολογία Υποστήριξη της προστασίας των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας ως κινητήριας δύναμης για την καινοτομία Αντιστροφή του φαινόμενου του “brain drain” Προσανατολισμός του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος ώστε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις αλλαγές στην αγορά εργασίας Κίνητρα στις ελληνικές επιχειρήσεις να εκπαιδεύσουν το στελεχιακό δυναμικό τους ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξει την τεχνολογική καινοτομία Αύξηση της ζήτησης του δημόσιου τομέα και του κοινού για καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες 3

Περιβάλλον & Βιώσιμη Ανάπτυξη Περιβάλλον & Βιώσιμη Ανάπτυξη Τεχνολογίες Υλικών & Κατασκευών Τεχνολογίες Υλικών & Κατασκευών Τεχνολογίες υγείας - φαρμάκων Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών Αγρο- Επιστήμες & Τεχνολογίες Τροφίμων Αγρο- Επιστήμες & Τεχνολογίες Τροφίμων Ενεργειακές τεχνολογίες Τεχνολογίες Γενικής Εφαρμογής: Νανο-τεχνολογία, Βιοτεχνολογία, Φωτονική, Προηγμένα Υλικά Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες Ερευνητικές Υποδομές Τεχνολογίες Γενικής Εφαρμογής: Νανο-τεχνολογία, Βιοτεχνολογία, Φωτονική, Προηγμένα Υλικά Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες Ερευνητικές Υποδομές Τουρισμός και Βιομηχανία της Εμπειρίας Οικονομία και Τεχνολογίες που σχετίζονται με την Θάλασσα Μεταφορές και logistics 4 Προτεραιότητες Έξυπνης Εξειδίκευσης

5 Ενέργεια Αγρο- διατροφή Υπ/σίες υγείας – φάρ/κα Τουρισμός- πολιτισμός Μπλε οικ/μία Μεταφορές και logistics ΤΠΕ και άλλες KET Horizon Industrial leadership Horizon Industrial leadership Leadership in enabling and industrial technologies Innovation in SMEs Access to risk finance Horizon Excellence in science Horizon Excellence in science ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ESFRI Ασφάλεια τροφ., βιώσιμη γεωργία, βιο- οικ/μία Ασφάλεια τροφ., βιώσιμη γεωργία, βιο- οικ/μία Ασφαλής, καθαρή και αποδοτική ενέργεια Υγεία Horizon Societal challenges Horizon Societal challenges Έξυπνες, πράσινες και ολοκληρω μένες μεταφορές Έξυπνες, πράσινες και ολοκληρω μένες μεταφορές Αποδοτικότητα πόρων και πρώτων υλών Θαλ/σια έρευνα Θεματικές Συνέργειες Έξυπνης εξειδίκευσης με Ορίζοντα 2020

6 Οι περισσότερο υποσχόμενες οικονομικές δραστηριότητες μπορούν να υποστηριχθούν από την «Αριστεία» στην Επιστήμη και Τεχνολογία Ελληνική Συμμετοχή σε 5 ΠΠ της ΕΕ ( )

7 Ελληνική συμμετοχή στο 7 ο ΠΠ της Ε.Ε. Συνολική ελληνική χρηματοδότηση: 974 εκ. € 974 εκ. € (Μάρτιος 2014) Χρηματοδότηση ΜΜΕ : 15% Συμμετέχοντες ελληνικοί φορείς: 3587

8 Ελληνική συμμετοχή στο 7 ο ΠΠ της Ε.Ε. Πηγή: ΕΚΤ

9 Διαμόρφωση προτεραιοτήτων μέσω Πλατφορμών Καινοτομίας ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ LOGISTICS ΝΕΑ ΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ •ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ •ΕΝΕΡΓΕΙΑ •ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ•ΑΓΡΟ-ΒΙΟ- ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣ ΤΩΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ

10 Αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας, της παραγωγής, και της αποτελεσματικότητας των πόρων Καινοτομίες για τη στήριξη της βιο-οικονομίας Βιοποικιλότητα, υπηρεσίες οικοσυστήματος και λειτουργικότητα του εδάφους Καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες για την ολοκληρωμένη αλυσίδα εφοδιασμού Επάρκεια τροφίμων, ποιότητα τροφίμων, ασφάλεια τροφίμων και υγιεινά τρόφιμα συνδυασμένα με παραδοσιακά προϊόντα και προϊόντα πολιτισμού Αγρο-βιο-διατροφή

11 Ενέργεια Αύξηση της ανταγωνιστικότητας στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών ενεργειακής εξοικονόμησης Αύξηση της ανταγωνιστικότητας στην ανάπτυξη προϊόντων σχετικών με τις ΑΠΕ Αύξηση ανταγωνιστικότητας σε αναδυόμενους τομείς και τεχνολογίες

12 Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη Ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών και τεχνολογιών αιχμής για τη διαχείριση βιομηχανικών αποβλήτων μεγάλης οικονομικής σημασίας Αντιρρύπανση-απορρύπανση για επιχειρήσεις και ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής Έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που σχετίζονται με την προστασία της βιοποικιλότητας Έρευνα και ανάπτυξη για την πρόβλεψη και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών

13 Υγεία και Φάρμακα Στήριξη σε όλο τον κύκλο της έρευνας και της καινοτομίας, με τη Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και της ανάπτυξης νέων ευκαιριών στην αγορά Βελτίωση της κατανόησης της υγείας, των ασθενειών, της ανάπτυξης (του οργανισμού) και της γήρανσης και μετάφραση αυτής της γνώσης σε καινοτόμα και αποτελεσματικά προϊόντα, στρατηγικές, παρεμβάσεις και υπηρεσίες προς όφελος των ασθενών και όλων των πολιτών

14 Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ανάπτυξη τομέων με ισχυρή «διεθνή» ζήτηση στους οποίους η χώρα μπορεί να αποκτήσει εξειδίκευση με βάση υφιστάμενες ελληνικές «επιτυχίες» από δυναμικές επιχειρήσεις με ικανότητα παρουσίας και στις διεθνείς αγορές Ανάπτυξη στρατηγικών διακλαδικών συνεργασιών με επιχειρήσεις άλλων κλάδων της οικονομίας με ιδιαίτερο ειδικό βάρος για τον καθορισμό του ΑΕΠ (τουρισμός, ναυτιλία κλπ.), αλλά και με κλάδους που αναμένεται να αναπτυχθούν σημαντικά μέσα στα επόμενα χρόνια (π.χ. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) Συμμετοχή στην αναδυόμενες τεχνολογίες αιχμής

15 Νέα Υλικά και κατασκευές Ανάπτυξη και παραγωγή επικαλύψεων (π.χ. χρώματα, βερνίκια) για χρήση στον κατασκευαστικό κλάδο και την ναυπηγική Ανάπτυξη και παραγωγή μονωτικών υλικών και επιχρισμάτων για οικοδομικές κατασκευές Ανάπτυξη και παραγωγή υλικών και μεθόδων, φιλικών προς το περιβάλλον, για την προστασία και την αποκατάσταση μνημείων και ιστορικών κατασκευών καθώς και για τη σύγχρονη δόμηση

16 Μεταφορές και logistics ( Εφοδιαστική Αλυσίδα) Ανάπτυξη ευφυών συστημάτων μεταφορών Ελαχιστοποίηση αέριων εκπομπών Ασφαλείς Οδικές μεταφορές Ασφαλείς και λειτουργικές Θαλάσσιες μεταφορές

17 Αγροβιοδατροφή Toυρισμός και Βιομηχανία της Εμπειρίας Υγεία και Φαρμακευτικά Κοινωνία της Πληροφορίας Υλικά και Κατασκευές Μεταφορές και Logistics Ενέργεια Περιβάλλον/ οικοκαινοτομία Ενεργειακές Τεχνολογίες Τεχνολογίες Υλικών Αγρο- επιστήμες Ιατρική Τεχνολογία ΤΠΕ Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες Νανοτεχνο- λογία,Φωτονική Συνέργειες μεταξύ τομέων και τεχνολογιών

18 Για το Ανθρώπινο Δυναμικό (Ι) • Ενίσχυση της Αριστείας μέσω μηχανισμών επιβράβευσης των καταξιωμένων, αλλά και των νέων ερευνητών (starting grants) - Δράσεις ανάλογες με τα τρέχοντα Προγράμματα της Αριστείας (Υποστήριξη στοχευμένων ερευνητικών έργων, που θα οδηγήσουν στη διασφάλιση της αριστείας του Ερευνητικού Κέντρου / Ινστιτούτου στο πεδίο της ερευνητικής του δραστηριότητας), της Ενίσχυσης Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/τριών, της χρηματοδότησης προτάσεων που αξιολογήθηκαν θετικά στις προκηρύξεις των ERC Grant Schemes (Starting & Advanced) • Εξασφάλιση συνθηκών που θα επιτρέψουν την καλύτερη κινητικότητα των επιστημόνων & ερευνητών στον ενιαίο χώρο έρευνας και την προσέλκυση ερευνητών από το εξωτερικό στη χώρα μας • Εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού έτσι ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στις ανάγκες του ιδιωτικού τομέα (ενίσχυση προγραμμάτων πρακτικής εξάσκησης μεταπτυχιακών φοιτητών στις επιχειρήσεις, κ.ά.) με στόχο την αύξηση της απασχόλησης ερευνητών στον ιδιωτικό τομέα και προσέλκυση ερευνητικού δυναμικού της διασποράς με κατάλληλα κίνητρα

Για το Ανθρώπινο Δυναμικό (ΙΙ) • Προώθηση δράσεων mentoring στα ΑΕΙ και ΤΕΙ με τη συνδρομή έμπειρων επιχειρηματιών με σκοπό την ωρίμανση καινοτομικών ιδεών υποψηφίων διδακτόρων, μεταπτυχιακών και προπτυχιακών φοιτητών. • Διεύρυνση δράσεων εκσυγχρονισμού της έρευνας και της άρρηκτης διασύνδεσης με τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε να γίνει η χώρα μας ελκυστικός «κόμβος» του ενιαίου χώρου έρευνας και να αναδειχθεί η σύνδεση με την καινοτομία • Διοργάνωση διαγωνισμών καινοτομίας ή workshops όπου θα παρουσιάζονται οι ερευνητικές εργασίες και τα επιτεύγματα των διδακτορικών και μεταπτυχιακών φοιτητών.

20 Για τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή (Ι)  Eνίσχυση των Συνεργασιών του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα – ΣΔΙΤ (Public Private Partnerships - PPP) μεταξύ ερευνητικών φορέων, ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και επιχειρήσεων, ιδιαίτερα όσον αφορά στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών, τη μεταφορά τεχνολογίας, την κοινωνική καινοτομία, όπως με δράσεις τύπου Joint Technology Initiatives (JΤΙs).  Υποστήριξη παραγωγής και διάδοσης και αξιοποίησης «βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής» (Κey Εnabling Τechnologies - KETs) για την αντιμετώπιση των κρίσιμων κοινωνικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα μας  Προώθηση της δικτύωσης των επιχειρήσεων μεταξύ τους και με ερευνητικούς φορείς (μεταξύ άλλων και μέσω συνεργατικών σχηματισμών (clusters), ή δράσεων τύπου ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ)  Βελτίωση της εμπορικής εκμετάλλευσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων μέσω της δημιουργίας spin off εταιρειών από ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα, ενώ παράλληλα προγραμματίζεται η ίδρυση spin-outs και επιστημονικών και τεχνολογικών πάρκων.

 Δημιουργία competence centers (κέντρων επάρκειας) με συνεργασία επιχειρήσεων και φορέων που διεξάγουν έρευνα (ΕΚ/ΑΕΙ/ΤΕΙ).  Ενίσχυση της επενδυτικής στρατηγικής και συντονισμός με άλλους μηχανισμούς χρηματοδότησης της καινοτομίας, όπως είναι ο επενδυτικός νόμος και το σύστημα των φορολογικών απαλλαγών των επιχειρήσεων για επενδύσεις Ε.ΤΑ.Κ με στόχο την επίτευξη προστιθέμενης αξίας και την αποφυγή επικαλύψεων.  Προτείνεται σύνδεση με προωθητικές πρωτοβουλίες (όπως το InvestInGreece) για διεύρυνση του επενδυτικού πεδίου σε Ε.ΤΑ.Κ. Για τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή (ΙΙ)

22 Για τη συμμετοχή της χώρας μας στον Ενιαίο Χώρο Έρευνας και την εξασφάλιση συνεργιών με το Πρόγραμμα Ορίζοντας  Ανάπτυξη της διασύνδεσης και των συνεργιών με το Πρόγραμμα Ορίζοντα Ευρωπαϊκός χώρος έρευνας, ιδιαίτερα σε τομείς όπου εντοπίζονται πυρήνες αριστείας για την Ελλάδα  Υποστήριξη ερευνητικών φορέων ή clusters αριστείας για τη συμμετοχή τους στα Knowledge Innovation Communities (KICs) του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Καινοτομία και Τεχνολογία (European Institute of Technology - EIT).  Υποστήριξη των ερευνητών για συμμετοχή σε διεθνή δίκτυα  Φιλοξενία υψηλού επιπέδου προγραμμάτων κινητικότητας ερευνητών με συγχρηματοδότηση από το Marie Curie Actions  Δημιουργία δεσμών με ευρωπαϊκά και διεθνή clusters  Ενίσχυση της συμμετοχής σε δραστηριότητες Διεθνών Ερευνητικών Οργανισμών και της πρόσβασης Ελλήνων ερευνητών στις Ευρωπαϊκές Υποδομές ESFRI  Αξιοποίηση των μηχανισμών του Ενιαίου Χώρου Έρευνας (ERA-net και ERA-net-plus, JTIs κτλ) για το συντονισμό των εθνικών πολιτικών και την από κοινού χρηματοδότηση προγραμμάτων σε επιλεγμένα πεδία  Πρωτοβουλίες Κοινού Προγραμματισμού  Δράσεις Διακρατικών και Πολυμερών Συνεργασιών

23 1,2% Με την εφαρμογή αυτής της στρατηγικής, η Ελλάδα μπορεί να αφήσει την θέση που κατέχει σήμερα όσον αφορά στις δαπάνες για Έρευνα και Τεχνολογία η οποία το 2012 ήταν 0,69% του ΑΕΠ και θα μπορούσε να προσεγγίσει το 1,2% του ΑΕΠ το Βασική προϋπόθεση είναι η ενίσχυση του Ερευνητικού Συστήματος ώστε να αποκτήσει το μέγεθος που θα του επιτρέψει να παίξει το ρόλο της ατμομηχανής στην ανάπτυξη. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η στρατηγική μας επικεντρώνεται στο τρίπτυχο ΕΡΕΥΝΩΚΑΙΝΟΤΟΜΩΕΠΙΧΕΙΡΩ

Ευχαριστώ για την Προσοχή σας 25 Συμμετοχή στις εργασίες της Διημερίδας “Horizon 2020: Η προετοιμασία μιας επιτυχημένης πρότασης”