Μάθημα: Πληροφορική Οδοντιάτρων 4 ο εξάμηνο Ομάδα: Αργυρού Αντώνης Δαμιανού Στεφανία Ιωάννου Παναγιώτα 10023

 Εικόνα μετά από επεξεργασία ( Image post-processing): ονομάζουμε κάθε εικόνα που μπορεί να προκύψει σε ένα οδοντιατρείο με την χρήση ενός Η/Υ και προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας.

 Η ψηφιακή ακτινογραφία είναι ένα χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο στη οδοντιατρική για περισσότερο από 25 χρόνια.  Με την εξέλιξη της τεχνολογίας δημιουργήθηκαν λογισμικά και προγράμματα με σκοπό την βελτίωση των ακτινογραφιών.

 Μέσω αυτών των λογισμικών οι οδοντίατροι έχουν καλύτερη εικόνα της κατάστασης του ασθενή και η διάγνωση είναι εγκυρότερη εφαρμογή κατάλληλου –για τον ασθενή - σχεδίου θεραπείας.

 Περιλαμβάνει κάθε λειτουργία που ενεργεί για την:  βελτίωση,  την αποκατάσταση,  την ανάλυση ή οποιαδήποτε άλλη αλλαγή σε μια ψηφιακή εικόνα.  Υπάρχουν 5 είδη ψηφιακής επεξεργασίας τα οποία αναλύονται πιο κάτω.

 Μόλις εισαχθεί μια ακτινογραφία στον Η/Υ απαιτείται η εκτέλεση μιας σειράς βημάτων προεπεξεργασίας για να διορθωθεί από σφάλματα κατά την λήψη της.  Οι περισσότερες από τις εργασίες προεπεξεργασίας καθορίζονται από τον κατασκευαστή και δεν μπορούν να αλλάξουν.

 Φωτεινότητα και αντίθεση: αποσκοπεί στη διόρθωση υπερβολικά σκοτεινών ή φωτεινών ακτινογραφιών.  Έτσι, μπορεί να βοηθήσει στην διάσωση μιας ακτινογραφίας που λήφθηκε κάτω από μη ιδανικές συνθήκες και να εμποδίσει την ανάγκη για μια νέα λήψη σώζοντας τον ασθενή από περαιτέρω έκθεση στην ακτινοβολία.  Μεγέθυνση: επιτρέπει την διεύρυνση της εικόνας και έτσι ο χρήστης μπορεί να αναγνωρίσει τα στοιχεία πιο εύκολα.

 Ακόνισμα και εξομάλυνση ( sharpening and smoothing): βοήθα στην βελτίωση ποιότητας της εικόνας – αφαίρεση «θορύβου»(κουνημένες εικόνες που εμποδίζουν την αναγνώριση και ερμηνεία των στοιχείων που απεικονίζει μια ακτινογραφία). Αυτό επιτυγχάνεται με την χρήση φίλτρων.  Χρώμα: η εφαρμογή χρώματος στις ακτινογραφίες είναι αμφιλεγόμενο θέμα στην οδοντιατρική. Τα περισσοτερα ψηφιακά συστηματα που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά παρέχουν ευκαιρίες για την εφαρμογή του χρώματος αλλα συνήθως χρησιμοποιείται μια γκρίζα κλίμακα (LUT).

 Μέτρηση: είναι διαθέσιμα πολλά εργαλεία τα οποία είναι ψηφιακά ισοδύναμα των υφιστάμενων εργαλείων που χρησιμοποιούνται στην ενδοδοντία, ορθοδοντική κ.τ.λ. Με αυτά τα εργαλεία μετρήσεων έχουμε την δυνατότητα να μετατρέψουμε τις διαστάσεις της ακτινογραφίας σε πραγματικές μετρήσεις μήκους.  Παραδείγματα: μέτρηση και ανίχνευση τερηδόνας, ταξινόμηση της περιοδοντικής νόσου και την ανίχνευση του βαθμού περιακρορριζικής απορρόφησης.

 Δυνατότητα δημιουργίας μιας τρισδιάστατης εικόνας με την χρήση διάφορων προβολών μιας συγκεκριμένης περιοχής, αναιρώντας το μειονέκτημα της δισδιάστατης συμβατικής ακτινογραφίας.

 Επιτρέπει στους επαγγελματίες να διακρίνουν μικρές διαφορές μεταξύ ακτινογραφιών του ιδίου ασθενή οι οποίες διαφορετικά θα παρέμεναν απαρατήρητες.  Αυτός ο τρόπος επεξεργασίας εικόνας βρίσκει εφαρμογή π.χ.:  στη διάγνωση και παρακολούθηση της οστικής απορρόφησης λόγω περιοδοντίτιδας και της τερηδόνας,  την αξιολόγηση των επιπέδων των οστών γύρω από τα εμφυτεύματα, την εξέλιξη της επούλωσης των περιακρορριζικών αλλοιώσεων και τη διερεύνηση μικρών διαφορών των θέσεων των κονδύλων της κάτω γνάθου.

 Σκοπός της συμπίεσης εικόνας είναι να μειωθεί το μέγεθος των ψηφιακών αρχείων εικόνας για ευκολότερη αρχειοθέτηση ή μετάδοση. Αυτό μπορεί να γίνει με απώλειες ή χωρίς απώλειες κάτι που δε φαίνεται να επηρεάζει την διαγνωστική ποιότητα.

 Οι παραπάνω δυνατότητες των προγραμμάτων επεξεργασίας ψηφιακής εικόνας έχουν λύσει τα χέρια των οδοντιάτρων ως προς τη διάγνωση και στην παροχή θεραπείας.  Παρόλα αυτά η επιτυχία πολλών από αυτές τις εφαρμογές είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με συγκεκριμένες παραμέτρους απεικόνισης. Ελάχιστες παρέχουν αξιόπιστα αποτελέσματα όταν χρησιμοποιούνται κλινικά.

ΔΔεν απαιτείται ιδιαίτερος εξοπλισμός, φτάνει απλώς ένας Η/Υ, και εγκατάσταση των συγκεκριμένων προγραμμάτων για την εκτέλεση τους. ΑΑπαιτεί όμως την απόκτηση εξοικείωσης και εξειδικευμένων γνώσεων για την χρήση τους.

 Από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης έρευνας είναι η ανάπτυξη εργαλείων και διαδικασιών που θα αυτοματοποιούν  την ανίχνευση,  ταξινόμηση και  ποσοτικοποίηση τον ακτινογραφικών στοιχείων μιας νόσου.