Εργασία στο μάθημα Ηλεκτρονική Δημοσίευση « Figaro και DOAJ projects » Λεωνόρα Τριανταφυλλοπούλου Επόπτης: Σαράντος Καπιδάκης Αθήνα 2006 ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΜΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

Η εξέλιξη του επιστημονικού περιοδικού •Το βιβλίο ως φορέας επιστημονικής πληροφορίας είναι αργό. •Διεθνείς επαφές μεταξύ των επιστημόνων ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ - Κρίνεται η ποιότητα των άρθρων. -Δείκτες αναφοράς αξιολογούν τα άρθρα. -Οι εκδότες εμποδίζουν την ηλεκτρονική διανομή των προδημοσιεύσεων.

Προβλήματα επιστημονικού περιοδικού •Το σύστημα αξιολόγησης είναι αργό. •Το σύστημα παρουσιάζει υψηλό κόστος με αποτέλεσμα τις ακυρώσεις συνδρομών. •Οι ακυρώσεις συνδρομών προκαλούν νέες αυξήσεις. •Αμφιβολία για την αξιοπιστία του συστήματος.

Figaro: η φιλοσοφία του Το FIGARO επιθυμεί: •Υποδομή για την ηλεκτρονική ακαδημαϊκή δημοσίευση •Εδραίωση ενός δικτύου προμηθευτών περιεχομένου Η αποστολή του είναι να ενισχυθεί η επιστημονική επικοινωνία με τη βελτίωση της ταχύτητας, της απλότητας και του κόστους.

Στόχοι Figaro •Η πραγματοποίηση μιας τεχνικής καινοτομίας στους τομείς της συνεργατικής διαμόρφωσης εγγράφων και η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός βασισμένου κοινού προτύπου εργασίας στο web. •Η πραγματοποίηση μιας καινοτομίας κατά την επιχειρησιακή διαδικασία μέσω της καθιέρωσης ενός συνεργατικού επιχειρησιακού προτύπου για την ηλεκτρονική δημοσίευση εντός μιας εικονικής κοινότητας ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και μικρών ή μεσαίων επιχειρήσεων. •Το χτίσιμο μιας πραγματικής διαδικτυακής οργάνωσης και η παραγωγή μιας πλατφόρμας βασισμένης στα αποτελέσματα των ανωτέρω καινοτομιών.

Επιχειρησιακό πρότυπο Figaro Πολλές οργανώσεις έχουν ήδη εμπλακεί. - Ακαδημαϊκοί εκδότες. - Βοηθοί των διαδικασιών ηλεκτρονικής έκδοσης. - Βοηθοί ορισμένων πτυχών σχετικών με την ηλεκτρονική έκδοση. Η οργάνωση δικτύων περιέχει τις ακόλουθες κατηγορίες συνεργατών: παροχείς υπηρεσιών (service providers), μπροστινά γραφεία (front offices) και ένα συντονιστή (co-ordinator).

Επιχειρησιακό πρότυπο Figaro  Παροχείς υπηρεσιών Τα προϊόντα από τους παροχείς υπηρεσιών είναι ευκολίες που μπορούν να μοιραστούν από τα μπροστινά γραφεία. Το πίσω γραφείο είναι ο σημαντικότερος παροχέας υπηρεσιών για τη διαδικασία της ηλεκτρονικής έκδοσης: είναι η τεχνική υποδομή που επιτρέπει στους πελάτες του FIGARO να γίνουν οι ίδιοι εκδότες, παρέχει : - εργαλεία λογισμικού, - γνώση για την τεκμηρίωση, - οδηγίες και βοήθεια.

Επιχειρησιακό πρότυπο Figaro  Front Offices Eίναι οι πράκτορες της δημοσίευσης. Ένα μπροστινό γραφείο μπορεί να είναι: - ένας πανεπιστημιακός τύπος - μια πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη - μια παραδοσιακή επιχείρηση δημοσίευσης Εξυπηρετούν τους επιστήμονες, τις ακαδημαϊκές οργανώσεις, κ.λπ., οι οποίοι προωθούν το περιεχόμενο για να δημοσιευτεί και χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις που παρέχονται από τους παροχείς υπηρεσιών.

συνέχεια… Τα μπροστινά γραφεία διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο στην ανατροφοδότηση και στην αξιολόγηση των εργαλείων που προσφέρονται από το FIGARO Οι κύριοι περιορισμοί τους είναι:  απαιτήσεις σχετικά με την ποιότητα του περιεχομένου προς δημοσίευση  απαιτήσεις ως προς την ποιότητα της υποστήριξης που δίνεται από το μπροστινό γραφείο  αρχές σχετικά με τον υπολογισμό δαπανών για τη χρησιμοποίηση της υποδομής και για τις υπηρεσίες των μπροστινών γραφείων  ο τρόπος που το FIGARO αναφέρεται στις υπηρεσίες και τα προϊόντα τους

Επιχειρησιακό πρότυπο Figaro  Συντονιστής, είναι αρμόδιος για: - την ανανέωση των νέων μπροστινών γραφείων - την αναφορά νέων προμηθευτών περιεχομένου - τη λήψη προσοχής ότι τα μπροστινά γραφεία συναντούν τους περιορισμούς του FIGARO - την παρακινητική σύμπραξη μεταξύ των μπροστινών γραφείων - τη ρύθμιση της δυναμικής μέσα στο δίκτυο

Οφέλη χρηστών από το Figaro •Διαφάνεια •Ασφάλεια •Ποιότητα •Ταχύτητα •Δυνατότητα πρόσβασης •Ρεαλιστικό •Καινοτομία •Οικονομία

Οφέλη βιβλιοθηκών από το Figaro •Πρακτικό •Καθοδηγούμενο από το χρήστη •Διπλωματικό •Διεθνές

Οικονομικό πρότυπο Figaro •Ελεύθερη πρόσβαση δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία δαπάνη. Ποιος πληρώνει στα ανοικτά πρότυπα πρόσβασης; •Οι συγγραφείς. •Τα ιδρύματα που τα χρησιμοποιούν. •Τα ιδρύματα ή οι κοινωνίες μπορούν να υποστηρίξουν ένα περιοδικό ή ένα site, όταν χρειάζονται ένα μέσο για τη δική τους προβολή. •Τα ιδρύματα μπορούν να αγοράσουν το δικαίωμα για τα μέλη τους να δημοσιεύουν σε ένα συγκεκριμένο περιοδικό ή σε έναν ιστοχώρο. •Επιχορηγήσεις, δωρεές από διεθνείς χρηματοδοτικές οργανώσεις.

Χρηματικοί πόροι •Το FIGARO είναι ένα μη κερδοσκοπικό πρόγραμμα το όποιο άρχισε τον Μάιο του 2002 και συνεχίστηκε μέχρι τον Οκτώβριο του 2004 •Επιχορηγήθηκε από την Γενική Διεύθυνση Κοινωνίας της Πληροφορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Information Society Directorate-General of the European Union), με 1.4 εκατομμύρια ευρώ. Οι συμμετέχοντες του προγράμματος περιλαμβάνουν: •τα Πανεπιστήμια στις Κάτω Χώρες •τη Γερμανία •τη Σουηδία •την Ιταλία •το Βέλγιο •διάφορες επιχειρήσεις δημοσίευσης •το SPARC

DOAJ project •Το Πανεπιστήμιο Lund ανέλαβε να ερευνήσει εκείνον τον πόρο της επιστημονικής κοινότητας όπου οι χρήστες θα έχουν τη δυνατότητα να ανατρέξουν ελεύθερα το διαθέσιμο επιστημονικό περιεχόμενο. ΣΚΟΠΟΣ Η ανάπτυξη ενός καταλόγου που θα συμβάλλει στην ευρεία χρήση επιστημονικών περιοδικών, τα οποία υπόκεινται σε ποιοτικό έλεγχο.

Φάσεις DOAJ 1η φάση Σύνταξη ενός απλού καταλόγου περιοδικών ανοικτής πρόσβασης. Η επιλογή των περιοδικών για την προσθήκη στον κατάλογο έγινε με αυστηρά κριτήρια. •αρχικά υπήρχαν 200 περιοδικά •περισσότερα από 1200 περιοδικά •16 θεματικές κατηγορίες 2η φάση Ανάπτυξη μιας μηχανής αναζήτησης του καταλόγου σε επίπεδο άρθρου. Δημιουργούνται μεταδεδομένα σε επίπεδο άρθρου.

Φορείς χρηματοδότησης •OSI •BIBSAM •SPARC •Πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη του Lund •SPARC EUROPE

Στόχος DOAJ •Αύξηση διαφάνειας και φήμης των συγγραφέων •Ελεύθερη πρόσβαση •Αύξηση επιστημονικής έρευνας

Κριτήρια επιλογής •Κάλυψη, πρέπει να καλύπτονται όλα τα επιστημονικά θέματα (αποκλείονται πρακτικά συνεδρίων και συνελεύσεων). •Πρόσβαση, το περιεχόμενο είναι ελεύθερα διαθέσιμο, δεν υπάρχει καμία περίοδος αποκλεισμού, η εγγραφή των χρηστών είναι ελεύθερη. •Ποιότητα, το περιοδικό αξιολογείται προτού συμπεριληφθεί στον κατάλογο. •Περιοδικότητα, πρέπει να έχει ISSN.

Περιγραφή του περιοδικού Η αναζήτηση μπορεί να γίνει με βάση : •Τίτλο του περιοδικού •ISSN •Έτος έναρξης/διάθεσης •Έτος τέλους •Θέμα •Λέξεις κλειδιά •Εκδότη •Γλώσσα

Συμπεράσματα •Είναι αδύνατο να προβλεφθεί το μέλλον της ακαδημαϊκής έκδοσης, άρα και η υιοθέτηση ενός κοινού προτύπου. •Τα αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών πρέπει να γίνονται γνωστά και να μην εμποδίζονται για την ακαδημαϊκή κοινότητα. •Το κόστος αποτελεί εμπόδιο στην πρόσβαση, για αυτό πρέπει να βρεθούν μοντέλα που να δίνουν λύσεις (DOAJ, Figaro). •Ελεύθερη πρόσβαση χωρίς κανενός είδους περιορισμό είναι αναγκαία.